وزیر خارجه عربستان سعودی: امیدواریم گزینه نظامی علیه ایران کنار گذاشته شده باشد
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، روز جمعه در نشست خبری مشترک با سرگئی لاوروف، همتای روس خود در مسکو، با اشاره به جنگ اسرائیل و جمهوری اسلامی، ابراز امیدواری کرد که مرحله استفاده از گزینه نظامی و «ایده توسل به راهحل نظامی» پایان یافته باشد و مذاکرات آغاز شود.
او بار دیگر بر حمایت کشورش از راهحلهای دیپلماتیک در قبال برنامه هستهای جمهوری تاکید کرد و گفت: «لازم است مذاکرات دیپلماتیک درباره برنامه هستهای ایران از سر گرفته شود و تهران نیز باید بهطور کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.»
او با ابراز نگرانی از تنشهای اخیر میان جمهوری اسلامی و اسرائیل گفت: «ما راهحل نظامی را رد میکنیم و همواره بر ضرورت حل همه منازعات، هرچه باشند، از طریق مذاکره تاکید داریم.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد با نابودی برنامه هستهای جمهوری اسلامی، زمینه برای پیوستن کشورهای بیشتری به «پیمان ابراهیم» فراهم شده است.
رسانههای آمریکایی ۱۲ تیر گزارش دادند ترامپ در کاخ سفید با خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی، دیدار و گفتوگو کرده است.
ترامپ شامگاه ۱۲ تیر ضمن تایید این دیدار گفت: «یکی از موضوعاتی که درباره آن گفتوگو کردیم، اضافه شدن کشورهای دیگر به پیمان ابراهیم بود. اکنون که ایران از نظر تهدید هستهای حذف شده و دستکم برای مدتی طولانی از معادله خارج است، گمان میکنم کشورهای بیشتری به پیمان ابراهیم خواهند پیوست.»
ترامپ هشتم تیر نیز با اشاره به تضعیف قدرت منطقهای جمهوری اسلامی و تاثیر آن بر استقبال کشورها از عادیسازی روابط با اسرائیل گفته بود: «ما همین حالا کشورهای واقعا بزرگی در این توافقنامهها داریم و فکر میکنم اکنون زمان آن است که شروع به افزودن دیگر کشورها کنیم، چون مشکل اصلی در این میان ایران بود.»
در روزهای اخیر، گمانهزنیها درباره گسترش پیمان ابراهیم و برقراری روابط دیپلماتیک میان کشورهای منطقه و اسرائیل بالا گرفته است.
گزارشها حاکی است سوریه و پس از آن لبنان از گزینههای اصلی برای پیوستن به این پیمان محسوب میشوند.
این تحولات در حالی صورت میگیرد که به گزارش برخی منابع، احتمال برگزاری دور جدیدی از مذاکرات میان تهران و واشینگتن در هفته آینده وجود دارد و از اسلو، پایتخت نروژ، بهعنوان گزینهای محتمل برای میزبانی این گفتوگوها یاد میشود.
ریاض و تحولات منطقه
وزیر دفاع عربستان سعودی که برادر کوچکتر محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور است، در سفر خود به واشینگتن با پیت هگست، همتای آمریکایی خود و همچنین استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه هم دیدار کرد.
اکسیوس در گزارشی نوشت: «دولت ترامپ قصد دارد در ماههای پیش رو برای دستیابی به یک توافق صلح تاریخی میان عربستان سعودی و اسرائیل تلاش کند.»
اسرائیل ابتدا در سپتامبر ۲۰۲۰ در چارچوب پیمان ابراهیم با دو کشور امارات متحده عربی و بحرین روابط سیاسی و دیپلماتیک برقرار کرد و سپس در اکتبر همان سال با مراکش و در دسامبر ۲۰۲۲ با سودان، پیمان عادیسازی روابط به امضا رساند.
تهران همواره از مخالفان سرسخت عادی شدن روابط اسرائیل با کشورهای منطقه بوده است.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مهر ۱۴۰۲ عادیسازی روابط اسرائیل و کشورهای منطقه را به «شرطبندی روی اسب بازنده» تشبیه کرد و آن را «قماری محکوم به باخت» خواند.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران از راهاندازی جنبشی با عنوان «عهد خون» خبر داد و از هیئتهای مذهبی در ایران و سایر کشورها دعوت کرد با برگزاری تجمعات در برابر سفارتخانههای کشورهای غربی یا میادین اصلی شهرها، حمایت خود را از خامنهای اعلام کنند.
این رسانه همچنین خواستار اجرای «احکام اسلامی محاربه» علیه دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو شد
محمد بارانی، امام جمعه رودان با اشاره به جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل گفت: «باید بدانید شمر زمان کیست، عمر سعد زمان کیست، یزید زمان کیست. همان کلهزرد قمارباز آمریکایی و همان نتانیاهو.»
او افزود: «همان رییسجمهورهای غربی که پشت نقاب حقوق بشر پنهان شدهاند، اینها دشمنان واقعی ملتاند.»
نرگس محمدی، برنده نوبل صلح با اشاره به برخورد حکومت با مهاجران اهل افغانستان پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، نوشت: «مردم ایران و افغانستان دههها در کنار یکدیگر با احترام، همزیستی و تعامل انسانی زندگی کردهاند. نوع رفتار حکومت با آنها نقض حقوق بنیادین انسانهاست.»
او اضافه کرد: «اخراج اجباری، بازداشتهای فلهای و محدود کردن دسترسی مهاجران به خدمات اولیه، نقض حقوق بنیادین انسانهاست، آنهم درحالی که به گواه گزارشهای منتشر شده، درمیان بازداشتشدگان افراد دارای مدارک معتبر اقامت، تحصیل و اشتغال به وفور حضور دارند.»
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، در بیانیهای با تمجید از عملیات اخیر این کشور در خاک ایران اعلام کرد ارتش اسرائیل باید آمادگی خود را برای حفظ برتری هوایی بر آسمان تهران حفظ کند.
در این بیانیه که جمعه ۱۳ تیر منتشر شد، آمده است: «ارتش اسرائیل در خنثیسازی برنامه هستهای و سامانه تولید موشک ایران، دو تهدیدی که بیشترین خطر را متوجه اسرائیل میکردند، به موفقیتهای چشمگیری دست یافت.»
کاتز تاکید کرد: «ارتش اسرائیل باید از نظر اطلاعاتی و عملیاتی آمادگی داشته باشد تا برتری هوایی بر فراز تهران را حفظ کند و مانع از بازسازی توانمندیهای ایران شود.»
این بیانیه یک روز پس از آن منتشر شد که دنی دانون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد، در مصاحبه با ایراناینترنشنال هشدار داد اگر جمهوری اسلامی مجددا در مسیر ساخت بمب هستهای گام بردارد، اسرائیل برای جلوگیری از آن بار دیگر وارد عمل خواهد شد.
او اضافه کرد: «ما در انتظار گام بعدی ایران هستیم. در حال نظارت هستیم و با دقت بسیار زیادی تحولات روی زمین را دنبال میکنیم. امیدوارم جمهوری اسلامی بفهمد نه تنها اسرائیل، بلکه آمریکا نیز آنچه را در ایران رخ میدهد، زیر نظر دارد.»
پایگاه خبری واینت ۱۲ تیر به نقل از یک مقام ارشد ارتش اسرائیل گزارش داد توان موشکی و هستهای جمهوری اسلامی ایران به سطحی رسیده که نه تنها اسرائیل بلکه کل خاورمیانه و اروپا را با تهدیدی وجودی روبهرو میکند.
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل
طلوع شیران، نقطه عطفی برای اسرائیل
ایال زمیر، رییس ستاد کل ارتش اسرائیل نیز ۱۳ تیر در بیانیهای جداگانه عملیات اخیر علیه جمهوری اسلامی را «نقطه عطفی تعیینکننده» در تاریخ اسرائیل خواند.
در این بیانیه آمده است: «عملیات "طلوع شیران" نقطه عطفی تعیینکننده در کارزار تامین امنیت اسرائیل به شمار میرود. این عملیات بار دیگر قدرت ارتش اسرائیل را به نمایش گذاشت.»
زمیر تاکید کرد عملیات اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه، حاصل سالها تلاش بود و بر پایه «هزاران ساعت برنامهریزی، جمعآوری اطلاعات و تمرین» انجام شد.
او افزود: «در ماههای اخیر، اطلاعات دقیقتر شد، توانمندیها به بلوغ رسید و اجرای طرح ممکن شد. هواپیماهای نیروی هوایی کنترل آسمان تهران را در دست گرفتند، سامانههای اطلاعاتی توانمندیهای بیسابقهای از خود نشان دادند و پدافند هوایی ما از جبهه داخلی محافظت کرد.»
در پی حملات اسرائیل و آمریکا به ایران و تضعیف بیسابقه نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه، برخی گمانهزنیها از احتمال گسترش پیمان ابراهیم و برقراری روابط دیپلماتیک میان برخی کشورهای منطقه و اسرائیل حکایت دارند.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، ۱۲ تیر پس از دیدار با خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی در کاخ سفید گفت: «اکنون که ایران از نظر تهدید هستهای حذف شده و دستکم برای مدتی طولانی از معادله خارج است، گمان میکنم شمار بیشتری [از کشورها] به پیمان ابراهیم خواهند پیوست.»