اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال حاکی است که بازدید حشمت‌الله حیات‌الغیب رییس کل سازمان زندان‌های استان تهران از «زندان تهران بزرگ» به دلیل اعتراض زندانیان که شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند، ناتمام ماند.
سایت حقوق‌بشری هرانا شنبه ۲۱ تیرماه گزارش داد که زندانیان محبوس در زندان خورین ورامین با مشکلات متعددی در زمینه های گوناگون روبه‌رو هستند.
طبق این گزارش، تهویه ناکارآمد و حمام و سرویس بهداشتی ناکافی به‌ویژه در فصل گرما، شرایط را برای زندانیان دشوار کرده است.
همچنین شیوع گسترده شپش در برخی بندها گزارش شده و تاکید شده که رسیدگی موثری برای کنترل آن صورت نگرفته است.
کمبود فضا
طبق این گزارش، هر بند این زندان برای ۲۰۰ نفر طراحی شده اما در برخی بندها تا سه برابر ظرفیت یعنی حدود ۶۰۰ نفر نگهداری می‌شوند.
ازدحام بیش از حد زندانیان و کوچک بودن اتاق‌ها باعث شده بسیاری از آن‌ها ناچار به خوابیدن روی زمین شوند و کف‌خوابی در اتاق‌هایی با ۱۵ تا ۲۴ تخت، به امری رایج تبدیل شده است.
یکی از زندانیانی که به‌تازگی از این زندان آزاد شده به هرانا گفت: «ظرفیت زندان حدود ۱۰۰۰ نفر است، اما اکنون بیش از دو هزار ۲۰۰ نفر در آن نگهداری می‌شوند. در اندرزگاه‌های ۹ و ۱۰، در هر بند بین ۶۵۰ تا ۷۰۰ نفر و در اندرزگاه‌های ۷ و ۸، بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ نفر جای داده شده‌اند؛ در حالی که هر بند تنها برای ۲۰۰ نفر با ۲۰۰ تخت طراحی شده است.»
او ادامه داد: «در برخی اتاق‌ها تنها ۱۵ تخت وجود دارد و در اتاق‌های بزرگ‌تر نیز ۱۸ یا ۲۴ تخت تعبیه شده، اما گاه تا ۱۷۰ زندانی در یک اتاق نگهداری می‌شوند.»
به گفته این زندانی سابق، فشار جمعیت در زندان خورین ورامین به حدی است که پدیده‌هایی مانند اجاره یا خرید و فروش تخت از سوی وکیل‌بند یا زندانیان دیگر رواج یافته است.
هم‌خوان نبودن سرانه فضای در دسترس زندانیان نسبت به گستردگی محیط زندان بر خلاف ماده ۳۴ آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور است.
بر اساس این آیین‌نامه، چنانچه ظرفیت و فضای فیزیکی زندان قابلیت اجرای مفادی همچون طرح طبقه‌بندی را نداشته باشد، مدیر زندان موظف است با هماهنگی مدیرکل زندان‌های استان، با ایجاد تغییر در معماری محیط، فضای لازم را برای سکونت زندانیان و متهمان در شرایط مطلوب فراهم کند.
کمبود آب و بهداشت نامناسب در فصل گرم سال
به نوشته هرانا، آب این زندان روزانه چند نوبت و در گرم‌ترین ساعات روز قطع می‌شود. نبود تجهیزات خنک‌کننده هم وضعیت را وخیم‌تر کرده و سلامت زندانیان را به خطر انداخته است.
در این گزارش به نقل از یکی از نزدیکان یک زندانی ساکن در این زندان آمده است در هر بند تنها ۹ حمام و ۱۰ سرویس بهداشتی وجود دارد که به‌هیچ‌وجه پاسخگوی نیاز زندانیان نیست.
در این شرایط، زندانیان باید ساعت‌ها برای نوبت حمام یا دستشویی در صف بایستند و اقلام بهداشتی هم محدود به یک شامپو، ژیلت و پودر لباسشویی در ماه است.
یکی از زندانیان در مکالمه ای که با خانواده خود داشته اعلام کرده که نبود تهویه مناسب، کمبود جدی حمام و امکانات بهداشتی در فصل گرما، شرایط را برای زندانیان طاقت‌فرسا کرده است.
او با تاکید بر وخامت وضعیت بهداشت در بندها گفت: «شپش به‌صورت گسترده در زندان شیوع پیدا کرده؛ به‌گونه‌ای که در برخی بندها شپش‌ها جولان می‌دهند و هیچ رسیدگی موثری برای مقابله با آن انجام نمی‌شود.»
طبق گزارش هرانا، کیفیت غذا، به‌ویژه نان در زندان خورین پایین است و نیمی از زندانیان ناچارند از فروشگاه داخلی، با قیمت‌هایی حدود ۳۰ درصد گران‌تر، تغذیه خود را تامین کنند.
آب آشامیدنی نیز از چاهی تامین می‌شود که به‌دلیل کیفیت پایین، موجب بیماری‌هایی چون سنگ کلیه برای ساکنان این زندان شده است.
عدم رسیدگی پزشکی
این سایت حقوق‌بشری در بخش دیگری از گزاری خود به کمبود رسیدگی پزشکی در زندان خورین ورامین به‌عنوان یکی دیگر از مشکلات زندان اشاره کرد.
یکی از کارکنان پیشین این زندان به هرانا گفته است پزشک زندان تنها در شیفت صبح حاضر است و در مواقع اورژانسی رسیدگی لازم صورت نمی‌گیرد.
به گفته این منبع آگاه، گزارش‌هایی از مرگ زندانیان بر اثر نبود درمان در این زندان به ثبت رسیده و رفتار تحقیرآمیز برخی ماموران نیز به‌صورت روزمره گزارش می‌شود.
به نوشته هرانا، با وجود این شرایط وخیم، مسئولان زندان نسبت به اعتراض‌ها بی‌تفاوت‌اند و تنها هنگام بازدید ناظران، برای چند ساعت ظاهر بندها را سامان می‌دهند.
در سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی درباره عدم رسیدگی پزشکی به زندانیان در ایران و زیر پا گذاشته شدن حق دسترسی آنان به درمان مناسب از سوی مسئولان زندان‌ها منتشر شده است.
بر اساس این اطلاعات، حیات‌الغیب صبح شنبه ۲۱ تیر به همراه گروهی از نیروهای امنیتی و مقام‌های قضایی برای فیلمبرداری از بازدید و گفت‌وگو با زندانیان سیاسی سالن ۹ تیپ ۲ زندان تهران بزرگ، به این زندان رفتند.
اما وقتی زندانیان متوجه شدند که این گروه به منظور تهیه گزارشی تصویری از توجه و پیگیری رییس سازمان زندان‌های کشور وارد زندان شده‌اند، به این بازدید اعتراض کردند.
مقام‌های قضایی می‌خواستند با این فیلمبرداری از پیش برنامه‌ریزی‌شده، واکنش‌های اعتراضی و بازتاب رسانه‌ای مربوط به شرایط بحرانی زندانیانی را که از اوین به زندان تهران بزرگ منتقل شده‌اند، بی‌اثر کنند.
یک هفته قبل، در جمعه ۱۳ تیر، غلامعلی محمدی رییس سازمان زندان‌ها به همراه جمعی از معاونان و مدیران ستادی از ندامتگاه تهران بزرگ بازدید کرده بود.
بر اساس اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال، زندانیان سیاسی پس از طرح اعتراض‌های خود به شرایط وخیم و بحرانی زندان تهران بزرگ و تلاش سازمان زندان‌ها برای ساخت گزارشی یک طرفه و گزینشی با سر دادن شعار «مرگ بر دیکتاتور» حیات‌الغیب و تیم همراهانش را از سالن ۹ تیپ ۲ زندان تهران بزرگ بیرون کردند.
زندانیان سیاسی معتقدند که مقامات قصد داشتند این تصاویر را برای «نمایش پیگیری و کارآمدی خود» تهیه کنند.
پیش‌تر ایران‌اینترنشنال گزارش داده بود که با گذشت هفته‌ها از حمله اسرائیل به زندان اوین و انتقال زندانیان سیاسی زن و مرد به زندان‌های تهران بزرگ و قرچک ورامین، وضعیت آن‌ها در این زندان‌ها « نامناسب، طاقت‌فرسا و غیرانسانی» است.
با وجود اعتراضات، همچنان به مشکلات و شرایط بد زندانیان توجهی نشده است.
در پی حمله اسرائیل به زندان اوین در تهران در دوم تیرماه، زندانیان سیاسی زن و مرد این زندان با خشونت، به زندان‌های تهران بزرگ و قرچک منتقل شدند.
این زندانیان اکنون از ازدحام شدید جمعیت در بندهای محل نگهداری خود، شوری آب آشامیدنی، گرمای طاقت‌فرسا، کمبود امکانات اولیه و دارو و مناسب نبودن وضعیت بهداشت و تهویه در زندان خبر می‌دهند.
عدم تغییر در وضعیت زندانیان بند زنان قرچک
سپیده قلیان زندانی سیاسی پیشین، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس خبر داد که نیری، دادیار ناظر بر زندان محکومان امنیتی، شنبه به بند زنان مراجعه و اعلام کرد که «هیچ تغییری در وضعیت پرونده‌ها از نظر مرخصی، آزادی یا سایر موارد» ایجاد نشده است.
بر اساس این گزارش، «شرایط مانند گذشته ادامه دارد. این در حالی است که قرنطینه به هیچ عنوان فضای مناسبی برای زندگی نیست.»
سایت حقوق بشری هرانا ۱۹ تیر نوشت پزشکان میگویند مطلب احمدیان، زندانی سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ، نیازمند ۹ عمل جراحی برای حفظ جان خود است.
این زندانی سیاسی با بیماری‌هایی از جمله نارسایی قلبی، مشکلات ریوی، اختلالات گوارشی، آسیبهای ستون فقرات و اختلالات سیستم عصبی درگیر است.
مطلب احمدیان از جمله زندانیانی است که پس از حمله اخیر اسرائیل به زندان اوین، همراه با ده‌ها زندانی دیگر به زندان تهران بزرگ منتقل شد.
پیش‌تر شهریار براتی، زندانی سیاسی، در نامهای به مرور واقعه حمله اسرائیل به زندان اوین پرداخت و نوشت مدتی بعد از حمله، به زندانیان اعلام کردند: «جمع کنید تا منتقل شوید!»
این زندانی سیاسی با توصیف شیوه انتقالشان نوشت: «نزدیک به شب، هنوز در حیاط کمی نور بود. هیچکس در حیاط نبود، همه مثل اسرای جنگی در صف بودند با دستبند و پابند ... دو به دو راه میرفتند. پیرمردها میلنگیدند.»
در ۹ تیر نیز جمعی از زندانیان سیاسی اوین با انتشار بیانیه‌ای، به توضیح شیوه انتقال زندانیان پس از حمله اسرائیل پرداخته بودند.
