اسرائیل از آغاز ضربات سنگین خبر داد؛ حمله اسرائیل به ستاد ارتش سوریه در حمایت از دروزی‌ها
تحولاتی که پیش از حمله جمهوری اسلامی در دوم تیر به پایگاه آمریکا در قطر آغاز شده بود، اکنون نگرانی‌های بیشتری را در میان برنامه‌ریزان دفاعی آمریکا برانگیخته است.
بسیاری از پایگاه‌های کلیدی آمریکا در خاورمیانه در فاصله نزدیکی از ایران قرار دارند و در برابر درگیری با تهران آسیب‌پذیرند.
آمریکا در پی تبدیل پایگاهش در غرب عربستان سعودی به یک مرکز لجستیک بزرگ است تا آسیب‌پذیری پایگاه‌های نظامی خود را در برابر موشک‌های کوتاه‌برد جمهوری اسلامی کاهش دهد.
تغییر در چیدمان پایگاه‌های نظامی
موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا (JINSA) مستقر در واشینگتن، گزارش داد آمریکا در حال بررسی گزینه‌های جایگزین برای استقرار پایگاه‌خارج از برد موشک‌های بالستیک تهران است.
به نوشته این موسسه، اسرائیل که میزبان انبار تسلیحات آمریکا و سیستم‌های دفاع هوایی این کشور است و خود نیز سیستم‌های دفاع هوایی و موشکی قدرتمندی دارد، باید در اولویت سیاست‌گذاران آمریکایی قرار گیرد.
مشکلات پایگاه العدید
آسیب‌پذیری پایگاه العدید قطر که پیش از این تنها یک نگرانی نظری بود، پس از حمله موشکی تهران آشکار شد.
به گزارش این موسسه، فرانک مکنزی، فرمانده سابق فرماندهی مرکزی آمریکا، سال گذشته هشدار داد که موشک‌های حکومت ایران می‌توانند در «پنج دقیقه یا کمتر» به این پایگاه برسند و دفاع آمریکا را درهم شکنند.
این فقدان عمق استراتژیک، نیروهای آمریکایی و پلتفرم‌های حیاتی را به خطر می‌اندازد.
اگرچه دشمنان آمریکا در شرایط عادی هرگز قادر به سرنگون کردن هواپیمای جنگنده پیشرفته اف-۳۵ نیستند، اما زمانی که این هواپیما در باند فرودگاه مستقر است، تمام قابلیت‌های فنی آن بی‌فایده خواهد بود و به راحتی می‌تواند هدف حمله قرار بگیرد.
محدودیت‌های میزبان
چالش دیگر در مورد اختیاراتی است که کشورهای میزبان برای دسترسی، استقرار و پرواز به آمریکا می‌دهند.
با وجود آسیب‌پذیری‌های مشخص پایگاه العدید، قطر در عمل بر عملیات نظامی آمریکا از این پایگاه محدودیت وضع می‌کند.
برای نمونه، زمانی که حوثی‌ها به کشتیرانی بین‌المللی و ناوگان آمریکا حمله کردند، قطر با هرگونه اقدام نظامی علیه این گروه مخالفت کرد.
اسرائیل؛ گزینه ایده‌آل
این موسسه در گزارش خود نوشت استقرار بخشی از نیروهای نظامی آمریکا در اسرائیل راه‌حلی متعادل برای اعمال قدرت، حفظ آمادگی جنگی و ایجاد گزینه‌های جایگزین بدون قرار دادن نیروها و تجهیزات در معرض خطر محسوب می‌شود.
آمریکا از قبل سیستم‌های دفاع هوایی پیشرفتهای مانند «تاد» و «پاتریوت» را در خاک اسرائیل مستقر کرده است.
این امر باعث می‌شود پایگاه آمریکایی در این کشور از امنیت بالایی برخوردار باشد.
علاوه بر این، به نوشته این موسسه، اسرائیل پیشرفتهای چشمگیری در زمینه سیستم‌های دفاعی آزمایش شده در جنگ داشته و فناوری‌های نوینی مانند رهگیرهای لیزری توسعه داده است.
این موسسه امنیت ملی تاکید کرد استفاده از این تجربیات و فناوری‌ها مزیت قابل توجهی برای پایگاه آمریکایی خواهد بود.
مزایای متقابل
آمریکا و اسرائیل هم‌اکنون روی انواع مشابهی از هواپیماهای جنگنده شامل اف-۱۵، اف-۱۶ و اف-۳۵ نیروهایشان را آموزش می‌دهند و در زمینه نگهداری این هواپیماها همکاری می‌کنند.
به گفته موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، وجود انبار تسلیحات آمریکایی که از پیش در اسرائیل ذخیره شده، زمینه مناسبی برای تبدیل این کشور به مرکز مهم پشتیبانی لجستیک فراهم می‌کند.
همکاری دوجانبه در زمینه‌های دیگر نیز سودمند خواهد بود. این ترتیب می‌تواند برای آموزش مشترک خلبانان اف-۱۵ و حل مشکل کمبود جت‌های آموزشی در آمریکا استفاده شود.
اسرائیل در اصلاح و بهبود جنگنده‌های آمریکایی تجربه قابل توجهی کسب کرده است. این کشور توانسته این هواپیماها را به سیستم‌های جنگ الکترونیک پیشرفته مجهز کند که شرکت‌های اسرائیلی آن را توسعه داده‌اند.
به اعتقاد موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا، این تجربیات می‌تواند منجر به نوآوری‌های مهمی شود.
این موسسه افزود ایجاد پایگاه بزرگ آمریکا در اسرائیل به همراه افزایش ذخایر تسلیحاتی، گام منطقی بعدی در بازسازی ضروری شبکه پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود.
هاکبی چهارشنبه ۲۵ تیر در مورد محاکمه نتانیاهو گفت: «این موضوع بسیار حساس است. رییس‌جمهور (دونالد ترامپ) به چیزی پرداخت که ما اساسا آن را شکار جادوگر در آمریکا می‌دانستیم. انجام وظایفی که رای‌دهندگان برای آن شما را انتخاب کرده‌اند، در حالی که تحت فشار روندهای قانونی هستید که توجه را از مسئولیت‌هایتان منحرف می‌کند، بسیار چالش‌برانگیز است.»
ترامپ هفتم تیر در پستی در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال با انتقاد از دادستان‌ها در پرونده نتانیاهو خواستار لغو محاکمه او شد و گفت آمریکا این موضوع را «تحمل نمی‌کند».
او افزود: «کاری که در اسرائيل در حق نتانیاهو انجام می‌دهند، وحشتناک است.»
رییس‌جمهوری آمریکا پنجم تیرماه هم محاکمه نتانیاهو را «پیگرد مغرضانه» خواند و خواستار لغو فوری محاکمه نخست‌وزیر اسرائیل یا عفو او شد.
ترامپ در تروث‌سوشال نوشت از احضار نتانیاهو به دادگاه پس از آن‌که اسرائیل با «رهبری قدرتمند» نتانیاهو یکی از بزرگ‌ترین لحظات تاریخی‌اش را تجربه کرده، شگفت‌زده شده است.
او ادامه داد: «من و نتانیاهو با هم از جهنم گذشتیم؛ در نبردی سخت با دشمن دیرینه و باهوش اسرائیل، یعنی ایران. نتانیاهو در این راه نهایت توان، هوشمندی و قدرت را در عشق به سرزمین مقدس نشان داد.»
نتانیاهو از سال ۲۰۱۹ به «رشوه، کلاه‌برداری و خیانت در امانت» متهم شده. اتهاماتی که همواره آن‌ها را بی‌اساس خوانده است.
روند محاکمه او که در سال ۲۰۲۰ آغاز شد، شامل سه پرونده کیفری است.
هاکبی چهارشنبه در ادامه سخنانش درباره حضور در دادگاه نتانیاهو توضیح داد: «معتقدم که رییس‌جمهور در تلاش برای جانبداری در مورد امور اسرائیل نیست اما با تجربه شخصی خود اذعان می‌کند ایفای نقشی که شهروندان شما را برای آن انتخاب کرده‌اند، چقدر دشوار می‌شود.»
توقف کوتاه سخنان نتانیاهو در دادگاه با یادداشت مقام ارتش
شهادت نتانیاهو در دادگاه کیفری پس از آن‌که یادداشتی از رومن گافمن، منشی نظامی‌اش دریافت کرد، برای مدت کوتاهی متوقف شد.
نتانیاهو به قضات گفت باید فورا او را ببیند. قضات به او اجازه دادند تا دادگاه را برای صحبت با گافمن ترک کند و نتانیاهو پس از یک وقفه تقریبا ۲۰ دقیقه‌ای، به دادگاه برگشت.
رادیوی ارتش اسرائیل گزارش داد این وقفه درباره برگزاری جلسه اضطراری رهبران دروزی پس از گزارش حملات مجدد نیروهای سوری به شهر دروزی‌نشین سویدا بوده است.
این نگرانی وجود دارد که دروزیهای ساکن اسرائیل به صورت دسته‌جمعی برای کمک به دروزی‌ها وارد سوریه شوند.
دولت سوریه ۲۴ تیر اعلام کرد در پی درگیری‌های خونین در سویدا که تاکنون دست‌کم ۲۴۸ کشته بر جای گذاشته، در این شهر عمدتا دروزی‌نشین حکومت نظامی برقرار شده است.
رهبران مذهبی اقلیت دروزی با ورود نیروهای مسلح تحت فرمان دولت دمشق به این منطقه موافقت کرده‌اند.
در درگیری‌های خونین سویدا چه گذشت؟
خبرگزاری رویترز به نقل از شاهدان نوشت این درگیری‌ها به‌دنبال موجی از آدم‌ربایی‌ها، از جمله ربوده شدن یک بازرگان دروزی در روز ۲۰ تیر در بزرگراه دمشق ـ سویدا آغاز شد.
شاهدان گفتند گروه‌های مسلح بادیه‌نشین سنی به روستاهای دروزی‌نشین در شمال و غرب حومه سویدا حمله کردند.
وزارت دفاع سوریه اعلام کرد ۱۸ نفر از نیروهای امنیتی این کشور که برای آرام کردن درگیری‌ها به سویدا اعزام شده بودند، در جریان حملات گروه‌های مسلح جان باختند.
حسن عبدالغنی، سخنگوی این وزارتخانه، گفت شماری از نیروهای ارتش نیز در جریان حملات گروه‌های «خارج از قانون» به مواضع نظامی، زخمی و شماری «ربوده» شده‌اند.
برلین چهارشنبه ۲۵ تیر درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تاکید کرد: «به یک راه‌حل دیپلماتیک پایدار و قابل راستی‌آزمایی نیاز داریم که منافع امنیتی جامعه بین‌الملل را در نظر بگیرد.»
در متن پاسخ وزارت خارجه آلمان به ایران‌اینترنشنال آمده است: «در صورتی که چنین راه‌حلی در طول تابستان حاصل نشود، مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها (Snapback) یکی از گزینه‌های در دسترس برای کشورهای E3 (آلمان، فرانسه و بریتانیا) خواهد بود. ما در این زمینه با شرکای خود در تروئیکای اروپایی هماهنگی نزدیکی داریم.»
از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، با اشاره به این‌که حکومت ایران تمایل به گفت‌و‌گو دارد، تاکید کرد: «عجله‌ای برای گفت‌و‌گو با ایران ندارم.»
ترامپ ۲۴ تیر به خبرنگاران گفت حملات آمریکا علیه تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی باعث نابودی آن شده؛ در حدی که دیگر قابل استفاده نیست: «ما تاسیسات آن‌ها را منهدم کردیم و آنان باید از اول شروع کنند. در حدی نابود شده که دیگر قابل استفاده نیست و آنان باید کوه دیگری پیدا کنند.»
او همچنین با اشاره به «پیروزی عظیم» آمریکا و اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه افزود: «هیچ رییس‌جمهور دیگری جرات این کار را نداشت.»
پیش از این، وب‌سایت خبری اکسیوس به نقل از سه منبع آگاه گزارش داد مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا و وزیران خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه، در تماسی تلفنی توافق کرده‌اند که پایان ماه اوت به‌عنوان ضرب‌الاجل غیررسمی برای دست‌یابی به توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی تعیین شود.
به گفته منابع، این تماس ۲۳ تیر برای هماهنگی مواضع چهار کشور درباره مکانیسم ماشه و بررسی مسیر آینده دیپلماسی هسته‌ای با جمهوری اسلامی انجام شده است.
بر اساس این گزارش، تروئیکای اروپایی قصد دارد اگر تا پایان اوت توافقی حاصل نشود، مکانیسم ماشه را فعال کنند.
این اقدام منجر به بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران خواهد شد.
چرا مکانیسم ماشه؟
مکانیسم ماشه که برای واکنش به تخلفات احتمالی جمهوری اسلامی در متن برجام گنجانده شده بود، در ماه اکتبر منقضی می‌شود.
از آنجا که فرآیند فعال‌سازی این مکانیسم حدود ۳۰ روز زمان می‌برد، کشورهای اروپایی در تلاش هستند تا این روند را پیش از آغاز ریاست روسیه بر شورای امنیت در ماه اکتبر به پایان برسانند.
مقام‌های آمریکایی و اروپایی، این سازوکار را هم ابزار فشار بر تهران و هم گزینه جایگزین در صورت شکست دیپلماسی می‌دانند.
در مقابل، مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند هیچ مبنای حقوقی برای بازگرداندن تحریم‌ها وجود ندارد و تهدید کرده‌اند در پاسخ، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج خواهند شد.
دو منبع آگاه به اکسیوس گفتند اروپا در روزها و هفته‌های آینده به تهران پیام خواهد داد که در صورت انجام اقدامات اطمینان‌بخش درباره برنامه هسته‌ای، می‌تواند از بازگشت تحریم‌ها جلوگیری کند.
از جمله این اقدامات، می‌توان به ازسرگیری بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد که پس از حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای در ایران، متوقف شده است.
یک منبع دیگر نیز گفت که انتقال حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی به خارج از ایران می‌تواند یکی دیگر از این گام‌ها باشد.
در همین حال، دو مقام اسرائیلی گفتند که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در سفر اخیرش به کاخ سفید، از ترامپ، روبیو و استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه خواسته است تا مانع فعال‌سازی مکانیسم ماشه نشوند.
به گفته او، «ایران باید بداند زمان زیادی برای توافق باقی نمانده است».
