هشدار اروپا به جمهوری اسلامی: اگر اقدامی نکنید تحریمهای سازمان ملل را برمیگردانیم
از چپ به راست: وزیران امور خارجه فرانسه، بریتانیا، آلمان در کنار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا
آلمان، فرانسه و بریتانیا، به حکومت ایران هشدار دادند باید فورا گفتوگوهای دیپلماتیک درباره برنامه هستهای خود را از سر بگیرد و اعلام کردند در صورت انجام نگرفتن اقدامات ملموس تا یک ماه و نیم دیگر، تحریمهای سازمان ملل علیه تهران را بازخواهند گرداند.
دو منبع اطلاعاتی آمریکایی به شبکه سیبیاس نیوز تایید کردند که مسعود پزشکیان در جریان یکی از حملات اسرائیل در ماه گذشته زخمی شده است. به گفته این منابع، گزارشهای منتشرشده در رسانههای دولتی ایران مبنی بر حضور پزشکیان در جلسه شورای عالی امنیت ملی هنگام وقوع حمله، صحیح است.
طبق این گزارش، او هنگام فرار از مسیر اضطراری دچار آسیبدیدگی در پا شده است. سیبیاس نیوز نوشت هنوز مشخص نیست که آیا پزشکیان بهطور عمد هدف حمله قرار گرفته بود یا نه.
پارلمان بلژیک بامداد جمعه قطعنامهای را تصویب کرد که در آن، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهعنوان «یک سازمان تروریستی» معرفی میشود و از اتحادیه اروپا نیز خواسته شده همین موضع را اتخاذ کند. دریا صفایی، نماینده پارلمان بلژیک، پس از رایگیری، این خبر را اعلام کرد.
صفایی که هدایت تلاشهای چندساله برای تصویب این قطعنامه را بر عهده داشت، اعلام کرد که این قطعنامه در ساعت ۲:۳۰ بامداد با ۱۳۵ رای موافق، ۱۴ رای ممتنع و بدون رای مخالف به تصویب رسید.
او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز روزی است که عدالت محقق میشود. روزی که قربانیان این رژیم، همیشه آن را بهعنوان پیروزی بر قاتلان خود به خاطر خواهند سپرد.»
صفایی افزود که این قطعنامه نه تنها خواستار قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی اتحادیه اروپاست، بلکه همچنین خواهان «آزادی فوری و بدون قید و شرط احمدرضا جلالی» و پایان دادن به اعدامها در ایران است.
احمدرضا جلالی، پژوهشگر ایرانی-سوئدی، سال ۲۰۱۶ در ایران بازداشت و به اتهام جاسوسی به اعدام محکوم شد. اتهامی که او همواره آن را رد کرده است.
صفایی: سپاه پاسداران، ماشین کشتار است
صفایی در توصیف سپاه پاسداران گفت این نهاد «ماشین کشتاری است که نه تنها در داخل ایران علیه مردم این کشور میجنگد، بلکه از طریق نیروهای نیابتی خود، ترور و کشتار را در سراسر منطقه گسترش میدهد.»
او پیشتر و در پستی دیگر درباره سپاه پاسداران تاکید کرد که این سازمان در «تروریسم، قاچاق تسلیحات و حمایت از گروههایی نظیر حزبالله، حماس و حوثیها» نقش دارد و به دامن زدن به درگیریها در عراق، سوریه، لیبی، افغانستان و اوکراین کمک کرده است.
پیشنهاد این قطعنامه پیش از این در کمیته روابط خارجی پارلمان بلژیک به تصویب رسیده بود.
دولت جدید بلژیک به ریاست بارت د وور نیز در توافقنامه ائتلافی خود این موضع را تایید کرده است.
در این سند آمده است: «دولت از گنجاندن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی اتحادیه اروپا حمایت میکند.»
سپاه پاسداران، شاخهای قدرتمند از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، در سال ۲۰۱۹ از سوی دولت دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، بهعنوان سازمانی تروریستی اعلام شد.
ایالات متحده و کانادا پیشتر از متحدان اروپایی خود خواسته بودند همین رویکرد را در پیش بگیرند.
پس از حمله هوایی اسرائیل به زندان اوین در جریان جنگ ۱۲ روزه با جمهوری اسلامی، همچنان اطلاع دقیقی از وضعیت زندانیان ترنس و الجیبیتیکیو پلاس محبوس در این زندان در دست نیست.
زندان اوین، دوم تیر و در جریان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی هدف حمله قرار گرفت. پس از این حمله، محمد حبیبی، زندانی سیاسی پیشین و محمد حسنپوره، معلم زندانی در اوین، در شبکه ایکس به کشته شدن تعدادی از افراد از جمله زندانیان ترنس اشاره کردند اما در هیچ یک از روایتها به تعداد مشخص کشتهشدگان اشاره نشد.
یکی از کارمندان بخش اداری زندان اوین که در حمله اسرائیل بهصورت سطحی زخمی شده است و به شرط ناشناس ماندن با ایران اینترنشنال گفتوگو کرد، درباره وضعیت زندانیان ترنس و آخرین آمار آنان گفت که تعداد زندانیان این بخش در ماههای منتهی به حمله دوم تیرماه، بین ۱۴ تا ۳۶ نفر در نوسان بوده وهیچگاه از ۳۶ نفر فراتر نرفته است.
با این حال، روزنامه نیویورک تایمز ۱۵ تیر در گزارشی به نقل از یک وکیل دادگستری نوشت که نزدیک به ۱۰۰ نفر از زندانیان ترنس و الجیبیتیکیو پلاس، در جریان حمله اسرائیل به زندان اوین کشته شدهاند.
منبع ایراناینترنشنال با رد این عدد گفت اطلاعات او نشان میدهد در کل زندانهای استان تهران، ۱۰۰ زندانی ترنس و الجیبیتیکیو پلاس نگهداری نمیشوند و این گزارش نمیتواند درست باشد.
او به ایراناینترنشنال گفت که افراد ترنس محبوس در زندان اوین، به دلایل مختلفی بازداشت و زندانی شده بودند: «از اتهامات مالی و درگیری و ضرب و جرح بگیر تا زنانه پوشیدن برای افرادی که ظاهری مردانه داشتند و شماری از آنها هم کارگر جنسی بودند.»
بیخبری زندانیان سیاسی از سرنوشت زندانیان ترنس
یک زندانی ترنس که بین سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ با اتهامات مالی در زیرزمین بند یک (بند ترنسها) دوره زندان خود را گذرانده است، به ایراناینترنشنال گفت: «تعداد زندانیان این بند در دورههای مختلف بهدلیل آزادی یا بازداشتهای جدید تغییر میکرد. در دورهای که من بودم از ۹ نفر تا ۳۰ و چند نفر را دیدم.»
سه زندانی سیاسی فعلی و پیشین هم در گفتوگو با ایراناینترنشنال، به عدم دسترسی به زندانیان ترنس و اخبار و اطلاعات مربوط به آنها تاکید کردند.
یکی از این زندانیان به احتمال جابهجایی این زندانیها در ماههای پیش از حمله اسرائیل به ساختمانی متروکه در اطراف بند چهار زندان اشاره کرد و گفت: «ما هیچگاه این افراد را نمیدیدیم اما در ماههای گذشته شایعاتی در خصوص جابهجایی آنها مطرح شده بود. اگر این شایعات درست باشد و آنها به محدوده نزدیک به بند چهار و ساختمانهای اداری منتقل شده باشند، احتمال آسیب دیدن یا کشته شدنشان وجود دارد.»
یکی از مددکاران زندان اوین نیز با اشاره به اینکه روز ملاقات زندانیان ترنس با اعضای خانواده خود یک دوشنبه در هر ماه بود، گفت دوشنبه دوم تیر که حمله اسرائیل به زندان اوین رخ داد، این زندانیان ملاقات نداشتند و طبیعتا در سالن ملاقات که آسیب فراوانی دیده، حضور نداشتند.
اعضای خانواده یک زندانی هم به نقل از او به ایراناینترنشنال گفتند زندانیان از برخی کارمندان زندان تهران بزرگ شنیدهاند که زندانیان ترنس، پس از حمله اسرائیل به این زندان منتقل شدند.
خانواده این زندانی به نقل از او گفت: «اخباری در خصوص کشته شدن سه زندانی ترنس و زخمی شدن تعدادی دیگر در حمله اسرائیل به اوین، در این زندان شنیده شده است.»
ایراناینترنشنال نمیتواند مستقلا این آمار را تایید کند.
محل نگهداری زندانیان ترنس و الجیبیتیکیو پلاس در زندان اوین
زندانیان ترنس و الجیبیتیکیو پلاس در زندان اوین از سالهای دور در شرایطی جدا از سایر زندانیان محبوس بودند. تا پیش از دی سال ۱۳۹۸، این زندانیان در سلولهای انفرادی و چند نفری بند امنیتی ۲۴۰ زندان اوین نگهداری میشدند اما بر اساس گزارشی که سایت ایران وایر در خرداد ۱۴۰۰ منتشر کرد و همچنین بررسیهای ایراناینترنشنال، این زندانیان در دی سال ۱۳۹۸ به زیرزمین بند یک زندان اوین منتقل شدند.
از طبقه همکف بند یک زندان اوین به عنوان قرنطینه استفاده میشود. زندانیان در بدو ورود به زندان، به این بند منتقل و پس از دو روز، بر حسب نوع اتهام، حکم یا قرار وثیقه، به بندهای مختلف انتقال داده میشوند. این ساختمان زیرزمینی دارد که در سال ۱۳۹۸ به محل نگهداری زندانیان ترنس و دگرباش بدل شد.
موقعیت جغرافیایی این ساختمان به گونهای است که بر اساس تصاویری که پس از حمله اسرائیل از زندان منتشر شد، آسیبی به آن نرسیده است.
آمارهای رسمی و تردیدها
سازمان حقوق بشری ههنگاو که پیشتر گزارشهایی درباره زندان اوین و حمله اسرائیل به آن منتشر کرده است، در پاسخ به ایراناینترنشنال درباره کشته شدن زندانیان ترنس در این حمله اعلام کرد: «ما تاکنون هیچ گزارش موثقی مبنی بر کشته شدن این تعداد از زندانیان تراجنسیتی دریافت نکردهایم؛ هرچند گزارشهایی رسمی حاکی از کشته شدن شماری از افراد در حمله اسرائیل به این زندان منتشر شده است و همچنین اعلام گردیده که شماری از زندانیان موفق به فرار شدهاند.»
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه، ۹ تیر اعلام کرد ۷۹ نفر از مراجعان، خانواده زندانیان، کادر اداری، سربازان وظیفه و زندانیان در این حمله کشته و تعدادی نیز مجروح شدند.
قوه قضاییه تاکنون نام و تصاویر ۴۱ نفر از پرسنل زندان را که در حمله اسرائیل کشته شدند منتشر کرده که سرشناسترین آنها علی قناعتکار، سرپرست دادسرای اوین (مقدسی) و معاون امنیتی دادستان تهران و روحالله توسلی، معاون زندان اوین بودند.
نام و تصاویر ۱۳ نفر از سربازان وظیفه که در این حمله کشته شدند نیز منتشر شده است.
یکی از قربانیان، مهرانگیز ایمنپور، همسر سابق رضا خندان مهابادی، نویسنده و عضو کانون نویسندگان بود که در مجاورت زندان اوین زندگی میکرد و در روز حمله در آن منطقه حاضر شده بود.
لیلا جعفرزاده، شهروند دیگری است که روز حمله برای انجام امور اداری مرتبط با همسرش که در زندان اوین دوران محکومیت خود را میگذراند، به دادسرای اوین رفته بود و همانجا کشته شد.
همچنین نام مهرداد خیری، فرزند پنج ساله زهرا عبادی، کارمند زندان اوین نیز در میان کشتهشدگان حمله به زندان اوین مشاهده میشود.
مغایرت آمارها و قربانیان گمنام
آمار رسمی کشته شدن ۷۹ نفر در زندان اوین با اسامی و تعداد افراد کشته شده اختلافی ۲۲ نفره دارد. هویت ۵۷ نفر از کشتهشدگان در زندان اوین اعلام شده اما از ۲۲ قربانی دیگر اطلاعاتی در دست نیست.
سخنگوی قوه قضاییه ۲۱ تیر اعلام کرد تعداد زندانیان کشته شده در زندان اوین پنج نفر بودند که همه آنها با اتهامات مرتبط با جرایم مالی زندانی شده بودند.
قوه قضاییه به هویت این پنج زندانی اشارهای نکرده است.
در روزهای پس از حمله به زندان اوین، در روایتهای شماری از زندانیان از آنچه در روز حمله تجربه کردند، به کشته شدن تعدادی از بازجویان امنیتی در زندان اشاره شده است. نام و تعداد این افراد از سوی مقامهای رسمی اعلام نشده است.
ابهام در سرنوشت زندانیان ترنس
با وجود گزارشها و آمارهای مختلف، فقدان شفافیت رسمی در مورد سرنوشت دقیق زندانیان ترنس و الجیبیتیکیو پلاس، نگرانیها و ابهامات جدی را در سطح جامعه و خانوادههای آنان ایجاد کرده است.
عدم انتشار اطلاعات کامل و دسترسی نداشتن به اخبار مرتبط با این افراد، موجب افزایش تردیدها و گمانهزنیها شده و مانع از شفافیت و بررسی دقیق شرایط آنان میشود.
روشن نشدن نام و مشخصات دستکم ۲۲ نفر از کسانی که بر اساس آمار رسمی در حمله به زندان اوین کشته شدهاند، به ابهام و نگرانیها درباره سرنوشت زندانیان ترنس که تا پیش از این حمله در زندان اوین محبوس بودند، دامن زده است.
عباس عراقچی با اشاره به گفتوگوی مشترک خود با وزرای خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شامگاه پنجشنبه گفت که آغاز مذاکرات مشروط به آمادگی آمریکا برای توافقی «عادلانه، متوازن و سودمند برای هر دو طرف» است.
او گفت که در این گفتوگو تاکید کرده اروپا برای ایفای نقش مثبت باید «مسئولانه» رفتار کند و «سیاستهای فرسوده تهدید و فشار، از جمله مکانیسم ماشه» را کنار بگذارد.
وزارت امور خارجه آلمان در پاسخ به پرسش ایراناینترنشنال درباره وضعیت فعالیت سفارت این کشور در تهران، اعلام کرد که بخشی از کادر سفارت فعالیت خود را از سرگرفته، اما سفارت تا اطلاع ثانوی برای مراجعات عمومی بسته خواهد ماند و حتی در موارد اضطراری نیز خدمات کنسولی حضوری ارائه نمیدهد.
در بیانیه وزارت خارجه آلمان آمده است که «گامهای اولیهای برای ازسرگیری فعالیتهای پایهای» در حال انجام است. از جمله این اقدامات، بازگرداندن گذرنامه متقاضیانی است که مدارکشان همچنان در سفارت نگهداری میشود. همچنین بررسی پروندههای ویزای پیشین، بهویژه ویزاهای دانشجویی که پیش از درگیری ثبت شده بودند، از سر گرفته شده است.
در مورد افرادی که ویزای آنها در جریان بحران اخیر منقضی شده، آلمان اعلام کرد که این افراد میتوانند بار دیگر برای دریافت ویزا اقدام کنند. وزارت خارجه آلمان همچنین تاکید کرده است که علیرغم بسته بودن حریم هوایی، مسیرهای خروج از ایران از طریق مرزهای زمینی به کشورهای همسایه همچنان باز بوده و اقدامات بعدی سفارت بسته به تحولات آینده اتخاذ خواهد شد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، جمعه ۲۷ تیر با اشاره به گفتوگوی مشترک خود با وزیران خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شامگاه پنجشنبه گفت که آغاز مذاکرات مشروط به آمادگی آمریکا برای توافقی «عادلانه، متوازن و سودمند برای هر دو طرف» است.
عراقچی اعلام کرد در این گفتوگو تاکید کرده است اروپا برای ایفای نقش مثبت باید «مسئولانه» رفتار کند و «سیاستهای فرسوده تهدید و فشار، از جمله مکانیسم ماشه» را کنار بگذارد.
به گزارش رویترز، وزیران خارجه این سه کشور اروپایی، موسوم به گروه E3 (تروئیکای اروپایی)، به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برای نخستین بار پس از حملات هوایی آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران در اواسط ماه ژوئن، با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، تماس تلفنی برقرار کردند.
یک منبع دیپلماتیک فرانسوی به رویترز گفت در این تماس از جمهوری اسلامی خواسته شدکه فورا تلاشهای دیپلماتیک را برای رسیدن به یک توافق هستهای «قابل راستیآزمایی و پایدار» از سر بگیرد.
این سه کشور، همراه با چین و روسیه، طرفهای باقیمانده در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران (برجام) هستند. توافقی که در ازای محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمها علیه این کشور را لغو کرد.
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که این توافق را به رسمیت میشناسد، در تاریخ ۱۸ اکتبر منقضی میشود اما بر اساس مفاد آن، امکان بازگرداندن تحریمها پیش از این تاریخ نیز وجود دارد. روندی که عملی کردن آن حدود ۳۰ روز به طول میانجامد.
کشورهای اروپایی بارها هشدار دادهاند که در صورت دست نیافتن به یک توافق جدید، سازوکار «بازگشت خودکار تحریمها» (snapback) مشهور به مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد. اقدامی که به موجب آن، تمامی تحریمهای پیشین سازمان ملل علیه ایران دوباره اعمال خواهد شد.
این منبع دیپلماتیک فرانسوی به رویترز گفت: «وزیران خارجه سه کشور اروپایی در گفتوگوی تلفنی با عراقچی همچنین بر عزم خود برای استفاده از سازوکار موسوم به بازگشت خودکار تحریمها در صورت عدم پیشرفت ملموس تا پایان تابستان تاکید کردند.»
این منبع توضیحی در مورد اینکه «پیشرفت ملموس» دقیقا شامل چه مواردی میشود، ارائه نداد.
از زمان حملات هوایی اسرائیل و آمریکا به ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران خارج شدهاند.
در حالی که مقامات جمهوری اسلامی اشاراتی به تمایل برای بازگشت به دیپلماسی داشتهاند، هیچ نشانهای دال بر از سرگیری قریبالوقوع دور ششم مذاکرات هستهای میان تهران و واشینگتن دیده نمیشود.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، گفته است که جمهوری اسلامی بهشدت مایل به گفتوگوست اما او هیچ عجلهای برای مذاکره با تهران ندارد.
دیپلماتها میگویند حتی در صورت از سرگیری مذاکرات، دستیابی به یک توافق جامع پیش از پایان ماه اوت - ضربالاجل نهایی تعیینشده از سوی اروپاییها - واقعبینانه به نظر نمیرسد، بهویژه در نبود بازرسانی که بتوانند وضعیت باقیمانده برنامه هستهای ایران را ارزیابی کنند.
دو دیپلمات اروپایی گفتهاند امیدوارند با هدف امکان برگزاری مذاکرات با جمهوری اسلامی در آیندهای نزدیک، در روزهای آینده به راهبردی مشترک با ایالات متحده دست پیدا کنند.