اظهارات تازه عباس عراقچی، وزیر خارجه حکومت ایران مبنی بر این که جمهوری اسلامی هرگز به دنبال «نابودی اسرائیل» نبوده است، واکنشهای مختلفی را برانگیخته است. یک نماینده آمریکا اظهار کرد که کسی در دولت دونالد ترامپ چنین اظهاراتی را باور نمیکند.
انتشار طرح «کوله زندگی» برای بقا در شرایط بحرانی از سوی شهرداری تهران، واکنشها و البته نگرانیهایی را در زمینه احتمال وقوع جنگی دیگر در میان کاربران رسانههای اجتماعی به همراه داشته است. ایراناینترنشنال قیمت اقلام این کیت را برای یک خانواده سه نفره محاسبه کرده است.
سازمان مدیریت بحران شهر تهران به تازگی طرحی را به نام کوله زندگی رونمایی کرده که میتواند در صورت بروز شرایط خطیر برای سه روز «زندگی در بحران» را ممکن کند.
در این بسته حدود ۷۰ قلم کالا شامل مواد خوراکی، بهداشتی، کمکهای اولیه و وسایل عمومی برای دوام آوردن یک خانواده سه نفره به مدت سه روز در حادثه و بحران در نظر گرفته شده است.
کیت یا کیف بقا مجموعهای از وسایل و تجهیزات ضروری است که به منظور کمک به فرد در شرایط اضطراری و بحرانهای مختلف مانند حوادث طبیعی، تصادفات، یا شرایط نامساعد محیطی تهیه میشود.
این کیت معمولا شامل ابزارهای پایهای مثل آب، غذاهای خشک، چراغ قوه، باتری، جعبه کمکهای اولیه، فندک یا کبریت، طناب، و ابزار چندکاره است که میتواند به فرد امکان زنده ماندن و حفظ سلامتی تا رسیدن کمک را بدهد.
هدف اصلی کیت بقا، افزایش توانایی فرد در مدیریت موقعیتهای بحرانی و کاهش ریسک آسیبدیدگی یا فوت است و در سالهای گذشته نیز به ویژه هنگام وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل به شهروندان توصیه شده است.
با اینحال نخستین واکنش شمار زیادی از شهروندان به انتشار پوسترهای طرح شهرداری پس از جنگ ۱۲ روزه، «ترس» از حملات دوباره اسرائیل بود.
شمار زیادی از کاربران هم به نبود پناهگاه در تهران و سایر شهرهای ایران در جریان جنگ اخیر اشاره کردند.
حملات اسرائیل به خاک ایران از بامداد ۲۳ خرداد آغاز شد اما حدود دو شبانهروز بعد، دولت پزشکیان اعلام کرد از شامگاه ۲۵ خرداد «مساجد، مدارس و متروها به عنوان پناهگاه در اختیار مردم قرار میگیرند.»
همان زمان رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران خطاب به شهروندان گفت در صورت نیاز، به جای مراجعه به ایستگاههای مترو، از «پارکینگها و فضاهای موجود در ساختمانهای مسکونی و تجاری» به عنوان پناهگاه استفاده کنند.
به گفته این مقام مسئول، سولههای بحران فقط در مقابل زلزله مقاوم است نه موشک و بمب.
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، نیز گفت پارکینگهای طبقاتی وزارتخانهها و ساختمانهای بلند نقاط امنی برای پناهگاه هستند.
تعدادی از شهروندان ۳۰ خرداد گزارش دادند که با وجود حملات هوایی، پلیس مترو با همکاری متصدیهای گیت در ایستگاه فرهنگسرا، مردم را از ایستگاهها بیرون کرده تا درهای مترو را در شرایط بمباران ببندند.
قیمت کیت بقا
ایراناینترنشنال در این گزارش با بررسی سایتهای فروش آنلاین، هزینه این کیت را به صورت کلی و به تفکیک هر قلم کالا تهیه کرده است.
در سایتهای فروش کالا قیمتهای مختلفی برای هر قلم به نسبت جنس، برند و فروشنده درج شده که در عمده این موارد، «کمترین» قیمت در نظر گرفته شده است.
بر اساس این ارزیابی، مجموع قیمت این کیت در چهار بخش حدود شش میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، در واکنش به سخنان عباس عراقچی در مصاحبه با شبکه فاکسنیوز که گفت درخواست قتل ترامپ مربوط به افراد تندرو است، نوشت: «این واکنشها پاسخ طبیعی به تجاوزهای آشکار آمریکا و اسرائیل بوده است.»
فارس نوشت: «چنین موضعگیری ممکن است انگیزه دشمن را برای افزایش فشارها و ترورها تقویت کند، زیرا نشان میدهد ایران در سطح دیپلماتیک تمایلی به پاسخ قاطعانه ندارد.»
عراقچی گفته بود منظور از شعار «مرگ بر آمریکا» مردم این کشور نیست و سیاستهای «سلطهجویانه» آمریکاست. او کارزارها و درخواستها برای کشتن ترامپ در ایران را نیز تبلیغات خواند و رد کرد.
رضا سپهوند، عضو کمیسیون انرژی مجلس، با اشاره به کمبود آب و بحران انرژی گفت: «احتمالا در ماههای آینده شاهد جیرهبندی آب در بیشتر نقاط کشور خواهیم بود که در برخی استانها و شهرها شروع شده است.»
او افزود: «مشکل ناترازی انرژی، چه در برق و چه در آب، ریشه در دههها سوءمدیریت دارد. صنایع آببر باید در سواحل خلیج فارس مستقر میشدند، اما در دل کویر بنا شدند و این موجب شکلگیری پروژههای انتقال آب پرهزینه و نیمهتمام شده است.»
این نماینده مجلس اشاره کرد: «در برخی نقاط سطح آبهای زیرزمینی تا ۲۰۰ متر پایین رفته و علاوه بر فرونشست زمین با کمبود شدید استخراج آب مواجه شدهایم.»
با تشدید بحران آب در ایران، شرکت آب و فاضلاب تهران اعلام کرد که آب را برای توزیع میان شهروندان در بستهبندی پلاستیکی عرضه میکند.
آبفا دلیل این اقدام را جلوگیری از آلودگی موجود در تانکرهای آب اعلام کرده است.
در روزهای گذشته شهروندان گزارش دادهاند که ساعات قطع آب در تهران و شهرهای کشور افزایش یافته است.
یک عضو کمیسیون انرژی مجلس در ایران هشدار داده که در روزهای آینده آب احتمالا در بیشتر نقاط کشور جیرهبندی شود.
همزمان سخنگوی دولت پزشکیان هم هشدار داد که احتمال دارد تعطیلی تهران به دلیل بحران آب ادامه یابد.
روزنامه اسرائیلی جروزالمپست در یادداشتی با پیشنهاد کنترل حریم هوایی در مناطق مرزی ایران از طریق استفاده از استراتژی منطقه پرواز ممنوع، این راهبرد را ابزاری موثر برای تضعیف برنامه هستهای و قدرت نظامی جمهوری اسلامی دانست.
روزنامه جروزالم پست در یادداشتی نوشت جامعه بینالملل باید به جای تکیه بر حملات هوایی محدود و تحریمهای اقتصادی، ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز مناطق کلیدی ایران را مدنظر قرار دهد.
نویسنده این یادداشت با تاکید بر موفق نشدن سیاستهای کنونی در متوقف کردن پیشرفت هستهای تهران، ایجاد منطقه پرواز ممنوع را راهکاری برای اعمال فشار روانی و اقتصادی بر نظام جمهوری اسلامی توصیف کرد.
استراتژی محدودسازی دقیق
بر اساس این یادداشت، منطقه پرواز ممنوع پیشنهادی در نواحی مرزی که اکثریت جمعیت آنها را اقلیتهای قومی تشکیل میدهند، متمرکز خواهد بود. جروزالم پست این مناطق را از نظر جغرافیایی مهم، سیاسی حساس و نمادین قدرتمند توصیف کرد.
نویسنده یادداشت میگوید کنترل حریم هوایی این نواحی نه تنها تحرک نظامی سپاه پاسداران و واحدهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی را محدود میکند، بلکه یک استراتژی محدودسازی دقیق است که هزینههای عملیاتی آنها را که به مسیرهای هوایی داخلی متکی هستند، افزایش داده و منابع مالی نظام را به سمت امنیت داخلی منحرف میکند.
جروزالم پست با اشاره به عملیات ۱۲ روزه که در آن نیروهای آمریکایی و اسرائیلی موفق به کسب برتری هوایی موقت در غرب ایران شدند، تاکید کرد تجربه قبلی نشان داده دستیابی به کنترل حریم هوایی مناطق کلیدی ایران امکانپذیر است.
پیام سیاسی و اقتصادی
به نوشته این روزنامه، ایجاد منطقه پرواز ممنوع تنها یک ابزار نظامی نیست، بلکه بیانیهای سیاسی محسوب میشود که به جمهوری اسلامی اعلام میکند نمیتواند برنامه هستهای خود را بدون پیامد ادامه دهد.
جروزالم پست با اشاره به تاثیر روانشناختی این اقدام بر مشروعیت نظام حاکم بر ایران، افزود لحظهای که نیروی خارجی کنترل آسمان بخشی از کشور را در دست گیرد، ادعای قدرت مطلق نظام زیر سوال میرود.
این راهبرد از طریق محدود کردن پروازهای تجاری، افزایش قیمت بیمه و کاهش جریان تجاری، فشار اقتصادی مضاعف بر نظام وارد کرده و نارضایتی طبقه متوسط ایران را تشدید میکند.
زمان ائتلاف
این روزنامه با اشاره به نقش بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در هشدار دادن درباره تهدید جمهوری اسلامی از دهه ۱۹۸۰ تاکنون، نوشت بار سیاسی و قطبیسازی ناشی از این موضعگیریها باعث کاهش اعتبار این هشدارها از سوی بخشهایی از جهان عرب و حتی برخی مخاطبان غربی طی دهههای گذشته شده است.
حال آنکه دخالتهای جمهوری اسلامی از بغداد تا بیروت و از پایتختهای خلیج فارس تا دمشق برای بسیاری از کشورهای منطقه واقعیتی انکارناپذیر محسوب میشود.
از این رو نویسنده جروزالم پست معتقد است زمان آن فرا رسیده که ائتلاف جدیدی از بازیگران معتبر بینالمللی و منطقهای، پیام مبارزه با جمهوری اسلامی را نه از طریق سخنرانیهای سیاسی، بلکه از طریق اقدام هماهنگ و عملی منتقل کنند.
متیو ویتاکر ، سفیر آمریکا در ناتو سهشنبه در این زمینه گفت: «یک کلمه از آنچه وزیر خارجه [حکومت] ایران میگوید را باور نمیکنم و مطمئنم دیگران در دولت آمریکا هم همین احساس را دارند.»
او افزود: «جمهوری اسلامی صدای قابلاعتمادی برای صلح ندارد. رییسجمهوری ترامپ خیلی صریح گفته که ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند.»
این دیپلمات آمریکا تاکید کرد: «از آنجا که ما برنامه هستهایشان را نابود کردیم، حالا وقت آن است که ایران پای میز مذاکره با ایالات متحده آمریکا بیاید تا درباره مسیری برای صلح و رفاه مردم ایران گفتوگو کنیم.»
او همچنین اضافه کرد: «ایران میتواند عضوی از جامعه جهانیای باشد که ایالات متحده و متحدانش رهبری آن را بر عهده دارند. اما در عین حال، ما با شرایطی روبهرو هستیم که در سیاست آمریکا یکسری اصول سیاه و سفید وجود دارد، و مهمترینِ آن این است که ایران نمیتواند و نباید به سلاح هستهای دست یابد.»
واکنش ترامپ
پیش از سفیر آمریکا در ناتو، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در واکنش به قسمتی از مصاحبه وزیر خارجه جمهوری اسلامی، با فاکس نیوز که در آن به خسارتهای «شدید» وارد شده به تاسیسات هستهای در حملات آمریکا پرداخته بود، گفت: «البته که چنین است، همانطور که گفته بودم، و اگر لازم باشد دوباره این کار را میکنیم.»
عراقچی در بخشی از گفتوگو با برت بِر، مجری برنامه «گزارش ویژه»، خسارتهای وارد آمده به تاسیسات هستهای ایران در اثر حملات ماه گذشته آمریکا را «شدید» توصیف کرد، اما از اظهار نظر درباره سرنوشت اورانیوم غنیشده شانه خالی کرد.
او ادامه داد: «تاسیسات ما آسیب دیدهاند، آسیب جدی. سازمان انرژی اتمی در حال ارزیابی میزان دقیق آسیب است، اما تا آنجا که من اطلاع دارم، این آسیبها جدی بودهاند و باعث توقف کامل فرآیند غنیسازی شدهاند.»
اسرائیل: به غلط کردن افتادهاند
وزارت خارجه اسرائیل نیز در واکنش به سخنان عراقچی، در صفحه فارسی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «به غلط کردن افتادهاند. ولی بیفایده است.»
عراقچی در بخشی از مصاحبه خود با شبکه فاکسنیوز ضمن تاکید بر ادامه حمایت جمهوری اسلامی از گروههای نیابتی خود در منطقه، گفت که حذف اسرائیل از نقشه جهان هیچگاه سیاست حکومت ایران نبوده است.
سخنان عراقچی در حالی مطرح میشود که علی خامنهای و دیگر مقامهای جمهوری اسلامی بارها بر نابودی اسرائیل تاکید کردهاند.
عراقچی گفت: «ما معتقدیم که این گروهها — حماس، حزبالله و حوثیها — برای یک هدف عادلانه میجنگند. ما همواره از آنها حمایت کردهایم، چه از نظر سیاسی و چه از طرق دیگر.»
واکنش خبرگزاری فارس
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران نیز ضمن انتقاد از گفتوگوی عراقچی با فاکسنیوز، نوشت که او نباید میگفت «ضربه سختی خوردیم و غنیسازی عملا متوقف شده»، چرا که این اغراقآمیز و موضعی از سر ضعف است.
خبرگزاری فارس همچنین افزود: «عراقچی نباید حکم محارب بودن ترامپ و نتانیاهو را به گروههای تندرو منتسب میکرد چرا که طرف مقابل، رهبر جمهوری اسلامی را تهدید به ترور کرده است.»
فارس نوشت: «چنین موضعگیری ممکن است انگیزه دشمن را برای افزایش فشارها و ترورها تقویت کند، زیرا نشان میدهد ایران در سطح دیپلماتیک تمایلی به پاسخ قاطعانه ندارد.»
عراقچی گفته بود منظور از شعار «مرگ بر آمریکا» مردم این کشور نیست و سیاستهای «سلطهجویانه» آمریکاست.
او کارزارها و درخواستها برای کشتن ترامپ در ایران را نیز تبلیغات خواند و رد کرد.