عفو بین‌الملل: حکومت ایران در حمله به اسرائیل از مهمات خوشه‌ای استفاده کرد
سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد حکومت ایران در جریان جنگ با اسرائیل، از مهمات خوشه‌ای ممنوع استفاده کرده و غیرنظامیان را در معرض خطر قرار داده است.
سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد حکومت ایران در جریان جنگ با اسرائیل، از مهمات خوشه‌ای ممنوع استفاده کرده و غیرنظامیان را در معرض خطر قرار داده است.
مهمات خوشه‌ای در هوا منفجر می‌شوند و بمب‌های کوچکی را پراکنده می‌کنند. برخی از این بمب‌ها در لحظه برخورد منفجر نمی‌شوند و ممکن است با گذشت زمان باعث تلفات, به‌ویژه در میان کودکان شوند.
عفو بین‌الملل با استناد به تحقیقات تازه اعلام کرد: «نیروهای ایرانی موشک‌های بالستیکی را شلیک کردند که کلاهک‌های آن حامل بمب‌های فرعی بود و به مناطق مسکونی پرجمعیت در اسرائیل اصابت کرد.»
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این نهاد حقوق‌بشری از جمله با استناد به تحقیقات تازه و بررسی عکس‌ها و ویدیوهایی که به‌گفته رسانه‌ها نشان می‌دهند این مهمات در ۲۹ خرداد به منطقه کلان‌شهری تل‌آویو اصابت کرده‌اند، این اتهام را مطرح کرد.
اریکا گوئه‌وارا روساس، مدیر ارشد در سازمان عفو بین‌الملل گفت: «با استفاده از چنین سلاح‌هایی در مناطق مسکونی یا نزدیک به آن، نیروهای ایرانی جان غیرنظامیان را به خطر انداختند».
او افزود: «استفاده عمدی نیروهای ایرانی از چنین سلاح‌هایی که ذاتا غیرقابل تفکیک هستند، نقض آشکار حقوق بشردوستانه بین‌المللی است.»
در پی آتش‌بس اعلام‌شده میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، موجی از انفجارهای مشکوک و آتش‌سوزی‌های غیر قابل توضیح، نقاط مختلف ایران را هدف قرار داده است.
گزارش نشریه واشنگتن‌تایمز حاکی از آن است که در حالی‌که مقامات جمهوری اسلامی تلاش دارند علت این حوادث را نشت گاز یا خطاهای فنی عنوان کنند، منابع امنیتی و تحلیل‌گران، احتمال خرابکاری هدفمند – و حتی دخالت اسرائیل – را رد نمی‌کنند.
انفجار در مجتمع‌های مسکونی و پالایشگاه نفت
از ابتدای ژوئیه تاکنون، دست‌کم چهار مجتمع مسکونی در شهرهای مختلف ایران دچار انفجار شده‌اند. دولت علت تمام این حوادث را نشت گاز اعلام کرده، با وجود آن‌که برخی از این ساختمان‌ها – از جمله یک مجتمع وابسته به سازمان قضایی نیروهای مسلح در تهران – اصلاً به شبکه گاز شهری متصل نبوده‌اند.
در شهر قم نیز انفجاری در طبقه اول یک ساختمان، به زخمی شدن هفت نفر منجر شد. شدت حادثه و حجم تخریب، تردیدهایی جدی درباره توضیح رسمی دولت ایجاد کرده است. برخی منابع فنی معتقدند میزان گازی که برای چنین انفجاری لازم است، باید کل ساکنان را از بین می‌برد.
از فرودگاه مشهد تا پالایشگاه آبادان
در تاریخ ۱۳ ژوئیه، تصاویری از دود گسترده در فرودگاه مشهد منتشر شد که مقامات آن را به «سوزاندن کنترل‌شده علف‌های خشک» نسبت دادند. اما ساکنان مشهد در روزهای بعد از چندین آتش‌سوزی مشکوک دیگر نیز خبر دادند. چهار روز پس از آن، آتش‌سوزی بزرگی در پالایشگاه نفت آبادان جان یک کارگر را گرفت. علت حادثه، طبق روایت رسمی، «نشت از یک پمپ در حال تعمیر» اعلام شد.
با این حال، افکار عمومی در ایران نسبت به این روایت‌ها واکنش طنزآلود و تردیدآمیز نشان داده‌اند. تصاویری تولیدشده با هوش مصنوعی از نخست‌وزیر اسرائیل در لباس کارمندان شرکت گاز ایران، در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شده است.
«موساد به فارسی» و گزارش نیویورک‌تایمز
حساب کاربری «موساد به فارسی» در پلتفرم ایکس در تاریخ ۱۲ ژوئیه نوشت: «انفجار پشت انفجار. کسی باید بررسی کنه چه خبره اونجا. خیلی از این اتفاقات به‌ظاهر تصادفی داره رخ می‌ده.»
روزنامه نیویورک‌تایمز نیز به نقل از سه مقام ایرانی که نام‌شان فاش نشده، گزارش داد که حداقل بخشی از این حوادث، تصادفی یا طبیعی نبوده‌اند. همچنین یک مقام اروپایی بی‌نام نیز به این روزنامه گفته که باور دارد اسرائیل در این انفجارها نقش داشته است.
هرچند هیچ‌یک از منابع مدرک مشخصی ارائه نکرده‌اند، اما اسرائیل نیز تاکنون مسئولیت رسمی این انفجارها را برعهده نگرفته است.
سرکوب داخلی و اعدام‌های مرتبط با جاسوسی
در پی این موج از حوادث، ایران کارزاری گسترده علیه مظنونان به جاسوسی برای اسرائیل آغاز کرده است. طبق گزارش رسانه‌های دولتی، تاکنون بیش از ۷۰۰ نفر بازداشت و حداقل شش نفر به اتهام همکاری با موساد اعدام شده‌اند.
در عین حال، تهران به‌طور رسمی از نسبت دادن حوادث اخیر به اسرائیل خودداری کرده؛ چرا که چنین ادعایی می‌تواند به معنای نقض آتش‌بس و آغاز دوباره جنگ باشد.
بن‌بست راهبردی جمهوری اسلامی
جاناتان سایه، تحلیل‌گر ایرانی در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، در گفت‌وگو با واشنگتن‌تایمز گفت: «رژیم ایران در وضعیت باخت-باخت قرار دارد. اگر انفجارها کار اسرائیل باشد، رژیم نمی‌تواند آن را متوقف کند. اگر هم نباشد، یعنی زیرساخت کشور این‌قدر فرسوده و خطرناک است که خودش منفجر می‌شود.»
او افزود که چنین فضایی به گسترش بدگمانی در میان نیروهای سپاه پاسداران منجر خواهد شد: «همه به هم مشکوک‌اند. ممکن است برخی از این‌ها نشت گاز باشد، اما اسرائیل انگیزه کاملاً واقعی برای ادامه این جنگ سایه‌وار دارد.»
تایید ادامه عملیات اطلاعاتی اسرائیل
دیوید بارنئا، رئیس موساد، نیز چندی پیش گفته بود: «ما متعهد به ادامه قاطعانه عملیات خود برای مقابله با تهدیدهای ایران و بهره‌گیری حداکثری از فرصت‌های راهبردی هستیم.»
در حالی‌که مقام‌های ایرانی انفجارها را «طبیعی» می‌خوانند، این احتمال که جنگ اطلاعاتی میان تهران و تل‌آویو پس از آتش‌بس همچنان ادامه دارد، به شکل روزافزونی در حال تقویت است.
مطهره گونه‌ای، فعال پیشین دانشجویی در یک رشته استوری در اینستاگرام خبر داد که ماموران حکومتی در زندان اوین، در زمان حمله اسرائیل به این زندان میخواستند زندانیان را زیر آوار جنگ دفن شوند
او که یکی از ۱۵ زن زندانی در بند ۲۰۹ وزارت اطلاعات بود، جزئیاتی را از وضعیت زندان پس از حمله اسرائیل منتشر کرد.
گونه‌ای نوشت در لحظه انفجارها، درهای سلولها همچنان بسته بود و زنان زندانی خودشان با شکستن درها جانشان را نجات دادند.
این فعال پیشین دانشجویی اعلام کرد پس از انفجار، ماموران امنیتی آنها را ابتدا به قرنطینه زندان قرچک منتقل کردند و پس از گذشت دو روز، به خانهای امن متعلق به وزارت اطلاعات در مکانی نامعلوم فرستادند.
او درباره نحوه بازداشت خودش نیز نوشت بهدلیل درخواست برای ارائه حکم قضایی از سوی ماموران، با خشونت مواجه شده و از ناحیه آرنج دستش دچار شکستگی شده است؛ آسیبی که به گفته او همچنان عوارض آن ادامه دارد.
این زندانی سیاسی پیشین تاکید کرد که ماموران وزارت اطلاعات در جریان بازداشت او از سلاح گرم در فضای بسته خانه استفاده کرده‌اند و سه گلوله به دیوار کنار او شلیک شده است. او افزوده که هنوز پوکههای آن گلولهها را در اختیار دارد.
گونه‌ای همچنین از ضربوجرح پدر و مادرش توسط ماموران امنیتی خبر داد و نوشت: «چهارشنبه ۲۸ خرداد، چهار روز پس از بازداشت، با پدر و مادرم تماس گرفتم و متوجه شدم که آنها بهشدت، به‌ویژه در ناحیه صورت، مورد ضربوشتم قرار گرفتهاند و پس از مراجعه به پزشکی قانونی، طول درمان برایشان صادر شده است.»
او در ادامه اعلام کرد وزارت اطلاعات بدون صدور هیچگونه قرار بازداشت، بهمدت ۳۴ روز او را بازداشت و سپس در خیابان رها کرد.
این فعال پیشین دانشجویی خبر داد که در شعبه سوم بازپرسی دادسرای امنیت با موارد «تبلیغ علیه نظام به نفع گروههای معاند»، «نشر اکاذیب و سیاهنمایی به نفع معاندین»، «اهانت به رهبری» و «حضور بدون رعایت حجاب شرعی در ملاعام» تفهیم اتهام شده است.
او اسامی ۱۴ زن دیگر حاضر در بند ۲۰۹ را نیز منتشر کرد:
دنیا حسینی، ارغوان فلاحی، پرستو هاشمی که مبتلا به سرطان است، دنیا کمالی، رها ناظر، مینا که سالمند و نیازمند رسیدگی فوری است، لیدا، زندانی کلیمی، شیده، شیدا و نوشین که هر سه زنانیان بهایی هستند، سیسیل، زینب که زندانی عراقی-ترکی است، رودابه با نام دیگر زهرا و تکتم.
دختر علی شادمانی، فرمانده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا که در حمله اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه کشته شد، درباره لحظه شنیدن خبر گفت: «من لحظهای که خبر شهادت بابا را شنیدم در ماشین بودم. خیلی حالم بد بود. هرچی همسرم دلداری داد، اصلاً برایم کفایت نمیکرد.»
او ادامه داد: وقتی مادرش، همسر علی شادمانی، خبر را از پسرانش شنید، شروع به تعریف کردن داستانهایی از پدرش کرد و گفت: «من ۴۷ سال منتظر چنین لحظهای بودم که پدرتان به آرزوی شهادتش برسد.»
گروهی متشکل از ۳۰۱ چهره سرشناس بین‌المللی از جمله برندگان جایزه نوبل، مقام‌های پیشین سازمان ملل و فعالان حقوق بشر، با انتشار بیانیهای فوری از سازمان ملل متحد خواستند برای نجات جان زندانیان سیاسی در ایران و جلوگیری از تکرار کشتار دستهجمعی سال ۱۳۶۷ دست به اقدام فوری بزند.
این درخواست به ابتکار سازمان «عدالت برای قربانیان کشتار ۱۳۶۷ در ایران» منتشر شده و همزمان با هشدار کارشناسان نسبت به احتمال واقعی تکرار جنایاتی مشابه آنچه در تابستان ۱۳۶۷ رخ داد، مطرح می‌شود.
کارشناسان امضاکننده این بیانیه از بیش از ۶۰ کشور مختلف هستند و در آن هشدار دادند: «خطر وقوع یک فاجعه جمعی دیگر، مشابه کشتار ۱۳۶۷، بهطرز نگرانکنندهای واقعی است.»
در این بیانیه از مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، فولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، و همچنین کشورهای عضو این سازمان خواسته شده تا این تهدیدها و تحریکها را بهصراحت محکوم کنند.
عباس مقتدایی، نایبرئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در واکنش به احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی گفت: «این کشورها از هیچ اقدامی در راستای فشار به جمهوری اسلامی فروگذار نکرده‌اند اما با ورود به این مباحث خودشان نیز متضرر خواهند شد.»
عباس مقتدایی با بیان اینکه «گزینههای بسیاری در پاسخ به این فشارها روی میز داریم»، افزود: «امنیت خلیج فارس اهرم بازدارنده ما در برابر فشارهای دشمن است و اگر قرار باشد روزی جمهوری اسلامی این امنیت را تنها محدود به خود کند، قطعا کشورهای اروپایی از این شرایط متضرر خواهند شد.»
او اضافه کرد: «در جنگ ۱۲ روزه علی‌رغم تمامی فشارها و تحریمها اما اقتدار خود را حفظ کردیم همچنان که در این شرایط موجود زنده به فضا فرستادیم.»
