مذاکرات آمریکا و چین برای تمدید آتشبسِ تعرفهای، مسیر دیدار ترامپ و شی را هموار میکند
دیدار هیات مذاکرهکنندگانِ تجاری آمریکا و چین در ژنو، ۱۱ مه ۲۰۲۵
مقامهای بلندپایه اقتصادی آمریکا و چین در دیداری پنجساعته در استکهلم مذاکرات برای حلوفصل اختلافهای دیرینه تجاری و پیشگیری از افزایش شدید تعرفهها را از سر گرفتند. روسای جمهوری هر دو کشور قرار است در پایان سال جاری میلادی دیدار کنند.
اسکات بِسِنت، وزیر خزانهداری آمریکا، و هه لیفنگ، معاون نخستوزیر چین، در دفتر نخستوزیر سوئد دیدار کردند. این مذاکرات قرار است سهشنبه نیز ادامه یابد.
بسنت به احتمال «تمدید سطح تعرفههای فعلی» اشاره کرده و گفته است که وضعیت میان دو کشور به قدری تثبیت شده که میتوانند بررسی ایجاد توازن بلندمدت را شروع کنند.
از سوی دیگر، جِیمسُن گریِر، نماینده تجاری ایالات متحده که در این جلسه شرکت داشت به رسانهها گفت که انتظار «پیشرفت بزرگی» از این مذاکرات ندارد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، که در حال حاضر به اسکاتلند سفر کرده است، در نشست خبری مشترک با کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، با اشاره به این مذاکرات گفت: «خیلی دوست دارم چین کشوری باز باشد. بنابراین اکنون داریم با چین مذاکره میکنیم.»
جِیمسُن گریر، نماینده تجاری ایالات متحده که در این جلسه شرکت داشت به رسانهها گفت که انتظار «پیشرفت بزرگی» از این مذاکرات ندارد.
روزنامه واشینگتنپست به نقل از تحلیلگران نوشته است که این گفتوگوها زمینهساز دیدار احتمالی ترامپ و شی جینپینگ، رییسجمهوری چین خواهند بود.
تیمهای مذاکرهکننده دو کشور علاوه بر تعرفهها، گفتوگو درباره دسترسی شرکتهای آمریکایی به بازار چین، سرمایهگذاریهای چین در آمریکا، مواد تشکیلدهنده فنتانیل تولید چین، خرید نفت چین از روسیه و ایران و وضعیت مبادله فناوریهایی نظیر تراشههای مورد نیاز در صنعت هوش مصنوعی در دستور کار دارند.
در حال حاضر اعمال تعرفههای سهرقمی در هر دو کشور متوقف شده است.
ترامپ برای رسیدن به توافق تا ۱۰ اوت (۲۱ مرداد) مهلت تعیین کرده است. اگر تا این تاریخ توافقی با چین حاصل نشود، اجرای تعرفههای شدید آغاز خواهد شد. در این صورت، تعرفه ۱۴۵ درصدی آمریکا بر کالاهای چینی و تعرفه ۱۲۵ درصدی چین بر کالاهای وارداتی از آمریکا اجرایی خواهند شد.
نشست استکهلم، پس از مذاکرات مشابهی در ژنو و لندن برگزار میشود. در نتیجه آن مذاکرات اعمال تعرفهها به مدت ۹۰ روز متوقف شد. در طول این وقفه، تعرفههای آمریکا بر کالاهای چینی به ۳۰ درصد کاهش یافته است و چین هم تعرفهای ۱۰ درصدی بر محصولات آمریکایی اعمال میکند.
گریِر در گفتوگو با شبکه تلویزیونی سیاِنبیسی گفت: «انتظار من از این گفتوگوها نظارت و بررسی مداوم بر اجرای توافق کنونی است؛ اطمینان از اینکه مواد معدنی حیاتی کلیدی بین طرفین در جریان است و زمینه را برای تجارت تقویتشده و متوازن در آینده فراهم میکند.»
هرچند جزییاتی درباره این مذاکرات منتشر نشده است، با این حال تحلیلگران احتمال میدهند چین خواهان حذف تعرفه ۲۰ درصدی مرتبط با فنتانیل خواهد شد. همچنین پیشبینی میشود آتشبس تعرفهای به مدت ۹۰ روز دیگر تمدید شود.
نمایش حسننیت پیش از دیدار احتمالی شی-ترامپ
به گزارش فایننشالتایمز آمریکا اعمال محدودیت بر صادرات فناوری به چین را متوقف کرده است تا مذاکرات تجاری با پکن مختل نشود و تلاش ترامپ برای دیدار با شی در سال جاری را تقویت کند.
در همین حال سناتورهای هر دو حزب اصلی آمریکا قصد دارند این هفته لوایحی متمرکز بر رفتار چین با اقلیتها، مخالفان سیاسی و موضع این کشور در قبال تایوان ارائه کنند. این لوایح که بر مسائل امنیتی و حقوق بشر تاکید دارند ممکن است مذاکرات تجاری میان دو کشور را پیچیدهتر کنند.
ترامپ در هفتههای اخیر و پس از آنکه جنگ تعرفهای تلافیجویانه میان دو کشور که موجب اختلال در تجارت جهانی و زنجیرههای تامین شده بود متوقف شد، تلاش کرده تنشها با پکن را کاهش دهد.
آخرین دیدار سطحبالای میان آمریکا و چین ۲۰ تیر در مالزی برگزار شد، جایی که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، دیداری «سازنده و مثبت» درباره نحوه پیشبرد مذاکرات تجاری داشتند.
دفتر نخستوزیری اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد که این کشور روزانه اجازه ورود مقادیر قابل توجهی آب، غذا و دارو به غزه را میدهد اما حماس کمکهای بشردوستانه را میدزدد و با تیراندازی مانع رسیدن کمکها به غیرنظامیان میشود.
در این بیانیه آمده: «در حالی که وضعیت در غزه دشوار است و اسرائیل در تلاش برای رساندن کمکهاست، حماس با انتشار آمار تایید نشده و پخش تصاویر صحنهسازیشده یا دستکاریشده، تلاش دارد بحران انسانی را بزرگنمایی کند.»
دفتر نخستوزیری اسرائیل اضافه کرد که این کشور به همکاری با نهادهای بینالمللی، آمریکا و کشورهای اروپایی برای تضمین ورود گسترده کمکهای بشردوستانه به نوار غزه ادامه خواهد داد.
دفتر نتانیاهو افزود: «ما مانند همیشه مسئولانه عمل خواهیم کرد و همچنان به دنبال بازگشت گروگانهای خود و شکست حماس خواهیم بود. این تنها راه برای تضمین صلح برای اسرائیلیها و فلسطینیها است.»
دریا صفایی، نماینده ایرانیتبار پارلمان بلژیک، اعلام کرد پلیس و نیروهای امنیتی این کشور با او تماس گرفته و نسبت به «وضعیتی نگرانکننده» که ممکن است امنیت او را تهدید کند، هشدار دادهاند.
صفایی دوشنبه ششم مرداد در شبکه اجتماعی ایکس نوشت پلیس و نیروهای امنیتی بلژیک اطلاعاتی دریافت کردهاند که حاکی از تلاش جمهوری اسلامی برای ربودن او و انتقالش به تهران است.
او اضافه کرد بنا بر اطلاعات پلیس بلژیک، جمهوری اسلامی قصد دارد این اقدام را از طریق ترکیه انجام دهد؛ به همین دلیل، به او توصیه شده به این کشور سفر نکند.
صفایی افزود: «این خبر پس از آن منتشر میشود که قطعنامه من برای قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی اروپا، در پارلمان بلژیک به تصویب رسید و اکنون جمهوری اسلامی قصد دارد یک نماینده پارلمان از یک کشور اروپایی را برباید، شکنجه و اعدام کند یا از او بهعنوان ابزار چانهزنی در دیپلماسی گروگانگیری خود بهره ببرد.»
او در ادامه خطاب به جمهوری اسلامی نوشت: «در سن ۲۵ سالگی بهعنوان یک دختر جوان در زندان وحشتناک شما زندانی بودم. من خوب میدانم که شما چه هیولاهایی هستید. میدانم که شکنجه میکنید، تجاوز میکنید و میکشید. با وجود آنکه برای جانم نگرانم، هرگز مبارزه برای آزادی را متوقف نخواهم کرد.»
صفایی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی در ضعیفترین وضعیت تاریخ خود قرار دارد و ربودن یک نماینده پارلمان از اروپا حکومت را در موقعیتی شکنندهتر قرار خواهد داد، افزود: «ما ادامه خواهیم داد. قطعا برای ایران، اما همچنین برای صلح در سراسر منطقه و برای زندگی بهتر در تمام کشورهایی که بهدلیل شبهنظامیان تروریست شما درگیر جنگ هستند.»
پیشتر در ۲۷ تیرماه، پارلمان بلژیک قطعنامهای را به تصویب رساند که در آن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهعنوان «یک سازمان تروریستی» شناخته میشود. در این قطعنامه همچنین از اتحادیه اروپا خواسته شده تا موضع مشابهی اتخاذ کند.
این قطعنامه با ۱۳۵ رای موافق، ۱۴ رای ممتنع و بدون رای مخالف در پارلمان بلژیک به تصویب رسید.
صفایی هدایت تلاشهای چندساله برای تصویب این قطعنامه را بر عهده داشت.
او همان روز در پیامی در ایکس نوشت: «امروز روزی است که عدالت محقق میشود؛ روزی که قربانیان این رژیم همیشه آن را بهعنوان پیروزی بر قاتلان خود به خاطر خواهند سپرد.»
نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی در دهههای گذشته بارها اتباع خارجی و شهروندان دوتابعیتی را بهصورت خودسرانه بازداشت و زندانی کرده یا اقدام به ربودن مخالفان حکومت در خارج کشور و انتقال آنها به ایران کردهاند.
روحالله زم، مدیر رسانه آمدنیوز، جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی، و حبیب اسیود، شهروند دوتابعیتی ایرانی-سوئدی، از جمله افرادی هستند که طی سالهای گذشته در خارج از کشور ربوده و پس از انتقال به ایران به مرگ محکوم شدند.
دهها وزیر از کشورهای مختلف در کنفرانسی در سازمان ملل متحد گرد هم آمدند تا خواستار حمایت جامعه جهانی از راهحل دو کشوری برای پایان دادن به مناقشه اسرائیل و فلسطین شوند. این در حالی است که ایالات متحده و اسرائیل این رویداد را تحریم کردند.
ایالات متحده کنفرانس سهروزه سازمان ملل را که برای پیشبرد راهحل دو کشوری در حال برگزاری است، «نمایشی تبلیغاتی» خواند و آن را رد کرد.
تمی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، دوشنبه ششم مرداد در بیانیهای گفت: «این یک نمایش تبلیغاتی است که در میانه تلاشهای دیپلماتیک حساس برای پایان دادن به درگیری [غزه] برگزار میشود.»
او افزود: «این کنفرانس نهتنها به صلح کمکی نمیکند، بلکه جنگ را طولانیتر و حماس را جسورتر میکند، به مانعتراشیهای این گروه پاداش میدهد و به تضعیف تلاشهای واقعی برای رسیدن به صلح میانجامد.»
برگزاری کنفرانس پس از تعویقی یک ماهه
مجمع عمومی سازمان ملل با ۱۹۳ عضو سپتامبر سال گذشته تصمیم گرفت که چنین کنفرانسی در سال ۲۰۲۵ برگزار شود.
این کنفرانس که به میزبانی فرانسه و عربستان سعودی برگزار میشود، ماه گذشته بهدلیل جنگ اسرائیل و جمهوری اسلامی به تعویق افتاده بود.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، در سخنرانی خود در این کنفرانس، از همه کشورها خواست از هدف این نشست برای تهیه نقشه راهی که ضوابط تشکیل کشور فلسطین را در عین تضمین امنیت اسرائیل مشخص میکند، حمایت کنند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز در سخنان خود در این کنفرانس گفت: «ما باید اطمینان حاصل کنیم که این نشست به تمرینی دیگر در ایراد سخنان نیکاندیشانه بدل نشود. این کنفرانس میتواند و باید به نقطه عطفی تعیینکننده تبدیل شود؛ نقطهای که پیشرفت برگشتناپذیری را برای پایان دادن به اشغال و تحقق آرمان مشترکمان یعنی راهحل دو کشوریِ قابل اجرا آغاز کند.»
ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، نیز در این کنفرانس گفت: «ما باید روی راهکارها و ابزارهایی کار کنیم که چگونه از پایان جنگ در غزه به سمت پایان مناقشه اسرائیل و فلسطین حرکت کنیم، بهویژه اکنون که این جنگ ثبات و امنیت کل منطقه را در معرض خطر قرار داده است.»
بارو پنجم مرداد در مصاحبهای گفته بود پاریس از این کنفرانس برای ترغیب سایر کشورها استفاده خواهد کرد تا به فرانسه بپیوندند و کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند.
امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، هفته گذشته اعلام کرد این کشور قصد دارد در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر، کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد.
محمد مصطفی، نخستوزیر فلسطین و مقام ارشد تشکیلات خودگردان، نیز از همه کشورها خواست «بدون تاخیر کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند».
او افزود: «راه رسیدن به صلح از شناسایی کشور فلسطین و حفاظت از آن در برابر نابودی آغاز میشود.»
فشار اتحادیه اروپا بر اسرائیل
نهاد اجرایی اتحادیه اروپا ششم مرداد پیشنهاد کرد دسترسی اسرائیل به برنامه اصلی تامین مالی تحقیقات این اتحادیه محدود شود.
این اقدام در پاسخ به درخواست برخی کشورهای عضو اتحادیه برای افزایش فشار بر اسرائیل جهت کاهش بحران انسانی در غزه صورت گرفته است.
چند کشور اروپایی هفته گذشته اعلام کردند اسرائیل به تعهدات خود در چارچوب توافق با اتحادیه اروپا برای افزایش ارسال کمک به غزه عمل نکرده و از کمیسیون اروپا خواستند تا اقدامات عملی مشخصی را مطرح کند.
پیشنهاد برای تعلیق جزئی مشارکت اسرائیل در برنامه «افق اروپا» (Horizon Europe) نیاز به تایید اکثریت کشورهای اتحادیه اروپا دارد؛ یعنی دستکم ۱۵ کشور از مجموع ۲۷ عضو که حداقل ۶۵ درصد از جمعیت اتحادیه را نمایندگی کنند.
کمیسیون اروپا در بیانیهای اعلام کرد این پیشنهاد در واکنش به بررسی میزان پایبندی اسرائیل به بند حقوق بشر در توافقنامه حاکم بر روابط آن با اتحادیه اروپا مطرح شده است.
دولت اسرائیل انتقادات بینالمللی از سیاستهای خود در غزه را رد کرده است.
وزارت خارجه اسرائیل ششم مرداد در شبکه اجتماعی ایکس نوشت اقدام کمیسیون اروپا «اشتباه، تاسفآور و غیرقابل توجیه» است و ابراز امیدواری کرد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا این پیشنهاد را تصویب نکنند.
اسرائیل از سال ۱۹۹۶ در برنامههای تحقیقاتی اتحادیه اروپا مشارکت داشته و در هزاران پروژه مشترک در دهههای اخیر حضور یافته است.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در یک تماس تلفنی درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی و تحولات سوریه گفتوگو کردند.
به گزارش کاخ کرملین، پوتین دوشنبه ششم مرداد در جریان این گفتوگو بر «حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه» تاکید کرد.
دفتر نخستوزیر اسرائیل نیز ضمن تایید گفتوگو میان رهبران دو کشور درباره مسائل مرتبط با ایران و سوریه، از ارائه جزییات بیشتر خودداری کرد.
تاکید پوتین بر تمامیت ارضی سوریه چند روز پس از درگیریهای مرگبار در استان سویدا در جنوب سوریه صورت میگیرد.
بهتازگی یک توافق آتشبس به این درگیریهای مرگبار پایان داد.
گزارشها از کشته شدن صدها نفر در جریان درگیری میان جنگجویان دروزی، قبایل عرب سنی و نیروهای دولتی سوریه حکایت داشت.
در واکنش به این تحولات، اسرائیل با هدف جلوگیری از آنچه «کشتار جمعی دروزیها» توصیف کرد، حملات هوایی علیه مواضع نیروهای دولتی سوریه انجام داد.
تاکید پوتین بر مذاکرات هستهای با تهران
پوتین و نتانیاهو آخرین بار در خردادماه گفتوگو کرده بودند؛ همزمان با حملات اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی که با واکنش تند مسکو و محکومیت رسمی این حملات همراه شد.
پیشتر در ۲۴ تیر، روزنامه اصولگرای فرهیختگان گزارش داد عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در دیدار اخیر خود با پوتین در مسکو، «پیام گلایهآمیز» علی خامنهای را به مقامهای روسی منتقل کرد؛ پیامی که بهدلیل نارضایتی تهران از عملکرد مسکو در جریان جنگ ۱۲روزه و برآورده نشدن انتظارات حکومت ایران ارسال شده بود.
کرملین افزود پوتین در جریان گفتوگوی خود با نتانیاهو، بار دیگر بر آمادگی روسیه برای همکاری در پیشبرد مذاکرات با هدف یافتن راهحلی برای مساله هستهای جمهوری اسلامی تاکید کرد.
پایگاه خبری اکسیوس ۲۱ تیر گزارش داد پوتین به مقامهای حکومت ایران و آمریکا اطلاع داده که با طرح «غنیسازی صفر» برای حل و فصل پرونده هستهای تهران موافق است.
این رسانه نوشت مسکو مقامهای حکومت ایران را تشویق کرده با توقف کامل غنیسازی اورانیوم موافقت کنند.
هشدار مدودف به ترامپ: روسیه نه اسرائیل است، نه ایران
روسیه اکنون تحت فشار دولت دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای توقف جنگ در اوکراین قرار دارد.
ترامپ ششم مرداد نارضایتی خود را از پوتین بابت ادامه درگیریها در اوکراین ابراز و اعلام کرد مهلت ۵۰ روزهای را که پیشتر برای روسیه بهمنظور پایان دادن به این مناقشه در نظر گرفته بود، به ۱۰ تا ۱۲ روز کاهش میدهد.
در سوی مقابل، دیمیتری مدودف، معاون شورای امنیت روسیه، ششم مرداد در شبکه ایکس نوشت: «دونالد ترامپ در حال انجام بازی اولتیماتوم با روسیه است و چنین رویکردی یک گام بهسوی جنگ است.»
مدودف افزود: «روسیه نه اسرائیل است و نه حتی ایران. هر اولتیماتوم جدید، یک تهدید و گامی بهسوی جنگ است. نه جنگ میان روسیه و اوکراین، بلکه با کشور خودِ ترامپ.»
دیمیتری مدودف، معاون شورای امنیت روسیه، در شبکه ایکس نوشت: «دونالد ترامپ در حال انجام بازی اولتیماتوم با روسیه است و چنین رویکردی یک گام به سوی جنگ است.»
مدودف افزود: «هر اولتیماتوم جدید، یک تهدید و گامی بهسوی جنگ است. نه جنگ میان روسیه و اوکراین، بلکه با کشور خودِ ترامپ.»
معاون شورای امنیت روسیه، اضافه کرد: «ترامپ باید به خاطر داشته باشد که روسیه نه اسرائیل است و نه ایران.»
پیشتر دونالد ترامپ در جریان سفر خود به اسکاتلند گفت که از ولادیمیر پوتین ناامید شده و ضربالاجل قبلی ۵۰ روزهای را که برای توافق جنگ اوکراین اعلام کرده، کاهش خواهد داد.
ترامپ در دیدار با نخستوزیر بریتانیا با بیان اینکه هیچ پیشرفتی در زمینه صلح اوکراین مشاهده نکرده گفت دلیلی برای انتظار بیشتر وجود ندارد و یک مهلت ۱۰ یا ۱۲ روزه را برای توافق تعیین میکند.