استیون میلر، مشاور ارشد دونالد ترامپ، هند را متهم کرد که با ادامه خرید نفت از روسیه به تامین مالی کارزار نظامی این کشور علیه اوکراین کمک می‌کند. در روزهای اخیر، واشینگتن فشارها بر دهلی‌نو را برای توقف همکاری نفتی با مسکو افزایش داده است.
«کوه معبد» محوطه‌ای در اطراف مسجد الاقصی و مکانی مقدس برای یهودیان محسوب می‌شود. این مسجد به‌دلیل آنکه نخستین قبله دین اسلام بوده، برای مسلمانان نیز مکانی مقدس است.
این منطقه در اورشلیم، یکی از حساس‌ترین نقاط تنش در خاورمیانه، واقع شده است.
از حدود ۶۰ سال پیش اداره امور مذهبی مسجد الاقصی به‌واسطه یک توافق نانوشته موسوم به «وضع موجود» به اوقاف اسلامی اردن واگذار شد و در سال ۱۹۹۴ این نقش در معاهده صلح اردن و اسرائیل رسمیت حقوقی یافت.
بن‌گویر یک‌شنبه ۱۲ مرداد با نقض آشکار این توافق اعلام کرد از از محوطه مسجد الاقصی در اورشلیم بازدید و نماز «عمیده» را در جمع ده‌ها یهودی روزه‌دار در آن مکان خوانده است.
گرچه اوقاف اسلامی اداره مجموعه را بر عهده دارد، اما ورودی‌های آن از سوی پلیس اسرائیل و نیروهای مرزبانی کنترل می‌شود.
بن‌گویر که نهادهای پلیس اسرائیل تحت نظارت او قرار دارند، در حالی وارد مجموعه شد و در آن گشت‌زنی کرد که ماموران پلیس او را همراهی می‌کردند.
او در جریان این دیدار، بار دیگر خواستار اشغال کامل نوار غزه و همچنین خواستار اعمال «حاکمیت و حکومت» اسرائیل بر کوه معبد شد.
بن‌گویر از زمان تصدی مقام وزارت امنیت داخلی در سال ۲۰۲۲ بارها گفته سیاست او حمایت از برگزاری نماز یهودیان بر فراز کوه معبد است.
بر اساس توافق وضع موجود، یهودیان اجازه بازدید از این مکان را دارند اما از عبادت کردن در آن منع شده‌اند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در واکنش به بازدید بن‌گویر بیانیه‌ای صادر و تاکید کرد: «سیاست اسرائیل در حفظ وضع موجود در کوه معبد تغییری نکرده و نخواهد کرد.»
با این حال، یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، تصاویری از بازدید خود از دیوار ندبه و دیدار با سربازان ارتش اسرائیل را در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد و نوشت دیوار ندبه و کوه معبد «بار دیگر تحت حاکمیت اسرائیل قرار دارند».
او افزود اسرائیل «برای همیشه» تسلط خود را بر این مکان تقویت خواهد کرد.
واکنش‌ها به عبادت کردن بن‌گویر در مسجد الاقصی
اقدام بن‌گویر بلافاصله با محکومیت شدید از سوی تشکیلات خودگردان فلسطین، اردن و عربستان سعودی مواجه شد.
وزارت خارجه عربستان سعودی ۱۲ مرداد در بیانیه‌ای اعلام کرد ریاض «با شدیدترین عبارات، اقدامات تحریک‌آمیز مکرر» مقام‌های اسرائیلی علیه مسجد الاقصی را محکوم می‌کند و تاکید دارد که این اقدامات به شعله‌ور شدن درگیری‌ها در منطقه دامن می‌زند.
در این بیانیه همچنین آمده است: «پادشاهی عربستان سعودی بر مطالبه مستمر خود از جامعه بین‌المللی برای توقف این اقدامات از سوی مقام‌های اشغال‌گر اسرائیلی که ناقض قوانین و عرف بین‌المللی است و تلاش‌های صلح در منطقه را تضعیف می‌کند، تاکید دارد.»
پیش از آن که بن‌گویر وزیر امنیت ملی شود، پلیس اسرائیل اغلب بازدیدکنندگان یهودی را که در کوه معبد در حال عبادت کردن دیده می‌شدند، اخراج یا بازداشت می‌کرد.
در سه سال گذشته این سیاست تا حد زیادی کنار گذاشته شده و ماموران پلیس نسبت به برگزاری نمازهای محدود و پنهانی یهودیان مدارا نشان داده‌اند.
بازدید بن‌گویر همچنین با محکومیت تشکیلات خودگردان فلسطین روبه‌رو شد.
نبیل ابو رودینه، سخنگوی محمود عباس، رییس این تشکیلات، گفت بن گویر با این اقدام «از تمام خطوط قرمز عبور کرده است».
او در بیانیه‌ای خواهان مداخله فوری جامعه جهانی، به‌ویژه دولت آمریکا، شد تا به «جنایات شهرک‌نشینان و تحریکات دولت راست افراطی در مسجد الاقصی» پایان دهد، جنگ علیه غزه را متوقف کند و اجازه ورود کمک‌های انسانی را بدهد.
او در بیانیه‌ای از جامعه جهانی، به‌ویژه دولت ایالات متحده، خواست برای توقف «جنایات شهرک‌نشینان و اقدامات تحریک‌آمیز دولت راست افراطی در مسجدالاقصی» مداخله کند، به جنگ غزه پایان دهد و زمینه ورود کمک‌های بشردوستانه به این منطقه را فراهم سازد.
دولت اردن با محکوم کردن بازدید وزیر اسرائیلی از مسجدالاقصی، این اقدام را «تحریک‌آمیز، غیرقابل قبول و عاملی در جهت تشدید تنش‌ها» توصیف کرد.
در بیانیه اردن آمده است بن‌گویر با همراهی پلیس از این مکان بازدید کرد، اما اسرائیل «هیچ‌گونه حاکمیتی بر مسجد مبارک الاقصی ندارد».
بن‌گویر از زمان پیوستن به دولت کنونی نتانیاهو چندین بار در بازدیدهایی جنجالی از کوه معبد حضور یافته است، اما ۱۲ مرداد نخستین بار بود که او یا هر وزیر دیگری به‌طور علنی و در قالب جماعتی ۱۰ نفره در این مکان عبادت کردند.
افزون بر این، بسیاری از مراجع مذهبی یهودی به‌طور سنتی بازدید از کوه معبد را ممنوع دانسته‌اند، زیرا بیم آن دارند که بازدیدکنندگان «به‌صورت ناپاک پا بر زمینی بگذارند که مقدس تلقی می‌شود».
هرگونه تغییر در وضع موجود کوه معبد به‌شدت احساسات مذهبی را تحریک می‌کند.
این مکان برای حماس نیز جایگاهی محوری دارد، تا جایی که این گروه حمله هفتم اکتبر به جنوب اسرائیل را «طوفان الاقصی» نام‌گذاری کرد.
میلر یک‌شنبه ۱۲ مرداد در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز گفت: «آنچه ترامپ به‌صراحت اعلام کرده، این است که اقدام هند در ادامه خرید نفت از روسیه برای تامین مالی این جنگ، قابل قبول نیست.»
میلر معاون رییس دفتر کاخ سفید و یکی از بانفوذترین مشاوران ترامپ به شمار می‌رود.
اظهارات او از جمله صریح‌ترین انتقادات مطرح‌شده از سوی مقام‌های دولت ترامپ علیه یکی از شرکای کلیدی ایالات متحده در منطقه هند-آرام تلقی می‌شود.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیری‌های مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یک پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
جایگاه هند در خرید نفت از روسیه هم‌ردیف چین
میلر در ادامه مصاحبه خود گفت: «مردم از شنیدن این موضوع شوکه خواهند شد که هند تقریبا با چین در میزان خرید نفت از روسیه برابری می‌کند. این واقعیت بسیار حیرت‌انگیز است.»
از زمان آغاز جنگ اوکراین، واردات نفت روسیه توسط هند به‌طور چشمگیری افزایش یافته و اکنون بیش از یک‌سوم کل واردات نفت این کشور را تشکیل می‌دهد، در حالی که این رقم پیش از جنگ کمتر از یک درصد بود.
هند روزانه بیش از دو میلیون بشکه نفت خام از روسیه وارد می‌کند و پس از چین، دومین واردکننده بزرگ نفت روسیه محسوب می‌شود.
سفارت هند در واشینگتن تاکنون واکنشی به اظهارات میلر نشان نداده است.
پیش‌تر در ۱۱ مرداد، منابع دولتی هند گفته بودند دهلی‌نو با وجود تهدیدهای واشینگتن، همچنان به خرید نفت از مسکو ادامه خواهد داد.
همزمان با تشدید تنش‌ها میان واشینگتن و دهلی‌نو، از ۱۰ مرداد تعرفهای ۲۵ درصدی بر واردات کالاهای هندی به ایالات متحده وضع شده؛ اقدامی که آمریکا آن را پاسخی به ادامه سیاست هند در خرید انرژی و تسلیحات نظامی از روسیه عنوان کرده است.
احتمال افزایش تعرفهها برای خریداران نفت روسیه
ترامپ اخیرا تهدید کرده بر واردات آمریکا از کشورهایی که همچنان به خرید نفت از روسیه ادامه می‌دهند، تعرفهای ۱۰۰ درصدی اعمال خواهد کرد، مگر آنکه مسکو به توافق صلح با کییف تن دهد.
با این حال، میلر تاکید کرد ترامپ روابط خود با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، را «فوقالعاده» میداند.
برخی تحلیلگران معتقدند فشار ترامپ بر هند می‌تواند بخشی از تاکتیکهای مذاکره در جریان تلاش‌های دو کشور برای نهایی کردن مراحل اولیه توافق تجاری دوجانبه باشد.
چین و ترکیه، دو خریدار بزرگ دیگر نفت روسیه، با چنین تهدیدهایی از سوی ایالات متحده مواجه نشدهاند.
