نخستوزیر لبنان: خلع سلاح گروههای غیردولتی باید تا پایان سال ۲۰۲۵ انجام شود
همزمان با افزایش فشارها بر حزبالله، نواف سلام، نخستوزیر لبنان، اعلام کرد مهلت خلع سلاح گروههای غیردولتی و تمرکز کامل تسلیحات در اختیار دولت، پایان سال جاری میلادی خواهد بود.
لیتوانی خواستار اقدام فوری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برای محافظت از حریم هوایی خود در برابر تهدیدات روسیه شد. این درخواست پس از آن مطرح میشود که یک پهپاد روسی حامل مواد منفجره در خاک لیتوانی کشف شد.
کِستوتیس بودریس، وزیر امور خارجه و دوویله شاکالینه، وزیر دفاع لیتوانی، سهشنبه ۱۴ مرداد در نامهای به مارک روته، دبیرکل ناتو، بر لزوم بهکارگیری «اقدامات فوری برای تقویت توان دفاع هوایی در لیتوانی» تاکید کردند.
بودریس در همین رابطه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت یک پهپاد نظامی روسی ششم مرداد حریم هوایی لیتوانی را نقض کرد.
این پهپاد که به گفته شاهدان عینی، بر فراز بخشهایی از شهر ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، رویت شده بود، سرانجام ۱۰ مرداد در یک منطقه آموزشی نظامی کشف شد.
در سالهای اخیر، روابط میان کشورهای عضو ناتو و روسیه بهدلیل مناقشه اوکراین به تیرگی گراییده است. لیتوانی در سال ۲۰۰۴ به عضویت ناتو درآمد.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ، روسیه حدود یک پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
نیروهای اوکراینی در خط مقدم نبرد با روسیه، خارکیف، سوم مرداد
نقض حریم هوایی لیتوانی؛ تصادفی یا عامدانه؟
نیدا گرونسکینه، دادستان کل لیتوانی، اعلام کرد پهپاد روسی «حامل یک دستگاه انفجاری بود که به دست نیروهای متخصص ارتش لیتوانی در محل بهطور موفقیتآمیز خنثی شد».
او افزود: «یکی از فرضیههای اصلی در جریان تحقیقات این است که این پهپاد بهطور تصادفی وارد حریم هوایی لیتوانی شده است. با این حال، لازم به تاکید است که فرضیههای دیگری نیز بهصورت همزمان در دست بررسی قرار دارند.»
وزیر خارجه لیتوانی نیز در ادامه اظهارات خود، تهدیدات روسیه را «واقعی و فزاینده» خواند و گفت: «این دومین حادثه از این دست در کمتر از یک ماه گذشته است. در هفتههای اخیر، برخی دیگر از متحدان هم گزارشهایی از موارد مشابه نقض حریم هوایی خود ارائه دادهاند.»
بودریس بلاروس، یکی از متحدان اصلی روسیه، را مسئول جلوگیری از وقوع چنین رویدادهایی دانست و هشدار داد: «اگر بلاروس در اتخاذ تدابیری برای به حداقل رساندن خسارات احتمالی در خاک ما کوتاهی کند، لیتوانی با اقدامات سیاسی و دیگر تدابیر لازم پاسخ خواهد داد.»
پیشتر در اسفند ۱۴۰۳، لیتوانی اعلام کرد آتشسوزی عمدی فروشگاه ایکیا در ویلنیوس در سال ۲۰۲۴ با برنامهریزی و حمایت مالی سازمان اطلاعات نظامی روسیه انجام شده است.
در سال ۱۴۰۲ نیز لیتوانی مسکو را متهم کرد در حمله به لئونید ولکوف، متحد قدیمی الکسی ناوالنی، رهبر فقید اپوزیسیون روسیه، دست داشته است.
در حالی که لبنان برای اولینبار موضوع خلع سلاح حزبالله را در دستور کار جلسه کابینه قرار داده بود، همزمان نعیم قاسم، دبیرکل این گروه، در سخنرانی تلویزیونی تهدید کرد که در صورت آغاز جنگی وسیع از سوی اسرائیل، موشکها بر سر این کشور فرود خواهند آمد.
همزمان رسانهها از فشار شدید آمریکا و تحویل پیشنهاد سندی به دولت لبنان برای آغاز روند خلع سلاح حزبالله خبر دادهاند.
روز سهشنبه ۱۴ مرداد، جلسه کابینه لبنان در کاخ ریاستجمهوری برگزار میشود تا برای نخستینبار بهطور رسمی موضوع زرادخانه تسلیحاتی حزبالله را بررسی کند؛ تحولی بیسابقه که در پی افزایش فشار ایالات متحده و نارضایتی شدید جامعه بینالمللی نسبت به اقدامات این گروه شبهنظامی صورت میگیرد.
این در حالی است که ساعاتی پیش از برگزاری نشست کابینه، نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله، در سخنرانی تلویزیونی هشدار داد که در صورت از سرگیری جنگی تمامعیار از سوی اسرائیل، موشکها بر سر این کشور فرود خواهند آمد و تمام امنیتی که طی هشت ماه گذشته ایجاد شده، ظرف یک ساعت فروخواهد ریخت. قاسم تاکید کرد که «حزبالله به هیچ توافق جدیدی با اسرائیل متعهد نیست و پیش از هر گفتوگویی، این رژیم باید توافقات پیشین را اجرا کند.»
در همین حال، منابع رسمی گزارش دادهاند که سفارت آمریکا سندی جدید و اصلاحشده شامل مراحل مشخص برای خلع سلاح حزبالله را به مقامهای لبنانی تحویل داده که در آن علاوه بر موضوع تسلیحات، مسائلی چون ترسیم مرزها با سوریه و اسرائیل و بازسازی اقتصادی لبنان نیز گنجانده شده است. بنا بر گزارش وبسایت المدن، این سند بهگونهای طراحی شده که «غیرقابل مذاکره» است و دولت لبنان یا باید آن را بهطور کامل بپذیرد یا مسئولیت عواقب رد آن را برعهده بگیرد.
در آستانه این تحولات، هواداران حزبالله در بیروت دست به تظاهرات زدهاند و برخی منابع از تهدیدهای ضمنی این گروه برای ایجاد هرجومرج در صورت تصویب هرگونه تصمیم رسمی درباره خلع سلاح خبر دادهاند. با این حال، نواف سلام، نخستوزیر لبنان، گفته است تصمیم محدود کردن مالکیت سلاح به دولت «برگشتناپذیر» است و حق جنگ و صلح صرفاً در اختیار دولت خواهد بود.
از سوی دیگر، بر اساس آخرین ارزیابی ارتش اسرائیل، عملیات نظامی «پیکانهای شمالی» که در پاییز ۲۰۲۴ اجرا شد، ساختار نظامی حزبالله را بهشدت تضعیف کرده و توان تهاجمی این گروه را بهطرز چشمگیری کاهش داده است.
با افزایش فشارهای بینالمللی و حضور بیسابقه موضوع حزبالله در دستور کار دولت لبنان، آینده نقش این گروه در معادلات داخلی و منطقهای بیش از هر زمان دیگری در هالهای از ابهام قرار گرفته است.
پایگاه خبری بلومبرگ گزارش داد با وجود گذشت ۲۲ ماه از آغاز درگیریهای نظامی در منطقه، بازارهای مالی اسرائیل با رشد قابل توجهی همراه بودهاند؛ به طوری که شاخصهای بورس افزایش یافته، ارزش شِکِل (پول ملی اسرائیل) تقویت شده و روند جذب سرمایهگذاری در این کشور همچنان ادامه دارد.
بلومبرگ سهشنبه ۱۴ مرداد نوشت شاخص اصلی بورس تلآویو در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ با رشدی ۲۱.۳ درصدی مواجه شد و عملکردی بهتر از تقریبا تمام بازارهای جهانی داشت؛ رشدی که بطور عمده حاصل سرمایهگذاریهای خارجی بوده است.
سهام شرکتهای بیمه و خدمات مالی با رشد خیرهکننده ۶۸ درصدی در صدر بازار قرار گرفتهاند، شمار عرضههای اولیه سهام نسبت به سال گذشته بیش از سه برابر افزایش یافته و شِکِل با تقویت بیش از ۹ درصدی در برابر دلار آمریکا طی چهار ماه گذشته، به یکی از موفقترین ارزهای جهانی تبدیل شده است.
این دستاوردهای چشمگیر در حالی محقق شدهاند که اسرائیل پس از حمله مرگبار ۷ اکتبر حماس، درگیر نبرد در جبهههای مختلف بوده و طی ماههای گذشته در نوار غزه، لبنان، یمن، سوریه و ایران دست به عملیات نظامی زده است.
در سوی مقابل، اوضاع برای اقتصاد ایران بحرانی و رو به وخامت است و جمهوری اسلامی با کاهش درآمدهای نفتی، تورم افسارگسیخته، احتمال افزایش تحریمهای بینالمللی و نارضایتیهای اجتماعی گسترده دست و پنجه نرم میکند.
بازار ارز و طلا در ایران سهشنبه ۱۴ مرداد به روند صعودی خود ادامه داد و قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد به بیش از ۹۴ هزار تومان رسید. همزمان، با تداوم سیر نزولی بورس، ۸۶۱ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سرمایه خارج شد.
روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳ مرداد نسبت به ایجاد اجماع جهانی علیه جمهوری اسلامی پس از فعال شدن احتمالی مکانیسم ماشه هشدار داد و نوشت: «اگرچه دامنه تحریمهای سازمان ملل نسبت به تحریمهای یکجانبه آمریکا و اروپا محدودتر است، اما بهدلیل چندجانبه بودن، ظرفیت فشار روانی و دیپلماتیک بالاتری دارد.»
اقتصاد اسرائیل؛ جهش در اوج بحران
بلومبرگ در ادامه گزارش خود نوشت برای بسیاری از ناظران که شاهد تحولات منطقه هستند، «اشتیاق سرمایهگذاران خارجی» به بازار اسرائیل غیرقابل درک به نظر میرسد؛ با این حال، نباید فراموش کرد که جهش کنونی بازارهای مالی از دل همین بحران پدید آمده است.
طی هفت ماه نخست سال ۲۰۲۵، میزان سرمایهگذاری خارجی در بازار سهام اسرائیل به ۸.۵ میلیارد شِکِل، معادل ۲.۵ میلیارد دلار، رسید؛ رقمی چشمگیر که نشاندهنده اعتماد فزاینده سرمایهگذاران بینالمللی به اقتصاد این کشور در میانه بحران است.
بلومبرگ افزود: «با وجود ناکامی اسرائیل در شناسایی حمله مرگبار ۷ اکتبر حماس، سال گذشته به عرصهای برای نمایش توانمندیهای نظامی و اطلاعاتی این کشور بدل شد؛ بهگونهای که احساس آسیبپذیری وجودی جای خود را به نوعی برتری منطقهای داده است.»
بر اساس گزارش بنیاد غیرانتفاعی «استارتاپ نِیشِن سنترال»، ششماهه نخست سال ۲۰۲۵ قویترین دوره تامین مالی برای بخش فناوری اسرائیل در سه سال گذشته بوده است.
برآوردها نشان میدهد شرکتهای فناوری موفق به جذب ۹.۳ میلیارد دلار سرمایه خصوصی شدهاند که از افزایشی ۵۴ درصدی نسبت به نیمه دوم سال ۲۰۲۴ حکایت دارد.
در ماه مارس، گوگل با پرداخت ۳۲ میلیارد دلار پلتفرم امنیت ابری «ویز» را خریداری کرد و در ماه ژوئیه نیز شرکت «پالو آلتو نتورکز» با پرداخت ۲۵ میلیارد دلار شرکت نرمافزار امنیتی «سایبرآرک» را که بنیانگذاران آن اسرائیلی هستند، به مالکیت خود درآورد.
همچنین شرکت تولید تراشههای هوش مصنوعی «انویدیا» بهتازگی اعلام کرد قصد دارد طی چند سال آینده یک مجموعه بزرگ فناوری در شمال اسرائیل احداث کند.
در حالی که گزارشها حاکی از تغییر نکردن مواضع ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه در قبال جنگ اوکراین است، دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، اعلام کرد که کاهش قیمت انرژی میتواند پوتین را تحت فشار قرار دهد تا به این جنگ پایان دهد.
ترامپ سهشنبه ۱۴ مرداد در مصاحبهای با شبکه سیانبیسی گفت: «اگر قیمت انرژی به اندازه کافی کاهش پیدا کند، پوتین کشتار مردم را متوقف خواهد کرد.»
او افزود: «اگر قیمت نفت حدود ۱۰ دلار دیگر پایین بیاید، پوتین چارهای نخواهد داشت، چون اقتصادش نابود شده است.»
رییسجمهوری روسیه با وجود نزدیک شدن به ضربالاجل اعلامشده، هیچ نشانهای از تغییر در موضع روسیه نسبت به جنگ نشان نداده است.
پیشتر ترامپ اعلام کرده که از جمعه تحریمهای جدیدی علیه روسیه، و همچنین کشورهایی که واردات انرژی از روسیه را ادامه دهند، اعمال خواهد کرد؛ مگر آنکه مسکو اقداماتی برای پایان دادن به جنگ سهونیم ساله خود با اوکراین انجام دهد.
رویترز: پوتین بر تسلط کامل بر چهار منطقه اوکراین تمرکز دارد
رویترز به نقل از منابع نزدیک به کرملین گزارش داد پوتین قصد ندارد به ضربالاجل تحریمی رئیسجمهوری آمریکا تن دهد و همچنان بر تسلط کامل بر چهار منطقه اوکراین تمرکز دارد.
رویترز نوشت منابع آگاه میگویند پوتین با وجود تمایل به بهبود روابط با آمریکا، دستیابی به اهداف جنگی را در اولویت میداند و به کارآمدی تحریمهای جدید تردید دارد.
کرملین تصرف کامل دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون را پیشنیاز گفتوگوهای صلح میداند. مذاکرات فعلی با کییف نیز بهگفته منابع، بیشتر برای نشان دادن آمادگی ظاهری برای صلح به ترامپ است تا محتوایی واقعی.
پیوستن سوئد، نروژ و دانمارک به پروژه ارسال تسلیحات به اوکراین
سه کشور سوئد، نروژ و دانمارک اعلام کردند که حدود ۵۰۰ میلیون دلار به پروژه ناتو برای تامین تسلیحات آمریکایی از جمله موشکهای پاتریوت برای اوکراین اختصاص خواهند داد تا این کشور بتواند به دفاع از خود در برابر روسیه ادامه دهد.
رییسجمهوری ایالات متحده ماه گذشته اعلام کرد که آمریکا تسلیحات مورد نیاز اوکراین را تامین خواهد کرد و هزینه آن توسط متحدان اروپایی پرداخت خواهد شد، اما نحوه انجام این کار را مشخص نکرد.
توره او. ساندویک، وزیر دفاع نروژ، سهشنبه در بیانیهای گفت: «با این کمک مالی، ما میخواهیم اطمینان حاصل کنیم که اوکراین بهسرعت تجهیزات مورد نیاز خود را دریافت میکند، در حالی که همکاری ناتو در زمینه دفاع از اوکراین را تقویت کرده و صلح را بر اساس شرایط اوکراین تضمین میکنیم.»
ترولس لوند پولسن، وزیر دفاع دانمارک، نیز گفت این پول بلافاصله در دسترس خواهد بود و دانمارک آمادگی دارد در مراحل بعدی حمایت مالی بیشتری ارائه دهد.
او در بیانیهای گفت: «سرعت، کاملا حیاتی است.»
سهم دانمارک از این کمک مالی حدود ۹۰ میلیون دلار است و نروژ اعلام کرده است که حدود ۱.۵ میلیارد کرون نروژ (معادل ۱۴۶ میلیون دلار) کمک خواهد کرد.
سوئد نیز اعلام کرد که ۲۷۵ میلیون دلار به این بسته اختصاص داده است که شامل موشکهای پاتریوت، تجهیزات دفاع هوایی دیگر و همچنین مهمات ضد تانک است.
ابا بوش، معاون نخستوزیر سوئد، به خبرنگاران گفت: «تامین مستمر چنین تجهیزات دفاعی آمریکایی، که اروپا بهتنهایی قادر به تهیه آن در مقیاس کافی نیست، برای توان دفاعی اوکراین تعیینکننده است.»
مارک روتِه، دبیرکل ناتو، گفت که این ائتلاف از اقدام سریع سه کشور اسکاندیناوی برای تامین مالی این بسته بسیار سپاسگزار است.
پیشتر هلند دوشنبه نخستین کشوری بود که با اختصاص ۵۰۰ میلیون یورو، مشارکت خود را در این طرح اعلام کرد.
بر اساس وبسایت دولت سوئد، این کشور تا پایان مارس سال جاری در مجموع ۹۲.۸ میلیارد کرون سوئد به اوکراین کمک کرده است.
دونالد ترامپ در مصاحبه با شبکه سیانبیسی ضمن اشاره به اینکه نگران قیمت نفت نیست، گفت اگر قیمت انرژی کاهش یابد شاید ولادیمیر پوتین دست از کشتار انسانها بردارد.
او همچنین اشاره کرد که احتمالا دیگری برای ریاستجمهوری آمریکا نامزد نشود.
ترامپ درباره توافق تجاری ایالات متحده با چین گفت که کشورش به این توافق بسیار نزدیک شده و اگر تا پایان سال میلادی به دست آید، با رییسجمهور چین دیدار خواهد کرد.
رییسجمهور آمریکا درباره جنگ اوکراین اشاره کرد هند با خرید نفت روسیه در حال تغذیه «ماشین جنگی» است. او گفت تعرفههای واردات از هند را افزایش خواهد داد.
سلام سهشنبه ۱۴ مرداد پس از پایان جلسه کابینه گفت ارتش لبنان مامور شده است تا پیش از پایان سال ۲۰۲۵، طرحی جامع برای انحصار سلاح در اختیار نیروهای مسلح دولتی تهیه و اجرا کند.
به گفته او، این طرح باید حداکثر تا پایان ماه اوت (۹ شهریور) ارائه شود.
پایگاه خبری تایمز اسرائیل ۱۴ تیر ماه نوشت انتظار میرفت در نشست کابینه لبنان، اعلام رسمی آغاز روند خلع سلاح حزبالله در چارچوب پیشنهادی از سوی ایالات متحده مطرح شود.
با این حال، نخستوزیر لبنان اعلام کرد بررسی این موضوع به تعویق افتاده و قرار است در جلسه بعدی کابینه در روز پنجشنبه مورد بحث قرار گیرد.
ساعاتی پیش از برگزاری جلسه کابینه لبنان درباره موضوع خلع سلاح، نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله، در یک سخنرانی تلویزیونی تهدید کرد در صورت آغاز جنگی وسیع از سوی اسرائیل، موشکها بر سر این کشور فرود خواهند آمد و تمام امنیتی که طی هشت ماه گذشته ایجاد شده، ظرف یک ساعت فروخواهد ریخت.
او تاکید کرد: «حزبالله به هیچ توافق جدیدی با اسرائیل متعهد نیست و پیش از هر گفتوگویی، این رژیم باید توافقات پیشین را اجرا کند.»
پیشتر در ۱۲ مرداد، روزنامه لبنانی «صوت بیروت» و روزنامه اسرائیلی «اسرائیل هیوم» گزارش دادند بحران مالی بیسابقهای حزبالله را با اختلال جدی در پرداخت حقوق نیروهایش مواجه کرده است.
به نوشته این منابع، مستمری خانواده کشتهشدگان به تعویق افتاده و ارائه خدماتی چون درمان و پرداخت شهریه نیز متوقف شده است؛ وضعیتی که آینده این گروه را با ابهامی جدی روبهرو کرده است.
خروج وزرای حزبالله از جلسه کابینه
احمد الحجار، وزیر کشور لبنان، در مصاحبه با شبکه خبری العربیه پس از جلسه کابینه، بر لزوم خلع سلاح در این کشور تا پایان سال ۲۰۲۵ تاکید کرد و گفت: «منتظر ارائه طرح ارتش برای محدودسازی سلاح هستیم.»
او افزود: «وزرای وابسته به حزبالله و جنبش امل با نتایج این جلسه مخالفت کردند و پیش از تصویب جمعبندی نهایی، جلسه را ترک کردند.»
وزیر کشور لبنان تاکید کرد این اقدام بهمعنای کنارهگیری از دولت نیست، بلکه صرفا ترک جلسه بوده است.
پیشتر منابع آگاه گزارش داده بودند حزبالله هشدار داده در صورت اتخاذ تصمیمی از سوی دولت در رابطه با سلاحهای این گروه، «احتمال وقوع هرج و مرج» وجود دارد.
وبسایت المدن بامداد ۱۴ مرداد گزارش داد سفارت آمریکا نسخه نهایی سند پیشنهادی خود بههمراه فهرستی از گامهایی را که بیروت باید اجرایی کند، در اختیار مقامهای لبنانی قرار داده است.
بر اساس این گزارش، نسخه جدید و اصلاحشده این سند شامل مراحل تحویل سلاح حزبالله (از سلاحهای سنگین و پهپادها گرفته تا سلاحهای سبک)، در چارچوب یک جدول زمانی مشخص است.
توقف عملیات اسرائیل در لبنان، عقبنشینی اسرائیل از نقاط اشغالی در جنوب و آزادی اسیران لبنانی، از دیگر موارد مندرج در این سند است.
همچنین این سند به بازسازی لبنان و بررسی راههای شکوفایی اقتصادی در این کشور میپردازد.
المدن نوشت مقایسه نسخه نهایی سند با نسخههای قبلی نشان میدهد آمریکا با انجام اصلاحاتی، آن را به متنی «غیرقابل مذاکره» تبدیل کرده است؛ بهگونهای که بیروت تنها دو گزینه پیش رو دارد: یا سند را همانگونه که هست بپذیرد، یا با رد آن، مسئولیت کامل پیامدهایش را بر عهده بگیرد.
حزبالله که مهمترین گروه نیابتی جمهوری اسلامی به شمار میرود، در پی نابودی زیرساختهای نظامی خود در حملات اسرائیل و کشته شدن رهبران و فرماندهان برجستهاش، از جمله حسن نصرالله و هاشم صفیالدین، بهشدت تضعیف شده است.