یک تحقیق جدید نشان داد چت‌جی‌پی‌تی به نوجوانان ۱۳ ساله راهنمای مصرف مواد مخدر، پنهان‌کاری اختلالات تغذیه و حتی نامه خودکشی ارائه می‌کند. در این تحقیق، محققان مرکز مقابله با نفرت دیجیتال، خود را نوجوانان ۱۳ ساله معرفی و با چت‌جی‌پی‌تی گفت‌وگو کردند.
روزنامه گاردین پنج‌شنبه ۱۶ مرداد در گزارشی نوشت که بر اساس یافتههای اولیه، برخی گونههای ژنی شایع در جمعیت، احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند؛ هرچند بسیاری از افراد با این ژنها هرگز بیمار نمیشوند.
پروفسور کریس پونتینگ، مسئول تحقیق در دانشگاه ادینبرو گفت: «این نخستین شواهد معتبر از نقش ژنتیک در سندرم خستگی مزمن است»
او افزود: «ژنهای افراد می‌توانند در شکلگیری بیماری نقشی تعیینکننده داشته باشند.»
این بیماری که علائمی چون خستگی شدید، اختلال خواب، مهآلودگی ذهنی و تشدید علائم پس از فعالیت را در پی دارد، تاکنون تشخیص مشخصی نداشته و اغلب از سوی نظام پزشکی جدی گرفته نمیشده است.
در این مطالعه، نمونههای دیانای از بیش از ۲۷ هزار بیمار و ۲۵۰ هزار فرد سالم بررسی شد.
پژوهشگران دریافتند نواحی ژنتیکی متفاوت در بیماران شامل ژنهایی است که در دفاع ایمنی و عملکرد سیستم عصبی نقش دارند.
برخی از این گونههای ژنی پیش‌تر در افراد مبتلا به درد مزمن نیز دیده شدهاند.
سایر مطالعات نیز نتایج این یافته‌ها را تقویت می‌کنند.
تایید علمی، اعتبار بیماران و احتمال عبور از انگزنی تاریخی
دکتر بئاتا گودلفسکا از دانشگاه آکسفورد با استفاده از تصویربرداری مغزی دریافت که بیماران سطح لاکتات بالایی در ناحیهای از مغز به نام قشر کمربندی قدامی دارند؛ نشانهای از اختلال در متابولیسم انرژی مغز و عملکرد نامطلوب میتوکندریها.
پروفسور آن مکآردل از دانشگاه لیورپول گفت: «این یافته‌ها مبنای علمی قدرتمندی برای تحقیقات بعدی و شاید تسریع در توسعه درمانها فراهم می‌کند.»
سونیا چودهری، مدیر بنیاد «اکشن فور امای» و از مشارکتکنندگان این پروژه گفت: «یافتههای جدید به اعتبار بیماران کمک زیادی می‌کند. بسیاری از بیماران سالهاست از سوی پزشکان جدی گرفته نشدهاند یا گفته شده بیماری ایشان واقعی نیست.»
اندی دووروکوک، دیگر عضو تیم تحقیق، گفت که این کشف «گامی کوچک ولی حیاتی» برای تغییر رویکرد جامعه و نظام سلامت نسبت به بیماران امای است.
او افزود: «بسیاری از بیماران از سوی خانواده، دولت یا نظام درمانی رها شدهاند و این یافته میتواند دیدگاهها را تغییر دهد.»
از دیگر پرسشهای باز این است که چرا زنان چهار برابر بیش از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند اما هنوز توضیح ژنتیکی برای آن یافت نشده است.
همچنین، با وجود شباهتهایی میان امای و علائم کووید بلندمدت، هیچ ارتباط ژنتیکی میان آن‌ها شناسایی نشده است.
دانشمندان امیدوارند نتایج این مطالعه، با زدودن بدبینیها، سرمایهگذاری بیشتر در تحقیقات درباره امای را به همراه داشته باشد و به توسعه تستهای تشخیصی و درمانهای هدفمند برای میلیونها بیمار در سراسر جهان بینجامد.
در بیانیه یونایتد ایرلاینز که پنج‌شنبه ۱۶ مرداد منتشر شد، آمده است: «انتظار می‌رود همچنان برخی تاخیرها ادامه یابد؛ با این حال، تیم ما در تلاش برای بازگرداندن عملیات [پروازها] به روند عادی خود است.»
اداره هوانوردی فدرال آمریکا ۱۵ مرداد خبر داد مشکل فنی یونایتد ایرلاینز باعث توقف پروازها در چند فرودگاه مهم وابسته به این شرکت، از جمله نیوآرک، دِنوِر، هیوستون و شیکاگو شده است.
این نهاد افزود برای رفع عقبماندگی پروازی یونایتد، حمایت کامل خود را ارائه داده است.
یونایتد ایرلاینز علت بروز این اختلال را سیستم «یونیماتیک» خود معرفی کرد. این سیستم، اطلاعات مربوط به هر پرواز را ذخیره و به سایر سامانهها منتقل می‌کند؛ از جمله سامانههایی که مسئول محاسبه وزن و تعادل هواپیما و پیگیری زمان پروازها هستند.
بر اساس دادههای شرکت «فلایت اِوِر» تا ساعت ۱۰:۲۵ شب به وقت شرق آمریکا، هزار و ۳۸ پرواز شرکت یونایتد، معادل ۳۴ درصد از کل پروازهای این شرکت در چهارشنبه، با تاخیر مواجه شدند.
شان دافی، وزیر حمل و نقل آمریکا، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت این اختلال صرفا به عملیات شرکت یونایتد مربوط بوده و ارتباطی با سامانه کلی کنترل ترافیک هوایی نداشته است.
یونایتد این مشکل را در دسته «تاخیرهای قابل کنترل» قرار داده است؛ بدین ترتیب، هزینههای وارد شده به مسافران، از جمله هزینه اقامت احتمالی آن‌ها در هتل را پرداخت خواهد کرد.
چند هفته پیش، شرکت هواپیمایی آلاسکا ایرلاینز نیز برای دومین بار طی یک سال گذشته، بهدلیل مشکل در سیستمهای فناوری اطلاعات، تمامی پروازهای خود را بهمدت حدود سه ساعت متوقف کرد.
این شرکت پیش‌تر در آوریل ۲۰۲۴ بهدلیل بروز مشکل در سامانه محاسبه وزن و تعادل هواپیماهایش، ناوگان پروازی خود را بهطور کامل زمینگیر کرده بود.
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۴ وزارت حمل و نقل آمریکا، ۷۸.۱ درصد از پروازهای داخلی این کشور در زمان مقرر به مقصد رسیدند و به این ترتیب، حدود ۲۱.۹ درصد از پروازها با تاخیر همراه بودهاند.
دادههای فدرال مربوط به بازه زمانی ژانویه ۲۰۱۹ تا فوریه ۲۰۲۳ نیز نشان میدهند ۷۹.۸ درصد از پروازها بهموقع به مقصد رسیدند. آماری که از نظر میزان عملکرد، با دادههای ثبتشده در سال ۲۰۲۴ مطابقت دارد.
خبرگزاری اسوشیتد پرس این مکالمات را بررسی کرد و دریافت هر چند این هوش مصنوعی ابتدا هشدارهایی درباره خطرات فعالیت‌های مضر می‌دهد اما در ادامه دستورالعمل‌های دقیق و شخصی‌سازی شده برای مصرف مواد مخدر، رژیم‌های خطرناک لاغری و روش‌های مختلف آسیب رساندن به خود ارائه می‌کند.
این محققان آزمایش خود را در مقیاس بزرگ‌تری تکرار کردند و از مجموع هزار و ۲۰۰ پاسخ چت‌جی‌پی‌تی، بیش از نیمی را خطرناک و آسیب‌رسان طبقه‌بندی کردند.
این مطالعه در حالی منتشر شد که امروزه افراد بیشتری برای دریافت اطلاعات، کسب ایده و همراهی، به سراغ ربات‌های هوش مصنوعی می‌روند.
نبود موانع حفاظتی موثر
عمران احمد، مدیرعامل مرکز مقابله با نفرت دیجیتال، گفت: «ما می‌خواستیم موانع حفاظتی را آزمایش کنیم. این موانع ناکارآمد هستند و در عمل وجود ندارند.»
محققان دریافتند وقتی چت‌جی‌پی‌تی از پاسخ دادن خودداری می‌کند، به راحتی می‌توانند با بهانه‌هایی مثل «برای تحقیق» یا «برای دوستم»، اطلاعات خطرناک را از آن بگیرند.
احمد گفت تکان‌دهنده‌ترین بخش، سه نامه خودکشی بود که چت‌جی‌پی‌تی برای «یک دختر ۱۳ ساله جعلی» نوشت.
او افزود: «وقتی آن‌ها را خواندم، گریه‌ام گرفت.»
واکنش اوپن‌ای‌آی
شرکت اوپن‌ای‌آی، سازنده چت‌جی‌پی‌تی، پس از اطلاع از این یافته‌ها اعلام کرد روی بهبود شناسایی موقعیت‌های خطرناک کار می‌کند.
این شرکت در بیانیه‌ای گفت: «برخی گفت‌وگوها ممکن است بی‌ضرر شروع شوند اما به سمت موضوعات خطرناک بروند.»
چت‌جی‌پی‌تی گاهی اطلاعات مفیدی مثل شماره خط کمک بحران هم ارائه می‌دهد. به گفته اوپن‌ای‌آی، این سیستم آموزش دیده تا افرادی را که افکار آسیب‌رسان دارند، تشویق به مراجعه به متخصصان کند.
حدود ۸۰۰ میلیون نفر یا تقریبا ۱۰ درصد جمعیت جهان، از چت‌جی‌پی‌تی استفاده می‌کنند.
نگرانی از وابستگی نوجوانان به هوش مصنوعی
بر اساس تحقیق اخیر موسسه کامن سنس مدیا، بیش از ۷۰ درصد نوجوانان آمریکایی به هوش مصنوعی برای همراهی و راهنمایی روی میآورند و نیمی از آن‌ها به طور منظم از همدمی هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.
سم آلتمن، مدیرعامل شرکت اوپن‌ای‌آی، ماه گذشته گفت این شرکت سعی دارد «وابستگی عاطفی بیش از حد» به فناوری هوش مصنوعی را مطالعه کند.
آلتمن در کنفرانسی گفت: «مردم بیش از حد به چت‌جی‌پی‌تی وابستهاند. جوانانی هستند که میگویند بدون اینکه همه چیز را به چت‌جی‌پی‌تی بگویند، نمیتوانند هیچ تصمیمی در زندگی بگیرند. میگویند او، ما و دوستانمان را میشناسد و هر کاری بگوید انجام میدهیم. این حس خیلی بدی به من می‌دهد.»
تفاوت با موتورهای جستوجو
مدیرعامل مرکز مقابله با نفرت دیجیتال تاکید کرد تفاوتهای کلیدی وجود دارد که هوش مصنوعی را در موضوعات خطرناک مخربتر از موتورهای جستوجوی معمولی می‌کند.
چت‌جی‌پی‌تی «محتوای اختصاصی» تولید می‌کند. نامه خودکشی منحصربهفردی که برای شخص نوشته شده؛ کاری که گوگل قادر به انجام آن نیست.
احمد، افزود هوش مصنوعی «به عنوان همدم مورد اعتماد و راهنما» دیده می‌شود.
مشاورههای عاطفی یک جانبه چت جیپیتی
پیش‌تر شرکت اوپن‌ای‌آی اعلام کرده بود چت‌جی‌پی‌تی دیگر به پرسشهایی مانند «آیا باید از شریکم جدا شوم؟» پاسخ قطعی نمیدهد و به جای آن، کاربران را به تامل و بررسی جوانب مختلف موضوع دعوت می‌کند.
این شرکت تاکید کرد که چت‌جی‌پی‌تی به جای ارائه پاسخ مستقیم، کاربران را در فکر کردن به وضعیت، پرسیدن سوالات و سنجیدن جوانب مثبت و منفی یاری خواهد کرد.
این تغییر در پی نگرانیها از تاثیرات روانی استفاده بیش از حد از چتباتها و اتکای کاربران به پاسخهای قطعی آن‌ها صورت گرفته است.
اوپن‌ای‌آی اذعان کرده که در نسخه پیشرفته این مدل در برخی موارد نتوانسته نشانههای توهم یا وابستگی عاطفی کاربران را تشخیص دهد و در مواردی پاسخهایی ارائه کرده که به تشدید بحران روانی منجر شده است.
نمونه‌ای از این اشتباهات، تایید تصمیم کاربری بوده که داروهای خود را قطع کرده و خانوادهاش را ترک کرده بود، در حالی که تصور میکرد از سوی آن‌ها مورد حمله امواج رادیویی قرار گرفته است. بر همین اساس، اوپن‌ای‌آی اعلام کرد که در حال توسعه ابزارهایی برای شناسایی علائم ناراحتی روانی و هدایت کاربران به منابع معتبر و علمی است.