جمعیت هلال‌احمر: از آغاز پیاده‌روی اربعین ۶ جان‌باخته و ۷۵ مصدوم به ایران منتقل شدند
بنفشه زهرائی، مدیر موسسه آب دانشگاه تهران، با اشاره به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه گفت: «شاید اکنون دریاچه به فاز بدون بازگشت رسیده باشد و دیگر نتوانیم هیچ‌وقت آن را به شکل یک دریاچه داشته باشیم.» او تاکید کرد که علت اصلی این بحران، فراتر رفتن سطح زیر کشت از ظرفیت حوضه آبریز است.
به گزارش سازمان حقوق بشری هه‌نگاو در فاصله میان دهم تیر تا نهم مرداد دست‌کم ۱۷ فعال زن بازداشت و شش فعال زن در مجموع به بیش از هفت سال زندان محکوم شدند.
فعالان زن بازداشت شده بیش از ۱۱ درصد از کل افرادی است که از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی طی یک ماه دستگیر شده‌اند.
نگین امین‌زاده، ارمغان امینی، ندا کارگر، مینا مشهدی مهدی، افروز کیان‌ارثی، راکوئل عطائیان، ملک فرج‌بیگی، سارا گوهری، کژال صالحی، اعظم ناصری، روناک دشتی، مهسا شفیعی، رزیتا رجایی، کلارا رسولی، لیلا صارمی، فروغ خسروی و لیندسی فورمن زنانی هستند که در گزارش تازه هه‌نگاو به نام آنها اشاره شده است.
دست‌کم ۶ نفر از این زنان بازداشت شده از فعالان زن کرد، دو بهایی فعال در زمینه‌های مرتبط با آموزش و دو نفر از دستگیرشدگان نیز تابعیتی غیر از ایران دارند.
بیش از ۷ سال حبس برای ۶ فعال زن
به گزارش هه‌نگاو، دست‌کم شش فعال زن در شهرهای مختلف ایران جمعا به ۷ سال و ۲ ماه حبس تعزیری محکوم شده‌اند. پنج نفر از این افراد آموزگارند و به دلیل مشارکت در فعالیت‌های صنفی هر یک به ۱۰ ماه حبس محکوم شده‌اند.
فشار بر معلمان، هنرمندان و خانواده‌های زندانیان سیاسی و جانباختگان
هشت نفر از بازداشت‌شدگان و زنانی که به حبس محکوم شده‌اند، معلم هستند. شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان ایران اوایل مرداد گزارش داد که فاطمه یزدانی، میترا نیک‌پور، زهرا عزیزی، لیلا افشار، شهناز رضایی شریف‌آبادی، فعال صنفی معلمان در استان کرمان به اتهام «عضویت در گروه معاند نظام به قصد برهم زدن امنیت کشور» به شش ماه حبس و بابت اتهام تبلیغ علیه نظام به چهار ماه حبس تعزیری محکوم شده‌اند.
راکوئل عطائیان، بهایی فعال در زمینه آموزش؛ فروغ خسروی، معلم ابتدایی و اعظم ناصری، فعال فرهنگی و زبان مادری در یک ماه گذشته به‌ترتیب در شهرهای قائم‌شهر، بهبهان و شیروان بازداشت شدند.
نگین امین‌زاده، فیلمساز، دهم تیر در خانه‌اش در شهر شیراز بازداشت و به بازداشتگاه پلاک صد این شهر منتقل شد.
مینا مشهدی مهدی، هنرپیشه، تدوین‌گر و کارگردان هم یک مرداد دستگیر شد. دو روز پیش از آن، رزیتا رجایی، نویسنده اهل رشت پس از حضور در دادسرای رشت به اتهام نشر اکاذیب، تبلیغ علیه نظام، تردد بدون حجاب در معابر عمومی و افشای تحقیقات مقدماتی بازداشت شد.
سه نفر از بازداشت‌شدگان نیز اعضای خانواده زندانیان سیاسی و جانباختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ هستند. ندا کارگر، همسر برادر عرفان خزائی از جانباختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ همراه با همسرش در منزل‌شان بازداشت شد. مهسا شفیعی، خواهر نیما شفیعی از دیگر جانباختگان این اعتراضات و لیلا صارمی، مادر فرزاد معظمی گودرزی، زندانی سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ نیز طی ماه گذشته از سوی نیروهای امنیتی دستگیر شدند.
در بخش دیگری از گزارش تازه هه‌نگاو به ثبت ۱۴ مورد زن‌کشی در فاصله دهم تیر تا نهم مرداد اشاره و تاکید شده است که «اکثریت مطلق» آنها به دست افراد نزدیک، از جمله همسرشان به قتل رسیده‌اند.
استان‌های هرمزگان، ایلام و لرستان هریک با دو مورد زن‌کشی بیشترین سهم را از این آمار یک‌ماهه داشته‌اند و باقی قتل‌ها در استان‌های خراسان رضوی، کرمان، کرمانشاه، کردستان، فارس، تهران و آذربایجان‌غربی ثبت شده است.
افزون بر این، طبق این گزارش در مدت‌زمان یادشده سه زن به اتهام مواد مخدر و قتل در زندان‌های ایران اعدام شده‌اند.
به گزارش سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در ماه ژوییه ۲۰۲۵ دست‌کم ۱۴ زن در شهرهای مختلف ایران به قتل رسیده‌اند که بیشتر آنها قربانی خشونت از سوی نزدیکان خود، از جمله همسرانشان، بوده‌اند.
بر اساس این آمار، سه زن به دست همسران و دو زن به دست همسران سابق کشته شده‌اند. همچنین دو زن توسط شوهر خواهر، سه زن توسط برادر، دو زن توسط دوست‌پسر و یک زن به دست عموی خود به قتل رسیده‌اند. هویت قاتل یکی از قربانیان هنوز مشخص نشده است.
هه‌نگاو اعلام کرده است که دست‌کم چهار قتل با انگیزه ناموسی، پنج مورد به دلیل اختلافات خانوادگی و سه مورد به دلیل رد درخواست ازدواج رخ داده و انگیزه قتل دو زن دیگر تاکنون نامعلوم است.
بر پایه این گزارش، بیشترین موارد زن‌کشی در ماه گذشته در استان‌های هرمزگان، ایلام و لرستان، هر کدام با دو مورد، ثبت شده‌اند. همچنین در استان‌های خراسان رضوی، کرمان، کرمانشاه، کردستان، فارس، تهران و آذربایجان‌غربی (ارومیه) نیز هر کدام یک مورد زن‌کشی گزارش شده است.
در نیمه نخست مرداد دست‌کم ۳۲ آتش‌سوزی در جنگل‌ها، مراتع و زمین‌های کشاورزی ۱۱ استان ایران رخ داده است. این آتش‌سوزی‌ها در ۱۵ و ۱۶ مرداد اوج گرفت؛ در این دو روز بیش از ۱۵ آتش‌سوزی در جنگل‌های چهارمحال و بختیاری، گلستان، آذربایجان شرقی، فارس، سمنان، گیلان و کردستان گزارش شد.
بررسی‌های ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد حدود ۴۰ درصد از آتش‌سوزی‌های گزارش‌شده در رسانه‌های ایران طی دو روز ۱۵ و ۱۶ مرداد رخ داده است.
به گفته مقامات سازمان محیط زیست و اداره منابع طبیعی، علت اصلی این آتش‌سوزی‌ها گرمای بی‌سابقه هواست که احتمال بروز آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی و جنگل‌ها را افزایش داده و خشکی مراتع و جنگل‌ها سرعت گسترش آتش را سرعت بخشیده است.
۱۶ مرداد؛ پنج استان درگیر آتش‌سوزی‌های طبیعی
شانزدهم مرداد آتش‌سوزی‌هایی در منطقه حفاظت‌شده هلن در استان چهارمحال و بختیاری، جنگل‌های کُردکوی در استان گلستان، جنگل‌های جلفا در استان آذربایجان شرقی، مراتع ارتفاعات کوه دراک شیراز و جنگل ابر شاهرود گزارش شد.
استانداری چهارمحال و بختیاری شامگاه ۱۶ مرداد اعلام کرد که در پی ۲۴ ساعت آتش‌سوزی در منطقه حفاظت‌شده هلن، بیش از ۱۰۰ هکتار از جنگل‌های بلوط در آتش سوخته است. این جنگل‌ها به پاسداشت یک پرستار آمریکایی به نام هلن جفریز بختیار که همسر یک پزشک ایرانی بود و در این منطقه به مداوای مردم می‌پرداخت، هلن نام گرفته‌اند.
سه منطقه مختلف جنگل‌های کُردکوی استان گلستان هم ۱۵ مرداد گرفتار حریق و طبق اعلام اداره کل منابع طبیعی استان، ظرف ۲۴ ساعت مهار شد. مقامات «سهل‌انگاری انسانی و شرایط نامساعد جوی و وزش بادهای شدید» را عامل ایجاد و گسترش آتش در این جنگل‌ها اعلام کردند.
جنگل‌های قره‌داغ شهرستان جلفا هم در این روز با آتش‌سوزی درگیری بود و به گفته سخنگوی سازمان مدیریت بحران پس از چند ساعت مهار شد.
اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی «گرمای هوا» را عامل ایجاد این حریق اعلام کرد و هشدار داد که احتمال وقوع اتفاق‌های مشابه در جنگل‌ها و مراتع این استان زیاد است.
جنگل ابر شاهرود هم در این روز آتش گرفت و به دست نیروهای هلال احمر، منابع طبیعی، محیط زیست و مردم محلی نجات یافت.
آتش‌سوزی‌های پی‌درپی در کوه دراک شیراز و شبهه وجود تاسیسات نظامی
یکی دیگر از نقاط درگیر آتش‌سوزی در ۱۵ و ۱۶ مرداد ارتفاعات دراک در نزدیکی شهر شیراز بود که پس از دو روز مهار شد.
نخستین آتش‌سوزی سال جاری در این منطقه بیستم اردیبهشت گزارش و علت آن از سوی رئیس سازمان آتش‌نشانی شیراز «گرمای هوا و خشک شدن پوشش گیاهی منطقه» اعلام شد.
دو روز بعد، یعنی ۲۲ اردیبهشت بخش‌های صعب‌العبوری از این کوه‌ها دچار آتش‌سوزی شد. حریق بعدی دوم مرداد گزارش شد و اداره آتش‌نشانی شیراز اعلام کرد که علت حادثه در دست بررسی است. این آتش‌سوزی هم بعد از ۲۲ ساعت به دست بیش از ۶۵ آتش‌نشان مهار شد.
تکرار آتش‌سوزی‌ها در این منطقه گمانه‌زنی‌هایی در خصوص وجود تاسیسات مخفی نظامی در کوهستان‌های اطراف شیراز را به همراه داشت.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس ۱۵ مرداد خبر داد که ضلع جنوبی کوه دراک شیراز دچار آتش‌سوزی شده و نیروهای آتش‌نشانی در حال مهار آتش هستند.
یک روز بعد، هادی عیدی‌پور، رئیس سازمان آتش‌نشانی شیراز از مهار این آتش‌سوزی با مشارکت بیش از ۱۰۰ آتش‌نشان و نیروهای محلی خبر داد و در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر تاکید کرد: «این آتش‌سوزی به هیچ مرکز نظامی نزدیک نبود. گسترش آتش به دلیل پوشش گیاهی منطقه و خشک بودن گیاهان بود که برای اطفای آن مجبور به استفاده از بالگرد شدیم.»
نتیجه بررسی‌های قبلی این سازمان درباره عامل اصلی آتش‌سوزی‌های پی‌درپی کوه دراک هنوز اعلام نشده است، با این وجود عیدی‌پور پس از کنترل آخرین حریق این منطقه تکرار کرد که در حال بررسی علت آتش‌سوزی هستند.
۲۰ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان خداآفرین در استان آذربایجان شرقی، ۱۵ هکتار از مراتع منطقه حفاظت‌شده عبدالرزاق در استان کردستان، بخش‌هایی از جنگل‌های ارمند و باغات شهرستان اردل در استان چهارمحال و بختیاری، ۲۳ هکتار از مراتع شهرستان بوئین‌میاندشت در مرز استان‌های اصفهان و لرستان و ۲۰ هکتار از مراتع سیاکمر در منطقه میقان از توابع شاهرود در جریان آتش‌سوزی‌های پراکنده ۱۵ مرداد خاکستر شد.
بی‌کفایتی در مدیریت منابع آبی و خشکی بیش از حد زمین
مقام‌های جمهوری اسلامی ماه‌هاست که هشدار می‌دهند افزایش دما در تابستان احتمال آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع را افزایش خواهد داد. اما تغییرات اقلیمی و افزایش گرمای هوا تنها مقصر موج آتش‌سوزی‌ها نیست.
خشکسالی‌های طولانی‌مدت و کاهش رطوبت خاک پوشش گیاهی را به محیطی قابل اشتعال تبدیل می‌کند که تنها منتظر یک جرقه کوچک است. سال‌هاست که کارشناسان محیط زیست درباره پیامدهای غیرقابل جبران برداشت بی‌رویه آب از ذخایر آب زیرزمینی و خالی کردن زمین از رطوبت هشدار می‌دهند.
روزنامه اعتماد ۱۱ مرداد در گزارشی با عنوان «۷۰ هزار سال باید صبر کرد تا آب‌های زیرزمینی برگردند» با استناد به سخنان محمد درویش، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست، نوشت ایران در مرحله‌ای از بیابان‌زایی است که سفره‌های آب زیرزمینی‌اش حتی با توقف برداشت نیز قابل احیا نیست.
سرپوش گذاشتن بر اشتباهات فاحش و ساختاری
علی عباس‌نژاد، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری نیمه تیرماه اعلام کرد که میزان آتش‌سوزی در جنگل‌های کشور در خرداد ۱۴۰۴ نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته ۳۰ درصد افزایش داشته و در ۹۵ موارد عامل انسانی مقصر شناخته شده است.
او دلیل تعداد کمتر آتش‌سوزی‌ها در دو ماه اول سال را «سرد بودن هوا و ورود کمتر مردم به عرصه‌های طبیعی» دانست و تعداد آتش‌سوزی‌های فروردین و اردیبهشت را ۹۰ مورد در جنگل‌ها و ۳۰۰ مورد در مراتع عنوان کرد.
این در حالی است که دمای هوا در فروردین در استان تهران بین ۱۲ تا ۱۷ درجه سانتیگراد و اردیبهشت بین ۱۱ تا ۲۴ درجه سانتیگراد ثبت شده است. متوسط دما در استان مازندران در دو ماه نخست سال به‌ترتیب ۱۵ و ۲۲ درجه، در استان گیلان ۱۵ و ۲۴ درجه و در استان چهارمحال و بختیاری ۱۴ و ۲۱ درجه سانتیگراد ثبت شده است.
آنچه در بیشتر ریشه‌یابی‌های مسئولان غایب است، تمهیدات پیشگیرانه، پرهیز از خطاهای فاحش در مدیریت محیط‌زیست و برنامه‌های بلندمدت برای مهار پیامدهای ویرانگر تغییرات اقلیمی است. در مقابل، انگشت اتهام به‌سوی مردم و عواملی نشانه می‌رود که بتوان با آویختن به آن سوءمدیریت را پنهان و راه هرگونه نقد موثر را مسدود کرد.
صابر جباری، رییس مرکز جوانی جمعیت و سلامت خانواده در وزارت بهداشت، با بیان اینکه «سالانه حدود یک میلیون نوزاد در کشور متولد می‌شوند»، گفت: «۵۰ درصد مادران نوزادانشان را از شیر مادر محروم می‌کنند.»
او افزود: «برای مادران شیرده ۹ ماه مرخصی، مادران دارای فرزند دوقلو یا بیشتر یک سال و برای پدران جهت حمایت روانی در روزهای نخست شیردهی، ۱۵ روز مرخصی پس از زایمان همسر در نظر گرفته شده است.»
رییس مرکز جوانی جمعیت اضافه کرد: «مدیران باید باور داشته باشند که تغذیه با شیر مادر جزو اولویت‌های امروز و فردا است.»
