دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، ماه گذشته در تماسی غیرمنتظره با وزیر دارایی نروژ خواستار دریافت جایزه صلح نوبل شد؛ اقدامی که اکنون بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های نروژی و بین‌المللی داشته است.
ترامپ پنجشنبه ۲۳ مرداد در گفت‌وگو با رادیو فاکس‌نیوز با بیان این که «مذاکره شامل بده‌بستان بر سر مرزها و اراضی خواهد بود»، گفت: «فکر می‌کنم پوتین به دنبال توافق است.»
او با بیان این که این دیدار زمینه را برای دیدار دوم به منظور رسیدن به توافق فراهم می‌کند، افزود: «اگر نتیجه مثبت باشد، پس از آن با زلنسکی و رهبران اروپایی تماس خواهم گرفت.»
رییس‌جمهوری آمریکا گفت که در هر صورت یک کنفرانس خبری پس از دیدار با پوتین انجام خواهد شد اما مشخص نیست که این کنفرانس خبری مشترک خواهد بود یا نه.
او ادامه داد: «مطمئن نیستم که بلافاصله آتش‌بسی حاصل شود. اگر دیدار بدی باشد، با هیچ‌کس تماس نخواهم گرفت.»
ترامپ جمعه در آلاسکا با پوتین دیدار خواهد کرد.
رییس‌جمهوری آمریکا همچنین گفت که دیدار روز جمعه مهم است اما دیدار بعدی‌اش با رییس‌جمهوری روسیه، ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین و رهبران اروپایی مهم‌تر خواهد بود.
ترامپ گفت: او افزود: «فکر می‌کنم پوتین صلح خواهد کرد. زلنسکی هم صلح خواهد کرد. خواهیم دید که آیا می‌توانند با هم کنار بیاید یا نه.»
رییس‌جمهوری آمریکا گفت: «اگر بتوانند عالی خواهد شد. می‌دانید من شش جنگ را در شش ماه گذشته حل و فصل کرده‌ام.»
او بار دیگر دوره ریاست جمهوری جو بایدن را بسیار مخرب خواند و گفت که جنگ اوکراین جنگ او نیست.
روبیو نسبت به توقف جنگ ابراز امیدواری کرد
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز پنجشنبه گفت که ترامپ در مذاکرات با پوتین به دنبال توقف درگیری‌ها در جنگ اوکراین خواهد بود، اما رسیدن به یک راه‌حل جامع برای این مناقشه زمان بیشتری خواهد برد.
روبیو در جمع خبرنگاران در وزارت امور خارجه آمریکا گفت: «برای دستیابی به صلح، فکر می‌کنم همه ما می‌دانیم که لازم است گفت‌وگویی درباره تضمین‌های امنیتی صورت بگیرد. باید گفت‌وگویی درباره اختلافات و ادعاهای ارضی و آنچه بر سر آن می‌جنگند انجام شود.»
او افزود: «تمام این موارد بخشی از یک بسته جامع خواهند بود. اما من فکر می‌کنم امید رییس‌جمهور این است که به نوعی توقف جنگ دست پیدا کنیم تا این گفت‌وگوها بتوانند آغاز شوند.»
ستایش پوتین از تلاش‌های «صادقانه» آمریکا
پوتین پنجشنبه در اظهاراتی که از تلویزیون روسیه پخش شد، گفت ایالات متحده «به نظر من، تلاش‌های کاملا پرانرژی و صادقانه‌ای برای توقف خصومت‌ها، پایان بحران و دستیابی به توافق‌هایی که برای همه طرف‌های درگیر در این مناقشه جالب و مفید باشد، انجام می‌دهد.»
به گفته پوتین، این اقدامات «برای ایجاد شرایط بلندمدت صلح میان دو کشور ما، در اروپا و در کل جهان انجام می‌شود؛ البته اگر در مراحل بعدی، در زمینه کنترل تسلیحات تهاجمی استراتژیک به توافق برسیم.»
رویترز نوشت که اظهارات او نشان می‌دهد روسیه قصد دارد موضوع کنترل تسلیحات هسته‌ای را به عنوان بخشی از مذاکرات گسترده امنیتی مطرح کند؛ مذاکراتی که نخستین نشست روسیه و آمریکا در این زمینه از ژوئن ۲۰۲۱ خواهد بود.
یک مقام ارشد اروپای شرقی که نخواست نامش فاش شود، گفت پوتین تلاش خواهد کرد با پیشنهاد پیشرفت احتمالی در حوزه کنترل تسلیحات هسته‌ای یا موضوعی تجاری، توجه ترامپ را از مسئله اوکراین منحرف کند.
او گفت: «امیدواریم ترامپ فریب روس‌ها را نخورد و همه این خطرات را درک کند.»
این مقام افزود: «تنها هدف استراتژیک روس‌ها این است که تحریم‌های جدیدی علیه آنها وضع نشود و تحریم‌هایی که قبلا توسط آمریکا و دیگران اعمال شده، لغو شود.»
او تاکید کرد: «روس‌ها هدف بزرگی جز این ندارند. آنها فکر می‌کنند به هر طریقی که شده می‌توانند کل اوکراین را تصرف کنند.»
روزنامه گاردین به‌نقل از نشریه اقتصادی داگنز نیرینگزلیو نروژ نوشت، ترامپ این تماس را زمانی برقرار کرد که ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیشین ناتو و وزیر کنونی دارایی نروژ، در حال پیاده‌روی در خیابان‌های اسلو بود.
به‌گزارش این رسانه نروژی، منابع ناشناس گفته‌اند که «تماس ترامپ کاملاً بی‌مقدمه و بدون هماهنگی قبلی بود» و رئیس‌جمهوری آمریکا «خواستار دریافت جایزه نوبل» و در عین حال گفت‌وگو درباره «مسائل تعرفه‌ای» شده بود. این تماس به‌ویژه به‌دلیل ماهیت غیررسمی و محتوای شخصی آن، تعجب ناظران را برانگیخته است.
بر اساس گزارش گاردین، این نخستین‌بار نیست که دونالد ترامپ در مکالمه با مقامات نروژی، خواسته خود برای دریافت جایزه صلح نوبل را مطرح می‌کند. وزیر دارایی نروژ در پاسخ به درخواست رسانه‌ها برای شفاف‌سازی درباره محتوای تماس، تنها به صدور بیانیه‌ای رسمی برای خبرگزاری رویترز بسنده کرد و گفت: «گفت‌وگو عمدتاً پیرامون تعرفه‌ها و همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور بود و در آستانه تماس آقای ترامپ با یوناس گار استوره، نخست‌وزیر نروژ انجام شد.»
استولتنبرگ از بیان جزئیات بیشتر خودداری کرد اما تایید کرد که چند تن از مقام‌های ارشد دولت آمریکا از جمله اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری، و جمیسون گریر، نماینده تجاری ایالات متحده، در این تماس حضور داشتند.
در چارچوب ساختار اعطای جایزه نوبل صلح، کمیته‌ای پنج‌نفره که بر اساس وصیت‌نامه آلفرد نوبل، صنعتگر سوئدی قرن نوزدهم، توسط پارلمان نروژ منصوب می‌شود، هر سال صدها نامزد را بررسی کرده و در ماه اکتبر برندگان را اعلام می‌کند.
ترامپ که پیش از این بارها از اینکه برخلاف چهار رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا – از جمله باراک اوباما – موفق به دریافت این جایزه نشده، گلایه کرده، پیش‌تر در ماه ژوئن نیز در پلتفرم «تروث سوشال» به این موضوع پرداخته و نوشته بود: «نه، من هرگز جایزه صلح نوبل را نخواهم گرفت، فرقی نمی‌کند در پرونده‌هایی مثل روسیه/اوکراین یا اسرائیل/ایران چه نتیجه‌ای حاصل شود، اما مردم می‌دانند، و فقط همین برای من مهم است!»
ترامپ در گذشته نیز بارها ادعا کرده بود که اقداماتش در زمینه مصالحه میان کره شمالی و کره جنوبی، امضای توافق‌های عادیسازی روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی در قالب «پیمان ابراهیم»، و فشارهای دیپلماتیک بر حکومت ایران برای محدودسازی برنامه هسته‌ای، باید او را به یکی از گزینههای اصلی دریافت جایزه صلح نوبل بدل میکرد.
با این حال، تاکنون هیچکدام از این پروندهها به نتیجه‌ای منجر نشده که از دیدگاه کمیته نروژی، شایسته دریافت این جایزه باشد.
اظهارات اخیر ترامپ بار دیگر بحثها درباره انگیزههای سیاسی پشت تلاش‌های او برای دریافت این جایزه معتبر را زنده کرده است. ناظران میگویند تماس مستقیم با یک مقام دولتی نروژ برای طرح چنین درخواستی، اقدامی غیرمعمول و خارج از پروتکلهای دیپلماتیک است و نشاندهنده نگاه شخصی ترامپ به موضوعاتی است که معمولاً جنبه جهانی و بشردوستانه دارند.
به نوشته گاردین با نزدیک شدن به زمان اعلام اسامی برندگان جایزه نوبل در اکتبر، مشخص نیست که آیا ترامپ بهطور رسمی در فهرست نامزدها قرار دارد یا نه. اما آنچه مسلم است، این است که او بار دیگر نشان داده که برای دیدهشدن در عرصه جهانی، از ابزارهای غیرمتعارف نیز استفاده می‌کند؛ حتی اگر آن ابزار، تماس بی‌مقدمه با وزیر دارایی یک کشور اروپایی برای دریافت جایزهای باشد که دیگران بهخاطر تلاش‌های صلحطلبانهشان دریافت کردهاند.
