اندیشکده رَند درباره جنگ ۱۲ روزه: جمهوری اسلامی بدون کمک چین و روسیه تنها ماند
موسسه «رَند»، اندیشکده سیاستگذاری، در تحلیلی درباره جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشت حمایت غرب، بهویژه آمریکا، نقشی کلیدی در موفقیت اسرائیل داشت اما جمهوری اسلامی بدون حمایت متحدانش مثل روسیه و چین، در نبرد تنها ماند که این نشان میدهد حکومتهای خودکامه حاضر به فداکاری نیستند.
رند نوشت: «ایران فاقد حمایت شرکای خود مانند روسیه و چین ماند؛ موضوعی که ضعف این روابط معاملهمحور را نمایان کرد. این جنگ کوتاه نشان داد که اتحاد میان دولتهای اقتدارگرا تا چه اندازه محدود است.»
در این تحلیل آمده است حتی شرکای بینالمللی ایران مانند روسیه، کمک اندکی ارائه کردند؛ با وجود آنکه مسکو اخیرا توافق مشارکت راهبردی با تهران امضا کرده بود.
روسیه روشن ساخت که این پیمان به معنای ایجاد اتحاد نظامی یا کمک نظامی متقابل با ایران نیست. چین نیز واکنشی محدود نشان داد؛ تنها اسرائیل را محکوم کرد و خواستار صلح شد.
این نوشته تاکید کرد: «همکاری میان حکومتهای خودکامه قطعا رو به افزایش است اما این روند عمدتا از خودمحوری و تلاش برای بقای رژیمها ناشی میشود. برای نمونه، ایران و چین برای دور زدن تحریمهای اقتصادی به روسیه کمک میکنند؛ نه از سر وفاداری، بلکه برای منافع خود و حمایت از رژیمی که غرب را دشمن میبیند.»
بر این اساس، همین روابط معاملهمحور سبب میشود رهبران اقتدارگرا در بزنگاههای واقعی حاضر به فداکاری برای متحدانشان نباشند.
مقایسه با اتحاد کشورهای غربی در جنگ اوکراین
نویسنده این مقاله، حمایت دولتهای غربی از اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه از جمله حمایت کامل فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان را با عدم حمایت چین و روسیه از ایران مقایسه کرد.
موسسه رند در ادامه، وضعیت کشورهای اقتدارگرا در جریان جنگ ۱۲ روزه را با شرایط مشابه غرب در جریان جنگ اوکراین مقایسه کرد و نوشت: «پژوهش ما همزمان با هفتاد و پنجمین سالگرد تشکیل سازمان پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) در سال ۲۰۲۴، نشان داد انسجام سیاسی و وحدت هدف، از عناصر کلیدی در مقابله با چالشهای راهبردی ناتو است و بیشتر کشورهای غربی بهخوبی این واقعیت را میدانند.»
برای نمونه، مقاله به همگرایی فرانسه، آلمان، لهستان و بریتانیا در حمایت از اوکراین اشاره کرد.
با این حال، این موسسه با انتقاد تلویحی از رویکرد برخی دولتهای جدید در اروپا نوشت که اختلافات این کشورها همچنان پابرجاست: «اسلواکی و مجارستان با وتوی تحریمهای اتحادیه اروپا علیه روسیه توانستند امتیازهای بیشتری برای منافع ملی خود بگیرند. افزون بر این، سیاست ملی هر کشور میتواند با یک انتخابات بهطور ناگهانی تغییر کند. بهطور مثال، فرانسه در حال حاضر بر همکاری در سطح اروپا، حتی در حوزه بازدارندگی هستهای، تاکید دارد اما این رویکرد با پیروزی حزب راست افراطی "اجتماع ملی" ممکن است کاملا تغییر کند.»
هشدار به غرب
اکنون احزاب طرفدار اروپا و ناتو تلاش میکنند جایگاه داخلی خود را تقویت کنند.
به نوشته رند، این احزاب میکوشند با مخالفان پل بزنند و به شهروندان یادآوری کنند که چه چیزی در خطر است: «لهستان، کشورهای بالتیک و اسکاندیناوی نمونه بارزی هستند که اجماع سیاسی قوی بر سر عضویت در ناتو دارند و روسیه را تهدید امنیتی آشکار میدانند.»
این موسسه در پایان توصیه کرد دیگر دولتهای اروپایی نیز باید سطح مشابهی از درک عمومی را ایجاد کنند و مزایای عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا را بهروشنی برای مردم توضیح دهند.
جنگ اسرائیل و ایران بهوضوح یادآوری میکند که امنیت و بازدارندگی کشورها در صورت چشمپوشی از این اتحادها، بهشدت آسیب خواهد دید.
در ادامه هشدارها درباره بحران فرونشست زمین در ایران، یک مقام وزارت راه و شهرسازی با اعلام اینکه ایران از نظر گستردگی فرونشست زمین در رتبه سوم جهان قرار دارد، از شناسایی وسیعترین پهنههای فرونشستی کشور در استان گلستان خبر داد.
علی بیتاللهی، رییس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، شنبه اول شهریور هشدار داد که ایران بهدلیل کاهش شدید منابع آب زیرزمینی، اکنون در میان سه کشور اول جهان از نظر «تعدد زونهای فرونشست زمین» قرار دارد.
او با بیان اینکه عامل اصلی فرونشست زمین در ایران پایین رفتن سطح آب زیرزمینی است، گفت: «در اطراف تهران جاهایی داشتیم که سطح آب ۲۰ تا ۳۰ متر بود، الان ۱۲۰ متر هم چاه میزنیم اما دیگر آب نیست. آب استخراج شده و جایگزین نشده. به این میگویند بیلان منفی آب.»
بیتاللهی توضیح داد وقتی زمین آب خود را از دست میدهد، لایههای زیرین متراکم شده و سطح زمین فرو میرود.
به گفته او، این روند باعث میشود آبهای سطحی دیگر به زمین نفوذ نکنند و آبخوانها آبهای خود را از دست بدهند و روانآبها در سطح زمین جاری شوند.
رییس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با هشدار درباره اینکه بسیاری از آثار تاریخی کشور در پهنههای فرونشست قرار گرفتهاند، گفت: «امروز نقش جهان اصفهان ترک خورده، مسجد سید اصفهان، پای نقش رستم، محوطه تخت جمشید و آثار دیگر ترک خوردهاند. متاسفانه از حدود ۶۷ اثر میراث فرهنگی، ۲۷ اثر در پهنه فرونشست قرار دارد.»
۲۱ مرداد، عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب ایران با دادن هشدار درباره وخامت بیسابقه بحران آب گفت که ۷۰ درصد دشتهای ایران در وضعیت «ممنوعه» یا «ممنوعه بحرانی» قرار دارند و بیش از ۳۰۰ دشت، از جمله تهران، با خطر جدی فرونشست زمین مواجه هستند.
زیرساختهای حملونقل در خطر
بیتاللهی در بخش دیگری از صحبتهای خود با بیان اینکه خطوط ریلی و جادهای از جمله خطوط ریلی مسیر تهران-مشهد، اصفهان-تهران و مسیر ریلی ساحل دریاچه ارومیه از فرونشست بینصیب نماندهاند، گفت: «در استان گلستان وسیعترین پهنه فرونشستی را داریم. در مازندران نیز در جاهایی که باور نمیکردیم فرونشست داریم. فراگیری فرونشست در کشور بسیار زیاد است.»
این مقام وزارت راه و شهرسازی تاکید کرد که بیشترین پهنههای فرونشست در ایران در مناطق پرجمعیت و سکونتگاهها قرار دارد، نه در کویر یا کوهستان.
او مشهد، جنوب غرب تهران، جنوب شرق شیراز و نیمه شمالی اصفهان را از مهمترین کانونهای فرونشست در ایران معرفی کرد.
به گفته بیتاللهی، کاهش منابع آب زیرزمینی از اواسط دهه ۵۰ و همزمان با رشد جمعیت و توسعه کشاورزی آغاز شد اما شدت فرونشست از دهه ۷۰ افزایش یافت.
او با اشاره به میزان آب زیرزمینی از دسترفته افزود: «اگر کانالی از ساحل دریای مازندران تا دریای عمان با عمق ۱۰۰ متر و پهنای هزار متر (یک کیلومتر) تصور کنیم، حجم آبی که کشور از دست داده معادل پر شدن چنین کانالی است. این بیلان منفی آب خود را در قالب فرونشست نشان داده و اگر مدیریت نشود، طبیعت قطعا پاسخ سختی خواهد داد.»
سمیه رفیعی، رییس فراکسیون محیط زیست مجلس، اردیبهشت ماه هشدار داد برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی باعث بروز فرونشست زمین در ۳۰ استان شده و ۶۶ درصد تالابهای کشور به کانون گرد و غبار تبدیل شدهاند.
محمد سعیدی گلپایگانی، امامجمعه قم، گفت: «وظیفه مدیران است که با درس گرفتن از سیره پیامبر، مراقب نفوذیها باشند، آبروی یکدیگر را حفظ کنند و هفته دولت را با خدمت صادقانه به مردم و پاسداری از اعتبار نظام گرامی بدارند.»
او افزود: «دشمنان آشکارا اعلام میکنند که تصمیمگیران و مجریان امور را هدف قرار میدهند، اما در کنار این تهدید، با جنگ رسانهای و تخریب آبروی مدیران نیز همان مسیر را ادامه میدهند.»
خبرگزاری حوزه علمیه از برگزاری یک قرعهکشی برای دریافت فیش غذای مقبره دختر هفتمین امام شیعیان، «حرم حضرت فاطمه معصومه»، در قم خبر داد.
این مرکز مذهبی از جمله مراکز حکومتی است که مدیر آن را علی خامنهای منصوب میکند. خبرگزاری حوزه با انتشار لینکی از شهروندان خواست برای این قرعهکشی ثبتنام کنند و نوشت «میهمانی سفره پرخیر و برکت حضرت فاطمه معصومه علیهالسلام آرزوی هر زائری است که امیدواریم نصیب شما و خانوادهتان گردد.»
رسانههای ایران خبر دادند یک آخوند به نام مجید فلاحپور در شهر بزمان شهرستان ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان، به دست افراد مسلح ربوده شد. طبق گزارشها، افراد مسلح با صورت پوشیده، این روحانی را در مقابل یکی از موکبهای مذهبی شهر بزمان سوار خودرو کرده و با خود بردند.
خبرگزاری مهر، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، فلاحپور را از «مبلغان مذهبی» معرفی کرد و نوشت او شامگاه جمعه ۳۱ مرداد از مقابل «ایستگاه صلواتی» که در آن مشغول فعالیت بود، ربوده شد.
مهر به نقل از فرزند این آخوند که همراه او بوده، نوشت مهاجمان که سوار بر خودروی پژو بودند، او را مورد حمله قرار داده و به مکانی نامعلوم بردهاند.
هادی رمضانی، مدیر حوزههای علمیه استان سیستان و بلوچستان نیز با تایید خبر ربوده شدن فلاحپور بهدست افراد مسلح ناشناس، از مسئولان امنیتی و قضایی خواست با قاطعیت عاملان این اقدام را شناسایی و «به سزای اعمالشان برسانند» تا امنیت روحانیون تضمین شود.
سایت حالوش که اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد، با انتشار تصویر این آخوند گزارش داد: «این حادثه در مرکز شهر و در حضور شهروندان رخ داده و موجب نگرانی و ترس اهالی منطقه شده است.»
تا زمان انتشار این گزارش، هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این اقدام را بر عهده نگرفته و از انگیزه ربایندگان اطلاعی در دست نیست.
تکرار ربایش روحانیون
ربودن روحانیون در سیستان و بلوچستان پیش از این نیز سابقه داشته است.
۳۰ اردیبهشت، افراد مسلح ناشناس در مقابل حوزه علمیه «امیرالمومنین» ایرانشهر، رضا صمدی، روحانی اهل تشیع و معاون اجرایی این مرکز دینی را ربوده و به مکانی نامعلوم منتقل کردند.
پس از آن در سوم خرداد، فرماندهی انتظامی ایرانشهر اعلام کرد این روحانی که سابقه کار در دفتر امام جمعه ایرانشهر را در کارنامه دارد، با تلاش و پیگیریهای مسئولان، معتمدین و سران طوایف از دست آدمربایان آزاد شد.
ساعاتی پس از آن، فرماندهی انتظامی سیستان و بلوچستان این خبر را تکذیب کرد و نوشت: «تلاش معتمدین و نیروهای امنیتی و انتظامی جهت رهایی روحانی ربوده شده کماکان ادامه دارد و هنوز منتج به آزادی او نشده است.»
سلیم کدخدا، فرماندار ایرانشهر نیز ربودن این آخوند را محکوم کرد و آن را موجب «جریحهدار شدن قلب مردم» خواند.
با وجود انتشار این خبرها، در نهایت هیچ تایید رسمیای درباره آزادی این آخوند ربودهشده صورت نگرفت و اطلاع موثقی از سرنوشت او در دست نیست.
رییس اتحادیه مرکزی مرغداران میهن گفت که اتحادیه مرغداران تخمگذار مجوزی برای کشتار مرغها در مرغداریها با «دود و گاز» صادر نکرده و افزود: «اتحادیه نظارتی بر مرغداریها ندارد و نمیداند با چه شیوهای مرغها را حذف میکنند.»
حمیدرضا کاشانی اضافه کرد: «کشتار مرغهای چربیدار (تخمگذار) با مرغهای گوشتی متفاوت بوده و کشتارگاههای این رسته کمتر است. بنابراین، اتحادیه با مجوز دولتی اجازه کشتار به هر شیوهای را صادر کرد.»
به گفته او، «اعلام شد اتحادیه خسارت این کشتار را میپردازد.»
رییس اتحادیه مرکزی مرغداران در این زمینه گفت: «مرغ تخم گذار در هر کشوری پس از طی کردن پروسه تولیدش به شکل ضایعات یا پودر گوشت از چرخه تولید حذف میشود.»