بر اساس یک پژوهش جدید، زنبورهای عسل با وجود مغزی کوچک توانایی شناسایی الگوهای بصری پیچیده را دارند؛ یافته‌ای که نشان می‌دهد «هوش» از تعامل مغز، بدن و محیط شکل می‌گیرد. این نتایج می‌تواند الهام‌بخش سامانه‌های هوشمندی باشد که با تعامل فعال با محیط، داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند.
خبرگزاری کرهای یونهاپ یک‌شنبه دوم شهریور نوشت پارک بیونگ-سوگ، رییس پیشین پارلمان کره جنوبی و سرپرست هیات اعزامی سئول، در پکن با وانگ یی، وزیر خارجه چین، دیدار کرد.
هیات کرهای در این دیدار نامهای از لی جه-میونگ، رییسجمهوری کره جنوبی، خطاب به شی جینپینگ، همتای چینی او، را تسلیم مقام‌های پکن کرد.
لی که برای دیدار با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، راهی واشینگتن شده، این هیات را برای بهبود روابط با چین به پکن اعزام کرده است.
رییس هیات کره جنوبی در دیدار با وزیر خارجه چین ابراز امیدواری کرد این سفر «در را به روی عادی‌سازی روابط سئول و پکن که در سالهای اخیر تیره شده، باز کند».
روابط دو کشور از چه زمانی دچار تنش شد؟
در سال ۲۰۱۷، تصمیم کره جنوبی برای استقرار سامانه دفاع موشکی آمریکا، موسوم به «تاد»، به یکی از بزرگترین مناقشات دیپلماتیک میان سئول و پکن تبدیل شد.
چین این اقدام را تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی خود دانست و در رسانه‌های رسمی، از جمله روزنامه «پیپلز دیلی» و سایر ارگانهای وابسته به حزب کمونیست، بارها تاکید شد که تاد نه یک ابزار دفاعی، بلکه سامانهای با قابلیت جمع‌آوری اطلاعات از تحرکات نظامی چین است.
همزمان با فشارهای سیاسی، چین مجموعهای از اقدامات اقتصادی و فرهنگی را علیه کره جنوبی به اجرا گذاشت.
سازمان گردشگری چین سفرهای گروهی به کره جنوبی را ممنوع کرد و میلیون‌ها گردشگر چینی از این کشور بازگردانده شدند.
همچنین پکن شرکتهایی را که زمین مورد نیاز برای استقرار سامانه تاد را در اختیار دولت سئول گذاشته بودند، هدف اقدامهای تنبیهی قرار داد و فروشگاههای آنان در چین با محدودیت یا تعطیلی روبهرو شدند.
ارزش سهام شرکتهای سرگرمی و فرهنگی کرهای نیز بهشدت سقوط کرد، چرا که محصولات فرهنگی کرهای، از سریالها تا کنسرتهای کیپاپ، از شبکههای چینی حذف شدند.
این فشارها تنها به عرصه اقتصادی محدود نشدند. در حوزه فرهنگی، حتی یک ترانه با نام «نه به تاد» از سوی اتحادیه جوانان کمونیست چین منتشر شد که در آن کره جنوبی بهعنوان «برادر کوچک چین» خطاب می‌شد و به‌طور غیرمستقیم تهدید میکرد که ادامه این مسیر برای سئول هزینهبر خواهد بود.
در اواخر سال ۲۰۱۷، پکن و سئول در قالب توافقی اعلام کردند که کره جنوبی برنامهای برای استقرار بیشتر تاد ندارد، به سامانه دفاع موشکی آمریکا نخواهد پیوست و وارد اتحاد نظامی سهجانبه با واشینگتن و توکیو نخواهد شد.
این توافق زمینهساز کاهش تنشهای دیپلماتیک و بازگشت تدریجی روابط اقتصادی و فرهنگی میان دو کشور شد.
نیروگاه هستهای کورسک در غرب روسیه یک‌شنبه دوم شهریور اعلام کرد در حمله پهپادی اوکراین به یک ترانسفورماتور کمکی این تاسیسات آسیب رسیده است.
این نیروگاه ساعاتی پیش نیز خبر داده بود در پی این حمله، آتشسوزی در یکی از واحدهایی رخ داده که بخشی از قسمت هستهای تاسیسات نیست و هیچ تهدیدی برای مردم یا خود نیروگاه وجود ندارد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دوم شهریور تایید کرد سطح پرتوهای هستهای در نزدیکی نیروگاه کورسک در ۶۰ کیلومتری مرز اوکراین عادی است.
این نهاد در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پایشها سطح عادی تشعشعات در نزدیکی نیروگاه اتمی کورسک را تایید می‌کند.»
بنا بر اعلام نیروگاه کورسک، پدافند هوایی روسیه یک پهپاد را که اندکی پس از نیمهشب دوم شهریور در نزدیکی نیروگاه منفجر شد، سرنگون کرده است.
این انفجار به یک ترانسفورماتور کمکی آسیب زد و باعث شد ظرفیت عملیاتی راکتور شماره سه تا ۵۰ درصد کاهش یابد.
سال گذشته، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین هشدار داده بود نیروگاه کورسک بهدلیل نداشتن گنبد حفاظتی در برابر موشک، پهپاد یا توپخانه در معرض خطر جدی است.
منطقه مرزی کورسک روسیه از حدود دو سال پیش به یکی از کانونهای اصلی نبرد میان مسکو و کییف تبدیل شده است.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، پیش‌تر اوکراین را متهم کرده بود که قصد حمله به نیروگاه هستهای کورسک را دارد، اما کییف این اتهام را رد کرده بود.
حملات متقابل روسیه و اوکراین
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد دوم شهریور و همزمان با سالروز اعلام استقلال اوکراین از اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، دستکم ۹۵ پهپاد اوکراینی در بیش از ۱۲ منطقه روسیه رهگیری شدهاند.
از سوی دیگر، آتشسوزی در پالایشگاه نووشاختینسک روسیه در اثر حمله پهپادی اوکراین، وارد چهارمین روز خود شد.
ظرفیت فرآوری این پالایشگاه که عمدتا سوخت برای صادرات آماده می‌کند، سالانه حدود پنج میلیون تن نفت معادل حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز است.
این پالایشگاه ۳۰ مرداد در پی حمله اوکراین آتش گرفت.
وزارت دفاع روسیه همچنین دوم شهریور اعلام کرد نیروهای این کشور شهرک فیلیا در منطقه دنیپروپتروفسک اوکراین را تصرف کرده‌اند.
وزارت دفاع اسرائیل یک‌شنبه دوم شهریور اعلام کرد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و یسرائیل کاتز، وزیر دفاع این کشور، به‌طور مستقیم بر عملیات در صنعا نظارت داشتند.
ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای با اشاره به حمله به کاخ ریاست‌جمهوری در صنعا، آن را پیامی به حوثی‌ها خواند و گفت این گروه «در تیررس» اسرائیل قرار دارد.
بر اساس این بیانیه، عملیات اخیر در پاسخ به حملات مکرر حوثی‌ها علیه کشور و غیرنظامیان اسرائیلی صورت گرفت؛ از جمله پرتاب موشک و پهپاد به سمت خاک اسرائیل در روزهای گذشته.
ارتش اسرائیل حوثی‌ها را به استفاده نظامی از زیرساخت‌های غیرنظامی متهم کرد و افزود حمله به نیروگاه‌های حزیز و عصار یمن، تولید و تامین برق مورد استفاده در فعالیت‌های نظامی حوثی‌ها را مختل کرد.
ارتش اسرائیل تاکید کرد حوثی‌ها با هدایت و حمایت مالی جمهوری اسلامی علیه اسرائیل و متحدانش فعالیت می‌کنند و از عرصه دریایی برای انجام «اقدامات تروریستی» علیه کشتیرانی و تجارت جهانی بهره می‌برند.
بر اساس گزارش رسانه‌ها، یک مجتمع نظامی، پایگاه‌های موشکی و مواضعی در نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری حوثی‌ها در حملات اسرائیل هدف قرار گرفتند.
کانال ۱۴ تلویزیون اسرائیل مراکز سوخت‌رسانی و نیروگاه‌های برق در صنعا را از دیگر اهداف حملات ارتش اسرائیل خواند.
رسانه‌های حوثی‌ها نیز خبر دادند حملات اسرائیل دو کشته و ۳۵ زخمی بر جای گذاشته است.
شبکه العربیه به نقل از یک منبع امنیتی اسرائیل گزارش داد در این حملات، ۵۰ موضع حوثی‌ها هدف قرار گرفتند.
استفاده حوثی‌ها از کلاهک خوشه‌ای در حمله موشکی به اسرائیل
ساعتی پیش از این حمله، ارتش اسرائیل با استناد به تحقیقات نیروی هوایی این کشور اعلام کرد در حمله موشکی شامگاه جمعه از یمن، حوثی‌ها برای نخستین بار موشکی با کلاهک خوشه‌ای شلیک کردند.
پیش‌تر جمهوری اسلامی در جریان جنگ ۱۲ روزه از این موشک‌ها برای حلمه به اسرائیل استفاده کرده بود.
یکی از این موشک‌ها در حیاط خانه‌ای در شهر جیناتون در مرکز کشور فرود آمد و خسارات جزئی بر جای گذاشت.
بنا بر اعلام ارتش اسرائیل، علت رهگیری نشدن این موشک در دست بررسی است، اما ارتباطی با نوع کلاهک آن ندارد.
این نهاد افزود بررسی‌ها برای مشخص شدن جزئیات فنی حمله اخیر و نحوه مقابله با تهدیدات مشابه ادامه دارد.
سخنگوی ارتش اسرائیل در همین رابطه گفت: «سامانه‌های دفاع هوایی، به‌ویژه لایه‌های بالایی، توانایی مقابله و رهگیری چنین موشک‌هایی را دارند، همان‌طور که در گذشته انجام داده‌اند.»
نقش تهران در تامین تسلیحات حوثی‌ها
موشک مجهز به کلاهک خوشه‌ای به‌صورت کامل به زمین اصابت نمی‌کند، بلکه کلاهک آن در آسمان باز می‌شود و ده‌ها بمب کوچک‌تر را آزاد می‌کند.
در حملات جمهوری اسلامی به اسرائیل، این بمبک‌ها در شعاعی در حدود هشت کیلومتر پراکنده شدند. هر یک از آن‌ها بین ۲.۵ تا ۲.۷ کیلوگرم وزن داشته و به فیوز حساس به ضربه مجهز بوده‌اند؛ بدین معنا که با برخورد به زمین منفجر می‌شوند.
یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های این نوع موشک، «خرمشهر-۴» ساخت ایران است که در سال ۲۰۲۳ رونمایی شد.
این موشک توانایی پراکندن ده‌ها کلاهک کوچک را دارد که از نظر ظاهری شباهت زیادی به راکت‌های «گراد» یا پرتابه‌های مشابه مورد استفاده حزب‌الله لبنان در حملات به اسرائیل دارند.
روزنامه اسرائیل‌هیوم در همین رابطه نوشت بر خلاف ادعای حکومت ایران در زمان رونمایی، این موشک به سیستم‌های MIRV (مجهز به کلاهک‌های جداگانه با قابلیت هدف‌گیری
بر اساس این گزارش، موشک‌های جمهوری اسلامی دارای کلاهک خوشه‌ای متعارفی است که هدف آن پوشاندن منطقه‌ای وسیع با مواد انفجاری است؛ مشابه عملکرد بمب‌های خوشه‌ای.
به گفته مقام‌های حکومت ایران، موشک خرمشهر-۴ دارای بُرد دو هزار کیلومتر و توان حمل محموله‌ای تا سقف دو تُن است.
مدت کوتاهی پس از آغاز مناقشه حماس و اسرائیل، حوثی‌ها حملات خود را به کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ، تنگه باب‌المندب و خلیج عدن آغاز کردند و امنیت دریانوردی را در منطقه در ماههای گذشته به خطر انداخته‌اند. دامنه این حملات حتی به اقیانوس هند نیز کشیده شده است.
این گروه نیابتی تهران همچنین بارها کوشیده است خاک اسرائیل را هدف قرار دهد.
پایگاه خبری ساینس دیلی یک‌شنبه دوم شهریور با استناد به یافته‌های پژوهش محققان دانشگاه شفیلد گزارش داد زنبورها هنگام پرواز با حرکات بدنی خود ورودی‌های بصری را به‌گونه‌ای ساماندهی می‌کنند که سیگنال‌های عصبی شفاف‌تر و کارآمدتری ایجاد شود.
این فرآیند به آن‌ها امکان می‌دهد محیط اطراف، از جمله الگوهای پیچیده‌ای مانند شکل گل‌ها یا حتی چهره انسان‌ها را به‌خوبی شناسایی کنند.
دانشمندان با ساخت یک مدل محاسباتی از مغز زنبور نشان دادند همین راهبرد حرکتی-ادراکی، شبکه عصبی زنبور را قادر می‌سازد بدون نیاز به میلیون‌ها نورون فعال، وظایف دشوار را انجام دهد.
کاربردها برای هوش مصنوعی و رباتیک
جیمز مارشال، مدیر مرکز هوش ماشینی دانشگاه شفیلد، گفت: «این پژوهش حاکی از آن است که حتی کوچک‌ترین مغزها می‌توانند با استفاده از حرکت، ادراک خود را غنی کنند.»
او افزود: «این یک سیستم ساده اما فوق‌العاده کارآمد است که می‌تواند الهام‌بخش نسل جدیدی از هوش مصنوعی باشد.»
بر اساس نتایج این مطالعه، ربات‌ها و سامانه‌های هوشمند آینده می‌توانند به‌جای استفاده از ابررایانه‌های پرمصرف، با تکیه بر حرکت و تعامل فعال با محیط، اطلاعات مورد نیاز خود را جمع‌آوری کنند.
چنین رویکردی قادر است به بهبود کارایی در خودروهای خودران، ربات‌های کاوشگر و فناوری‌های یادگیری ماشینی منجر شود.
آزمایش‌ها و تایید مدل
برای آزمایش مدل دیجیتال مغز زنبور، پژوهشگران آن را در برابر وظایفی مشابه با شرایط واقعی قرار دادند.
در یکی از این آزمایش‌ها، مدل باید میان علامت «جمع» و «ضرب» تفاوت قائل می‌شد. هنگامی که مدل همانند زنبورهای واقعی تنها نیمه پایینی الگو را اسکن کرد، دقت تشخیص آن به‌طور چشمگیری افزایش یافت.
این مدل حتی توانست با شبکه‌ای کوچک از نورون‌های مصنوعی، چهره انسان را شناسایی کند؛ موضوعی که از انعطاف‌پذیری پردازش بصری مغز زنبور حکایت دارد.
هادی مبودی، نویسنده اصلی این مقاله، گفت: «زنبورها با مغزی کوچک‌تر از یک دانه کنجد، نهتنها جهان را میبینند، بلکه با حرکت خود، ادراکشان را شکل میدهند. این نمونهای زیبا از پیوند عمل و ادراک برای حل مسائل پیچیده با کمترین منابع است.»
لارس چیتکا، استاد بومشناسی حسی و رفتاری در دانشگاه کویین مری لندن، نیز به یافته‌های این مطالعه پرداخت و افزود: «برای انجام وظایف دشوار بصری، تعداد نورون‌های لازم بسیار کمتر از آن چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد. به همین دلیل، مغزهای کوچک حشرات نیز قادر به محاسبات پیشرفته هستند.»
به گفته پژوهشگران، یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد حیوانات اطلاعات را منفعلانه دریافت نمیکنند، بلکه فعالانه آن را شکل میدهند.
این اصل می‌تواند مبنای طراحی هوش مصنوعی جدیدی باشد که با بهرهگیری از تعامل فعال میان ادراک، حرکت و پردازش مغزی، مسائلی پیچیده را با منابع اندک حل می‌کند.