نایب‌رییس مجلس خبرگان: مردم قطع چندساعته برق را تحمل می‌کنند
هاشم حسینی بوشهری، نایب‌رییس مجلس خبرگان، با اشاره به مکانیسم ماشه و مشکلات اقتصادی و انرژی در ایران گفت: «مردم اهل اسراف نیستند، اما قطع چند ساعته برق را تحمل می‌کنند.»
هاشم حسینی بوشهری، نایب‌رییس مجلس خبرگان، با اشاره به مکانیسم ماشه و مشکلات اقتصادی و انرژی در ایران گفت: «مردم اهل اسراف نیستند، اما قطع چند ساعته برق را تحمل می‌کنند.»
او افزود شهروندان «احساس می‌کنند شرایط کشور به گونه‌ای است که باید همراهی کنند تا بحران‌ها را پشت سر بگذاریم تا دشمن تصور نکند که می‌تواند نسبت به آب، برق و سایر امکانات سخن بگوید.»
حسینی بوشهری اضافه کرد: «باید رسم سربازی و ولایت پذیری را نسبت به امام و نائب امام رعایت کنیم.»
یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه پاسداران، در واکنش به فعالسازی مکانیسم ماشه در مطلبی نوشت «همه شواهد و قرائن نشان می‌دهد که خود اروپایی‌ها هم می‌دانند» مکانیسم ماشه «نمی‌تواند اقتصاد ایران را دچار مشکلات اساسی کند.»
او افزود: «تحریم‌هایی که سخن از بازگرداندن آن با استفاده از سازوکار اسنپ‌بک مطرح است؛ تحریم‌های ناکارآمدی است که یک بار تجربه شده و در آن سال‌های اعمال این تحریم‌ها، مشخص گردید که اقتصاد ایران از ظرفیت‌های بسیار بالایی برخوردار است و به راحتی می‌تواند از این نوع تحریم‌ها عبور می‌کند.»
جوانی اضافه کرد: «بازگشت تحریم‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل، برای حمله نظامی مشروعیت‌سازی نخواهد کرد. تلاش برای هر نوع قطعنامه جدید هم که بخواهد برای موجه جلوه دادن اقدام نظامی صادر شود، با مخالفت کشورهایی، چون روسیه چین، ناکام خواهد بود.»
دفتر حقوق بشر سازمان ملل خبر داد در سال جاری میلادی حداقل ۸۴۱ نفر در ایران اعدام شده‌اند. بر اساس این گزارش، تنها در ماه گذشته میلادی ۱۱۰ نفر در ایران اعدام شدند که نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش دو برابری داشته است.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد، جمعه هفتم شهریور در بیانیه‌ای نسبت به افزایش بی‌سابقه اعدام‌ها در ایران هشدار داد و اعلام کرد که مقام‌های جمهوری اسلامی برخلاف درخواست‌های مکرر جامعه جهانی همچنان به استفاده گسترده از مجازات مرگ ادامه می‌دهند.
راوینا شامداسانی، سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر، گفت از ابتدای سال جاری میلادی تا ششم شهریور برابر با ۲۸ اوت، دست‌کم ۸۴۱ نفر در ایران اعدام شده‌اند؛ آماری که نشان‌دهنده نادیده گرفتن تعهدات بین‌المللی از سوی جمهوری اسلامی است.
به گفته او، تنها در ماه ژوئیه ۱۱۰ نفر در ایران اعدام شدند؛ رقمی که بیش از دو برابر میزان اعدام‌ها در مدت مشابه سال گذشته است و ادامه روند صعودی اعدام‌ها در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ را تایید می‌کند.
او هشدار داد که به دلیل نبود شفافیت، آمار واقعی ممکن است حتی بیشتر از این باشد.
سایت حقوق بشری هرانا اول شهریور در جدیدترین گزارش ماهانه خود درباره وضعیت نقض حقوق بشر در ایران نوشت در مرداد ماه امسال دست‌کم ۱۶۰ نفر در زندان‌های سراسر کشور به دار آویخته شدند.
اعدام به‌عنوان ابزار ارعاب
دفتر حقوق بشر سازمان ملل تاکید کرد که این آمار بیانگر استفاده سیستماتیک حکومت ایران از مجازات مرگ به‌عنوان ابزاری برای ایجاد رعب و ارعاب است؛ ابزاری که به‌طور نامتناسبی اقلیت‌های قومی و مهاجران را هدف قرار داده است.
دفتر حقوق بشر همچنین از ثبت دست‌کم هفت اعدام در ملا عام در ایران خبر داد و تاکید کرد این اقدام توهینی مضاعف به کرامت انسانی است که آثار روانی جدی، به‌ویژه بر کودکان، بر جای می‌گذارد.
طبق این گزارش، هم‌اکنون حکم اعدام ۱۱ نفر با اتهامات سیاسی، از جمله شش نفر به اتهام «بغی» به‌دلیل «عضویت در سازمان مجاهدین خلق ایران» و پنج نفر دیگر در ارتباط با اعتراضات سال ۱۴۰۱، در آستانه اجرا قرار دارد.
همچنین دیوان عالی کشور در ۲۵ مرداد برابر با ۱۶ اوت حکم اعدام شریفه محمدی، فعال حقوق کارگران را تایید کرده است.
بر اساس گزارش سازمان‌های حقوق بشری ایران در حال حاضر حدود ۷۰ زندانی در زندان‌های سراسر ایران یا اتهامات سیاسی و امنیتی در خطر تایید حکم اعدام یا اجرای آن قرار دارند.
درخواست توقف فوری اعدام‌ها
سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر با تاکید بر اینکه مجازات اعدام با حق حیات و کرامت انسانی ناسازگار است، هشدار داد این مجازات همواره خطر اجرای حکم علیه افراد بی‌گناه را در پی دارد و هرگز نباید برای رفتارهایی به‌کار رود که بر اساس قوانین بین‌المللی تحت حمایت قرار دارند.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد در پایان بار دیگر از جمهوری اسلامی خواست اجرای فوری اعدام‌ها را متوقف کند.
فولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، نیز خواستار تعلیق فوری این احکام به‌عنوان گامی نخست در مسیر لغو کامل مجازات مرگ شد.
عباس عراقچی در شبکه ایکس نوشت: «سه کشور اروپایی در نقش نماینده اسرائیل و آمریکا» تصمیم گرفته‌اند با سوءنیت به فشار بر مردم ایران ادامه دهند، این حماقت، که ایران بارها نسبت به آن هشدار جدی داده، غیراخلاقی، بی‌اساس و غیرقانونی است.» او افزود جهان باید برخیزد و بگوید «کافی است.»
عراقچی با اشاره به جنگ ۱۲ روزه و فعال‌شدن مکانیسم ماشه افزود: «اقدامات سه کشور اروپایی عملا به متجاوز پاداش می‌دهد و قربانی را تنبیه می‌کند.»
وزیر خارجه ایران اضافه کرد: «تصمیم سه کشور اروپایی آثار منفی قابل توجهی بر دیپلماسی خواهد داشت. این تصمیم به‌شدت گفت‌وگوهای جاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تضعیف خواهد کرد و همچنین ایران را به واکنش متناسب وادار خواهد ساخت.»
او نوشت: «فعالسازی به‌اصطلاح مکانیسم ماشه بدون طی روند قانونی و بدون مبنای حقوقی نه‌تنها اعتماد به تصمیمات شورا را از بین می‌برد، بلکه صلح و امنیت بین‌المللی را نیز به خطر می‌اندازد. اکنون زمان آن فرارسیده که شورا ــ و جهان ــ برخیزد و بگوید: کافی است».
نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، در واکنش به فعال شدن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی گفت: «بر اساس تجربه‌های گذشته، جمهوری اسلامی اکنون شروع به بازی با تاکتیک‌های وقت‌کشی برای خنثی کردن این روند خواهد کرد.» او افزود طی ۳۰ روز تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران باز می‌گردند.
بنت افزود قدرت‌های جهانی باید برای ایران یک پیام ساده را روشن کنند که «یا از برنامه نظامی اتمی، موشک‌های بالستیک و تروریسم منطقه‌ای دست بکشد، یا با تحریم‌های فلج‌کننده مواجه خواهد شد که رژیم را متلاشی می‌کند و هیچ راه میانه‌ای وجود ندارد.»
شورای امنیت سازمان صبح جمعه هفت شهریور با تایید قرار گرفتن پیش‌نویس بیانیه روسیه و چین برای تمدید مهلت اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ در دستور کار این شورا، یک نشست مشورتی غیرعلنی درباره ایران و فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی برگزار کرد.
در این نشست که کار خود را ساعت ۱۰ صبح به وقت نیویورک آغاز کرد، نماینده بریتانیا در شورای امنیت سازمان ملل گفت سه کشور اروپایی چاره‌ای به جز این اقدام یعنی فعالسازی مکانیسم ماشه نداشتند اما مسیر دیپلماتیک هنوز در دسترس است.
نماینده بریتانیا گفت: «ما ایران را فرا می‌خوانیم که موضع خود را بازنگری کند، به توافقی بر پایه پیشنهاد ما برسد، در غیر این صورت، تحریم‌های هدفمند سازمان ملل بازخواهد گشت.»
جمهوری اسلامی: زیر تهدید مذاکره نخواهیم کرد
نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد گفت تهران همچنان به مسیر دیپلماسی پایبند است، اما «هرگز حاضر نیست زیر تهدید یا فشار» وارد مذاکره شود.
او تاکید کرد ایران از دادن فرصت بیشتر به دیپلماسی برای دستیابی به «تفاهم و توافقی جدید» حمایت می‌کند، اما طرح تمدیدی که سه کشور اروپایی ارائه کرده‌اند را «پر از پیش‌شرط‌های غیرواقع‌بینانه» خواند.
نماینده جمهوری اسلامی تصریح کرد این سه کشور اروپایی هستند که باید از «یک تمدید فنی کوتاه‌مدت و بدون شرط» برای قطعنامه هسته‌ای حمایت کنند.
این نشست به درخواست فرانسه و بریتانیا، یک روز پس از آن برگزار می‌شود که سه کشور اروپایی اعلام کردند به‌دلیل پایبند نبودن جمهور اسلامی به تعهدات خود در برجام، مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن همه تحریم‌های سازمان ملل فعال می‌کنند.
پیش‌نویس روسیه و چین
این جلسه همچنین پس از آن برگزار شد که متن نهایی پیش‌نویس قطعنامه چین و روسیه آماده شده، نسخه رسمی آن روی کاغذ آبی‌رنگ چاپ و بین همه اعضای شورای امنیت توزیع شده و متن برای رای‌گیری آماده است، هرچند زمان دقیق رای‌گیری ممکن است بلافاصله یا چند روز بعد تعیین شود.
این پیش‌نویس در صورت تصویب، مدت اعتبار برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را برای شش ماه دیگر، تا ۲۹ فروردین ۱۴۰۵ تمدید می‌کند و از همه طرف‌ها می‌خواهد مذاکرات را فورا از سر بگیرند.
برجام در سال ۲۰۱۵ امضا و با قطعنامه ۲۲۳۱ به تصویب شورای امنیت رسید.
بر اساس این توافق، محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران به تدریج لغو شد و تحریم‌های شورای امنیت تعلیق گردید.
در عین حال، مکانیسمی موسوم به «ماشه» پیش‌بینی شد که در صورت نقض اساسی تعهدات، تحریم‌ها ظرف ۳۰ روز بدون نیاز به رای‌گیری جدید بازمی‌گردد.
اروپایی‌ها می‌گویند ایران با ذخایر بالای اورانیوم غنی‌شده (بیش از هشت هزار و ۴۰۰ کیلوگرم، شامل صدها کیلو با غنای ۶۰ درصد)، نصب هزاران سانتریفیوژ پیشرفته و محدود کردن دسترسی آژانس، تعهدات خود را نقض کرده و سایت‌های حساس را از نظارت نهادهای بین‌المللی خارج کرده است.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز گفت که جمهوری اسلامی به مفاد توافق هسته‌ای پایبند نبوده و اکنون فرصتی برای دستیابی به تفاهم دارد.
جمهوری اسلامی اما این اقدام را غیرقانونی دانسته و گفته اروپایی‌ها با عمل نکردن به تعهدات اقتصادی خود جایگاه طرف «با حسن نیت» را از دست داده‌اند.
صف‌آرایی در شورای امنیت
آمریکا و متحدان اروپایی تاکید دارند فعالسازی مکانیسم ماشه پایان دیپلماسی نیست و از این ۳۰ روز برای فشار به ایران و همزمان مذاکره استفاده خواهد شد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا پنج‌شنبه گفت واشینگتن از اقدام سه کشور اروپایی برای آغاز روند بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران استقبال می‌کند اما همچنان آماده گفت‌وگوی مستقیم با ایران است.
در مقابل، چین و روسیه اقدام اروپا را «فاقد وجاهت حقوقی» و «اقدامی تنش‌زا» توصیف کرده و تلاش می‌کنند با قطعنامه پیشنهادی خود فضای دیپلماتیک بیشتری ایجاد کنند.
منتقدان غربی این متن را «امتیاز یک‌طرفه به ایران» می‌دانند زیرا در قبال تمدید، هیچ تعهد مشخصی از تهران نمی‌خواهد.
در صورت شکست ابتکار روسیه و چین و عدم تصویب قطعنامه‌ای جدید در مهلت ۳۰ روزه، تحریم‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران به‌طور خودکار بازخواهد گشت.
