وزیر جهاد کشاورزی: نمی‌توان به مرغ دستور داد که تخم نگذارد
همزمان با سفر مسعود پزشکیان به چین برای شرکت در نشست سران سازمان شانگهای، حساب کاربری علی خامنه‌ای خواهان عملیاتی شدن تمام ابعاد توافق راهبردی با چین شد؛ قراردادی محرمانه که رهبر جمهوری‌اسلامی شخصا آن را دنبال و علی لاریجانی، دبیر فعلی شورای عالی امنیت ملی را مامور پیگیری آن کرد.
حساب خامنه‌ای در شبکه ایکس، یکشنبه نهم شهریور با اشاره به اینکه ایران و چین هر دو «قدرت تحول‌آفرینی» منطقه‌ای و جهانی دارند، بخشی از اظهارات او درباره چین را منتشر کرد و نوشت: «عملیاتی‌کردن تمامی ابعاد توافق راهبردی، این راه را هموار می‌کند.»
صبح یکشنبه پزشکیان تهران را به مقصد چین ترک کرد. او چهار روز، برای شرکت در اجلاس شانگهای، در چین خواهد بود.
برنامه سفر پزشکیان به طور رسمی دیدار با شی جین پینگ رهبر چین، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه و سایر روسای جمهور و نخست‌وزیران عضو سازمان شانگهای اعلام شده است.
هفتم فروردین ۱۴۰۰، در آخرین ماه‌های دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، محمدجواد ظریف، قرارداد ۲۵ ساله با چین، موسوم به «برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک ایران و چین» را امضا کرد.
اولین بار در سال ۱۳۹۴ چند روز پیش از برجام، رییس‌جمهوری چین در سفرش به تهران، پس از دیدار با خامنه‌ای اعلام کرد که برای یک همکاری راهبردی ۲۵ در ابعاد مختلف توافقی میان رهبران دو کشور حاصل شده است.
در سال ۱۳۹۸، لاریجانی که در آن زمان ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت، اعلام کرد جمهوری اسلامی یک برنامه همکاری ۲۵ ساله با چین تدوین کرده است.
تیر ۱۳۹۹، غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، ضمن یک گفت‌وگو با روزنامه ایران، فاش کرد سند همکاری ۲۵ ساله زمانی شکل گرفت که رهبر جمهوری اسلامی «پیام خاصی و فرد خاصی را به چین فرستاد و با رییس جمهوری چین گفت‌وگو کرد». بعدها روشن شد آن فرد خاص، علی لاریجانی بوده است.
همان زمان مجیدرضا حریری، رییس اتاق بازرگانی ایران و چین، نیز در یک گفت‌وگو اعلام کرد خامنه‌ای برای انعقاد این قرارداد، لاریجانی را به همراه حسین آقامحمدی مشاور اقتصادی خود را برای کار روی این توافقنامه به چین فرستاده بود.
در مهر ماه ۱۴۰۰، روزنامه فرهیختگان، اعلام کرد لاریجانی به عنوان مجری توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین، پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم از سمت خود استعفا کرده است تا پیگیری فرآیندهای مربوط به این قرارداد ۲۵ ساله به تیم دولت و محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی سپرده شود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه در دولت رئیسی اعلام کرد اجرای این قرارداد از تاریخ ۲۴ دی ماه ۱۴۰۰ آغاز شده است.
واکنش محتاطانه چین به درگیری جمهوری اسلامی و اسرائیل
روزنامه جروزالم پست ۱۲ مرداد به نقل از پژوهشگران چینی گزارش داد «رژیم آیت‌الله» در ایران در آستانه فروپاشی قرار دارد و دیگر با منافع راهبردی پکن در منطقه هم‌راستا نیست.
جروزالم پست در گزارش خود نوشت حمله نظامی اسرائیل و آمریکا به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی و درگیری مستقیم میان ایران و اسرائیل، چالشی جدی برای سیاست بی‌طرفانه چین به وجود آورده است. این تحولات موجب شد پکن ضمن ادامه حمایت از پروژه‌های زیرساختی در ایران، روابط خود با اسرائیل را نیز در حوزه‌های فناوری پیشرفته، نوآوری و علم تقویت کند.
از طرف دیگر، درگیری نظامی میان اسرائیل و جمهوری اسلامی شکاف میان مواضع بلندپروازانه پکن و توان واقعی آن برای تاثیرگذاری بر تحولات خاورمیانه را آشکار کرد.
چین که بزرگترین خریدار نفت تحریمی جمهوری اسلامی است و روابط دوجانبه را «شراکت راهبردی جامع» توصیف می‌کند، در برابر حملات اسرائیل به ایران تنها به صدور بیانیه‌های محکومیت اکتفا کرد.
قدمعلی بوربور، نایب رییس هیئت مدیره بنیاد ملی گندم گفت: «امسال به دلیل کمبود انرژی و مشکلات آبیاری تولید گندم، ۳۵ تا ۴۰ درصد کاهش یافته که این اتفاق در تاریخ کشاورزی ایران کم‌سابقه است.» او اضافه کرد: «ادامه این روند، به گرانی لبنیات و گوشت هم منجر خواهد شد.»
مریم کیان ارثی، وکیل دادگستری با اشاره به گذشت حدود ۴۰ روز ازمان بازداشت مینا مشهدی مهدی، کارگردان و مستندساز، خبر داد که این زندانی سیاسی در زندان زنان قرچک، به علت کیفیت پایین غذای زندان و شرایط بد، هشت کیلو وزن از دست داده است.
مینا مشهدی مهدی کارگردان فیلم‌های مستند بادگیرهای یزد، وهوم و ماضی بوده است.
در میانه نگرانی‌ها درباره احتمال وقوع جنگ دوباره میان اسرائیل و جمهوری اسلامی، امیر حاتمی، فرمانده کل ارتش ایران گفت پدافند هوایی در خط مقدم دفاع از آسمان کشور است و در جنگ ۱۲ روزه ثابت کرد «آماده مقابله با تهدیدات در هر سطحی است».
او ادامه داد: «دشمنان نیات شوم و اهداف پلیدی برای ایران اسلامی داشت اما ملت و نیروهای مسلح توطئه‌ها را خنثی کردند.»
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر کشاورزی دولت پزشکیان، با اشاره به شرایط «غیر نرمال» شاخص‌های کلان اقتصادی ایران، گفت از نظر تامین امنیت غذایی در سخت‌ترین شرایط قرار داریم. پیش از نیز وزارت اطلاعات به طور محرمانه درباره امنیت غذایی هشدار داده بود.
نوری قزلجه یکشنبه نهم شهریور در یک نشست خبری همچنین با اشاره به آنچه «بی‌سابقه‌ترین خشکسالی‌ها» خواند، از فعالان بخش کشاورزی خواست برای تامین امنیت غذایی، کمک‌حال دولت باشند.
یازدهم مرداد نشریه بریتانیایی «ویک» در گزارشی هشدار داد ایران در آستانه ورشکستگی آبی قرار دارد؛ بحرانی که ناشی از خشکسالی، تغییرات اقلیمی و سوء مدیریت مزمن است و به گفته تحلیلگران، ممکن است به نقطه عطفی برای حکومت جمهوری اسلامی بدل شود.
در‌حالی که شهرهای کشور پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، به شکلی فزاینده، با قطعی مکرر آب مواجه می‌شوند، گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد ۸۰ تا ۹۰ درصد از منابع آب کشور صرف کشاورزی در کشور می‌شود. در ایران، کشاورزی سنتی همچنان در جریان است.
نوری قزلجه در این نشست خبری با اشاره به اینکه «کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی تکلیف ماست»، افزود: «هنوز آن عدد مشخص در برنامه در اختیار ما قرار نگرفته که آن را کاهش بدهیم و آن عدد پایین‌تر از آن چیزی است که در برنامه برای ما لحاظ شده یعنی شرایط خیلی سخت‌تر از آن است که با آن مواجه هستیم.»
کمبود آب در بخش مصرف شهری و لزوم تامین مواد غذایی، جمهوری اسلامی را در بن‌بست قرار داده است.
علیرضا عباسی، نماینده کرج در مجلس، ۲۷ تیر در نشست با مدیران شرکت آب منطقه‌ای البرز گفت: «اگرچه تامین آب شرب اولویت دارد، اما نباید امنیت غذایی را قربانی کنیم. هیچ کشوری امنیت غذایی خود را نادیده نمی‌گیرد، حتی اگر منابع آبی فراوانی داشته باشد.»
هشدار وزارت اطلاعات
پنجم اردیبهشت، ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، گفت وزیر دفاع جمهوری اسلامی در نشست با نمایندگان این کمیسیون ابراز آمادگی کرده وزارتخانه دفاع به پروژه‌های امنیت غذایی وارد شود.
با وجود منتشر نشدن اخبار و آمار مشخص در این بخش، اظهارات و اخبار درز کرده از ساختار جمهوری اسلامی نشان‌دهنده سطحی از نگرانی در بین مقامات جمهوری اسلامی است.
علاوه بر خشکسالی و وضعیت آب، وضعیت اقتصادی کشور نیز به نگرانی‌ها دامن زده است.
وزارت اطلاعات در نامه‌ای محرمانه به تاریخ ۲۰ مرداد، که نسخه‌‌ای از آن به ایران‌اینترنشنال رسیده، به وزارتخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ هشدار داده است که پیامدهای فعال‌سازی مکانیسم ماشه موجب توقف فروش نفت ایران و وقوع بحران‌های بزرگ اقتصادی و امنیتی و رشد بیکاری و تشدید نارضایتی اجتماعی در کشور می‌شود. یکی از بندهایی که در این نامه نسبت به آن هشدار داده شده بود، امنیت غذایی بود.
با وجود تبلیغات گسترده و تلاش برای خودکفایی در گندم که خود یکی از دلایل کم آبی در کشور است، جمهوری اسلامی در بخش‌هایی نظیر غلات، نهاده‌های دامی و برخی محصولات کشاورزی واردکننده محسوب می‌شود.
مشکلات در برخی محصولات در شش ماه اخیر بروز کرده است. برای نمونه می‌توان به بحران سیب‌زمینی و یا حبوبات در اسفند ۱۴۰۳ اشاره کرد.
