شهبانو فرح پهلوی درگذشت احمد پژمان، آهنگساز ایرانی، را تسلیت گفت

شهبانو فرح پهلوی با انتشار پیامی درگذشت احمد پژمان، آهنگساز برجسته ایرانی، را به خانواده او، جامعه موسیقی، و مردم ایران تسلیت گفت.

شهبانو فرح پهلوی با انتشار پیامی درگذشت احمد پژمان، آهنگساز برجسته ایرانی، را به خانواده او، جامعه موسیقی، و مردم ایران تسلیت گفت.
او گفت به همراه محمدرضا شاه پهلوی در نخستین اجرای اپرای «دلاور سهند» اثر پژمان، در سال ۱۹۶۸در تالار رودکی تهران حضور داشته است.
شهبانو فرح پهلوی، پژمان را «یکی از پیشگامان موسیقی ایران» و از نخستین آهنگسازانی که در عرصه اپرانویسی گام نهاد، توصیف کرد و افزود: «در طول سالیان، آثار ارزشمند بسیاری از او بر جای مانده و نسل تازهای از آهنگسازان ایران نزد ایشان آموزش دیده و پرورش یافتهاند. هرچند دوری از وطن برای بسیاری از هنرمندانی که دل در گرو ایران دارند دشوار است، اما سبب خرسندی بود که سال گذشته دانشگاهیوسیالایاز احمد پژمان بهعنوان یکی از مفاخر موسیقی ایران قدردانی کرد.»
احمد پژمان، آهنگساز و موسیقیدان برجسته ایرانی، در سن ۹۰ سالگی و پس از چند هفته بیماری در شهر لسآنجلس آمریکا درگذشت. از مهمترین آثار او میتوان به اپرای «جشن دهقان»، اپرای «دلاور سهند» و اپرای «سمندر» اشاره کرد که همگی پیش از سال ۱۳۵۷ در تالار رودکی اجرا شدند.
پژمان در طول زندگی هنری خود آثار متعددی در قالبهای گوناگون موسیقی کلاسیک آفرید که اپراها، سمفونیها، بالهها و موسیقی فیلم بخشی از آنها را تشکیل میدهند.

دانشگاه ییل اعلام کرد پاییز امسال سمیناری تازه درباره روابط آمریکا و ایران برگزار خواهد کرد که تدریس آن را رابرت مالی، نماینده پیشین آمریکا در امور ایران، بر عهده دارد. بر اساس برنامه درسی این سمینار ، منابع الزامی این دوره شامل آثار مقامهای پیشین جمهوری اسلامی است.
در این برنامه درسی که ایراناینترنشنال آن را مشاهده کرده، کتابها و مقالاتی از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین، و حسین موسویان، دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی، و تحلیلگرانی همسو با آنها از جمله نرگس باجغلی، ولی نصر، جواد صالحیاصفهانی، علی واعظ، اسفندیار باتمانقلیچ و تریتا پارسی گنجانده شده است.
به گفته دانشگاه ییل، این دوره شامل سخنرانان مهمان خواهد بود، گرچه سایت این دانشگاه آنها را معرفی نکرده است. با این حال، در مقاله دانشجویی از دانشگاه ییل که جمعه در جوییش نیوز سیندیکیت منتشر شد، از ظریف به عنوان یکی از سخنرانان دعوتشده نام برده شده است.
مالی در دولت جو بایدن بهعنوان نماینده ویژه آمریکا در امور ایران فعالیت داشت و یکی از معماران اصلی توافق هستهای، موسوم به برجام در دوره اوباما بود. او در سال ۲۰۲۳ به اتهام «سوءمدیریت اطلاعات طبقهبندیشده» از کار معلق شد و دسترسی امنیتی او نیز به حالت تعلیق درآمد.
این دوره درسی با عنوان «دشمنیِ طراحیشده: واکاوی رابطه ایران و ایالات متحده» ارائه میشود و روابط تهران و واشینگتن را از انقلاب ۱۳۵۷ تا امروز بررسی خواهد کرد.
در سرفصلهای برنامه درسی رابرت مالی آمده است که دانشجویان باید هر دو منظر آمریکایی و ایرانی را «درونیسازی» کنند. همچنین بخشی از تکالیف کلاسی شامل بازیهای نقشآفرینی در قالب مذاکرات شبیهسازیشده میان دو دولت خواهد بود.
با این حال، فهرست نویسندگانی که آثارشان بهعنوان منبع درسی معرفی شده، عمدتاً شامل مقامهای پیشین جمهوری اسلامی یا تحلیلگران نزدیک به خط فکری آنان است.
از جمله منابع اصلی این دوره، مقاله «ایران مسیر صلح را چگونه میبیند» است؛ یادداشتی از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی، که دسامبر ۲۰۲۴ در نشریه فارین افرز منتشر شد و برای هفته یازدهم کلاس در نظر گرفته شده است. ظریف که از سال ۲۰۱۹ تحت تحریمهای ایالات متحده قرار دارد، در این مقاله دیدگاه خود را درباره روابط جمهوری اسلامی و غرب تشریح کرده است.

وبسایت ییل اعلام کرده این دوره میزبان سخنرانان مهمان خواهد بود اما نامی از آنها نبرده است. با این حال، یک دانشجوی ییل در یادداشتی که جمعه گذشته در وبسایت سندیکای اخبار یهودیان (Jewish News Syndicate) منتشر شد، ظریف را یکی از مدعوین معرفی کرده است.
در بخش دیگری از برنامه درسی، مقالهای از حسین موسویان، دیپلمات پیشین و عضو تیم مذاکرهکننده هستهای جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۹ با عنوان «ایران چگونه به تقابل خود با ایالات متحده مینگرد» برای هفته هشتم گنجانده شده است؛ موضوعی که به فروپاشی برجام میپردازد.
موسویان بهتازگی پس از ۱۵ سال همکاری با دانشگاه پرینستون بازنشسته شد. هرچند دانشگاه از «بازنشستگی» سخن گفت، اما فعالان سیاسی این اقدام را نتیجه فشارها بر سر ارتباط احتمالی او با پروندههای ترور و فعالیتهای تبلیغاتی وابسته به حکومت ایران دانستند، بهویژه در دورهای که او سفیر جمهوری اسلامی در آلمان بود و در دوران ماموریت او تهران دست به ترورهایی خونین در برلین زد.
از دیگر نویسندگانی که آثارشان در فهرست منابع آمده میتوان به نرگس باجغلی، ولی نصر، جواد صالحیاصفهانی، علی واعظ، اسفندیار باتمانقلیچ و تریتا پارسی اشاره کرد؛ چهرههایی که عمدتاً با سیاست تحریم و فشار بر جمهوری اسلامی مخالفند و از عادیسازی روابط تهران و واشینگتن حمایت میکنند.
این آثار که برای هفتههای مربوط به تحریم و دیپلماسی تعیین شده، استدلال میکنند تحریمهای آمریکا نهتنها ناکارآمد بوده بلکه آسیب اصلی را متوجه مردم عادی ایران کرده و در مقابل، مسیرهای دیپلماتیک را بهعنوان راهحل ممکن بررسی میکنند.
از جمله منابع اصلی این دوره کتاب « تحریمها چگونه کار میکنند: ایران و پیامدهای جنگ اقتصادی» نوشته باجغلی، نصر، صالحیاصفهانی و واعظ است؛ همچنین مقاله باتمانقلیچ با عنوان «چگونه تحریمها به معترضان ایرانی آسیب میزند» و یادداشت پارسی با عنوان «خیر، تحریمها ایران را پای میز توافق نیاورد» هم در فهرست منابع الزامی برای این درس گنجانده شده است.
در مهرماه ۱۴۰۲، یک گزارش تحقیقی مشترک ایران اینترنشنال و سمافور، که با بررسی هزاران ایمیل دیپلماتهای ایرانی تهیه شده است، شبکهای از دانشگاهیان و تحلیلگران اندیشکدهها را افشا کرد که از سوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی برای گسترش قدرت نرم تهران ایجاد شده بود.
این شبکه زیر نظر ظریف شکل گرفت تا سیاست خارجی و راهبرد هستهای جمهوری اسلامی را از طریق دانشگاهیان خارج از کشور ترویج کند. در این گزارش، علی واعظ بهعنوان یکی از اعضای کلیدی این شبکه معرفی شده بود.

ویدیویی از لحظه ثبت عکس یادگاری سران کشورهای شرکتکننده در اجلاس شانگهای نشان میدهد که مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی، در این عکس حاضر نیست. برخی مقامهای رسمی علت غیبت پزشکیان را دیر رسیدن او به محل برگزاری اجلاس اعلام کردند.
حبیبالله عباسی، مدیرکل روابط عمومی دفتر ریاستجمهوری، در واکنش به بازتاب این غیبت در شبکههای اجتماعی و رسانهها با انتشار ویدیویی گفت: «پزشکیان فردا و همزمان با آغاز اجلاس در عکس یادگاری سران کشورها حضور خواهد داشت.»
بعدتر، منابع غیررسمی نزدیک به حکومت ایران اعلام کردند که دلیل غیبت پزشکیان سرو نوشیدنیهای الکلی در میهمانی افتتاحیه اجلاس بود. عکس یادگاری اجلاس معمولا حین یا در پایان میهمانی افتتاحیه برداشته میشود.
در این تصویر، شی جین پینگ، رهبر چین، و ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه در مرکز تصویر ایستادهاند.
با این حال مهدی طباطبایی، معاون دفتر رییس جمهوری در واکنش به خبرهای منتشر شده درباره علت غیبت مسعود پزشکیان در عکس رهبران حاضر در نشست شانگهای در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اجلاس شانگهای فردا رسما آغاز میشود. عکس ضیافت غیررسمی و قبل از ورود هیات ایرانی بوده است. پزشکیان با دست پر از چین باز خواهد گشت.»
او افزود: «ملاقات دکتر پزشکیان با شیجین پینگ از نظر زمانی عینا مشابه بقیه روسای جمهوری حاضر در اجلاس است.»
تعدادی از کاربران شبکههای اجتماعی با انتشار عکسی از اجلاس پیشین شانگهای با حضور ابراهیم رییسی، رییسجمهوری پیشین جمهوری اسلامی، به غیبت پزشکیان در تصویر یادگاری امسال اشاره کردند.
اجلاس شانگهای یکشنبه نهم شهریور در شهر تیانجین آغاز شد. رسانههای داخل ایران اعلام کردند که پزشکیان صبح یکشنبه تهران را به مقصد چین ترک کرده است و به مدت چهار روز برای شرکت در این اجلاس در چین خواهد ماند.
اعلام شده است که پزشکیان در حاشیه این اجلاس با شی جین پینگ، ولادیمیر پوتین و دیگر روسای جمهوری و نخستوزیران عضو سازمان شانگهای دیدار دوجانبه خواهد داشت.
گمانهزنیها از این حکایت دارد که جمهوری اسلامی برای رویارویی با پیامدهای تنشهای کنونیاش با غرب، بهویژه مساله برنامه هستهای، روی نتیجه دیدارهای دوجانبه حین این اجلاس با مقامات کشورهای دیگر، بهخصوص پوتین و شی جین پینگ، حساب ویژهای باز کرده است.
به گزارش رویترز، رهبر چین در مراسم افتتاحیه که عصر یکشنبه به وقت محلی برگزار شد، میزبان حدود ۲۰ رهبر جهان بود.
او در این مراسم گفت که سازمان همکاری شانگهای اکنون «مسئولیت بیشتری» برای حفظ صلح و ثبات منطقهای و همچنین ارتقای توسعه و رفاه کشورهای عضو خود دارد.
رهبر چین در ضیافت خوشامدگویی به رهبران حاضر در این مراسم، گفت ماموریت ایجاد اجماع بین همه طرفها و ترغیب کشورها به همکاری را بر عهده دارد.
اجلاس شانگهای نشست سالانه سازمان همکاری شانگهای است که سال ۲۰۰۱ به دست رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان پایهگذاری شد.
هدف این سازمان که به «ناتوی شرق» مشهور است، مقابله با نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه و اثرگذاری بر موازنه قدرت بود.
این سازمان طی دو دهه گذشته بزرگتر و پرنفوذتر شده است و کشورهای دیگری نیز به آن پیوستهاند. ایران که یکی از ۱۰ عضو دائم این سازمان است، دو سال پیش به آن پیوست.
در سالهای گذشته ۱۶ کشور گفتوگو کننده و ناظر هم به این بلوکِ متمرکز بر امنیت پیوستهاند و حوزه اختیارات آن از امنیت و مبارزه با تروریسم به همکاریهای اقتصادی و نظامی گسترش یافته است.

محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد که دو بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی که برای نظارت بر تعویض سوخت نیروگاه بوشهر به ایران سفر کرده بودند، پس از پایان کار، کشور را ترک کردند.
اسلامی یکشنبه ۹ شهریور در گفتوگو با تلویزیون جمهوری اسلامی گفت: «دعوت از آژانس برای نظارت بر فرآیند تعویض سوخت نیروگاه اتمی بوشهر در دستور کار بود که با اجازه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی نظارت انجام شد. دو بازرس آمدند، نظارت کردند و رفتند.»
او افزود: «جلساتی میان وزارت امور خارجه و آژانس تشکیل شده است، جلسه سوم نیز در پیش است.»
سفر این دو بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در شرایطی انجام شد که سه کشور اروپایی امضاکننده برجام مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی فعال کردهاند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان در مهلت سی روزه این مکانیسم از جمهوری اسلامی خواستهاند برای تعویق تحریمها، به مذاکرات هستهای با آمریکا بازگردد و با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کامل کند.
اما رییس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «مکانیسم ماشه بحث جدیدی نیست و از قبل پیشبینی میکردیم.»
او درباره دلیل همکاری نکردن جمهوری اسلامی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزود: «اشکال ما این است که نظام رهبری و مدیریت آژانس، تحت تأثیر نظام سلطه عمل میکند. مشکل اساسی شخص مدیرکل است.»
پس از جنگ اخیر میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، مقامات جمهوری اسلامی انتقادهای تندی را علیه رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی مطرح کردند و برخی رسانههای حکومتی خواستار بازداشت او شدند.
۷ شهریور، گروسی با اشاره به دیدارش با مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده در واشینگتن گفت: «مذاکرات ایران با آمریکا و اروپا بدون دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هستهای، جدی نخواهد بود.»
اسلامی گفت: «نظامات آژانس مکتوب است، قانون سازمان ملل متحد است و باید رعایت شود. اینکه به صورت استاندارد دوگانه و گزینشی رفتار میکنند، بحث مدیریتی آژانس است که بحث اصلی ما با آژانس است؛ این موضوع در حال پیگیری است، ایران اقدامات حقوقی و سیاسی خود را انجام داده است.»
سه کشور اروپایی و کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با اشاره به آغاز روند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست اما تاکید کردهاند که اکنون «توپ در زمین تهران است.»
اما مقامات جمهوری اسلامی، وعده دادهاند که تهران به اقدام سه کشور اروپایی در فعالسازی مکانیسم ماشه، «پاسخ مقتضی» خواهد داد.

محمدمهدی شبزندهدار، دبیر شورای عالی حوزههای علمیه، با اشاره به خاطرات روحالله خمینی گفت اودر اواخر عمر گفته بود: «خدای متعال همهچیز را در اختیار من قرار داده ولی خودم در اختیار خودم نیستم.»
شبزندهدار این سخنان خمینی را نشان «اخلاص و انجام وظیفه برای رضای الهی» خواند.
این مقام حوزه علمیه همچنین درباره علی خامنهای گفت: «در زمان حاضر کسی را سراغ ندارم که در ابعاد اجتماعی و سیاسی اقوی از ایشان باشد.»

وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به پرسش ایراناینترنشنال درباره روند صدور ویزا برای هیات ایرانی شرکتکننده در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد واشینگتن باید اطمینان حاصل کند که شرکتکنندگان خارجی در این مجمع هیچ تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده نخواهند بود.
طبق توافقات مربوط به مقر سازمان ملل، آمریکا باید برای نمایندگان کشورهای عضو ویزا صادر کند.
سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده یکشنبه ۹ شهریور به ایراناینترنشنال گفت دولت دونالد ترامپ «در اجرای قوانین آمریکا و رعایت بالاترین استانداردهای امنیت ملی و ایمنی عمومی در روند صدور ویزا تردید نخواهد کرد».
او با اشاره به محرمانه بودن روند صدور ویزا افزود درباره پروندههای فردی اظهارنظر یا گمانهزنی نمیکند.
بدین ترتیب، روشن نیست که آیا مقامات جمهوری اسلامی اجازه خواهند یافت برای سفر به نیویورک ویزا دریافت کنند یا خیر.
هشتادمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل نیمه دوم شهریورماه با حضور رهبران جهان در مقر این سازمان در نیویورک برگزار خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه اظهارات خود تاکید کرد: «اطمینان یافتن از اینکه بازدیدکنندگان خارجی در ایالات متحده تهدیدی برای امنیت ملی یا ایمنی عمومی کشور ایجاد نکنند، همچنان یک اولویت اساسی برای دولت ایالات متحده است.»
موضوع صدور ویزا برای هیات جمهوری اسلامی پس از آن اهمیت یافت که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، ویزای محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان و ۸۰ مقام فلسطینی دیگر را برای شرکت در مجمع عمومی لغو کرد.
نمایندگان فلسطینی مامور به نمایندگی دائم در سازمان ملل از این تصمیم مستثنی شدند.
مساله پرتنش ویزا برای مقامات حکومت ایران
آمریکا سال گذشته بهدلیل صدور ویزا برای مسعود پزشکیان و هیات همراهش برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل، با انتقادهایی از سوی جامعه ایرانیان خارج از کشور و فعالان سیاسی و حقوق بشری مواجه شد.
مساله صدور ویزا برای هیاتهای جمهوری اسلامی در سازمان ملل همواره یکی از محورهای تنش میان واشینگتن و تهران، بهویژه در دوره ریاستجمهوری ترامپ، بوده است.
در سال ۲۰۱۹ و در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت جمهوری اسلامی، برای حضور در مجمع عمومی در نیویورک ویزا دریافت کرد، اما رفتوآمدهای او تنها به چند ساختمان اطراف مقر سازمان ملل محدود شد.
ایالات متحده رد ویزای برخی از مقامات جمهوری اسلامی را در کارنامه خود دارد.
در سال ۲۰۱۴، ایالات متحده از صدور ویزا برای حمید ابوطالبی، نامزد جمهوری اسلامی برای تصدی سمت سفیر در سازمان ملل، خودداری کرد. دلیل این تصمیم نقش ابوطالبی در اشغال سفارت آمریکا در تهران در آبان ۱۳۵۸ عنوان شد.