بنیامین نتانیاهو: ضربه محکمی به حوثی‌ها زدیم و این تازه آغاز کار است
یوآف گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، در گفت‌وگویی تلویزیونی خواستار آمادگی فوری برای دور بعدی رویارویی با جمهوری اسلامی شد و هشدار داد: «آن روز حتما فرا خواهد رسید و متفاوت خواهد بود.»
وزیر دفاع پیشین اسرائیل در تازه‌ترین اظهارات خود تاکید کرد: «هرچند خامنه‌ای در این دور کشته نشد، اما حذف او باید بخشی از هر برنامه اسرائیل در صورت آغاز جنگ جدید باشد.»
گالانت تاکید کرد که اسرائیل با وجود موفقیت‌های اخیر علیه جمهوری اسلامی نباید خود را بی‌نیاز از آماده‌سازی بداند و افزود: «شاید زمان ببرد اما ایران دوباره بخشی از توان خود را بازسازی خواهد کرد. آن‌ها هم‌اکنون بر ساخت موشکهای بالستیک کار می‌کنند. باید آماده باشیم و دور بعدی متفاوت خواهد بود.»
یواف گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، در تازه‌ترین اظهارات خود هشدار داد که حمله دوباره اسرائیل به ایران «حتما فرا خواهد رسید» و تاکید کرد: «هرچند خامنه‌ای در این دور کشته نشد، اما حذف او باید بخشی از هر برنامه اسرائیل در صورت آغاز جنگ جدید باشد.»
او با اشاره به وضعیت برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی گفت: «ممکن است سناریویی وجود داشته باشد که در جایی مواد شکافت‌پذیر ذخیره شده و قابلیت غنی‌سازی داشته باشد. اما نکته مهم این است که ایرانی‌ها نمی‌دانند ما چگونه از نظر اطلاعاتی به آن‌ها نفوذ کرده‌ایم و آگاه نیستند که ما چه چیزهایی می‌دانیم.»
گالانت هشدار داد جمهوری اسلامی همچنان به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای است و افزود: «این هدف برای ایران جذاب‌ترین گزینه است اما در عین حال خطرناک‌ترین، چون در برابر اسرائیل آسیب‌پذیر خواهند بود.»
گالانت در بخش دیگری از سخنانش فاش کرد که عملیاتی که موساد برای حمله به ایران طراحی کرده بود، «بیش از حد پیچیده و نه‌چندان مرگبار» بوده و به همین دلیل، او پیش از حمله هفتم اکتبر حماس، سندی با گزینه جایگزین ارائه داده است.
به گفته او، در آغاز تصدی‌اش در سال ۲۰۲۳، بررسی‌هایی در بالاترین سطح امنیتی اسرائیل انجام شد که نشان داد اتکای صرف به طرح موساد کارآمد نخواهد بود: «این عملیات بسیار پرهزینه و پیچیده بود و در نهایت بازده کافی نداشت.» او سپس تیمی از فرماندهان پیشین ارتش به رهبری شائول موفاز تشکیل داد که همگی مخالف ادامه طرح موساد بودند. نتیجه این بررسی‌ها سندی موسوم به «۱۰۰ روز» بود که بر تمرکز بر گزینه هوایی تاکید داشت.
گالانت توضیح داد: «تنها گزینه موثر و عملیاتی، استفاده از تمام توان نیروی هوایی و ایجاد یک کریدور در آسمان برای پرتاب ده‌ها هزار بمب و سپس دستیابی به برتری هوایی بر فراز تهران بود.»
او همچنین گفت در دسامبر ۲۰۲۳، دو ماه پس از آغاز جنگ با حماس، در یک جلسه ویژه برای نخستین‌بار فاش شد که طرح موساد برای حمله به ایران در نشست میان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و رئیس موساد لغو شده است.
ایران و اسرائیل خود را برای دور تازه جنگ آماده می‌کنند
مقام‌های سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی و اسرائیل طی روزهای اخیر در اظهاراتی جداگانه بر احتمال آغاز دوباره جنگ تاکید کرده‌اند و هر دو طرف خود را برای نبردی تازه و شدید آماده می‌دانند.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفت اگر جنگ دوم رخ دهد «جنگ آخرالزمانی وحشتناک» خواهد بود و افزود حتی آمریکا و اروپا هم می‌دانند که مدیریت چنین جنگی ممکن نیست. او هم‌زمان از «ابتکاراتی در حال انجام» میان ایران و آژانس سخن گفت که می‌تواند به شکستن بن‌بست کمک کند.
در مقابل، امیرحسین ثابتی، نماینده تهران، توافق محرمانه با آژانس را «متنی فاجعه‌بار» خواند و هشدار داد که این توافق «جنگ بعدی را قطعی می‌کند». او و دیگر نمایندگان حتی بازرسان آژانس را «جاسوس» توصیف کرده‌اند.
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس، نیز تصریح کرد که در جنگ بعدی «خویشتنداری پایان خواهد یافت» و عرصه‌های سیاسی و اقتصادی نیز وارد میدان خواهند شد.
مقام‌های نظامی هم از تهدیدهای بی‌سابقه سخن می‌گویند. امیر حیات‌مقدم، فرمانده ارشد سپاه، برای نخستین بار علناً احتمال هدف قرار دادن پایتخت‌های اروپایی و حتی شهرهایی چون واشینگتن و نیویورک را مطرح کرد. یک مقام سیاسی ناشناس نیز در گفتوگو با پرس‌تی‌وی مدعی شد هدف مذاکرات هسته‌ای «خلع سلاح ایران برای جبران ضعف اسرائیل» است و گفت تهران باید به جای مذاکره برای جنگ آماده شود.
در همین حال، کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد که تل‌آویو و تهران پس از آتش‌بس اخیر در حال بازسازی و آماده‌سازی برای رویارویی دوباره‌اند. این رسانه نوشت حکومت ایران به بازسازی سامانه‌های موشکی و دفاعی خود مشغول است و حتی از احتمال «حمله پیش‌دستانه» سخن گفته است.
از سوی دیگر، مقام‌های اسرائیلی نیز هشدار دادهاند که در صورت ازسرگیری برنامه هسته‌ای ایران، «گزینه حمله دوباره روی میز است». زوی خایموویچ، فرمانده پیشین پدافند هوایی اسرائیل، گفت نباید تصور کرد جنگ بعدی مانند جنگ قبلی خواهد بود و باید فرض را بر آغاز زودهنگام درگیری گذاشت.
سیما شاین، مقام پیشین موساد، نیز تاکید کرده که «حساب ایران با اسرائیل» هنوز بسته نشده و آمریکا نیز عملاً تعهد داده مانع دستیابی حکومت ایران به سلاح هسته‌ای شود.
به‌نوشته رسانه‌های اسرائیلی، فرماندهان ارتش این کشور عملیات ۱۲ روزه گذشته را تنها «پیش‌درآمد» می‌دانند. یکی از فرماندهان اسکادران پهپادی ارتش که با نام اختصاری «ط» معرفی شده گفت حمله اخیر نقطه اوج دوران فرماندهی او بوده و اسرائیل «هیچ گزینه‌ای جز آماده شدن برای جبهه‌ای دیگر» ندارد.
دنیس سیترینوویچ، رئیس پیشین بخش ایران در اطلاعات ارتش اسرائیل، وضعیت فعلی جمهوری اسلامی را «تنگنای راهبردی» توصیف کرد و گفت جنگ بعدی بلافاصله با شدت بالا آغاز خواهد شد. او هشدار داد اگر درگیری فرسایشی شود، نقطه شروع آن همان سطح خشونت پایان جنگ اخیر خواهد بود.
در دو سوی این رویارویی، مقامات سیاسی و نظامی به‌صراحت از جنگ سخن می‌گویند. تهران بازسازی موشک‌ها و پدافند را در اولویت گذاشته و اسرائیل به‌دنبال حفظ برتری هوایی است. نتیجه آن‌که، به‌باور تحلیل‌گران، هر دو طرف بر طبل جنگ می‌کوبند و انتظار درگیری تازه‌ای را می‌کشند.
نیویورک‌تایمز گزارش داد که اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با هک و ردیابی تلفن‌های همراه محافظان شخصیت‌های جمهوری اسلامی، محل رفت‌وآمد مقامات کلیدی را شناسایی کرد و هدف قرار داد؛ از جمله حمله ۲۶ خرداد به محل برگزاری جلسه شورای عالی امنیت ملی در تهران که به کشته شدن چند محافظ انجامید.
روزنامه نیویورک‌تایمز شنبه هشتم شهریور در گزارشی به نقل از پنج مقام ارشد ایرانی، دو عضو سپاه پاسداران و ۹ مقام نظامی و اطلاعاتی اسرائیل نوشت: «استفاده بی‌ملاحظه محافظان از موبایل، از جمله پست‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی، نقشی مرکزی در شکار عوامل برنامه هسته‌ای ایران و فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی در هفته نخست جنگ داشت.»
حمله به شورای عالی امنیت ملی
۲۶ خرداد، شورای عالی امنیت ملی با حضور مسعود پزشکیان، رؤسای قوه قضاییه و مقننه، وزیر اطلاعات و فرماندهان ارشد نظامی در پناهگاهی در غرب تهران تشکیل جلسه داد.
به گزارش نیویورک‌تایمز، شرکت‌کنندگان بدون تلفن همراه وارد شدند اما «جت‌های اسرائیلی اندکی پس از آغاز نشست، شش بمب بر سقف پناهگاه فرو ریختند و دو درِ ورود و خروج را هدف گرفتند».
منابع ایرانی به این رسانه گفتند که هنگام خروج اعضای شورای عالی امنیت ملی از پناهگاه، «پیکر چند محافظ» در بیرون دیده شد و بعدا روشن شد اسرائیل با «هک تلفن‌های محافظانی که بیرون پناهگاه منتظر بودند»، به محل جلسه رسیده است.
ساسان کریمی، معاون پیشین سیاسی معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری، به نیویورک‌تایمز گفته است: «فرماندهان ارشد گوشی همراه نمی‌بردند اما همراهانشان، محافظان و رانندگان گوشی داشتند ... و این‌گونه رد بسیاری از ایشان زده شد.»
هشدار ترور پیش از جنگ داده شده بود
دو مقام ایرانی به نیویورک‌تایمز گفته‌اند محمدجواد اسدی، فرمانده نیروهای «انصارالمهدی» که مسئول حفاظت از مقامات و عوامل برنامه هسته‌ای در ایران است، «حداقل یک ماه پیش از جنگ» نسبت به «خطر ترور» هشدار داده و خواستار تشدید تدابیر شده بود.
به گفته این دو مقام، در ابتدا ممنوعیت موبایل شامل محافظان نمی‌شد و پس از موج ترورها این قاعده تغییر کرد: «محافظان باید فقط بی‌سیم حمل کنند و فقط سرگروه‌هایی که همراه مقام سفر نمی‌کنند مجاز به داشتن موبایل‌اند.»
با این حال، مقام‌های مطلع از جلسات امنیتی با اسدی گفتند: «کسی مقررات را نقض کرده و گوشی را به نشست شورای عالی امنیت ملی برده است.»
پیش‌تر محسن حاجی‌میرزایی، رییس دفتر پزشکیان، حمله اسرائیل به جلسه شورای عالی امنیت ملی را طرحی «حساب‌شده» برای کشتن رییس دولت خواند و گفت در اثر برخورد موشک، شکافی در بتن ایجاد شد که از طریق همان، حاضران توانستند از محل انفجار خارج شوند.
در این گزارش آمده است اسرائیل از سال ۲۰۲۱ تمرکز خود را از خرابکاری در تجهیزات غنی‌سازی به «گروه سلاح» شامل گروهی از عوامل برنامه هسته‌ای ایران که به‌باور اسرائیل برای ساخت سازوکار انفجاری گرد هم می‌آمدند، معطوف و «عملیات نارنیا» را برای حذف آنان در روزهای نخست جنگ اجرا کرد.
وال‌استریت ژورنال ۹ تیر در گزارشی درباره چگونگی هدف قرار گرفتن گردانندگان هسته‌ای جمهوری اسلامی از سوی اسرائیل، به نقل از منابع آگاه نوشت حملات به‌طور تقریبا هم‌زمان صورت گرفت تا مانع مخفی شدن آنان شود.
نیویورک‌تایمز به نقل از حمزه صفوی (فرزند یحیی رحیم صفوی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و مشاور ارشد نظامی علی خامنه‌ای) نوشت: «برتری تکنولوژیکی اسرائیل بر ایران یک تهدید وجودی است.»
او گفت که ایران چاره‌ای جز انجام یک بازنگری امنیتی، بازنگری در پروتکل‌های خود و اتخاذ تصمیمات دشوار، از جمله دستگیری و پیگرد قانونی جاسوسان سطح بالا، ندارد.
صفوی که با عنوان تحلیل‌گر سیاسی با نیویورک‌تایمز گفتوگو کرده، تاکید کرد: «ما باید هر کاری که لازم است برای شناسایی و مقابله با این تهدید انجام دهیم. ما یک اشکال امنیتی و اطلاعاتی بزرگ داریم و هیچ چیز فوری‌تر از ترمیم این حفره نیست.»
ده‌ها نفر در بازداشت و حصر
به گزارش نیویورک‌تایمز، مقام‌های ایرانی این شکاف امنیتی را بخشی از «نفوذ» گسترده‌تر دانسته‌اند.
آنان «ده‌ها نفر» از نیروهای نظامی، اطلاعاتی و دولتی مظنون به جاسوسی برای اسرائیل را بازداشت کرده‌اند یا در حصر خانگی قرار دادهاند.
در سوی دیگر، به‌گفته مقامات اسرائیلی و بر اساس «آرشیو هسته‌ای» که موساد در سال ۲۰۱۸ از ایران خارج کرد، از پایان سال ۲۰۲۴ تیمی موسوم به «گروه قطع سر»، پرونده ۴۰۰ عامل مرتبط با پروژه هسته‌ای ایران را مرور و فهرست هدف را به ۱۰۰ نفر کاهش داده است.
بنا بر روایت جمهوری اسلامی، در نهایت ۱۳ «دانشمند هسته‌ای» در روزهای آغازین جنگ کشته شدند.
هم‌زمان اسرائیل برنامه‌ای برای هدف گرفتن فرماندهان ارشد نظامی تحت عنوان «عملیات عروسی خونین» طراحی کرده بود.
یک مقام اسرائیلی گفت که «هدف نخست» امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران بود و او در «حمله نقطه‌زن به پناهگاه» همراه چند فرمانده کشته شد.
بیش از دو ماه از جنگ اسرائیل با حکومت ایران گذشته و با وجود تدارک نزدیک به بیست‌ساله اسرائیل برای این درگیری و دستاوردهای مهم نظامی‌اش از جمله حملات به تاسیسات هسته‌ای ایران، این جنگ به‌سرعت از دستور کار عمومی خارج شده است.
به گزارش روزنامه اسرائیلی هاآرتص، اگرچه بنیامین نتانیاهو توانست در این مسیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده را نیز با خود همراه کند، اما پیامدهای داخلی و تلفات ناشی از موشکهای حکومت ایران بر جبهه داخلی اسرائیل باعث شده دستاوردهای نظامی هنوز به موفقیت سیاسی تبدیل نشوند.
در همین حال، روز پنجشنبه تحول تازه‌ای رخ داد: اتحادیه اروپا به همراه فرانسه، آلمان و بریتانیا—که همگی از امضاکنندگان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با جمهوری اسلامی بودند—به ایالات متحده اطلاع دادند که قصد دارند مکانیسم ماشه را فعال کنند. این اقدام، به معنای بازگشت خودکار تحریم‌های پیشابرجامی علیه جمهوری اسلامی ایران است، اقدامی که در واکنش به امتناع تهران از آغاز دوباره مذاکرات برای توافق جدید با دولت ترامپ و همچنین ممانعت از دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت می‌گیرد.
هاآرتص به نقل از الی لوایت، پژوهشگر ارشد در بنیاد کارنگی و مرکز بلفر دانشگاه هاروارد، می‌نویسد که مکانیسم ماشه برای به تعلیق درآوردن تحریم‌ها طراحی شده بود، اما هم‌زمان امکان بازگشت آن‌ها را حفظ کرده است. لوایت گفت: «اگر فعال شود، این تحریم‌ها ظرف یک ماه اجرا می‌شوند و همین مدت زمان محدودی برای گفتوگو بین طرفین باقی می‌گذارد.»
به گفته لوایت، مذاکرات اخیر عمدتاً بر تلاش برای تمدید مهلت اجرای مکانیسم تمرکز داشته‌اند. پیشنهادی از سوی روسیه به شورای امنیت سازمان ملل ارائه شده که در صورت موافقت، اجرای تحریم‌ها شش ماه به تعویق خواهد افتاد.
او همچنین تاکید کرد که نگرانی اصلی غرب، مربوط به ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ایران با خلوص ۶۰ درصد است که گمان می‌رود در تونل‌های سایت اصفهان نگهداری می‌شود؛ سایتی که ورودی‌های آن در حملات هوایی اخیر اسرائیل مسدود شده است. پیشنهاد مطرح‌شده، دادن دسترسی آژانس در ازای تعویق تحریم‌ها است.
در کنار این تنش‌ها، اسرائیل همچنان با شبکه نفوذ منطقه‌ای حکومت ایران مقابله می‌کند. در حالی که حکومت جدید دمشق تا حدی از ایران فاصله گرفته، اما سوریه همچنان مقادیر زیادی تسلیحات در اختیار دارد. طبق گزارش‌ها، یگان ویژه ارتش اسرائیل به یکی از پایگاه‌های نظامی در جنوب دمشق حمله کرده و بدون تلفات عقب‌نشینی کرده است؛ ارتش اسرائیل از اظهارنظر درباره این عملیات خودداری کرده است.
در عرصه دیگر، حملات موشکی حوثی‌ها از یمن به سمت اسرائیل ادامه دارد. به گزارش هاآرتص، گرچه بسیاری از اسرائیلی‌ها این حملات را مزاحمتی سطحی می‌دانند، اما این موشک‌ها باعث می‌شوند اسرائیل مجبور به استفاده از موشکهای رهگیر گران‌قیمت و محدود شود. حوثی‌ها همچنین به شلیک موشکهای مجهز به کلاهک خوشه‌ای روی آورده‌اند که رهگیری آن‌ها دشوارتر است. هدف مکرر این حملات، فرودگاه بن‌گوریون است که هرگونه آسیب به باند آن می‌تواند پروازهای شرکت‌های خارجی به اسرائیل را بار دیگر مختل کند—پروازهایی که هنوز از اثرات جنگ ایران بازیابی کامل نشده‌اند.
در پایان گزارش، هاآرتص هشدار می‌دهد که اگر جمهوری اسلامی ایران خود را در بن‌بست ببیند، ممکن است پروژه هسته‌ای خود را از سر بگیرد و حتی ساخت سلاح هسته‌ای را آغاز کند. این سناریو در حالی مطرح می‌شود که جامعه بین‌المللی بار دیگر وارد مرحله تازه‌ای از دیپلماسی و فشار بر حکومت ایران شده است.
خبرگزاری رویترز گزارش داد دولت آلمان به شهروندان خود هشدار داد که از ایران خارج شوند و از هرگونه سفر به این کشور خودداری کنند. این تصمیم در پی نگرانی از اقدامات تلافی‌جویانه جمهوری اسلامی علیه نقش آلمان در فعال‌سازی تحریم‌های سازمان ملل علیه برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ شده است.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که نمی‌توان احتمال تأثیر فعال‌سازی مکانیسم ماشه بر همکاری ایران با آژانس و دسترسی بازرسان آژانس به سایت‌های هسته‌ای را رد کرد و جمهوری اسلامی باید به این سوال پاسخ دهد. گروسی تاکید کرد که باید همیشه به دنبال راه حل دیپلماتیک بود.
او با اشاره به فرصت یک‌ماهه جمهوری اسلامی برای بازگشت تحریم‌ها، بر لزوم استفاده از آن تاکید کرد و افزود اگر بتوان با تهران سازوکاری برای بازگشت بازرسان به سایت‌های هسته‌ای و بررسی گزارش‌ها درباره اورانیوم غنی‌شده بالای ۶۰ درصد ایجاد شود «شاید بتواند از احتمال بازگشت تحریم‌های گسترده‌تر جلوگیری کند.»
مدیرکل آژانس گفت تنها راهی که به صورت بین‌المللی پذیرفته‌شده است این است که بازرسان به سایت‌های هسته‌ای بروند و وضعیت رخ‌داده برای اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد را تایید کنند.
