مسعود پزشکیان: در حاشیه اجلاس شانگهای تصمیمات مهم و حیاتی گرفتیم

در این تحلیل که چهارشنبه ۱۲ شهریور منتشر شد، وضعیت کنونی جمهوری اسلامی با فناوری «وی‌ای‌آر» در فوتبال مقایسه شده است.

در این گزارش آمده است همان‌طور که سیستم ویدیویی در فوتبال روی جزئیات میلی‌متری تمرکز می‌کند اما «روح بازی» را از میان می‌برد، سیاست غرب در قبال جمهوری اسلامی نیز سال‌ها روی مسائل فنی هسته‌ای متمرکز بوده و از مسئله اصلی یعنی «ماهیت نظام ولایت فقیه» غافل مانده است.

اودد ایلام، نویسنده این گزارش که سال‌ها در موساد خدمت کرده است، تاکید می‌کند ستون اصلی جمهوری اسلامی، ولایت فقیه، امروز در حال فرسایش است.

یوآف گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل هشت شهریور در گفت‌وگویی تلویزیونی خواستار آمادگی فوری برای دور بعدی رویارویی با جمهوری اسلامی شد و هشدار داد: «آن روز حتما فرا خواهد رسید و متفاوت خواهد بود.»

وزیر دفاع پیشین اسرائیل در تازه‌ترین اظهارات خود تاکید کرد: «هرچند خامنه‌ای در این دور کشته نشد، اما حذف او باید بخشی از هر برنامه اسرائیل در صورت آغاز جنگ جدید باشد.»

ایلام، علی خامنه‌ای را بیمار و سالخورده پس از بیش از سه دهه قدرت توصیف می‌‌کند؛ رهبری که با کاریزمای شخصی مانع فروپاشی کامل نظام شده اما، «درخت پیری است که با سقوطش کل جنگل فروخواهد ریخت».

این گزارش با اشاره به گزینه‌های جانشینی علی خامنه‌ای از جمله مجتبی خامنه‌ای، او را فاقد «مشروعیت مذهبی و کاریزما» می‌داند و می‌گوید که هیچ جانشین قدرتمندی برای خامنه‌ای وجود ندارد.

نشریه اکونومیست ۹ مرداد در گزاشی نوشت نشانه‌ها حاکی از آن است که قدرت رهبر جمهوری اسلامی، به‌طور چشمگیری کاهش یافته و کشور در حال ورود به مرحله‌ای از ابهام سیاسی است که مسئله جانشینی را به موضوعی حیاتی تبدیل کرده است.

به نوشته اکونومیست، رهبر ۸۶ ساله جمهوری اسلامی اکنون به ندرت در انظار عمومی ظاهر می‌شود و خطبه‌هایی که روزگاری طولانی و پر جزئیات بودند، به بیاناتی کوتاه و کلی محدود شده‌اند.

این کاهش حضور فعال، در کنار بحران‌های فزاینده داخلی، موجب شده که ناظران در داخل و خارج از نظام جمهوری اسلامی درباره تداوم رهبری او و سناریوهای جانشینی به گمانه‌زنی بپردازند.

گزارش مرکز امنیت و امور خارجی اورشلیم تاکید می‌کند غرب با «محاسبات فنی» به مسئله هسته‌ای حکومت ایران نگاه می‌کند اما فراموش می‌کند که خامنه‌ای نابودی اسرائیل را «وظیفه دینی و تاریخی» می‌داند.

به باور نویسنده، همین ایدئولوژی می‌تواند انگیزه تهران برای ادامه غنی‌سازی و توسعه موشکی باشد، حتی در شرایط بحران داخلی.

نویسنده از غرب می‌خواهد بلافاصله اقدام‌های راهبردی انجام دهد: اعمال فشار نظامی ـ روانی، تشویق به جدایی و ترک ساختار از درون، تقویت اپوزیسیون و آماده‌سازی یک برنامه روشن برای «روز بعد».

به باور این مرکز، جمهوری اسلامی در «دقیقه ۹۰» قرار دارد.

نویسنده هشدار می‌دهد که پس از مرگ خامنه‌ای، ممکن است نظام برای نمایش قدرت به سرکوب شدید یا حتی ماجراجویی خارجی روی آورد.

به همین دلیل غرب باید از نگاه صرفا فنی دست بردارد و خود را برای «بازی جدید» آماده کند.

سایت حقوق‌بشری هه‌نگاو گزارش داد این ٥٨ شهروند از سوی دادگاه انقلاب شهرستان پیرانشهر هر کدام به تحمل سه ماه حبس تعزیری بدل از ٢٤ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شدند.

حسن فراستی شاد، محمد درافتاده و حسن درافتاده، اعضای خانواده دو تن از جان‌باختگان جنبش «زن، زندگی، آزادی» به نام‌های کومار درافتاده و امیر فراستی‌شاد نیز در میان محکوم‌شدگان هستند.

بنابر این گزارش، انتشار عکس‌هایی از حضور دسته‌جمعی این شهروندان با پوشش کُردی و «جامانه» در یک مراسم عروسی، مصداق اتهام آن‌ها عنوان شده است.

هه‌نگاو یادآور شد سپاه پاسداران در اسفند ۱۴۰۰ استفاده از «جامانه» را نماد احزاب کردستانی اپوزیسیون اعلام و به‌کارگیری آن را در مراسم‌های نوروز ممنوع کرده بود.

سایت حقوق بشری کردپا، دی‌ماه ۱۴۰۳ گزارش داده بود برای این ۵۸ نفر به دستور مجتبی محمودی، دادستان پیرانشهر، در یکی از شعبه‌های بازپرسی دادگاه این شهرستان پرونده‌سازی شده است.

کردپا همان زمان به نقل از یک منبع آگاه نوشت این شهروندان کرد به «تبلیغ علیه نظام» از طریق «رقص و پایکوبی و نمادگرایی» در یک مراسم عروسی و انتشار ویدیوهای آن در فضای مجازی متهم شده‌اند.

در اسفند ۱۴۰۳ نیز نیروهای انتظامی در شهرستان بوکان به صورت غیرقانونی وارد دبیرستان پسرانه متوسطه «بروجردی» این شهر شدند و دانش‌آموزانی را که لباس کُردی و جامانه به تن داشتند مورد فحاشی قرار دادند و آنها را تهدید به بازداشت کردند.

جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته بارها با ورود به مهمانی‌ها و جشن‌های خصوصی شهروندان، حریم خصوصی آنان را نقض کرده و برای حاضران در این جشن‌ها پرونده‌سازی است.

در خرداد امسال، مهدی عسگری، معاون دادستان شهرکرد، از بازداشت چند شهروند به‌اتهام «برگزاری جشن مختلط و مصرف مشروبات الکلی» خبر داد و گفت این افراد پس از تفهیم اتهام روانه زندان شدند.

در اردیبهشت ۱۴۰۳ نیز نیروی انتظامی از بازداشت ۲۶۱ نفر ــ از جمله سه شهروند اروپایی ــ در یک مهمانی در شهرستان شهریار استان تهران خبر داد و آنان را عضو «شبکه شیطان‌پرستی» معرفی کرد.

ورود به حریم خصوصی و مداخله در امور فردی شهروندان از مهم‌ترین محورهای انتقاد فعالان حقوق بشر به نهادهای قضایی، انتظامی و امنیتی جمهوری اسلامی به‌شمار می‌رود.

بر اساس داده‌های شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۳ تا هشت شهریور ۱۴۰۴)، مجموع ورودی به سدهای کشور ۲۴ میلیارد و ۱۹۰ میلیون مترمکعب ثبت شده که در مقایسه با ۴۱ میلیارد و ۵۶۰ میلیون مترمکعب مدت مشابه سال گذشته، ۴۲ درصد کاهش داشته است.

در این بازه زمانی، سد شمیل و نیان در هرمزگان، سد وشمگیر در گلستان و سد رودبال داراب در فارس با موجودی آب صفر در ردیف سدهای خشک‌شده قرار گرفتند.

همچنین هشت سد مهم و بزرگ کشور شامل طرق، استقلال، سرنی، تهم، کینه‌ورس، تنگوئیه، دامغان و نهرین در آستانه خشک شدن قرار دارند.

هم‌زمان یک شهروند با ارسال ویدیویی به ایران‌اینترنشنال، کاهش چشمگیر سطح آب سد لتیان در هفته دوم شهریورماه را به تصویر کشید.

کاهش ۲۵ درصدی حجم آب موجود در سدها

خبرگزاری ایرنا گزارش داد حجم آب موجود در سدهای مهم کشور تا هشت شهریور به حدود ۲۰ میلیارد مترمکعب رسید که نسبت به ۲۶ میلیارد و ۵۳۰ میلیون مترمکعب مدت مشابه پارسال ۲۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.

ایرنا با اشاره به اینکه در سال جاری برای مدیریت تابستان، رهاسازی از سدها محدود شد، نوشت از ابتدای سال آبی تاکنون فقط ۲۸ میلیارد و ۵۳۰ میلیون مترمکعب آب برداشت شد.

طبق این گزارش، این وضعیت در سال گذشته ۳۶ میلیارد و ۹۷۰ میلیون مترمکعب بود که ۲۳ درصد کمتر امسال آب از سدها برداشت شد.

خشک‌شدن سدها در ماه‌ها و سال‌های اخیر شدت گرفته و با تداوم افت بارش و ناتوانی حاکمیت در مدیریت منابع، به صفرشدن ذخایر چند سد و قرار گرفتن هشت سد بزرگ در آستانه خشکی انجامیده است.

پیش از این در ۱۰ شهریور، خبرگزاری ایسنا در گزارشی از خروج سد ۱۵ خرداد قم از مدار تامین آب خبر داد و نوشت این سد ۲۰۰ میلیون مترمکعبی، هم‌اکنون تنها ۱۶ میلیون مترمکعب آب دارد که ۱۵ میلیون مترمکعب آن حجم مرده و غیر قابل استفاده است.

مهدی دانشگر، معاون شرکت مدیریت منابع آب ایران، ششم شهریور اعلام کرد که بارش‌های سال آبی جاری ۴۱ درصد کمتر از سال گذشته و ورودی سدهای کشور ۴۲ درصد کاهش داشته است.

در ۲۹ تیرماه نیز بنفشه زهرایی، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران، گفته بود که چهار سد اصلی تامین‌کننده آب پایتخت تا پایان شهریور خشک خواهند شد.

منصور سهرابی، متخصص بوم‌شناسی، همان زمان با اشاره به خشکی شدید در ایران، به ایران‌اینترنشنال، گفت: «این بحران رو به وخامت است، چون هیچ منبعی برای جبران آب‌های ازدست‌رفته وجود ندارد.»

بر اساس نخستین گزارش که خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۲ شهریور منتشر کرد، از تاریخ ۲۳ خردادماه، روزی که اسرائیل حملات خود به تاسیسات هسته‌ای را آغاز کرد، آژانس نتوانسته فعالیت‌های میدانی لازم برای راستی‌آزمایی ذخایر اورانیوم غنی‌شده را انجام دهد.

این گزارش ذخایر اورانیوم جمهوری اسلامی را در ۲۳ خردادماه ۹۸۷۴.۹ کیلوگرم برآورد کرده است؛ افزایشی معادل ۶۲۷.۳ کیلوگرم نسبت به گزارش فصلی پیشین.

بر اساس این گزارش ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد در قالب هگزافلوراید اورانیوم (UF6) حدود ۴۴۰.۹ کیلوگرم اعلام شده که ۳۲.۳ کیلوگرم بیشتر از دوره قبل است.

طبق تعریف آژانس، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد، در صورت غنی‌سازی بیشتر، برای تولید یک بمب هسته‌ای کافی است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۰ خرداد و ۲ هفته پیش از آغاز جنگ ۱۲ روزه در گزارشی محرمانه اعلام کرد ایران پیش‌تر در سه مکان که مدت‌هاست تحت تحقیقات قرار دارند، فعالیت‌های محرمانه هسته‌ای انجام داده است.

بر اساس آن گزارش، سه مکان لویزان-شیان، ورامین و مریوان و احتمالا دیگر مکان‌های مرتبط، بخشی از یک برنامه ساختاریافته اعلام‌نشده هسته‌ای بوده‌اند که ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ آن را اجرا کرده و در برخی از این فعالیت‌ها از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده بهره برده است.

ذخیره برای ۱۰ بمب هسته‌ای

بر اساس گزارش جدید آژانس، ذخایر کنونی جمهوری اسلامی در سطح ۶۰ درصدی از نظر تئوریک معادل ظرفیت تولید حدود ۱۰ بمب هسته‌ای برآورد می‌شود.

در مقابل، ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۲۰ درصد در این تاریخ ۱۸۴.۱ کیلوگرم برآورد شده که نسبت به دوره قبل ۹۰.۴ کیلوگرم کاهش یافته است. بر اساس معیارهای آژانس، ۱۲۵ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در سطح ۲۰ درصد می‌تواند در صورت غنی‌سازی بیشتر برای ساخت یک بمب هسته‌ای کافی باشد.

گزارش دوم آژانس: اختلاف بر سر بازرسان

گزارش دوم آژانس به اختلافی در اردیبهشت گذشته اشاره دارد؛ زمانی که دو بازرس پس از ماموریت در فردو، چند صفحه حاوی توضیحات درباره تاسیسات را به وین بردند، به جای آنکه در محل کاری آژانس در فردو باقی بگذارند.

جمهوری اسلامی در واکنش صلاحیت این دو بازرس باتجربه را لغو کرد، اقدامی که آژانس آن را «غیرموجه» دانست زیرا به گفته این نهاد، حادثه مذکور شامل هیچ‌گونه نقض محرمانگی نمی‌شد.

آژانس در گزارش دوم تاکید کرد که این صفحات اگرچه شامل توضیحاتی درباره فضای داخلی تاسیسات بود، اما هیچ محتوایی که امنیت تاسیسات را به خطر اندازد نداشت.

این گزارش همچنین هشدار می‌دهد که تا زمانی که اجرای کامل اقدامات پادمانی در تهران از سر گرفته نشود، آژانس قادر به ارائه هیچ نتیجه یا اطمینانی درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نخواهد بود.

در این گزارش، موجودی اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا در ایران «مسئله‌ای بسیار نگران‌کننده» توصیف شده که باید مورد رسیدگی قرار گیرد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه هشدار داد که مذاکرات این نهاد با جمهوری اسلامی درباره نحوه ازسرگیری بازرسی‌ها از تاسیسات هسته‌ای که هدف حمله آمریکا و اسرائیل قرار گرفته‌اند، نباید ماه‌ها طول بکشد.

او خواستار دستیابی به توافقی هرچه سریع‌تر، حتی در هفته جاری شد.

گروسی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت: «تلاش داریم ظرف چند روز آینده نشستی دیگر در وین برگزار کنیم تا توافق نهایی و بازرسی‌ها آغاز شود. بسیار خوب خواهد بود اگر این توافق پیش از هفته آینده حاصل شود.»

حسن روحانی افزود: «اگر می‌خواهیم خواست مردم را عملی کنیم باید نیروهای مسلح را ببریم در وظایف ذاتی خودشان، اقتصاد، تبلیغات و مسائل سیاست داخلی و خارجی کار نیروهای مسلح نیست.»

رییس‌‌جمهوری پیشین جمهوری اسلامی اضافه کرد: «باید دستگاه تبلیغاتی ملی و داخلی را تقویت کنیم، باید سه چهار کانال دولتی داشته باشیم و ۲۰ الی ۳۰ کانال خصوصی که مال مردم باشد البته با چارچوب نظارت جمعی.»