روزنامه نیویورکتایمز از عملیات نافرجام آمریکا در خاک کرهشمالی در سال ۲۰۱۹ پرده برداشت
نیروهای ویژه نیروی دریایی آمریکا در سال ۲۰۱۹ عملیاتی فوقمحرمانه برای کارگذاری دستگاه شنود در خاک کرهشمالی انجام دادند که با کشته شدن چند غیرنظامی و عقبنشینی فوری به شکست انجامید. این عملیات که با مجوز مستقیم دونالد ترامپ، رییسجمهوری وقت آمریکا، صورت گرفت تاکنون علنی نشده بود.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، پس از نشست سازمان همکاری شانگهای به میزبانی پکن گفت هبه نظر میرسد ما هند و روسیه را در اعماق تاریک چین از دست دادهایم و این کشورها آینده خود را در کنار پکن تعریف میکنند.
به گزارش رویترز از واشینگتن، ترامپ جمعه ۱۴ شهریور با انتشار تصویری از شی جینپینگ، ولادیمیر پوتین و نارندرا مودی روسای جمهوری چین، روسیه و هند که در اجلاس چین در کنار هم ایستاده بودند، در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشیال، نوشت: «امیدوارم آیندهای طولانی و پررونق در کنار هم داشته باشند!»
سخنگوی وزارت امور خارجه هند در پاسخ به پرسش خبرنگاران در دهلینو گفت درباره این اظهارنظر نظری ندارد. نمایندگان چین و روسیه نیز بلافاصله پاسخی به درخواستها برای واکنش ندادند.
ترامپ ۱۲ شهریور و همزمان با برگزاری رژه پیروزی چین، در پستی در رسانه اجتماعی تروث سوشال که به نظر میرسد خطاب به رییسجمهوری چین نوشته شده، نوشت: «همزمان که علیه آمریکا تبانی میکنید، لطفا سلام گرم مرا به ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون برسانید.»
او گفت: «پرسش اصلی این است که آیا شی جین پینگ، رییسجمهوری چین، به میزان عظیم کمکها و خونی که آمریکا برای آزادی چین از اشغالگر خارجی پرداخت، اشاره خواهد کرد یا نه.»
ترامپ پیشتر همین هفته گفته بود از رفتار پوتین «بسیار ناامید» است اما درباره نزدیکی روسیه و چین نگرانی ندارد.
یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کاخ کرملین، در واکنش به موضعگیری ترامپ مبنی بر توطئه پوتین با شی و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی علیه آمریکا، گفت شاید رییسجمهوری آمریکا در این مورد شوخی کرده باشد.
اوشاکوف به تلویزیون دولتی روسیه گفت: «میخواهم بگویم هیچکس توطئهای نکرده و هیچ نقشهای در کار نیست. هیچ یک از این سه رهبر حتی چنین فکری هم نکردهاند.»
شی این هفته میزبان بیش از ۲۰ رهبر کشورهای غیرغربی در اجلاس سازمان همکاری شانگهای در بندر تیانجین بود. پوتین و مودی در این نشست در حال دست دادن دیده شدند و سپس در کنار شی جینپینگ ایستادند.
گرمی روابط مودی با پکن در حالی رخ میدهد که روابط واشینگتن و دهلینو زیر فشار اختلافات تجاری و سیاسی رو به سردی گذاشته است.
نگرانی غرب از اجلاس شانگهای
مارک روته، دبیرکل ناتو نجشنبه ۱۳ شهریور هشدار داد که روسیه، چین، کره شمالی و جمهوری اسلامی، در حال تقویت همکاریهای دفاعی خود «در سطحی بیسابقه» هستند و این روند نشانهای از آمادگی آنها برای یک رویارویی بلندمدت با غرب است.
او با اشاره به تصاویر رژه نظامی اخیر چین در پکن گفت: «برخی ممکن است نگران آغاز یک رقابت تسلیحاتی جدید باشند اما هدف ما تحریک نیست؛ هدف ناتو حفاظت است.»
معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اظهارات خود در مصاحبه با شبکه عراقی الاخباریه درباره «احتمال بالای» وقوع جنگ دوباره بین جمهوری اسلامی و اسرائیل را تکذیب کرد. خبرگزاری عراق در متن منتشر شده از این مصاحبه از قول سعید خطیبزاده نوشت احتمال جنگ با اسرائیل «واقعی و قابل توجه» است.
به دنبال انتشار گسترده این نقل قول، خطیبزاده گفت که چنین جملهای را ذکر نکرده است.
ویدیوی این مصاحبه تلویزیونی در صفحات رسانههای اجتماعی الاخباریه منتشر شده است.
خطیبزاده در این گفتوگو، حکومت ایران را «یک بازیگر مسئول» در منطقه خواند و گفت که جمهوری اسلامی «تلاش کرده منطقه وارد جنگ دیگری نشود».
او گفت: «از آنجا که همه احتمالات مطرح است و برخی نشانههای اولیه وجود دارد، ما ارزیابیهای دقیقی انجام میدهیم و اطلاعات را با دقت، در منطقه و خارج از آن تبادل میکنیم.»
خطیبزاده در ادامه صحبتهایش گفت که اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه به اهدافش نرسید و پس از «تجاوز به حاکمیت ایران»، «پاسخ قوی از سوی ایران» دریافت کرد: «در جنگ اخیر بهدلیل ترور فرماندهان، با یک چالش امنیتی مواجه شدیم اما توانستیم پس از ساعتی، زمام امور را بهدست بگیریم.»
او گفت که ایران در روزهای اول جنگ، این امکان را داشته «تا هر مکانی را در سرزمینهای اشغالی»، هدف حمله خود قرار دهد.
به گفته خطیبزاده، احتمال وقوع جنگ میان ایران و اسرائیل، بالاست: «جنگی که علیه ایران صورت گرفت، حقیقت روی زمین را بهخصوص در موضوع هستهای تغییر داد و آژانس بینالمللی انرژی اتمی قادر به حمایت از تاسیسات هستهای ایران نبود.»
سعید خطیبزاده
در هفتههای اخیر گمانهزنیها درباره احتمال رویارویی نظامی مجدد جمهوری اسلامی و اسرائیل بالا گرفته است.
ژاک نریا، مقام پیشین سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل، سوم شهریور هشدار داد دور دوم جنگ این کشور و جمهوری اسلامی در راه است.
یحیی رحیم صفوی، مشاور عالی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۶ مرداد اعلام کرد که احتمالا دوباره میان حکومت ایران و اسرائیل جنگ رخ میدهد اما «پس از آن، ممکن است دیگر جنگی رخ ندهد».
۲۳ مرداد نیز دنیس سیترینوویچ، رییس پیشین بخش ایران در اداره اطلاعات ارتش اسرائیل، پیشبینی کرد جنگ جدید با ایران با شدت بالایی در خواهد گرفت.
تهران، اروپا و مذاکرات وین
از سوی دیگر، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی جمعه ۱۴ شهریور، یک روز پس از انتشار گزارش رسانههای خارجی درباره دیدار عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، با کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برگزاری این دیدار را تایید کرد.
این وزارتخانه اعلام کرد که عراقچی در این دیدار از کالاس خواسته است «در انجام مسئولیتهای خود برای خنثیسازی تحرکات علیه دیپلماسی، نقشآفرینی کند».
در بیانیه وزارت امور خارجه همچنین آمده است که دو طرف برای ادامه رایزنیها در روزها و هفتههای آینده به توافق رسیدند.
همزمان، لارنس نورمن، خبرنگار والاستریت ژورنال، در حساب ایکس خود نوشت که هیاتی از ایران، جمعه برای مذاکرات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به وین خواهد رفت.
فرانسه، بریتانیا و آلمان ششم شهریور در نامهای به شورای امنیت، از تصمیم خود برای آغاز فرآیند فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه تهران خبر دادند.
در پی این اقدام، مقامهای جمهوری اسلامی مواضعی دوگانه اتخاذ کردهاند؛ از یک سو احتمال خروج از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) را مطرح کرده و از سوی دیگر از آمادگی تهران برای تداوم مسیر دیپلماتیک خبر دادهاند.
وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد ارتش این کشور مرحله تازهای از عملیات را در نوار غزه آغاز کرده است و از صدور نخستین اخطار تخلیه پیش از حمله به یک ساختمان مرتفع وابسته به حماس در شهر غزه خبر داد.
یسرائیل کاتز جمعه ۱۴ شهریور در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «میلههای دروازه جهنم در غزه گشوده شده است. وقتی این روند آغاز شود، دیگر متوقف نخواهد شد.»
او افزود: «عملیات ارتش اسرائیل تا زمانی ادامه خواهد یافت که قاتلان و متجاوزان حماس شرایط اسرائیل برای پایان جنگ، بهویژه آزادی همه گروگانها و خلع سلاح کامل را بپذیرند یا نابود شوند.»
دقایقی پس از این اعلامیه وزیر دفاع اسرائیل، ارتش این کشور یک برج بلندمرتبه در شهر غزه را هدف قرار داد و همزمان، برای یک ساختمان دیگر در شهر غزه نیز دستور تخلیه صادر کرد.
در روزهای اخیر، شدت گرفتن حملات ارتش اسرائیل در نوار غزه، بهویژه طرح تصرف شهر غزه، موجی از نگرانی را در میان فعالان و نهادهای حقوق بشری برانگیخته است.
با این حال، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بیاعتنا به انتقادات، بر ادامه کارزار نظامی در غزه تاکید کرده است.
نتانیاهو ۱۰ شهریور در نشست کابینه امنیتی اسرائیل گفت دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، از او خواسته است «با تمام قوا» به مواضع حماس حمله کند.
طرح اسرائیل برای حمله به ساختمانهای مرتفع در غزه
ارتش اسرائیل اعلام کرد در روزهای آینده تعدادی از ساختمانهای بلند در شهر غزه را که به زیرساختهای عملیاتی حماس تبدیل شدهاند، هدف قرار خواهد داد.
طبق بررسیهای اطلاعاتی ارتش اسرائیل، حماس از این ساختمانها برای نصب دوربینها، موضع گرفتن تکتیرانداز و استقرار تسلیحات ضدتانک، پستهای دیدهبانی و مراکز فرماندهی و کنترل استفاده میکند.
همچنین در نزدیکی این ساختمانها شبکههای زیرزمینی حماس مستقر هستند که با هدف کمین علیه نیروهای اسرائیلی و فراهمسازی مسیرهای فرار احتمالی مورد استفاده قرار میگیرند.
۱۰ شهریور، مرکز امنیت و امور خارجی اورشلیم گزارش داد حماس خود را برای نبردی سرنوشتساز در شهر غزه و اردوگاههای آوارگان آماده میکند و حاضر به تسلیم نیست.
به گفته این اندیشکده، حتی در صورت سقوط این پایگاهها، جنگ چریکی حماس از تونلهای غزه ادامه خواهد یافت.
مخالفت با تخلیه شهر غزه
ارتش اسرائیل با صدور اطلاعیهای به فلسطینیان ساکن شهر غزه و جبالیا دستور داد برای در امان ماندن از درگیریها، راهی جنوب این باریکه شوند.
همزمان منابع اسرائیلی گزارش دادند حماس با اعمال فشار بر شهروندان غزه، مانع خروج آنان از مناطق شمالی میشود.
این گروه در نامهای خطاب به کارمندان نهادهای محلی، «ترک محل خدمت» را ممنوع دانست و تاکید کرد: «مطابق دستورالعملهای اداره کل نیروی انسانی و برای تضمین ادامه خدمات اضطراری در شمال نوار غزه، لازم است کارمندان در منطقه باقی بمانند و با طرح دشمن صهیونیستی برای تخلیه منطقه مقابله کنند.»
ارتش اسرائیل شامگاه ۱۳ شهریور خبر داد نیروهای این کشور کنترل ۴۰ درصد شهر غزه را به دست گرفتهاند.
با این حال، شبکه کان اسرائیل به نقل از یک مقام ارتش این کشور گزارش داد تصرف شهر غزه لزوما حماس را به عقبنشینی از مواضعش وادار نمیکند.
این مقام اسرائیلی تاکید کرد شهر غزه «اهمیتی نمادین» دارد.
پیشتر برخی گزارشها از مخالفت ایال زمیر، رییس ستاد کل ارتش اسرائیل، با طرح تصرف شهر غزه حکایت داشتند.
آوارگان فلسطینی در صف دریافت غذا، شهر غزه، ششم شهریور
اعضای حماس هفتم اکتبر ۲۰۲۳ با حمله به جنوب اسرائیل، حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کشتند و بیش از ۲۵۰ تن را گروگان گرفتند.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، تاکنون بیش از ۶۴ هزار کشته و ۱۶۱ هزار زخمی بر جای گذاشته است.
بر اساس آخرین برآوردهای مقامهای اسرائیلی، حدود ۲۰ گروگان دیگر در غزه در اسارت به سر میبرند و پیکر حدود ۳۰ گروگان نیز در اختیار حماس است.
پس از چند روز آشفتگی سیاسی، پارلمان تایلند آنوتین چارنویراکل، رهبر حزب «بومجایتای» را بهعنوان نخستوزیر جدید این کشور انتخاب کرد. این در حالی است که جلسه پارلمان زیر سایه خروج ناگهانی تاکسین شیناواترا، قدرتمندترین سیاستمدار تایلند، از کشور قرار گرفته بود.
خبرگزاری رویترز جمعه ۱۴ شهریور گزارش داد آنوتین توانست با پشتیبانی قاطع احزاب مخالف، به آسانی از حد نصاب لازم، یعنی کسب حمایت بیش از نیمی از آرای نمایندگان پارلمان، عبور کند و به مقام نخستوزیری دست یابد.
پیروزی آنوتین در پی توافق او با حزب «مردم»، بزرگترین بلوک پارلمان تایلند، به دست آمد.
او پیشتر وعده داده بود در صورت تصدی سمت نخستوزیری، برای اصلاح قانون اساسی همهپرسی برگزار کند.
از دیگر وعدههای آنوتین، برگزاری انتخابات زودهنگام ظرف چهار ماه آینده است.
رایگیری پارلمان در شرایطی برگزار شد که تاکسین شیناواترا، میلیاردر بحثبرانگیز و بازیگر اصلی کشمکشهای قدرت در تایلند طی دو دهه گذشته، شامگاه پنجشنبه ۱۳ شهریور با جت شخصی خود این کشور را به مقصد دبی ترک کرد.
در همین حال، حزب «فو تای»، متعلق به خانواده او، با آشفتگی و بحران درونی مواجه شده و نامزد مورد حمایت این حزب نتوانست در رایگیری پارلمان به موفقیتی دست پیدا کند.
خروج تاکسین از تایلند تنها چند روز پیش از صدور حکم دادگاه انجام گرفت که میتواند به زندانی شدن او بینجامد. این سیاستمدار کهنهکار به سوءاستفاده از قدرت متهم شده است.
هفتم شهریور، دادگاه عالی تایلند، پائتونگتارن شیناواترا، دختر و جانشین سیاسی تاکسین را بهدلیل نقض اصول اخلاقی از سمت نخستوزیری برکنار کرد.
خبرگزاری رویترز نوشت حزب فو تای که بهعنوان مهمترین نیروی پوپولیستی در عرصه سیاست تایلند شناخته میشود و طی شش انتخابات گذشته پنج بار به پیروزی دست یافته، اکنون در شرایط دشواری در برابر آنوتین و حزب بومجایتای قرار دارد.
بومجایتای پیشتر از شرکای ائتلافی فو تای به شمار میرفت.
پس از ناکامی در انحلال مجلس بهمنظور متوقف کردن پیشروی آنوتین، حزب فو تای شامگاه ۱۳ شهریور چایکاسم نیتیسیری، دادستان کل پیشین ۷۷ ساله تایلند را برای رقابت در رایگیری نخستوزیری معرفی کرد اما او در نهایت به توفیقی دست نیافت.
تاکسین در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس دلیل سفر خود به دبی را انجام «معاینات پزشکی» عنوان کرد.
او افزود تا دوشنبه ۱۷ شهریور به تایلند باز خواهد گشت.
تاکسین بیشتر دوران ۱۵ سال تبعید خودخواستهاش را در دبی گذرانده بود.
این دوره تبعید بهمنظور اجتناب از اجرای حکم زندان به دلیل اتهامهای مرتبط با سوءاستفاده از قدرت و تعارض منافع در دوران نخستوزیری او طی سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ رقم خورده بود.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه در یک مصاحبه گفت که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، و دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، ممکن است در آینده نزدیک دوباره با یکدیگر دیدار کنند.
او با اشاره به نشست ماه گذشته دو رهبر در آلاسکا افزود: «هیچ شکی ندارم که اگر روسایجمهوری چنین دیداری را ضروری بدانند، این دیدار میتواند خیلی سریع ترتیب داده شود، همانطور که نشست آلاسکا بهسرعت برگزار شد.»
دونالد ترامپ نیز روز پنجشنبه گفته بود که در آینده نزدیک با پوتین گفتوگو خواهد کرد.
ولادیمیر پوتین روز جمعه هشدار داد که هرگونه نیروی نظامی غربی که به اوکراین اعزام شود، هدف مشروعی برای حمله مسکو خواهد بود. او این اظهارات را در حالی بیان کرد که متحدان کییف در حال بررسی تدابیر برای تضمین امنیت آینده این کشور هستند.
بر اساس گزارشی که روزنامه نیویورکتایمز جمعه ۱۴ شهریور منتشر کرد هدف از عملیات نصب دستگاهی بود که بتواند ارتباطات کیم جونگاون، رهبر کرهشمالی، را رهگیری کند.
این اقدام در بحبوحه مذاکرات هستهای ترامپ و کیم میتوانست اطلاعات ارزشمندی برای آمریکا فراهم کند. اما ماموریت بهدلیل ریسک بسیار بالا نیازمند تایید مستقیم رییسجمهوری بود.
ترامپ ۹ تیر ۱۳۹۸ با حضور در منطقه غیرنظامی حائل بین دو کره، با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، دیدار کرد و ۲۰ گام در خاک کرهشمالی قدم گذاشت. او نخستین رییسجمهوری آمریکا است که در زمان قدرت وارد کرهشمالی شده است.
به نوشته نیویورکتایمز، نیروهای ویژه نیروی دریایی آمریکا (سیل تیم ۶)، همان واحدی که عملیات کشته شدن اسامه بنلادن را انجام داده بود، پس از ماهها تمرین در زمستان ۲۰۱۹ با دو زیردریایی کوچک از زیردریایی اتمی مادر جدا شد و در سواحل کرهشمالی به ساحل نزدیک شد.
نیروها با لباس غواصی و تجهیزات ویژه در تاریکی شب به ساحل رسیدند تا دستگاه را نصب کنند. اما عملیات با ظهور یک قایق کوچک کرهشمالی از دل تاریکی بههم ریخت.
چراغهای قایق سطح آب را جستوجو کرد و به نظر رسید که نیروهای آمریکایی دیده شدهاند. تیم ساحلی بدون امکان برقراری ارتباط با زیردریاییها تصمیم به شلیک گرفت.
یک مینی زیردریایی نیروی دریایی در طول یک تمرین آموزشی در سال ۲۰۰۷. وسایل نقلیه مشابه در ماموریت ۲۰۱۹ مورد استفاده قرار گرفتند.
در این تیراندازی همه سرنشینان قایق، که بنا به ارزیابیها صیادان غیرنظامی بودند، کشته شدند. نیروهای آمریکایی برای پنهانسازی اجساد را به دریا کشاندند و سپس عقبنشینی کردند.
بر اساس این گزارش، پس از تیراندازیها، زیردریایی اتمی آمریکا با ریسکی کمسابقه وارد آبهای کمعمق شد و تیم را سوار کرد. تمامی نیروهای آمریکایی سالم بازگشتند، اما دستگاه شنود نصب نشد و ماموریت شکست خورد.
منابع اطلاعاتی میگویند بلافاصله پس از حادثه، ماهوارههای آمریکا فعالیت گسترده نظامی کرهشمالی را در منطقه ثبت کردند.
با این حال، پیونگیانگ هیچ واکنش علنی نشان نداد و ماهها بعد آزمایشهای موشکی خود را از سر گرفت.
بر اساس گزارش نیویورکتایمز این ماموریت هرگز به اطلاع کمیتههای ناظر کنگره آمریکا نرسید؛ موضوعی که به گفته کارشناسان حقوقی میتواند نقض قانون تلقی شود. دولت ترامپ نیز یافتههای بازبینیهای داخلی را محرمانه نگه داشت.
عملیات نافرجام کرهشمالی یکی از نمونههای نادر افشا شده از ماموریتهای پرخطر نیروهای ویژه آمریکاست.
نیویورکتایمز یادآور شد که این نیروها علاوه بر موفقیتهای نمادینی چون کشتن بنلادن، در مواردی نیز با شکستهای پرهزینه در یمن، افغانستان و سومالی مواجه بوده است.
دولت جو بایدن پس از روی کار آمدن، در سال ۲۰۲۱ دستور انجام یک تحقیق مستقل درباره این پرونده را صادر کرد و نتایج آن به صورت محرمانه به کنگره گزارش شد.
اما جزئیات همچنان محرمانه باقی مانده است.
به گفته نیویورکتایمز این عملیات نشان میدهد که آمریکا برای پر کردن «نقاط کور اطلاعاتی» در قبال کرهشمالی تا چه اندازه دست به ریسکهای سنگین میزند؛ ریسکهایی که میتواند هر لحظه به یک بحران بینالمللی با کشوری مسلح به سلاح هستهای منجر شود.