محمد شاوردی، آبدارچی ۲۶ ساله فرمانداری شادگان پس از خودکشی اعتراضی جان باخت

محمد شاوردی، کارگر ۲۶ ساله اهل شادگان، که هشت شهریور در اقدامی اعتراضی نسبت به اخراج و جابهجایی خود خودکشی کرده بود، درگذشت. او دو فرزند خردسال داشت.

محمد شاوردی، کارگر ۲۶ ساله اهل شادگان، که هشت شهریور در اقدامی اعتراضی نسبت به اخراج و جابهجایی خود خودکشی کرده بود، درگذشت. او دو فرزند خردسال داشت.
او پیشتر در یادداشتی خطاب به مسئولان گفته بود: «همسرم بیمار است، پدرم سرطان دارد و دو فرزند خردسال دارم. التماس کردم اخراجم نکنند، اما توجهی نشد. از مسئولان میخواهم اگر زنده نماندم به داد فرزندانم برسند.»
برادر این کارگر آبدارچی فرمانداری شادگان به سایت دیدهبان ایران گفته بود: «حدود یک ماه قبل به برادرم گفتند که باید از اینجا به اهواز منتقل شود. برادرم خیلی ناراحت شده بود؛ چون در اهواز نه جا داشت و نه کسی را میشناخت.»
این کارگر خدماتی گفته بود با وجود تحمل سختیها و انجام کارهای خدماتی از جمله شستن سرویسهای بهداشتی و جارو کردن، همچنان مورد بیمهری قرار گرفته است.
او در ادامه خطاب به مسئولان محلی و کشوری گفته بود: «از نماینده ولی فقیه، از استاندار و از همه انسانهای آزاده خواهش دارم اگر زنده نماندم به داد فرزندانم برسند. آنها در این دنیا کسی را ندارند.»

دهم سپتامبر، روز جهانی پیشگیری از خودکشی و فرصتی برای توجه جهانی به چالشی است که سالانه جان بیش از ۷۲۰ هزار نفر را در سراسر دنیا میگیرد.
(به توصیه کارشناسان، اگر با فردی روبهرو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده میکند، از او بخواهید با یک پزشک متخصص معتمد، نهادهای فعال در این زمینه یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانیهایش صحبت کند. اگر خودتان به خودکشی فکر میکنید، در ایران میتوانید با اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.)
سازمان جهانی بهداشت با انتخاب شعار سه ساله «تغییر روایت درباره خودکشی» برای سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶، بر اهمیت تغییر نگرش جامعه و سیاستگذاران به این پدیده تاکید دارد.
این شعار همچنین تاکیدی بر ضرورت شکستن سکوت و کاهش انگ اجتماعی درباره خودکشی است.
شکستن دیوار سکوت
شعاری که سازمان جهانی بهداشت انتخاب کرده، خواستار عبور از سکوت و سوءتفاهم به سمت گفتوگوی باز و همدلانه است.
هدف، ایجاد محیطی است که افراد احساس کنند میتوانند درباره مشکلات خود صحبت کنند و کمک بخواهند.
تغییر روایت همچنین به معنای ایجاد تحول ساختاری از طریق درخواست از دولتها و نهادها برای اولویت دادن به پیشگیری از خودکشی و سلامت روان در سیاستهای عمومی است.
سازمان جهانی بهداشت تاکید میکند که توسعه و اجرای راهبردهای مبتنی بر شواهد، بهبود دسترسی به مراقبتهای باکیفیت و اطمینان از دریافت حمایت مناسب افراد در بحران، از ضروریات است.
وضعیت نگرانکننده در ایران
در ایران، آمار خودکشیها زنگ خطر را به صدا درآورده است.
در روزهای اخیر همزمان سه خودکشی در نقاط مختلف کشور رخ داد، یک کشاورز بلوچ در کهنوج، یک پزشک متخصص در سراوان و یک دانشجوی دختر در اردبیل با مرگ خود خواسته به زندگی خود پایان دادند.
بنا بر گزارشها، رضا قلندری، کشاورز اهل کهنوج، در اعتراض به ناتوانی در پرداخت جریمه تمدید پروانه موتور کشاورزی و محرومیت از سهمیه سوخت، در محوطه اداره جهاد کشاورزی دست به خودکشی زد.
زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان ریاستجمهوری، با اشاره به این بحران از تشکیل «قرارگاه پیشگیری از خودکشی» خبر داد و گفت: «تک تک ما برای کاهش خودکشی مسئول هستیم.»
او به تفاوت جنسیتی در این پدیده اشاره کرد: «اقدام به خودکشی زنان دو برابر مردان است اما خودکشیهای منجر به مرگ در آقایان بیشتر است.»
بهروزآذر درباره خودکشی رزیدنتها گفت هنوز پژوهشی درباره علل این پدیده انجام نشده است.
او افزود: «نمیدانیم دلایل آن از فشار درس، نداشتن حقوق، ازدواج یا سایر موارد است. دانشگاهها باید در پیدا کردن پاسخ این سوالات کمک کنند.»
بحران در کادر درمان و فشار بر دانشجویان
باوجود این اظهارات، خبرها درباره خودکشی در ایران به ویژه در برخی مشاغل و اقشار، نگرانکننده است.
خودکشی دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی، سومین مورد در یک سال اخیر در این دانشگاه است و گزارشها از جو امنیتی، تهدیدها و فشارهای سیستماتیک به عنوان عوامل موثر یاد میکنند.
در نمونهای دیگر، اکرم شیری، پزشک متخصص بیماریهای داخلی، در پانسیون محل استراحت خود به زندگیاش پایان داد. همکارانش فشارهای کاری سنگین را عامل اصلی این تراژدی خواندند.
این سومین خودکشی در بیمارستانهای سراوان طی ماههای اخیر است.
آمارها نشان میدهد تنها در سال ۱۴۰۳ دستکم ۱۶ رزیدنت با مرگ خود خواسته به زندگی خود پایان دادند.
فرسودگی شغلی، کمبود نیرو، شیفتهای طولانی، فشارهای اقتصادی و نبود حمایت روانی از عوامل اصلی شناخته میشوند.
روز جهانی پیشگیری از خودکشی که از سال ۲۰۰۳ از سوی انجمن بینالمللی پیشگیری از خودکشی با همکاری سازمان جهانی بهداشت تاسیس شد، یادآور این باور مشترک است که خودکشیها قابل پیشگیری هستند.
با تغییر روایت و ایجاد محیط حمایتی، میتوان جانهای بسیاری را نجات داد.

سازمان حقوق بشر اهواز در بیانیهای با اشاره به خودسوزی منجر به فوت محمد شاوردی، آبدارچی ساختمان فرمانداری شادگان که بهخاطر انتقالی از محل کارش، خود را مقابل این ساختمان به آتش کشید، از سازمانهای بینالمللی مدافع حقوق بشر خواست سیاستهای جمهوری اسلامی علیه کارگران را محکوم کنند.
(به توصیه کارشناسان، اگر با فردی روبهرو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده میکند، از او بخواهید با یک پزشک متخصص معتمد، نهادهای فعال در این زمینه یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانیهایش صحبت کند. اگر خودتان به خودکشی فکر میکنید، در ایران میتوانید با اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.)
سازمان حقوق بشر اهواز در بیانیه خود با ابراز اندوه از درگذشت شاوردی، خودسوزی او را «بازتاب فشارهای مادی و روانی بر کارگران عرب در استان خوزستان» توصیف کرد.
این سازمان از نهادهای بینالمللی مدافع حقوق بشر خواست «سیاستهای نژادپرستانه و سرکوبگرانه جمهوری اسلامی علیه کارگران عرب و دیگر کارگران در ایران» را محکوم کنند و برای توقف این رویهها در اهواز و دیگر شهرهای استان خوزستان، فشار موثر وارد کنند.
شاوردی، شهروند ۲۶ ساله اهل شهرستان شادگان در استان خوزستان، هشتم شهریور بهدلیل مشکلات در محل کار، مقابل فرمانداری این شهرستان خودسوزی کرد.
او پس از این اقدام به بیمارستان شادگان و سپس به بیمارستان طالقانی اهواز منتقل شد اما در نهایت ۱۶ شهریور ماه جان خود را از دست داد.

برادر او در گفتوگو با سایت دیدهبان ایران، با بیان اینکه او آبدارچی فرمانداری شادگان بود و حدود یک ماه پیش حکم انتقالش به اهواز صادر شده بود، گفت این انتقال بهدلیل نبود محل سکونت و دوری از خانواده برای او غیرممکن بود و با مراجعه به مقامهای محلی نیز به نتیجه نرسید و کسی به صحبتهایش اهمیت نداد.
او میزان سوختگی برادرش را ۶۳ درصد اعلام کرد و گفت قرار بود عمل جراحی دوم انجام شود اما پیش از عمل جان باخت.
سازمان حقوق بشر اهواز نوشت که شاوردی پس از انتقال به بیمارستان طالقانی اهواز در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد اما بهدلیل محدود بودن امکانات، از مراقبت پزشکی لازم برخوردار نشد.
به نوشته این سازمان، شاوردی متاهل و پدر دو فرزند بود. همسر او بیمار و پدرش مبتلا به سرطان است.
در سالهای اخیر اخراج از کار، شرایط سخت کار، جابهجایی محیط کار، تاخیر در پرداخت یا پرداخت نشدن دستمزد، مشکلات اقتصادی و دلایل دیگر، باعث اقدام به خودکشی یا خودسوزی تعدادی از کارگران در کشور شده است.
این موضوع، افزایش نگرانیها درباره وضعیت کارگران و احتمال تکرار خودکشی و خودسوزی آنان را در پی داشته است.
در تازهترین نمونهها، ۱۷ شهریور، یک کشاورز بلوچ در محوطه داخلی اداره جهاد کشاورزی شهرستان کهنوج، یک پزشک متخصص بیماریهای داخلی بیمارستان ایرانمهر سراوان در پانسیون محل استراحت خود و یک دانشجوی دختر در خوابگاه دانشگاه محقق اردبیلی به زندگیشان پایان دادند.
روز جهانی پیشگیری از خودکشی
روز جهانی پیشگیری از خودکشی که همهساله در ۱۰ سپتامبر در سراسر جهان برگزار میشود، برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به خودکشی و پیشگیری از آن در نظر گرفته شده است.
وحید میرحسینی، معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور، سهشنبه ۱۸ شهریور در همایش پیشگیری از خودکشی با اشاره به تدوین پیشنویس قانونی در حمایت از افرادی که اختلالات روانی دارند، گفت: «متن آماده است اما همچنان در مسیر تصویب باقی مانده است که باید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدامی بکند.»
حمید پیروی، مسئول مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز در این نشست گفت بر اساس پیمایش وزارت بهداشت در ۱۲ ماه گذشته شش درصد جامعه ایرانی در رده سنی ۱۵ تا ۶۴ سال فکر خودکشی داشتهاند.
پیش از این و در اسفند ۱۴۰۳ در چهاردهمین دوره «سلامت روان و رسانه» که در تهران برگزار شد، کارشناسان نسبت به افزایش پرشتاب خودکشی در ایران در سالهای آینده هشدار دادند.

عضو انجمن تولیدکنندگان تراکتور کشور اعلام کرد که بر اساس بررسیها، تخمین زده میشود سالی دو هزار تراکتور از ایران به کشورهای اطراف و هزار دستگاه نیز به کشورهای آفریقایی قاچاق میشود. به گفته او، سالانه سه هزار تراکتور از ایران قاچاق میشود.
مصطفی وحیدزاده اضافه کرد: «بیماری قاچاق یا حمله اقتصادی یک کشور به کشور دیگر، مسئلهای است که کلان اقتصاد کشور مبدا را دچار التهاب میکند.»
او اضافه کرد: «با توجه به تفاوت نرخ ارز و ریال و نیز این موضوع که قیمت تراکتور با سود پایینی در اختیار کشاورزان قرار میگیرد، این وسیله کشاورزی با قیمت بسیار ارزان در حال خروج غیررسمی از کشور است.»

جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی با حضور مسعود پزشکیان و اعضای هیات دولت چهاردهم با محور گرانیها، مشکلات اقتصاد، معیشت، هزینههای بالای دولت و طرح استیضاح وزیران راه و شهرسازی، نیرو و تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد.
صبح سهشنبه ۱۸ شهریور، جلسه غیرعلنی مجلس با حضور پزشکیان، جمعی از وزیران کابینه او، رییس بانک مرکزی و رییس سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.
پس از این جلسه، علی نیکزاد، نایب رییس مجلس، از تعطیلی ۱۸ روزه مجلس شورای اسلامی خبر داد و گفت موضوعات مربوط به بودجه و کمبود انرژی در نشست غیرعلنی مجلس و دولت بررسی شد.
بر اساس گزارشها، پزشکیان در این نشست، درباره اجرای برنامه هفتم و بررسی مسائل اقتصادی کشور در صحن مجلس گزارش داد.
چندین نماینده نیز در گفتوگو با رسانهها بر تمرکز جلسه بر موضوع «اقتصاد و معیشت» تاکید کردند.
یعقوب رضازاده، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، به خبرگزاری ایسنا گفت در این جلسه مطرح شد که بودجههای اختصاصیافته به استانها باید صرف «حل مشکلات اشتغال و معیشت مردم» شود.
با این حال مصطفی پوردهقان، نماینده مردم اردکان در مجلس، به تابناک گفت: «این جلسه به اسم غیرعلنی بود اما حتی ارزش علنی بودن هم نداشت. یکسری مطالب و صحبتهای کلیشهای مطرح شد. همه سوال کردیم که چرا وضعیت اینطور است اما هیچ خروجیای در این جلسه احصاء نشد.»
به گفته پوردهقان، موضوع این جلسه در واقع «بحث ناترازیهای بودجهای کشور» بود و سوالاتی مانند این از دولت پرسیده شد که: «چرا این حجم از نهادهایی که پاسخگو نیستند، پول میگیرند؟»
به گفته او، پزشکیان و کابینه او طرح یا راهکاری در برابر این سوال نداشتند.
این نماینده افزود: «به رییس مجلس اعلام کردیم اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، حتما وضعیت کشور نامناسبتر خواهد شد.»
پس از نشستی حدود دو ساعت و نیمه، جلسه مجلس بهصورت علنی ادامه یافت.
انتقاد نمایندگان از هزینههای بالای دولت و وعده پزشکیان برای کاهش مخارج
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در نشست خبری امروز خود گفت که در جلسه مجلس، گزارش سازمان برنامه و بودجه بهمنظور «بررسی نقاط قوت و ضعف کشور و تشریک مساعی دولت و مجلس برای شناسایی و رفع مشکلات» ارائه شد.
او موضوع اصلاح ساختار بودجه و تراز کردن دخل و خرج را در دستور کار خواند و گفت یکی از این راهها «اصلاح هزینههای دولت» با مسئولیت سازمان اداری و استخدامی است که این روند از وزارت جهاد کشاورزی آغاز شده است.
مهاجرانی گفت مرکز پژوهشهای مجلس در زمینه «کوچکسازی و چابکسازی دولت» همکاری خواهد کرد.
عباس گودرزی، سخنگوی هیات رییسه مجلس نیز درباره مشروح سخنان مطرح شده در جلسه غیرعلنی گفت که دولت و مجلس تاکید داشتند باید بودجه هر مجموعهای که مسائل کشور را حل نمیکند، حذف شود.
او افزود: «باید هزینههای کشور مدیریت و منابع صرف بخشهای اولویتدار شود.»
پوردهقان اما در مصاحبه با تابناک به نقل از رییس سازمان برنامه و بودجه گفت که او اعلام کرده «به هر جا دست میزنم صدای یک عده درمیآید».
نماینده اردکان گفت: «نمایندگان از او پرسیدند وقتی همه سران اصلی کشور نشستهاند، صدای چه کسی درمیآید که پاسخی دریافت نکردند.»
او با اشاره به گرانیهای اخیر، گفت عجیب است که دولت با «این حجم درآمدی که از نفت و مالیات دارد» نتوانسته هزینههایش را کنترل کند.
استیضاح وزرا
سخنگوی هیات رییسه مجلس اعلام کرد در این نشست طرح استیضاح وزیران راه، نیرو و کار در دستور کار قرار گرفت.
گودرزی گفت طرح استیضاح این سه وزیر «در چارچوب منطقی پیگیری خواهد شد».
پیشتر شماری از نمایندگان مجلس، دولت را در مدیریت بازار و انرژی به «بیعرضگی» متهم کردند.
اواسط مرداد، تجارتنیوز گزارش داد بیش از ۱۰۰ نماینده مجلس طرح استیضاح عباس علیآبادی، وزیر نیرو را امضا کردهاند.
همان زمان محمد بهرامی سیفآبادی، نایبرییس کمیسیون انرژی مجلس، گفت علیآبادی بهمن سال گذشته تامین نشدن سوخت را به گردن وزارت نفت انداخته و گفته بود اگر سوخت کافی در اختیار وزارت نیرو قرار بگیرد، میتواند برق کشورهای همسایه و بهویژه عراق را هم تامین کند.
او این اظهارات را با توجه به عملی نشدن وعدهها، «غیر کارشناسی» خواند و افزود کمبود ۲۰ هزار مگاواتی برق و مشکلات زیرساختی صنعت، تنها با اختصاص سوخت به نیروگاهها حل نمیشود و معلوم نیست چرا وزیر چنین وعدهای داده بود.

احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفت: «ما باید بدون خروج از انپیتی بمب اتم میساختیم و من همیشه طرفدار ساخت بمب اتم بودم. باید بمب اتم را خیلی وقت پیش میساختیم چون هزینههای آن را پرداخت کردهایم.»
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت که خروج جمهوری اسلامی از انپیتی این تصور را ایجاد میکند که تهران قصد دارد به سمت بمب اتم برود و این برای آمریکا و اسرائیل و بریتانیا و کشورهای غربی در قدم بعدی به معنای «جنگ» است.