در پی توافق جمهوری اسلامی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر سازوکار تازه‌ای برای اجرای تعهدات پادمانی و تداوم همکاری، مدیرکل آژانس در جلسه شورای حکام گفت تهران و آژانس همکاری خود را به روشی «محترمانه و جامع» از سر خواهند گرفت و این گام‌های عملی «باید همین حالا اجرا شوند».
عراقچی سه‌شنبه ۱۸ شهریور پس از مذاکره با مدیرکل آژانس در یک کنفراس خبری مشترک با گروسی و بدر عبدالاطی، وزیر امور خارجه مصر ، با اشاره به محدودیت‌هایی که مجلس شورای اسلامی برای همکاری با آژانس مشخص کرده، اعلام کرد: «گام‌های عملی توافق‌شده کاملا با قانون مجلس منطبق است، به نگرانی‌های امنیتی ما پاسخ می‌دهد و چارچوبی برای استمرار همکاری فراهم می‌کند.»
او تاکید کرد این تفاهم هم‌زمان حقوق مسلم ایران را تضمین و الزامات فنی آژانس را تامین می‌کند.
به گفته عراقچی، این توافق تضمین می‌کند که همکاری «با رعایت حاکمیت ملی ایران» ادامه یابد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هشدار داد: «اگر هرگونه اقدام خصمانه علیه ایران از جمله بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت صورت گیرد، ایران این گام‌های عملی را پایان‌یافته تلقی خواهد کرد.»
مالک شریعتی، نماینده تهران در مجلس ۱۶ شهریور گفته بود: «مردم ایران شرایطی سخت‌تر از مکانیسم ماشه را هم پشت سر گذاشته‌اند.»
او اضافه کرد: «قطعنامه‌هایی که الان دارند ما را از بازگشت آن‌ها می‌ترسانند، یک‌دهم تاثیر تحریم‌های آمریکا را نخواهند داشت و ما سخت‌تر از این شرایط را هم تجریه کرده‌ایم.»
گروسی: بازرسی‌های آزانس ضروری است
در ادامه این کنفرانس خبری، گروسی گفت: «سند فنی تازه بر نحوه ازسرگیری فعالیت‌های بازرسی ضروری در ایران تمرکز دارد.»
او تاکید کرد: «وظیفه یک سازمان بین‌المللی این است که گوش دهد و ما درک می‌کنیم که پس از وقایع خرداد، شرایط پیش روی ایران دشوار و پیچیده است.»
گروسی این توافق را «گامی در مسیر درست» توصیف کرد و افزود: «این دری است که ما باز می‌کنیم. کارهای زیادی باید انجام شود و باید با هم به دست آید.»
پیش‌تر اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره نحوه تعامل در شرایط جدید پس از حملات اخیر آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران به تفاهم رسیده‌اند.
لارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال، نیز نوشت که توافقی میان جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاصل شده است.
بر اساس گزارش رسانه‌های ایران، عراقچی در دیدار با عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهوری مصر، از میزبانی قاهره برای نشست مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قدردانی کرده است.
عراقچی سه‌شنبه با اشاره به جنگ ۱۲ روزه گفت: «جمهوری اسلامی ایران هرگز میز مذاکره را ترک نکرده و همواره آماده گفت‌وگوهای شرافتمندانه و عادلانه بوده است.»
گفت‌وگو درباره شیوه‌نامه جدید تعامل
شامگاه دوشنبه ۱۷ شهریور، بقائی ضمن تایید قرار دیدار عراقچی و گروسی، گفت که در این دیدار، «مذاکرات مربوط به شیوه‌نامه جدید تعامل ایران و آژانس جمع‌بندی خواهد شد».
بقائی تایید کرد که متن شیوه‌نامه تعامل با آژانس برای اجرای تعهدات پادمانی طی سه دور مذاکرات بین نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آژانس تدوین شده و در آخرین مراحل جمع‌بندی نهایی است.
پیش‌تر چند منبع آگاه به ایران‌اینترنشنال خبر دادند که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، از پزشکیان خواسته است از امیر قطر برای میانجی‌گری با غرب کمک بگیرد.
این اقدام پس از آن صورت می‌گیرد که در پی تن ندادن جمهوری اسلامی به خواسته‌های غرب، سه کشور اروپایی بریتانیا، آلمان و فرانسه، با فعال کردن مکانیسم ماشه در پی بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی هستند.
گروسی ۱۷ شهریور در نشست شورای حکام آژانس هشدار داد وقت زیادی برای همکاری هسته‌ای با تهران باقی نمانده است و در عین حال اظهار امیدواری کرد با از سرگیری بازرسی‌ها از سایت‌های اتمی جمهوری اسلامی، امکان حملات نظامی به ایران هم از بین برود.
گروسی در جلسه مطبوعاتی خود در این نشست در پاسخ به ایران‌اینترنشنال درباره وضعیت سایت اصفهان پیش و پس از بمباران آمریکا گفت نمی‌توان در این زمینه حدس و گمانه‌زنی داشت و باید به این سایت‌ها دسترسی وجود داشته باشد.
سخنگوی دولت پزشکیان: به اورانیوم‌های غنی‌شده دسترسی نداریم
هم‌زمان با سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به مصر، سخنگوی دولت مسعود پزشکیان گفت که مقامات حکومت ایران پس از جنگ ۱۲ روزه به اورانیوم‌هایی که تاکنون غنی‌شده، دسترسی ندارند.
فاطمه مهاجرانی سه‌شنبه در نشست خبری هفتگی خود گفت: «در مورد اورانیوم، ما به آن‌ها دسترسی نداریم و در مکانی است که عدم دسترسی به آن‌ها وجود دارد.»
او درباره ادعای دیگر جمهوری اسلامی مبنی بر خارج شدن اسناد محرمانه هسته‌ای از ایران به وسیله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفت: «در اوایل ماه می دو مورد از اسنادی که مورد دسترسی بازرسان بود از فردو به وین منتقل شد و پس از این‌که اعتراض کتبی ایران به آژانس منتقل شد، مجوز آن دو نفر لغو شد و خاتمه همکاری آن‌ها با ایران اعلام شد.»
رافائل گروسی چهارشنبه ۱۹ شهریور در این جلسه اعلام کرد این سند فنی شامل همه تاسیسات و مراکز در ایران می‌شود و همچنین گزارش‌دهی الزامی درباره همه تاسیسات مورد حمله قرار گرفته‌شده، از جمله مواد هسته‌ای موجود در آن‌ها را نیز در نظر می‌گیرد.
مدیرکل آژانس افزود برای این منظور، ایران از رویه‌های داخلی تازه‌تصویب‌شده خود پیروی خواهد کرد و این راه را برای بازرسی‌ها و دسترسی‌های لازم باز خواهد کرد.
گروسی گفت: «بگذارید بگویم که امید صادقانه من این است که از سرگیری فعالیت‌های بازرسی ما در ایران بتواند نشانه‌ای مثبت باشد؛ نشانه‌ای که یادآور شود توافق‌ها و تفاهم‌ها ممکن است و این‌که هیچ چیز جایگزین گفت‌وگو نمی‌شود، اگر کسی خواهان راه‌حل‌های پایدار و بادوام برای چالش‌های بین‌المللی همچون این مورد باشد.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ۱۸ شهریور پس از مذاکره با مدیرکل آژانس از رسیدن به توافق با این نهاد خبر داد.
او در یک کنفراس خبری مشترک با گروسی و بدر عبدالاطی، وزیر امور خارجه مصر ، با اشاره به محدودیت‌هایی که مجلس شورای اسلامی برای همکاری با آژانس مشخص کرده، اعلام کرد: «گام‌های عملی توافق‌شده کاملا با قانون مجلس منطبق است، به نگرانی‌های امنیتی ما پاسخ می‌دهد و چارچوبی برای استمرار همکاری فراهم می‌کند.»
گروسی چهارشنبه در ادامه سخنانش گفت مشاهده تمایل ایران برای عدم خروج از ان‌پی‌تی و ادامه همکاری در چارچوب رژیم بین‌المللی عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای، برای ما دلگرم‌کننده بود.
حمید رسایی، نماینده مجلس شورای اسلامی، توافق عراقچی با آژانس را «قاعدتا بر اساس چارچوب‌های تعیین شده شورای عالی امنیت ملی» دانست. او نوشت: «پیش ازاین توافق، باید اطلاع‌رسانی لازم توسط نهادهای داخلی صورت میگرفت تا روایت اول دراختیار دشمنان ما نباشد!»
گروسی ۱۷ شهریور در نشست شورای حکام آژانس هشدار داد وقت زیادی برای همکاری هسته‌ای با تهران باقی نمانده است و در عین حال اظهار امیدواری کرد با از سرگیری بازرسی‌ها از سایت‌های اتمی جمهوری اسلامی، امکان حملات نظامی به ایران هم از بین برود.
عراقچی: همکاری با آژانس مثل قبل نیست
رسانه‌های ایران چهارشنبه گزارش دادند عراقچی در پایان سفر به مصر درباره توافق جدید با آژانس گفت مهمترین مشخصه سند امضا شده با آژانس این است که تایید می‌کند همکاری تهران مثل سابق نیست و باید در قالبی جدید باشد. همچنین پذیرفته شده که نگرانی‌های امنیتی جمهوری اسلامی مشروع است.
او افزود مذاکرات با آژانس و جزئیات آن در شورای عالی امنیت ملی بحث و تصویب شده بود و توافق به طور دقیق در راستای قانون مجلس است.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی تاکید کرد در توافق جدید هیچگونه دسترسی به بازرسان آژانس داده نمی‌شود مگر با مصوبه شورای عالی امنیت ملی.
عراقچی گفت ادامه حیات این سند منوط به آن است که هیچ اقدام خصمانهای علیه جمهوری اسلامی صورت نگیرد، اگر مکانیسم ماشه عملیاتی شود، اجرای این سند نیز متوقف خواهد شد و ما واکنشهایی خواهیم داشت
وزیر خاجه جمهوری اسلامی پیش‌تر اعلام کرده که توافق صورت گرفته با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک «سازوکار عملی» برای همکاری ایجاد می‌کند که هم شرایط استثنایی امنیتی جمهوری اسلامی و هم الزامات فنی آژانس را بازتاب می‌دهد اما تاکید کرد که فعال‌سازی مکانیسم ماشه این توافق را از بین خواهد برد.
در پی تن ندادن جمهوری اسلامی به خواسته‌های غرب، سه کشور اروپایی بریتانیا، آلمان و فرانسه، با فعال کردن مکانیسم ماشه در پی بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی هستند.
وزارت امور خارجه چین اعلام کرد که از از سرگیری نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال می‌کند. پکن افزود این یک گام مثبت در جهت تسهیل حل و فصل مسئله هسته‌ای ایران است.
عربستان سعودی هم از توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال کرد.
