رسانه اسرائیلی: آمریکا در حال آغاز دور تازهای از مذاکرات برای آزادی گروگانهاست
روزنامه اورشلیمپست گزارش داد دولت دونالد ترامپ در حال آغاز دور تازهای از مذاکرات با مقامهای اسرائیلی و قطری برای احیای گفتوگوهای متوقفشده بر سر آزادی گروگانهای در بند حماس و برقراری آتشبس در نوار غزه است.
ارتش اسرائیل سه برج را در شهر غزه هدف قرار داد و ۲۶ مرکز اسکان را منهدم کرد. به گزارش رسانههای فلسطینی، یکی دیگر از اهداف اسرائیل، ساختمانی در «دانشگاه اسلامی» شهر غزه بود که آوارگان در آن اسکان داشتند.
شبکه العربیه یکشنبه ۲۳ شهریور گزارش داد در این حملات ۷۴ فلسطینی کشته شدند که هفت نفر از آنها در صف دریافت کمکهای بشردوستانه بودند.
ساعاتی پیش از این حملات، ارتش اسرائیل سه هشدار تخلیه برای ساکنان سه برج در بندر غزه و محله الرمال، بهویژه برج الکوثر و چادرهای اطراف، منتشر کرد.
افیخای ادرعی، سخنگوی عربزبان ارتش اسرائیل، با انتشار سه نقشه در شبکه اجتماعی ایکس خواهان تخلیه ساختمانهای مشخصشده با رنگ قرمز شد و افزود: «این ساختمانها را بهدلیل وجود زیرساختهای حماس در داخل یا نزدیک آن، هدف قرار خواهیم داد.»
او از ساکنان خواست فورا به سمت المواصی، «منطقه بشردوستانه» تعیینشده از سوی اسرائیل در جنوب نوار غزه، بروند.
پس از این هشدار تخلیه، ارتش اسرائیل سه ساختمان مرتفع را در شهر غزه هدف قرار داد.
ارتش اسرائیل ۲۲ شهریور نیز از حمله به ساختمانی مرتفع در شهر غزه خبر داده و گفته بود این برج مقر نیروهای حماس بود.
به گفته ارتش اسرائیل، حماس زیرساختهای نظامی خود را در این ساختمان مستقر کرده بود تا از آن برای حمله به نیروهای اسرائیلی در منطقه استفاده کند.
آوارگان فلسطینی: از برپایی چادر در جنوب غزه جلوگیری میکنند
پایگاه خبری تایمز اسرائیل گزارش داد در دستکم دو مورد، آوارگان غزه در جنوب نوار غزه از برپایی چادر در برخی مناطق منع شدهاند.
این سایت به ویدیویی که در شبکههای اجتماعی منتشر شده، استناد کرد که در آن مردی در منطقه شمال خانیونس میگوید هنگام تلاش برای برپا کردن چادر، از این کار جلوگیری و حتی به سمت او تیراندازی شده است.
در این فیلم مشخص نیست او چه کسی را مسئول حمله میداند.
عبدالله، یکی از ساکنان شهر غزه که نخواست نام کاملش فاش شود، به تایمز اسرائیل گفت همسایهاش پس از صدور دستور تخلیه ارتش اسرائیل، شهر را ترک کرده و در همان منطقهای که در ویدئو دیده میشود، چادر زده است.
به گفته او، اعضای حماس مانع برپایی چادر آوارگان شدند و استدلال کردند که این زمین «ملک دولتی» است.
با این حال، روایتهای دیگر در شبکههای اجتماعی حاکی از آن است که «افراد غیررسمی» و نه نیروهای حماس از برپایی چادر آوارگان فلسطینی جلوگیری کردهاند.
ارتش اسرائیل ۲۲ شهریور اعلام کرد با شدت گرفتن حملات در هفتههای اخیر، بیش از ۲۵۰ هزار نفر شهر غزه را ترک کرده و به دیگر مناطق این باریکه رفتهاند.
در سوی دیگر، محمود بصل، سخنگوی حماس، گزارش منابع اسرائیلی درباره آوارگی یکچهارم جمعیت غزه را «دروغین» خواند.
سازمان ملل متحد پیشتر تخمین زده بود حدود یک میلیون فلسطینی در شهر غزه و مناطق اطراف آن زندگی میکنند.
هفته گذشته، از ۷ تا ۱۳ سپتامبر، مجموعهای از تحولات مهم در خاورمیانه رخ داد که میتواند پیامدهای بلندمدتی برای منطقه داشته باشد. از حمله هوایی اسرائیل به قطر گرفته تا تخریب برجهای غزه، تحولات سازمان ملل و تنشهای فزاینده در روابط اسرائیل با همسایگان و متحدان.
به گزارش اورشلیمپست، همه این رویدادها چشمانداز منطقه را در مسیر تازهای قرار دادهاند. مهمترین رویداد هفته حمله روز سهشنبه اسرائیل به دوحه بود؛ حملهای که میتواند معادلات منطقه را تغییر دهد.
هرچند گزارشهای ضدونقیضی درباره هدف و نتایج این حمله منتشر شد، اما این اقدام خشم قطر را برانگیخته و خطر تضعیف توافقهای ابراهیم را افزایش داده است. این در حالی است که تنها چند هفته تا پنجمین سالگرد این توافقها باقی مانده، اما امارات و بحرین تمایلی به جشن گرفتن آن ندارند.
در همین هفته، ارتش اسرائیل سیاست تخریب برجهای مرتفع در غزه را تشدید کرد. وزیر دفاع اسرائیل هشدار داد که شهر غزه ممکن است به سرنوشت بیتحنون و رفح دچار شود.
اگرچه مقامهای اسرائیلی این اقدامات را بخشی از مبارزه با زیرساختهای حماس معرفی میکنند، اما به نوشته اورشلیمپست، بسیاری از تحلیلگران این روند را بیشتر شبیه دکترین نظاممند تخریب ساختمانهای غیرنظامی میدانند.
در همین حال، ویدیوهایی از غزه منتشر شد که نشان میداد حماس همچنان با سرکوب خشونتبار بازداشتشدگان به ایجاد رعب و وحشت ادامه میدهد. بنیاد بشردوستانه غزه (جیاچاف) نیز اعلام کرد تهدیدهای حماس مانع فعالیتهای امدادرسانی شده و این سازمان را وادار به تعطیلی یکی از مراکز توزیع کمک کرده است.
جنگ در غزه نیز همچنان قربانی میگیرد. روز دوشنبه چهار سرباز اسرائیلی در این منطقه کشته شدند. همزمان در اورشلیم، شش نفر در یک حمله تروریستی جان باختند. با بیش از ۹۰۰ سرباز کشتهشده در طول جنگ، جامعه اسرائیل به گفته اورشلیمپست تا حدودی به این تلفات مکرر عادت کرده است.
تحولات دیپلماتیک هم در هفته گذشته پررنگ بود. روز جمعه مجمع عمومی سازمان ملل «اعلامیه نیویورک» را با ۱۴۲ رأی مثبت تصویب کرد؛ متنی که حماس را محکوم کرده و خواستار خلع سلاح آن شد. آمریکا و اسرائیل از مخالفان این طرح بودند.
با این حال، بسیاری از کشورهای اروپایی به سمت به رسمیت شناختن دولت فلسطین حرکت میکنند. این اقدام همزمان با موضعگیری بنیامین نتانیاهو بود که بار دیگر تاکید کرد «هیچ دولت فلسطینیای تشکیل نخواهد شد» و از ساختوساز در منطقه حساس «ایوان» در شرق اورشلیم حمایت کرد؛ پروژهای که منتقدان میگویند موجب دوپارهشدن کرانه باختری خواهد شد.
اورشلیمپست نوشت حمله به قطر تنها چند روز پس از «آخرین هشدار» ترامپ به حماس انجام شد. هدف این هشدار وادار کردن حماس به پذیرش توافقی بود که در دوحه مورد بررسی قرار میگرفت.
هنوز مشخص نیست حمله اسرائیل با هدف از بین بردن مخالفان توافق صورت گرفته یا نه، اما به هر حال، این اقدام امیدها برای آزادی گروگانهای اسرائیلی را کمرنگتر کرده است.
پیامدهای حمله فراتر از قطر رفت. العربیه گزارش داد مصر همکاری امنیتی خود با اسرائیل را «تا اطلاع ثانوی» کاهش داده است. مقامهای عراقی هم درباره احتمال گسترش حملات اسرائیل هشدار دادند و به دنبال ائتلافی علیه تلآویو هستند. در همین حال، نخستوزیر قطر برای رایزنی به واشینگتن رفت.
با وجود این فضای پرتنش، یک خبر مثبت نیز منتشر شد: آزادی الیزابت تسورکوف، پژوهشگر اسرائیلی–روسی، پس از بیش از ۹۰۰ روز بازداشت در عراق. او چند روز بعد به اسرائیل بازگشت و در بیمارستانی در تلآویو تحت درمان قرار گرفت. نقش دولت ترامپ در آزادی او پررنگ توصیف شده است.
به نوشته اورشلیمپست، مجموع این تحولات نشان میدهد منطقه در هفتهای بیسابقه شاهد بحرانهای متوالی بود؛ از تضعیف روابط اسرائیل با مصر و امارات گرفته تا حمله به قطر، ادامه جنگ در غزه، کشتهشدن سربازان اسرائیلی، حملههای تروریستی در اورشلیم و تصمیم سازمان ملل برای شناسایی فلسطین.
در شرایطی که جنگ و آشوب پس از ۷ اکتبر همچنان ادامه دارد، بسیاری از این رویدادها در هیاهو پنهان ماندهاند اما پیامدهای آنها میتواند مسیر آینده خاورمیانه را تغییر دهد.
ایهود اولمرت، نخستوزیر پیشین اسرائیل، شنبه ۲۲ شهریور در مصاحبهای با شبکه الجزیره از کشته شدن پسر خلیلالحیه، رهبر حماس در غزه، در حملهای اسرائیل به دوحه ابراز تاسف کرد.
به گزارش واینت، اولمرت همچنین مجروح شدن همسر او را «غیرقابل توجیه» دانست و تاکید کرد: «خانواده موضوعی متفاوت است.»
واینت نوشت اولمرت با اشاره به اینکه «کودک نباید قربانی شود» افزود: «ما با ترور میجنگیم و اعضای حماس در زمان خود مجازات خواهند شد، اما حمله به دوحه در زمان و مکان درستی نبود.»
او هشدار داد که کشتن اعضای تیم مذاکرهکننده حماس به معنای مخالفت با آزادی گروگانها و رد مسیر گفتوگو است.
این مقام پیشین اسرائیلی در گذشته نیز بارها سیاست دولت و ارتش در غزه را به شدت نقد کرده بود.
واینت یادآور شد او طرح ارتش اسرائیل برای ایجاد «شهر انسانی» در جنوب غزه را «اردوگاه کار اجباری» توصیف کرده و گفته بود اگر فلسطینیها به آنجا رانده شوند، این اقدام بخشی از «پاکسازی قومی» خواهد بود.
اولمرت در مصاحبهای با بیبیسی در ماه مه نیز گفته بود آنچه اسرائیل در غزه انجام میدهد «نزدیک به جنایت جنگی» است.
به گزارش واینت، او این جنگ را «بیهدف و بیحاصل» توصیف کرده بود؛ جنگی که به گفته او نه تنها گروگانها را نجات نخواهد داد، بلکه تنها «هزاران فلسطینی بیگناه و شمار زیادی از سربازان اسرائیلی» را به کام مرگ میبرد. او وضعیت کنونی را «از هر نظر خشمآور و تحریکآمیز» دانسته بود.
حماس روز سهشنبه گذشته اعلام کرد معامالحیه، پسر خلیلالحیه، در حمله اسرائیل به دوحه کشته شده است. واینت نوشت این گروه همچنین مدعی شد خلیل بر جنازه پسرش نماز خوانده، اما هیچ سندی از زنده یا سالم بودن او منتشر نکرده است.
نتانیاهو بهطور ضمنی از زنده بودن رهبران حماس در قطر خبر داد
در حالی که نشانههای فزایندهای حاکی از آن است که حمله اخیر اسرائیل به رهبران حماس در قطر ناموفق بوده، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، نیز تلویحا از شکست این عملیات خبر داد.
نتانیاهو شنبه ۲۲ شهریور بهصورت غیرمستقیم گفت رهبران حماس همچنان زنده هستند و باید بار دیگر هدف قرار گیرند.
او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «سران تروریست حماس که در قطر زندگی میکنند، هیچ اهمیتی به مردم غزه نمیدهند. آنها همه تلاشها برای آتشبس را مسدود کردند تا جنگ را بیپایان ادامه دهند.»
نتانیاهو افزود: «خلاص شدن از شر آنها بهمعنای برطرف شدن مانع اصلی در راه آزادی همه گروگانها و پایان جنگ خواهد بود.»
گروه حماس اعلام کرد شش فلسطینی را که به همکاری با دستگاه اطلاعاتی اسرائیل متهم بودند، در شمال نوار غزه اعدام کرده است.
به گزارش رسانههای اسرائیلی، در بیانیه نظامی حماس آمده این شش نفر بر اساس تصمیم فرماندهی نظامی در منطقه شمال غزه اعدام شدهاند. اسامی آنها شامل فاضل علی محمد عجور، ابراهیم شفیق اسماعیل ابوالهدی، احمد عماد سلیمان مهنا، محمد حسن محمد ابوشلحه، رافت صبحی شفیق ابوالقاص و ادهم مازن عبدالحداد است.
به گفته حماس، این افراد در دو عملیات امنیتی در ماه اوت گذشته در شمال غزه دست داشتند و با انتقال اطلاعات حساس به اسرائیل، موجب لو رفتن نیروها و مواضع این گروه شدند.
در بیانیه ادعا شده که همکاری این افراد به تحویل برخی نیروهای حماس، شناسایی و افشای فعالیتها و پایگاههای نظامی، انتقال تجهیزات و حتی کشته شدن تعدادی از اعضای این گروه در بیتحنون و بیتلاهیا انجامیده است.
این گروه افزود: «آنها با همکاری با دشمن، به مردم فلسطین و مبارزان آن آسیب رساندند.» حماس همزمان با اعلام این خبر به شهروندان فلسطینی هشدار داد از هرگونه فعالیتی که میتواند به نفع اسرائیل باشد پرهیز کنند.
این سازمان همچنین اعلام کرد اسامی افراد دیگری که به همکاری با اسرائیل متهم هستند، طی روزهای آینده منتشر خواهد شد.
نشریه اسرائیل نشنالنیوز نوشت این اعدامها بخشی از سیاست امنیتی حماس در بحبوحه جنگ غزه و تلاشی برای ایجاد بازدارندگی در برابر هرگونه ارتباط با اسرائیل تلقی میشود.
پیش از این و در آخرین موردی که اعلام شد در خردادماه سال جاری حماس چهار مرد فلسطینی را به اتهام همکاری با اسرائیل و غارت محمولههای کمکرسانی به غزه اعدام کرد. این گروه اعلام کرد افراد اعدامشده در سرقت کمکها و کشته شدن شش نیروی حماس که مامور حفاظت از کامیونها بودند، نقش داشتند.
به ادعای بیانیه «مقاومت فلسطین»، این افراد با ایجاد اختلال در روند توزیع، موجب شدند نیروهای حماس هدف حملات هوایی اسرائیل قرار گیرند.
سازمانهای امدادی و فعالان حقوق بشر علت اصلی مختل شدن توزیع کمکها به دلیل غارت را شرایط بحرانی ناشی از محاصره و درماندگی عمیق شهروندانی میدانند که مدتهاست از دسترسی به غذای کافی و ملزومات روزمره محروم بودهاند.
با وجود اینکه حماس هرگونه مخالفت از سوی شهروندان فلسطینی را بهشدت سرکوب میکند، در ماههای گذشته اعتراضهایی گسترده علیه این گروه در باریکه غزه شکل گرفت. حماس مخالفان خود را گروههای کوچکی از اهالی غزه معرفی میکند.
گمانهزنیها حاکی از این است که حماس قصد دارد از طریق مجازاتهایی چون اعدام یا شلیک به پا در ملاء عام، مخالفان را مرعوب کند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، راهی اسرائیل شد. این سفر در شرایطی انجام میشود که روابط واشینگتن با کشورهای عربی متحدش در خاورمیانه پس از حمله اسرائیل به رهبران حماس در قطر و گسترش شهرکسازیها در کرانه باختری با تنش روبهرو است.
روبیو شنبه ۲۲ شهریور پیش از عزیمت به اسرائیل به خبرنگاران گفت ایالات متحده و دونالد ترامپ، رییسجمهوری این کشور، از حمله اخیر اسرائیل به قطر «خشنود نیستند».
اسرائیل ۱۸ شهریور در حملهای هوایی رهبران حماس در دوحه را هدف قرار داد. با این حال، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، ۲۲ شهریور بهصورت تلویحی اذعان کرد مقامهای ارشد حماس از این حمله جان سالم به در بردهاند.
مقامهای آمریکایی پیشتر حمله اسرائیل به قطر را اقدامی تنشزا توصیف کرده و گفته بودند این عملیات نه منافع ایالات متحده را تامین کرد و نه منافع اسرائیل را.
روبیو: روابط آمریکا و اسرائیل تحت تاثیر حمله به قطر قرار نمیگیرد
روبیو در ادامه سخنان خود تاکید کرد روابط آمریکا با اسرائیل تحت تاثیر عملیات دوحه قرار نخواهد گرفت، اما واشینگتن با طرف اسرائیلی درباره اینکه این حمله چگونه میتواند بر خواست ترامپ برای بازگرداندن همه گروگانها، نابودی حماس و پایان جنگ در غزه اثر بگذارد، گفتوگو میکند.
وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «آنچه رخ داده، رخ داده است. ما با آنها دیدار خواهیم کرد. ما درباره آیندهای که در پیش است، صحبت خواهیم کرد.»
او افزود: «هنوز ۴۸ گروگان وجود دارند که سزاوار آزادی فوری، یکباره و کامل هستند. و هنوز کار دشوار پس از پایان این جنگ باقی میماند: بازسازی غزه به گونهای که کیفیت زندگی مورد انتظار همه مردم این منطقه را فراهم آورد.»
پس از سفر به اسرائیل، روبیو قرار است هفته آینده در سفر ترامپ به بریتانیا او را همراهی کند.
بر اساس آخرین برآوردهای مقامهای اسرائیلی، حدود ۲۰ گروگان دیگر در غزه در اسارت به سر میبرند و پیکر حدود ۲۸ گروگان نیز در اختیار حماس قرار دارد.
قطر به همراه ایالات متحده و مصر از میانجیهای اصلی برای دستیابی به توافق آتشبس در غزه و آزادی گروگانهای در بند حماس است.
حمله اسرائیل به قطر که از نزدیکترین متحدان آمریکا در خاورمیانه به شمار میرود، با محکومیت گسترده دیگر کشورهای عربی روبهرو شد و مذاکرات آتشبس را به بنبست کشاند.
۲۱ شهریور، روبیو در کاخ سفید با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر، دیدار کرد.
ترامپ نیز در همان تاریخ در نیویورک با نخستوزیر قطر شام صرف کرد.
سفر روبیو به اسرائیل در آستانه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک انجام میشود؛ جایی که انتظار میرود کشورهایی از جمله فرانسه و بریتانیا، فلسطین را بهعنوان کشور مستقل به رسمیت بشناسند.
اسرائیل بهشدت با چنین اقدامی مخالفت کرده و واشینگتن هشدار داده است که این امر میتواند به تقویت حماس بینجامد.
روبیو نیز تاکید کرده که چنین روندی ممکن است به الحاق بخشهایی از کرانه باختری به اسرائیل منجر شود؛ اقدامی که برخی اعضای کابینه نتانیاهو بهدنبال آن هستند.
نتانیاهو ۲۰ شهریور توافقی را امضا کرد که شامل پیشبرد طرحهای توسعه شهرکسازی در کرانه باختری است.
هفته گذشته، امارات متحده عربی هشدار داد که چنین اقدامی عبور از خطوط قرمز ابوظبی است و به تضعیف «پیمان ابراهیم» که روابط امارات و اسرائیل را در سال ۲۰۲۰ عادیسازی کرد، خواهد انجامید.
بر اساس این گزارش که یکشنبه ۲۳ شهریور منتشر شد، نخستوزیر قطر در سفر اخیر خود به واشینگتن با ترامپ، جیدی ونس، معاون او، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا و استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، دیدار کرد.
دو منبع آگاه از این مذاکرات به اورشلیمپست گفتند مقامهای آمریکایی بر ضرورت «یافتن مسیر مناسب» برای از سرگیری گفتوگوها تاکید کردند.
در تحولی دیگر، رسانههای اسرائیلی ۲۳ شهریور گزارش دادند جلسه مشورتی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، با مقامهای این کشور درباره عملیات نظامی در نوار غزه و سرنوشت گروگانهای در بند حماس سه ساعت به طول انجامید.
بر اساس گزارشها، محور اصلی نشست نتانیاهو بررسی سناریوهای احتمالی در صورت کشته شدن گروگانها بود؛ موضوعی که بهعنوان یکی از چالشهای کلیدی در تصمیمگیریهای سیاسی و نظامی اسرائیل تلقی میشود.
ابهام در خصوص واکنش حماس به گسترش عملیات ارتش اسرائیل
پایگاه خبری واینت ۲۳ شهریور به نقل از مقامهای اسرائیلی نوشت همچنان ابهامهایی در مورد نحوه واکنش حماس به پیشروی ارتش اسرائیل تا نزدیکی محلهای احتمالی نگهداری گروگانها وجود دارد.
واینت افزود ارتش اسرائیل مناطقی را بهعنوان نقاط حساس شناسایی کرده که مستلزم احتیاط ویژه هستند و به همین دلیل، با بهرهگیری از اطلاعات میدانی، تاکتیکهایی را بهمنظور کاهش خطرات برای گروگانها همزمان با پیشبرد عملیات نظامی در نظر گرفته است.
خبرگزاری رویترز ۲۳ شهریور گزارش داد اسرائیل خواستار آن است که غیرنظامیان فلسطینی پیش از اعزام گستردهتر نیروهای زمینی ارتش، شهر غزه را ترک کنند.
طبق برآورد این خبرگزاری، تاکنون دهها هزار نفر از شهر خارج شدهاند، اما همچنان صدها هزار تن در این منطقه باقی ماندهاند. در مقابل، حماس از مردم خواسته است در محل سکونت خود بمانند.
نظامیان اسرائیلی در هفتههای گذشته در دستکم چهار حومه شرقی غزه عملیات انجام دادهاند و اکنون در حال پیشروی به سمت مرکز و مناطق غربی این باریکه هستند؛ مناطقی که بخش عمدهای از آوارگان در آن پناه گرفتهاند.
بسیاری از ساکنان غزه از ترک این منطقه خودداری میکنند و میگویند در جنوب - منطقهای که اسرائیل آن را «منطقه بشردوستانه» نامیده است - نه فضای کافی برای اسکان وجود دارد و نه شرایط امنیتی لازم فراهم است.
رویترز به نقل از برخی ساکنان غزه گزارش داد آنان بهدلیل محدودیتهای مالی قادر به ترک منطقه نیستند و گروهی دیگر نیز امیدوارند نشست آتی سران کشورهای عربی و اسلامی اسرائیل را برای توقف عملیات نظامی خود تحت فشار قرار دهد.
قطر قرار است دوشنبه ۲۴ شهریور میزبان نشست اضطراری عربی-اسلامی برای بررسی گامهای بعدی در مورد غزه باشد.
این در حالی است که وزیر خارجه آمریکا نیز راهی اسرائیل شده تا در خصوص آینده غزه، طرح الحاق کرانه باختری و همچنین تحولات منطقهای اخیر، از جمله حمله اسرائیل به سران حماس در دوحه، گفتوگو کند.
روبیو گفته واشینگتن قصد دارد در خصوص آزادی گروگان باقیمانده در نوار غزه و همچنین موضوع بازسازی این منطقه وارد گفتوگو شود.
طبق آخرین برآوردهای مقامهای اسرائیلی، حدود ۲۰ گروگان دیگر در غزه در اسارت به سر میبرند و پیکر حدود ۲۸ گروگان نیز در اختیار حماس قرار دارد.