۲۲ سازمان و ۱۳ چهره حقوق‌بشری در نامه‌ای با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت سلامت زینب جلالیان، قدیمی‌ترین زندانی سیاسی زن در ایران که در هجدهمین سال حبس ابد خود در زندان یزد محبوس است، خواستار انتقال فوری او به بیمارستان و دسترسی بی‌قیدوشرط او به خدمات درمانی «نجات‌بخش» شدند.
تاس سه‌شنبه ۲۵ شهریور نوشت «نیروهای ائتلاف» شرکت‌کننده در این رزمایش شامل یگان‌هایی از بنگلادش، بلاروس، هند و جمهوری اسلامی ایران است و نظامیانی از بورکینافاسو، کنگو و مالی نیز در این مانور مشارکت دارند.
جمهوری اسلامی یکی از متحدان اصلی روسیه در جنگ اوکراین به شمار می‌رود و با ارائه حمایت‌های موشکی و پهپادی نقش مهمی در این کارزار ایفا می‌کند. این همراهی یکی از دلایلی است که حکومت ایران مشمول برخی از تحریم‌های اتحادیه اروپا که در سال‌های اخیر به دلیل تجاوز روسیه به اوکراین وضع شده نیز بوده است.
رزمایش گسترده روسیه و بلاروس از ۲۱ شهریور آغاز شد که بخشی از آن در قلمرو دو کشور و بخشی دیگر در حوزه‌های دریایی بالتیک و بارنتز برگزار می‌شود.
خبرگزاری رویترز این رزمایش را «نمایش قدرت» مسکو و متحد نزدیکش، مینسک، توصیف کرده است.
در شرایطی که تنش میان مسکو و کشورهای اروپایی، به‌ویژه پس از نقض حریم هوایی لهستان از سوی پهپادهای روسی، شدت گرفته، کرملین ۲۰ شهریور تاکید کرد این رزمایش «علیه هیچ‌کسی» طراحی نشده است.
حضور غیرمنتظره پوتین در رزمایش زاپاد
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، ۲۵ شهریور در جریان بازدید غیرمنتظره از مانور مشترک با بلاروس گفت: «امروز مرحله نهایی رزمایش راهبردی زاپاد ۲۰۲۵ را برگزار می‌کنیم که ۱۰۰ هزار نظامی در آن حضور می‌یابند.»
پوتین که لباس نظامی بر تن داشت، افزود این رزمایش‌ها با هدف «دفع تجاوز احتمالی» علیه روسیه و بلاروس انجام می‌گیرند.
مقام‌های بلاروس پیش‌تر گفته بودند در بخشی از این رزمایش که در خاک این کشور برگزار می‌شود، هفت هزار نیرو مشارکت خواهند داشت.
رزمایش زاپاد پس از سرنگونی پهپادهای روسی در لهستان، اعضای شرقی ناتو را در حالت آماده‌باش قرار داده است. لهستان در پی این رویداد، مرزهای خود را با بلاروس بست.
دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان، در همین رابطه گفت رزمایش زاپاد با هدف «شبیه‌سازی اشغال کریدور سووالکی» انجام می‌شود. کریدور سووالکی به‌عنوان یکی از مناطق کلیدی و راهبردی در لهستان به شمار می‌آید.
به گفته او، لهستان هم‌زمان با برگزاری رزمایش زاپاد، حدود ۴۰ هزار نیروی نظامی را در مرز با بلاروس مستقر کرده است.
این در حالی است که افسرانی از ارتش آمریکا با حضور در بلاروس شاهد رزمایش زاپاد بوده‌اند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در روزهای اخیر کوشیده است گام‌هایی در جهت تقویت مناسبات واشینگتن و مینسک بردارد.
رویترز حضور افسران آمریکایی در بلاروس را نشانه‌ای از تلاش واشینگتن برای بهبود روابط با مینسک ارزیابی کرده است.
در این نامه که سه‌شنبه ۲۵ شهریور منتشر شد، تاکید شده که مقام‌های جمهوری اسلامی با وجود علائم بیماری تهدیدکننده جان این زندانی سیاسی، از ارائه مراقبت کافی خودداری کرده و حتی درمان او را به امضای «توبه‌نامه» مشروط کرده‌اند.
رویکردی که نویسندگان این نامه آن را بخشی از «الگوی گسترده» مشروط‌کردن درمان به سکوت یا ابراز پشیمانی سیاسی توصیف کرده و گفته‌اند جلالیان در برابر این ترفندها مقاومت کرده است.
جلالیان که هجدهمین سال از حبس ابد خود را در زندان یزد بدون رعایت اصل تفکیک جرائم می‌گذراند، ۲۲ شهریور در پیامی صوتی گفت به‌زودی هجدهمین سال زندانش تمام می‌شود اما هیچ‌گاه از مسیر خود پشیمان نیست.
او که طی این سال‌ها بدون حتی یک روز مرخصی در زندان به سر می‌برد، تاکید کرده بود مهم نیست مبارز کجا باشد، مهم این است که در راهی که انتخاب کرده ایستادگی کند و او همچنان بر همین مسیر پایدار مانده است.
۳۵ سازمان و چهره حقوق‌بشری در نامه خود با اشاره به اینکه جلالیان با مشکلات کلیوی و گوارشی، ناخنک چشم، درد دست‌وپا،اختلال بینایی و عفونت‌های دندانی دست‌وپنجه نرم می‌کند، نوشته‌اند که او از ژوئن ۲۰۲۴ دچار درد شدید شکمی و و دست‌کم ۱۰ میومِ رحمی (فیبروم‌های رحم) دارد که برایش خون‌ریزی‌های شدید ایجاد کرده است.
آن‌ها با بیان اینکه یکی از معدود پزشکانی که جلالیان را معاینه کرده، نسبت به احتمال ابتلا به سرطان رحم و ضرورت جراحی هشدار داده، اعلام کرده‌اند با این حال امکان انجام آزمایش‌های تکمیلی برای تشخیص دقیق فراهم نشده و «معاینه، تشخیص و درمان فوری» برای جلوگیری از آسیب جبران‌ناپذیر ضروری است.
بنیاد عبدالرحمن برومند، سازمان حقوق بشر اهواز، کمپین فعالین بلوچ، سازمان حقوق بشر ایران، مرکز اسناد حقوق بشر ایران، سازمان جهانی مقابله با شکنجه، محمود امیری‌مقدم، نازنین بنیادی، لادن برومند، رویا برومند، شیرین عبادی، کارین کارلکر، ریچارد رتکلیف و نازنین زاغری-رتکلیف برخی از سازمان‌ها و چهره‌های حقوق‌بشری امضاکننده این نامه هستند.
جلالیان هفتم اسفند ۱۳۸۶ بازداشت و در سال ۱۳۸۸ به اتهام «محاربه از طریق عضویت در گروه پژاک» از سوی دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شد. این حکم در سال ۱۳۹۰ با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل شد.
جلالیان در این سال‌ها بارها با رد اتهام خود تاکید کرده در زمان بازداشت به شیوههای مختلفی مانند شلاق زدن به کف پا، مشت به شکم، کوبیدن سر به دیوار و تهدید به تجاوز، مورد آزار و شکنجه قرار گرفته است.
او در دوران حبس خود با وجود مشکلات جسمی، بارها میان زندانهای خوی، قرچک ورامین، اوین، کرمان، دیزلآباد کرمانشاه و یزد جابهجا شده است.
پیش از این برخی نهادهای حقوق بشری شرح شکنجههای اعمالشده بر جلالیان برای گرفتن اعتراف اجباری را منتشر کرده‌اند.
