خییم کاتص، وزیر گردشگری اسرائیل، در جریان سفر به دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، یک توافق همکاری اقتصادی با تاکید بر زمینه گردشگری با همتای تاجیک خود امضا کرد. این اولین رخداد در این سطح است که یک مقام اسرائیلی در سفر به کشور مسلمان‌نشین آسیای مرکزی انجام داده است.
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، شنبه ۲۹ شهریور اعلام کرد روسیه بامداد شنبه در حملهای گسترده با پهپادها و موشکها به اوکراین، سه نفر را کشت و دهها تن دیگر را زخمی کرد.
زلنسکی در بیانیهای که در تلگرام منتشر کرد، گفت که روسیه حدود ۵۸۰ پهپاد و ۴۰ موشک را به سمت زیرساختها، شرکتهای تولیدی غیرنظامی و مناطق مسکونی در بخشهای مختلف این کشور شلیک کرده است.
همزمان، نیروهای مسلح لهستان اعلام کردند جنگنده‌های این کشور و متحدان ناتو، بامداد شنبه برای حفاظت از حریم هوایی لهستان به پرواز درآمدند.
فرماندهی عملیاتی لهستان در بیانیهای در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: «جنگنده‌های لهستانی و متحدان در حریم هوایی ما فعالیت دارند و همزمان سامانههای پدافند هوایی و رادارهای شناسایی در بالاترین سطح آمادهباش قرار گرفتهاند.»
دولت استونی نیز پیش از این اعلام کرد سه جنگنده نظامی میگ-۳۱ روسیه، جمعه ۲۸ شهریور، بدون اجازه وارد حریم هوایی این کشور عضو ناتو شدند و به مدت ۱۲ دقیقه این حریم را نقض کردند.
استونی این اتفاق را یک نفوذ «بیشرمانه و بیسابقه» توصیف کرد. اتحادیه اروپا و ناتو نیز این اقدام روسیه را محکوم کردند.
۲۸ شهریور، نیروهای اوکراینی در یک ضدحمله در خطوط مقدم اطراف دو شهر در شرق اوکراین تلفات سنگینی به نیروهای روسیه وارد کردند.
مسکو اعلام کرد نیروهایش دو روستای تازه را در پیشروی خود در شرق و جنوب اوکراین تصرف کردهاند اما وزارت دفاع این کشور اشارهای به ضدحمله اوکراین در نزدیکی شهرهای پوکروفسک و دوبروپیلیا نکرد.
زلنسکی در سخنرانی جمعه شب خود گفت این ضدحمله برنامه‌های روسیه را برای تحقق هدف دیرینهاش در تصرف مرکز لجستیکی پوکروفسک مختل کرده است.
او افزود: «یکی از مهمترین محورهای حمله روسیه آنجا بود اما آنها نتوانستند تهاجمی تمامعیار را آغاز کنند. نیروهای ما در حال نابود کردن قوای آنها هستند.»
الکساندر سیرسکی، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین نیز در تلگرام نوشت نیروهایش توانستهاند بین سه تا هفت کیلومتر در خطوط دفاعی روسیه پیشروی کنند.
درگیریها در جبهه جنگ روسیه و اوکراین به شکلی چشمگیر با سرعت رو به تشدید است.
در روزهای اخیر، کشورهای همسایه اوکراین و عضو ناتو، از نقض حریم هوایی خود بهوسیله نیروهای روسیه خبر دادند.
۱۸ شهریور، پس از آنکه نیروی هوایی اوکراین هشدار داد پهپادهای روسیه وارد حریم هوایی لهستان، شدهاند، جنگنده‌های لهستان و متحدانش برای تضمین امنیت حریم هوایی لهستان فعال شدند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، ۲۴ شهریور اعلام کرد ناتو با حمایت مستقیم و غیرمستقیم از اوکراین، عملا در جنگ علیه روسیه حضور دارد.
پسکوف در مصاحبه با خبرنگاران گفت: «ناتو عملا در این جنگ درگیر است. ناتو به رژیم کییف کمک مستقیم و غیرمستقیم ارائه میدهد. میتوان با قطعیت گفت که ناتو علیه روسیه میجنگد.»
این محدودیت‌ها از جمعه ۲۸ شهریور، با استناد به نگرانی‌ها درباره «وضعیت مالی» قدیمی‌ترین و ثروتمندترین دانشگاه ایالات متحده اعمال شد.
در همین راستا، وزارت آموزش ایالات متحده اعلام کرد هاروارد را تحت وضعیت «نظارت نقدی تشدید شده» قرار داده است. با این تغییر، هاروارد مجبور می‌شود ابتدا از منابع مالی خود برای پرداخت کمک‌هزینه‌های دانشجویی استفاده کند و سپس منابع فدرال را دریافت کند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در ماه‌های اخیر فشار بر دانشگاه‌ها را افزایش داده و تهدید کرده است به‌دلیل مسائلی چون اعتراضات حامیان فلسطین به حمله متحد آمریکا، اسرائیل، به غزه، سیاست‌های مرتبط با افراد ترنس، طرح‌های اقلیمی و برنامه‌های مرتبط با تنوع، برابری و شمول، بودجه فدرال آنها را قطع خواهد کرد.
خرداد ماه، روزنامه وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع آمریکایی نوشت دولت ترامپ قصد دارد با سخت‌گیری در صدور ویزا، از ادامه تحصیل مقامات و دانشجویان چینی وابسته به حزب کمونیست در آمریکا جلوگیری کند؛ از جمله در دانشگاه هاروارد، دانشگاهی که برخی در چین از آن به‌عنوان «مدرسه عالی حزب در خارج» یاد می‌کنند.
وزارت آموزش ایالات متحده خواستار آن شده است که هاروارد برای تضمین تعهدات مالی خود یک «نامه اعتباری» به ارزش ۳۶ میلیون دلار ارائه کند.
این وزارتخانه هشدار داد در صورت عدم همکاری هاروارد برای ارائه اسناد، این دانشگاه در خطر از دست دادن کامل دسترسی به منابع کمک‌هزینه‌های دانشجویی فدرال قرار دارد.
دفتر حقوق مدنی در حال بررسی این موضوع است که آیا هاروارد همچنان در فرایند پذیرش دانشجویان مقطع کارشناسی به «نژاد» توجه می‌کند یا خیر. برنامه‌ای با توجیه افزایش پذیرش اقلیت‌های نژادی که دیوان عالی آمریکا در سال ۲۰۲۳ آن را غیرقانونی اعلام کرد.
تغییرات مالی در دانشگاه‌های آمریکا
دولت ترامپ در ماه ژوییه تحقیقات فدرال خود از دانشگاه کلمبیا را با توافقی به پایان رساند که طی آن این دانشگاه پذیرفت بیش از ۲۲۰ میلیون دلار به دولت بپردازد.
دانشگاه براون نیز اعلام کرد ۵۰ میلیون دلار برای حمایت از توسعه نیروی کار محلی پرداخت خواهد کرد.
هر دو دانشگاه برخی شروط دولت را پذیرفتند و دولت آمریکا به‌دنبال توافق مشابهی با هاروارد است.
ترامپ گفته است این دانشگاه باید «دست‌کم ۵۰۰ میلیون دلار» بپردازد.
قوانین تازه اعتراضات در دانشگاه کالیفرنیا
در همین حال، دانشگاه یو‌سی‌ال‌ای (UCLA)، جمعه، مقررات تازه‌ای درباره اعتراضات اعلام کرد که نسخه نهایی سیاست‌های موقت اعمال‌شده از سپتامبر ۲۰۲۴ است.
این دانشگاه سال گذشته شاهد تظاهرات گسترده و حمله خشونت‌آمیز گروهی طرفدار اسرائیل به یک کمپ اعتراضی حامی فلسطین بود.
هاروارد با وجود صندوق سرمایه‌گذاری ۵۳ میلیارد دلاری، نشانه‌ای از بحران مالی قریب‌الوقوع بروز نداده اما پس از آغاز فشارهای دولت ترامپ در چارچوب بودجه فدرال جهت اعمال تغییرات، هزینه‌های خود را کاهش داده است.
ترامپ می‌گوید دانشگاه‌ها به «ایدئولوژی‌های چپ رادیکال» آلوده‌اند.
او به‌ویژه دانشگاه‌ها را به تساهل در برابر یهودستیزی (طی اعتراضات سال گذشته) متهم کرده است.
هاروارد برای مقابله با برخی تصمیمات دولت شکایت کرده است و یک قاضی نیز حکم داده که دولت به‌طور غیرقانونی بیش از دو میلیارد دلار از کمک‌هزینه‌های پژوهشی اعطا شده به هاروارد را لغو کرده است.
کاتص نخستین وزیر اسرائیلی است که به دوشنبه سفر کرده است. این سفر به‌منظور شرکت در نشست سازمان جهانی گردشگری انجام شد.
وزیر گردشگری اسرائیل اعلام کرد در حاشیه نشست، با مقامات شماری دیگر از کشورهای اسلامی، از جمله کشورهایی که با اسرائیل رابطه رسمی ندارند نیز دیدار کرده است.
این سفر جمعه ۲۸ شهریور، با امضای یک یادداشت تفاهم با همتای تاجیک او، جومه‌خانزاده جمشید جوره‌خان، به پایان رسید. توافقی که گامی مهم برای تقویت روابط دوجانبه و گسترش همکاری در حوزه گردشگری به شمار می‌رود.
همچنین در کنار توافق گردشگری، توافقاتی در زمینه توسعه همکاری‌های موجود دو کشور در حوزه‌هایی چون کشاورزی و توسعه روستایی مطرح شده است.
وب‌سایت اسرائیلی آی‌تی‌ان نوشت در این سفر، کاتص بر اهمیت گردشگری به‌عنوان «پل میان ملت‌ها» تاکید کرد و گفت این حوزه فرصت‌های منحصربه‌فردی برای همکاری بین‌المللی ایجاد می‌کند.
وزیر تاجیکستان نیز از سفر کاتص استقبال و ابراز امیدواری کرد که یادداشت تفاهم جدید فرصتی برای تبادل دانش و تقویت سرمایه‌گذاری گردشگری در تاجیکستان فراهم کند.
این سفر همچنین شامل دیدارهایی با مقام‌های ازبکستان نیز بوده است.
تاجیکستان در شمال شرقی ایران قرار دارد. اگرچه دو کشور مرز مشترک ندارند، با این حال ملت‌های ایران و تاجیکستان از نظر زبان، فرهنگ و تاریخ، اشتراکات پرشماری دارند.
روابط جمهوری اسلامی و تاجیکستان پیشتر چندان گرم نبود. مقامات تاجیکستان، تهران را متهم کردند که از گروههای اسلامگرا در این کشور حمایت کرده است.
از سوی دیگر بابک زنجانی، متهم اقتصادی، بخشی از اموال خود را در تاجیکستان نگهداری میکرد و جمهوری اسلامی دوشنبه را متهم به بلوکه کردن اموال او کرده بود.
از حدود ۱۰ سال پیش، تهران تلاشهایی برای افزایش سطح روابط با دوشنبه انجام داده است.
برای نمونه، سال ۱۴۰۱ و در جریان سفر تاجیکستان محمد باقری، رئیس سابق ستاد مشترک نیروهای مسلح که در حملات اسرائیل کشته شد، او یک کارخانه تولید پهپاد «ابابیل-۲» را در تاجیکستان افتتاح کرد.
از بهمن سال ۱۴۰۳، پس از سفر ی که امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان در مرداد ۱۴۰۳ به تهران داشت، دو کشور تفاهم لغو روادید را به اجرا گذاشتند تا شهروندانشان بدون نیاز به ویزا بتوانند به کشورهای هم سفر کنند.
در سالهای اخیر، تاجیکستان در حال تبدیل شدن به مقصد جدید گردشگران ایرانی است.
این کشور از جمله کشورهایی بود که حملات اسرائیل و ایالات متحده به جمهوری اسلامی را محکوم کرد و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در پیامی، از مواضع دوشنبه قدردانی کرد.
اسرائیل که در شمال غرب ایران با جمهوری آذربایجان روابط گرمی دارد، اکنون با گسترش همکاری‌های خود با تاجیکستان، در شمال شرق ایران نیز نفوذ بیشتری پیدا می‌کند.
