معاون پزشکیان درباره بازگشت تحریم‌ها: ما برای شرایط خاص اقتصادی برنامه داریم
رسانه‌های داخلی و خارجی از کاهش کل صادرات ایران به عراق از جمله صادرات گاز طبیعی خبر داده‌اند. کارشناسان معتقدند ورود رقبای جدید به بازار عراق و افزایش تعرفه‌ها در این کشور از عوامل کاهش صادرات ایران به عراق است.
وب‌سایت اقتصادی «اویل پرایس» دوشنبه ۳۱ شهریور گزارش داد صادرات گاز طبیعی ایران به عراق در فاصله آوریل تا اوت امسال ۴۰ درصد کاهش یافته است.
بر اساس این گزارش، روند نزولی صادرات گاز طبیعی ایران به عراق از سال ۲۰۲۴ آغاز شد و آمارهای جدید نشان می‌دهد که این روند ادامه یافته است.
۲۵ شهریور، عبدالامیر ربیهاوی، مدیرکل دفتر غرب آسیا در سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرده بود طبق آمار موجود این سازمان، «صادرات ایران به عراق به نسبت پنج ماه نخست سال گذشته، ۱۸ درصد کاهش داشته که البته حجم زیادی از این درصد را صادرات گاز به خود اختصاص داده» است.
او ادامه داد: «ما در پنج ماه اول سال گذشته حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار صادرات گازی به عراق داشتیم که امسال در بازه زمانی مشابه با سال قبل، این مقدار به ۹۵۰ میلیون دلار کاهش یافته است.»
بر اساس این اظهارات، در مجموع، صادرات ایران به عراق به نسبت پنج ماه اول سال گذشته، حدودا یک میلیارد دلار کاهش داشته که ۶۰۰ میلیون دلار آن مربوط به کاهش صادرات گاز بوده است.
به گفته این مقام سازمان توسعه تجارت ایران، میزان کل ارزش دلاری صادرات ایران به عراق در سال ۱۴۰۳ در این بازه زمانی حدود چهار میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده اما در پنج ماه ابتدایی امسال «به خاطر شرایط موجود در کشور»، سه میلیارد و ۷۴۹ میلیون دلار کالا به عراق صادرات شده است.
«ورود رقبای جدید» به بازار عراق
یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق بازرگانی ایران و عراق، دوشنبه درباره بازار عراق به روزنامه «اعتماد» گفت: «ورود رقبای جدید و تغییرات احتمالی بازار عراق نیازمند به‌روزرسانی مداوم اطلاعات و آمادگی فعالان اقتصادی است.»
او افزود: «تنها با آمادگی، اطلاع از تحولات بازار و همكاری فعالان اقتصادی با دولت، می‌توان از ظرفیت‌های موجود بهره‌برداری كرد و رشد پایدار در این بازار را تضمین كرد.»
حميد حسينی، عضو اتاق بازرگانی ايران نیز به این روزنامه گفت: «يكی از سياست‌های مهم عراق در سال‌های اخير، حمايت از توليد داخلی بوده است. دولت عراق مرتب تعرفه‌های وارداتی را افزايش می‌دهد و گاه اين تعرفه‌ها به ۳۶ درصد هم می‌رسد.»
ایران در سال‌های اخیر همواره یکی از تامین‌کنندگان اصلی گاز عراق بوده است.
عراق منابع گاز طبیعی فراوانی دارد اما توان بهره‌برداری از این منابع به اندازه نیاز خود را ندارد و به جای آن، به واردات گاز روی آورده است.
این کشور فاقد پالایشگاه‌های گاز لازم برای فرآوری گاز همراه استخراج شده از میدان‌های عظیم نفتی خود است و همچنان بخشی از این گازها را می‌سوزاند.
به نوشته اویل پرایس، عراق همچنین برق خود را از ایران وارد می‌کرد و صورتحساب سالانه برای هر دو حامل انرژی، گاز طبیعی و برق، حدود هفت تا هشت میلیارد دلار برآورد می‌شود.
سالار ولایتمدار، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، اعلام کرد: در صورت بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، «اجازه بازرسی کشتی‌های خود را نمی‌دهیم. تدابیری در نظر می‌گیریم تا صادرات و ارسال سلاح از ایران به کشورهای دیگر با مشکلی مواجه نشود.»
او افزود: اجرای مکانیسم ماشه دیگر نمی‌تواند اجماع جهانی لازم برای حمله به ایران را ایجاد کند.
در پی گزارش رسانه‌ها از فرار یک مدیر سابق مالی شرکت ملی نفت به دلیل «فساد»، علی‌محمد معصومیان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، اعلام کرد با هماهنگی مدیران حکومت از کشور خارج شده است. معصومیان افزود: «این سفر تابستانی بوده و در حال حاضر به تهران بازگشتم.»
پیشتر رسانه‌ها گزارش داده بودند مدیر امور بین‌الملل شرکت نفت «به دلایل نامعلومی» در ۱۸ شهریورماه از سمتش عزل شد و در آستانه بازداشت به سوئیس گریخت. پس از آن سایت رویداد ۲۴ به نقل از رییس ارتباطات وزارت نفت متواری شدن او را تکذیب کرد.
محمدرضا کاویان‌پور، رییس موسسه تحقیقات آب، هشدار داد پیش‌بینی‌ها از کاهش بارش‌ها در فصل پاییز نسبت به «وضعیت نرمال» حکایت دارد و در نتیجه، بحران آب در ایران همچنان ادامه خواهد داشت.
کاویان‌پور دوشنبه ۳۱ شهریور گفت: «موضوع کاهش بارش و طولانی شدن دوران خشکسالی به قدری جدی است که نمی‌توان با برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت یک تا دو ساله آن را حل کرد.»
او افزود با توجه به روند کاهشی بارش‌ها در سال گذشته و طبق گزارش اخیر موسسه تحقیقات آب که کاهش بارندگی به‌ویژه در مناطق غربی کشور را نشان می‌دهد، پیش‌بینی می‌شود میزان بارش در فصل پاییز کمتر از الگوی بلندمدت باشد.
به گفته کاویان‌پور، هرچند بارندگی‌ها در گذشته عمدتا در مناطق غربی و شمالی کشور رخ می‌داد، اما بر اساس برآوردهای اخیر، میزان بارش در برخی نقاط کلیدی، به‌ویژه در شمال ایران، با افت بیشتری مواجه خواهد شد.
ایرنا، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، ۳۱ شهریور با استناد به داده‌های موجود گزارش داد تنها ۳۶ درصد ظرفیت سدهای کشور به‌عنوان مهم‌ترین منابع تامین آب سطحی پر شده است.
بر اساس این گزارش، در سال آبی جاری بارش‌ها حدود ۴۰ درصد کاهش داشته، بحران منابع آبی تشدید شده و کشور پنجمین سال آبی خشک را تجربه کرده است.
طبق آخرین داده‌های شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای مهر ۱۴۰۳ تا ۱۵ شهریور امسال، ذخایر پنج سد مهم ایران به صفر رسیده است.
«اولویت با محصولاتی است که امنیت غذایی کشور را تضمین کنند»
رییس موسسه تحقیقات آب در ادامه اظهارات خود، بر لزوم «تغییر رویه» در مصارف کشاورزی و صنعتی تاکید کرد و گفت باید «به سراغ تولید محصولاتی که برای کشور ارزش افزوده بالاتری دارند و امنیت غذایی واقعی کشور را تضمین می‌کنند، برویم».
کاویان‌پور افزود: «مردم، کشاورزان و صنایع باید خود را برای این روزها آماده کنند. در این راستا نیاز است تا صنایع و کشاورزان رویه‌های خود را تغییر داده و الگوهای خود را بر اساس فناوری‌های جدید قرار دهند.»
او همچنین خواستار معرفی «ابزار و ادوات کاهنده مصرف» در بخش خانگی شد و هشدار داد با توجه به نبود چشم‌انداز بهبود منابع آبی در کوتاه‌مدت، «احتمالا شرایط سخت‌تری» در پیش خواهد بود.
مسئولان جمهوری اسلامی در حالی مردم را به صرفه‌جویی و اصلاح الگوی مصرف فرامی‌خوانند که خود از حل ریشه‌ای بحران‌های ساختاری و مدیریتی در حوزه آب و برق ناتوان بوده‌اند و حتی تعطیلی استان‌های مختلف کشور را به‌عنوان راهکاری موقت برای جلوگیری از وخامت اوضاع به کار گرفته‌اند.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، با اشاره به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد گفت که واکنش تهران با خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای «بحث رسانه‌ای یا تهدید لفظی» نیست و طرح آن در «سطوح مختلف» حکومت بررسی و آماده ارائه به صحن علنی مجلس شده است.
او افزود: «این اقدام می‌تواند پاسخی قاطع و روشن به بدعهدی‌ها و اقدامات خصمانه اروپا باشد.»
حاجی‌دلیگانی اضافه کرد: «خوشبختانه میان مسئولان کشور وحدت نظر وجود دارد و همه دستگاه‌های تصمیم‌گیر، خروج از ان‌پی‌تی را بهترین گزینه برای مقابله با اقدام کشورهای اروپایی می‌دانند.»
