دبیرکل سازمان ملل: تنها راه صلح پایدار در خاورمیانه، راهحل دو کشوری است

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که جنگ غزه به موضوع اصلی مناظره امسال تبدیل شده و ابعاد آن بیسابقه است.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که جنگ غزه به موضوع اصلی مناظره امسال تبدیل شده و ابعاد آن بیسابقه است.
او در ابتدای سخنانش به جنگ در سودان و تهاجم روسیه به اوکراین اشاره کرد، اما بیشترین تمرکز را بر غزه گذاشت. گوترش گفت: «در غزه، وحشتها در آستانه سومین سال دهشتناک است. اینها نتیجه تصمیمهایی هستند که اصول ابتدایی انسانیت را نادیده گرفتهاند. مقیاس مرگ و ویرانی فراتر از هر مناقشه دیگری در دوران دبیرکلی من است.»
او همچنین به دیوان بینالمللی دادگستری اشاره کرد که تاکنون چندین حکم درباره غزه صادر کرده است؛ از جمله الزام اسرائیل به جلوگیری از نسلکشی، اجازه برای تحقیقات مستقل و افزایش کمکهای بشردوستانه.
گوترش ضمن محکوم کردن حملات حماس در هفتم اکتبر و گروگانگیریها، تاکید کرد: «هیچ چیز نمیتواند این اقدامات را توجیه کند. اما در عین حال هیچ توجیهی برای مجازات جمعی مردم فلسطین و تخریب نظاممند غزه وجود ندارد.»
او در پایان بار دیگر خواستار اقدام فوری شد: «آنچه نیاز است روشن است: آتشبس دائمی اکنون، آزادی فوری همه گروگانها، دسترسی کامل برای کمکهای بشردوستانه. و نباید از تنها راهحل پایدار برای صلح در خاورمیانه عقبنشینی کنیم: راهحل دو کشوری.»

در بحبوحه تشدید تنشها میان مسکو و کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، نروژ اعلام کرد روسیه در سال ۲۰۲۵ سه بار حریم هوایی این کشور را نقض کرده است.
دولت نروژ سهشنبه اول مهر در بیانیهای خبر داد این رویدادها که نخستین موارد نقض حریم هوایی نروژ توسط روسیه در بیش از یک دهه اخیر به شمار میروند، بین یک تا چهار دقیقه طول کشیدهاند.
دو مورد از این رخدادها پنجم اردیبهشت و ۲۷ مرداد بر فراز دریای بارنتز در محدوده قطب شمال به وقوع پیوست.
مورد سوم نیز دوم مرداد بر فراز بخشی غیرمسکونی از استان فینمارک، شمالیترین استان نروژ که با روسیه مرز مشترک دارد، به ثبت رسید.
یوناس گار استوره، نخستوزیر نروژ، اول مهر در همین رابطه گفت: «نمیتوانیم مشخص کنیم که آیا این کار بهعمد انجام شده یا ناشی از خطاهای ناوبری بوده است. با این حال، صرفنظر از دلیل آن، این اقدام غیرقابل قبول است و ما این موضوع را به مقامات روسیه بهوضوح اعلام کردهایم.»
روابط روسیه و اکثر کشورهای عضو ناتو پس از آغاز جنگ اوکراین به سردی گراییده است. روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفندماه ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
در روزهای اخیر، اقدام روسیه در نقض حریم هوایی جناح شرقی ناتو، از جمله بر فراز لهستان و استونی، با واکنشهای شدید مقامات این کشورها و متحدانشان مواجه شده است.
احتمال اخراج دو تبعه سنگاپوری بهدلیل پرواز پهپاد در اسلو
مقامهای نروژی اول مهر از احتمال اخراج دو شهروند سنگاپوری به اتهام به پرواز درآوردن غیرقانونی پهپاد در آسمان اسلو خبر دادند.
این دو نفر شامگاه دوشنبه ۳۱ شهریور در پی مشاهده یک پهپاد بر فراز قلعه و خانه اپرای اسلو که نقض مقررات منع پرواز در مرکز پایتخت محسوب میشد، بازداشت شدند.
چند ساعت پس از این رویداد، فعالیت فرودگاههای اسلو و همچنین کپنهاگ دانمارک بهدنبال دریافت گزارشهای متعددی از مشاهده پهپاد، برای مدتی به حالت تعلیق درآمد.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد زوج سنگاپوری بازداشتشده که یکی حدودا ۵۰ ساله و دیگری حدودا ۶۰ ساله است، هدف سفر خود به نروژ را گردشگری عنوان کردهاند.
آندره کویستاد آلمه، دادستان نروژی، در پاسخی مکتوب به پرسش خبرگزاری فرانسه اعلام کرد با توجه به خارجی بودن این دو فرد، بررسی پرونده برای «اخراج یا دیپورت» آنان در دستور کار قرار خواهد گرفت.

وزیران خارجه ایالات متحده، کره جنوبی و ژاپن در بیانیهای مشترک پس از نشست خود نسبت به «افزایش فعالیتهای بیثباتکننده» در اطراف تایوان ابراز نگرانی کردند.
این سه کشور سهشنبه اول مهر مخالفت شدید خود را با «ادعاهای غیرقانونی دریایی» در دریای چین جنوبی و تلاش برای اعمال آن اعلام کردند.
خبرگزاری رویترز گزارش داد که هر چند در این بیانیه بهطور مستقیم از چین نام برده نشده است اما این موضعگیری در شرایطی منتشر میشود که تنشها میان پکن و واشینگتن و متحدانش بر سر دریای چین جنوبی ادامه دارد.
وزارت خارجه تایوان از این موضع استقبال کرد.
شیائو کوانگوی، سخنگوی این وزارتخانه در تایپه، گفت: «تایوان با ایالات متحده، ژاپن، کره جنوبی و دیگر شرکای همفکر همکاری خواهد کرد تا صلح و ثبات در تنگه تایوان و منطقه هند-پاسیفیک تضمین شود.»
اختلافها در دریای چین جنوبی و برنامه هستهای کره شمالی
چین تقریبا بر کل دریای چین جنوبی ادعا دارد. ادعاهایی که با مناطق اقتصادی انحصاری برونئی، اندونزی، مالزی، فیلیپین و ویتنام همپوشانی دارد.
اختلافهای ارضی درباره مالکیت جزایر و عوارض دریایی مختلف سالهاست ادامه دارد.
به گفته بیانیه مشترک، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، چو هیون، وزیر خارجه کره جنوبی و ایوایا تاکهشی، وزیر خارجه ژاپن، دوشنبه در نیویورک دیدار کردند.
آنان علاوه بر موضوع تایوان و دریای چین جنوبی، درباره تعهد سه کشور به پایان دادن برنامه هستهای کره شمالی نیز گفتوگو کردند.
چین که تایوانِ دموکراتیک را بخشی از قلمرو خود میداند، در سالهای اخیر فعالیتهای نظامیاش را در اطراف این جزیره گسترش داده و از جمله مانورهای جنگی برگزار کرده است.
دولت تایوان ادعاهای ارضی چین را رد میکند.
سابقه تنشهای پکن و تایپه
ریشه اختلافها میان چین و تایوان به سال ۱۹۴۹ بازمیگردد؛ زمانی که پس از پایان جنگ داخلی چین، دولت ملیگرایان به رهبری حزب کومینتانگ به جزیره تایوان عقبنشینی کرد و جمهوری خلق چین در سرزمین اصلی تشکیل شد.
پکن از آن زمان تایوان را بخشی از قلمرو خود دانسته و خواستار «اتحاد مجدد» با این جزیره بوده است.
ایالات متحده در سالهای اخیر حمایت دیپلماتیک و نظامی خود را از تایوان افزایش داده که فروش تسلیحات پیشرفته به تایپه، موجب خشم چین شده است.
تایوان با وجود فشارهای پکن، ساختار سیاسی دموکراتیک خود را حفظ کرده و دولت آن بارها تاکید کرده است آینده این جزیره تنها باید از سوی مردم آن تعیین شود.

پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو)، به درخواست استونی و بر اساس ماده چهارم معاهده واشینگتن تشکیل جلسه داد و نقض حریم هوایی این کشور از سوی روسیه را شدیدا محکوم کرد.
ناتو سهشنبه اول مهر، در بیانیهای تصریح کرد: «روسیه مسئولیت کامل این اقدامات را بر عهده دارد. این اقدامات تحریکآمیز خطر سوءمحاسبه و به خطر افتادن جانها را به همراه دارد و باید متوقف شود.»
به گفته ناتو، پاسخ به این اقدامات «قاطع و بازدارنده» خواهد بود.
این سازمان ۲۱ شهریور رزمایش «نگهبان شرقی» را برای تقویت توان دفاعی در جناح شرقی خود آغاز کرده و قصد دارد ظرفیتهای دفاع هواییاش را افزایش دهد.
در پایان بیانیه ناتو آمده است: «ناتو و متحدانش همه ابزارهای نظامی و غیرنظامی لازم را برای دفاع از خود به کار خواهند گرفت و اجازه نخواهند داد اقدامات روسیه ما را از حمایت پایدار از اوکراین بازدارد. امنیت اوکراین بخشی از امنیت ماست.»
متحدان ناتو ۳۱ شهریور در شورای امنیت سازمان ملل، روسیه را به نقض حریم هوایی در استونی و لهستان متهم کردند. اقدامی که به گفته بریتانیا، میتواند خطر درگیری مستقیم نظامی را به همراه داشته باشد.
ایوت کوپر، وزیر خارجه بریتانیا، در این نشست خطاب به نماینده روسیه گفت: «این اقدامات بیپروای شما خطر رویارویی مستقیم میان ناتو و روسیه را افزایش میدهد.»
او تاکید کرد: «اتحاد ما ماهیتی دفاعی دارد اما برای دفاع از آسمان و خاک ناتو آمادهایم.»
کوپر هشدار داد پروازهای بدون مجوز روسیه در فضای ناتو بیپاسخ نخواهند ماند.
استونی جمعه اعلام کرد سه جنگنده میگ-۳۱ روسی به مدت ۱۲ دقیقه وارد حریم هوایی این کشور شدهاند و سپس مجبور به عقبنشینی شدند.
وزیر خارجه استونی ۲۸ شهریور از نقض حریم هوایی این کشور از سوی جنگندههای روسیه خبر داد و اعلام کرد: «روسیه تاکنون چهار بار در سال جاری حریم هوایی استونی را نقض کرده که به خودی خود غیرقابل قبول است اما نقض امروز که طی آن سه جنگنده وارد حریم هوایی ما شدند، بیسابقه و بیشرمانه بود.»
او افزود: «آزمایش مداوم مرزها و رفتار تهاجمی روسیه باید با افزایش سریع فشارهای سیاسی و اقتصادی پاسخ داده شود.»
این حادثه تنها چند روز پس از ورود بیش از ۲۰ پهپاد روسی به حریم هوایی لهستان رخ داد که برخی از آنها بهوسیله جنگندههای ناتو سرنگون شدند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این اقدامات را «غیرتصادفی» توصیف کرد.
آندری سیبیها، وزیر خارجه اوکراین نیز گفت: «پاسخ قاطع یعنی تهدید نباید حتی برای یک دقیقه تحمل شود، بلکه باید خنثی شود.»
او بار دیگر پیشنهاد کییف را برای یکپارچهسازی سامانههای پدافندی اوکراین با کشورهای همسایه تکرار کرد.
مایکل والتز، نماینده جدید آمریکا در سازمان ملل، در نخستین حضورش تاکید کرد: «ایالات متحده و متحدان ما از هر وجب خاک ناتو دفاع خواهند کرد.»
در مقابل، دیمیتری پولیانسکی، معاون سفیر روسیه در سازمان ملل، این اتهامات را «نمایشی پوچ» خواند و گفت: «وقتی آماده گفتوگویی جدی درباره امنیت اروپا و آینده مشترک این قاره شدید، ما هم آمادهایم.»
فرماندهی عملیاتی لهستان ۱۸ شهریور در پیامی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «جنگندههای لهستان و متحدان در حریم هوایی ما فعالیت میکنند، در حالیکه سامانههای پدافند هوایی و شناسایی راداری زمینی به بالاترین سطح آمادهباش رسیدهاند.»
پیشتر، نیروی هوایی اوکراین در پیامرسان تلگرام گفته بود پهپادها به سمت غرب حرکت میکنند و شهر زاموشچ در لهستان را تهدید میکنند.

ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، قرار است با هدف درخواست حمایت بیشتر از متحدان با دونالد ترامپ دیدار و در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کند اما واقعیت این است که کییف برای مرحلهای جدید از جنگ آماده میشود: مرحلهای که در آن بیش از گذشته بر توان داخلی خود تکیه خواهد کرد.
خبرگزاری رویترز سهشنبه اول مهر در گزارشی نوشت امیدهای اوکراین برای اعمال تحریمهای سختتر آمریکا علیه روسیه، کمرنگ شده است.
هر چند تلاشهای فشرده دیپلماتیک اروپا و عذرخواهی کییف پس از تنشهای فوریه گذشته در کاخ سفید، موجب ازسرگیری همکاریهای اطلاعاتی و ارسال تسلیحات شد، با این حال، لابیهای گسترده نتوانستهاند رییسجمهوری آمریکا را متقاعد کنند تا تحریمهایی وضع کند که اقتصاد جنگی مسکو را به اندازه کافی تحت فشار بگذارد.
اکنون طبق نظرسنجیها تنها ۱۸ درصد اوکراینیها به پایان جنگ در سال جاری امید دارند.
در حالی که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، با استقبال گرم دیدن در نشست آلاسکا با ترامپ، دستاورد دیپلماتیک مهمی کسب کرد، نشانههایی وجود دارد که اوکراین رویکردی تازه در پیش گرفته و تمرکز خود را بر حملات مستقیم با پهپادهای دوربرد علیه پالایشگاهها و بنادر روسیه گذاشته است.
این اقدامات با هشدار مسکو درباره کاهش احتمالی تولید نفت همراه شده است.
زلنسکی در دیدار با ترامپ بار دیگر درخواست تحریمهای جدید علیه روسیه را مطرح خواهد کرد و همزمان بهدنبال برگزاری نشستی درباره شبهجزیره کریمه است تا مانع از هرگونه بحث در مورد به رسمیت شناخته شدن این منطقه به عنوان بخشی از روسیه شود.

در میدان نبرد، روسیه با وجود پیشرویهای پیوسته، نتوانسته است شهر کلیدی پوکروفسک را تصرف کند.
گرچه حمایت آمریکا از کییف کاهش یافته اما همچنان برای بقای اوکراین حیاتی است.
اوکراین تاکنون بیش از دو میلیارد دلار برای خرید تسلیحات آمریکایی از جمله سامانههای پاتریوت و موشکاندازهای هایمارس تامین کرده است.
یک دیپلمات ارشد اروپایی به رویترز گفت همین سازوکارهای تازه خرید سلاح، به کییف امکان داده بر موضع دفاعی خود استوارتر شود.
مقامهای اوکراینی تاکید دارند استراتژی اصلی، جلوگیری از موفقیت نظامی روسیه است.
آندری زاگورودنیوک، وزیر دفاع پیشین، گفت: «هدف این است که روسیه را خنثی کنیم؛ این میتواند به ثبات نسبی و آغاز بازسازی منجر شود؛ حتی اگر مسکو حاضر به توقف جنگ نباشد.»
با این حال، برخی مقامهای پیشین اوکراین باور ندارند ترامپ هیچگاه علیه روسیه تحریمهای جدی اعمال کند.
یکی از آنها به رویترز گفت: «گفتوگوهای طولانی آمریکا، اروپا و اوکراین درباره تضمینهای امنیتی بیشتر شبیه یک رقص آیینی است؛ زیبا به نظر میرسد اما واقعیت این است که مردم همچنان کشته میشوند.»


امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه در کنفرانس بینالمللی برای حل و فصل مسالمتآمیز مسئله فلسطین و اجرای راه حل دو کشوری در نیویورک، با اشاره به جنگ ۱۲ روزه گفت: «فرانسه هرگز در ایستادن کنار اسرائیل تردید نکرده، حتی زمانی که امنیت آن در خطر بود، از جمله هنگام حملات جمهوری اسلامی.»
او اضافه کرد: «به رسمیت شناختن دولت فلسطین شکستی است برای حماس و برای همه کسانی که به یهودستیزی دامن میزنند و خواستار نابودی دولت اسرائیل هستند.»