مقام حماس: شناسایی کشور فلسطین نتیجه حمله به اسرائیل است
اسامه حمدان، از رهبران حماس، در گفتوگو با شبکه المیادین گفت شناسایی دولت فلسطین از سوی برخی کشورها «گامی در مسیر درست» است و آن را نتیجه مقاومت فلسطینیها بهویژه پس از عملیات «طوفان الاقصی» در حمله به اسرائیل دانست.
او تأکید کرد صرف شناسایی کافی نیست.
حمدان از جامعه جهانی خواست این تحولات دیپلماتیک را به فشار واقعی بر اسرائیل از جمله اعمال تحریمها تبدیل کند، نه تحمیل شروط بر ملت فلسطین.
او هشدار داد برخی دولتها میکوشند با بسنده کردن به شناسایی نمادین، از مسئولیت تحریم اسرائیل شانه خالی کنند و حمایت واقعی را به «توصیههای مبهم» تقلیل دهند.
صادق خان، شهردار لندن، پس از حملات اخیر دونالد ترامپ او را «نژادپرست، زنستیز و اسلامهراس» توصیف کرد و گفت رئیسجمهور آمریکا «ذهنش درگیر لندن و شهردار آن است».
ترامپ گفت لندن تحت اداره «شهرداری وحشتناک» قرار دارد.
ترامپ اشاره کرد شریعت اسلامی در لندن اجرا میشود. دونالد ترامپ در ادامه حملاتش به شهردار لندن گفت میزان جرم و جنایت در این شهر «سر به فلک کشیده» و صادق خان مسئول آن است.
او همچنین عملکرد شهردار لندن در زمینه مهاجرت را «فاجعهبار» توصیف کرد.
خبرگزاری رویترز در یادداشتی به بازگشت قریبالوقوع تحریمهای بینالمللی ایران پرداخت و نوشت که این تحریمها احتمالا صادرات حیاتی نفت این کشور را متوقف نخواهد کرد اما میتواند برای پالایشگران چینی سودآور باشد و امکان دسترسی آنها را به سهم بزرگتری از نفت تخفیفی ایران، فراهم کند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان از ششم شهریور ماه روند ۳۰ روزه فعال شدن مکانیسم ماشه (اسنپبک) را آغاز کردند که منجر به بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران خواهد شد.
آنها تهران را به نقض توافق برجام متهم کردهاند؛ توافقی که هدف آن جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای بود.
رویترز چهارشنبه دوم مهر نوشت که دیپلماتهای ایرانی و اروپایی، سهشنبه در نیویورک در مذاکراتی «آخرین لحظهای» دیدار کردند اما احتمال جلوگیری از اجرای اسنپبک، اندک توصیف میشود.
تحریمهای تنبیهی که قرار است در پایان ماه جاری میلادی اجرایی شوند، شامل ممنوعیت فروش سلاح، محدودیت بر آزمایش و فناوری موشکهای بالستیک، مسدود کردن داراییها، ممنوعیت سفر و ممنوعیت تولید فناوری هستهای است.
این اقدام همچنین مبنای حقوقی لازم را برای اتحادیه اروپا و بریتانیا فراهم میکند تا دوباره محدودیتها را علیه بخشهای بانکی، کشتیرانی و انرژی ایران، اعمال کنند.
بازگشت تحریمها میتواند عملا به معنای «مرگ توافق هستهای سال ۲۰۱۵» (برجام) باشد؛ توافقی که با خروج دونالد ترامپ، رییسجمهوری وقت آمریکا از آن در سال ۲۰۱۸ ضربه سنگینی متحمل شد و پس از آن، تحریمهای سختگیرانه آمریکا علیه حکومت ایران، دوباره برقرار شد.
چین و روسیه اعلام کردهاند از اجرای تحریمهای بازگشتی حمایت نخواهند کرد.
صادرات نفت ایران و روشهای دور زدن تحریمها
تحریمهای غربی از سال ۲۰۱۰ صنعت نفت ایران را هدف قرار دادند و باعث کاهش تولید و افت صادرات شدند.
بر اساس دادههای بانک فدرال رزرو سنتلوئیس، صادرات نفت خام ایران از حدود ۲.۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۱ به کمتر از یک میلیون بشکه در سال ۲۰۱۴ سقوط کرد.
پس از توافق برجام، اکثر تحریمها برداشته شد و صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۷ به ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز رسید اما خروج آمریکا از توافق و بازگشت تحریمها باعث سقوط شدید صادرات شد و در سال ۲۰۲۰ به پایینترین سطح یعنی ۴۴۴ هزار بشکه در روز رسید.
اروپا نیز از سال ۲۰۱۹ خرید نفت ایران را متوقف کرد.
با این حال، تاثیر محدودیتهای آمریکا به تدریج کاهش یافت زیرا حکومت ایران و معاملهگران و خریداران نفت بهویژه در چین، شبکهای پیچیده برای دور زدن تحریمها ایجاد کردند.
این شبکه شامل شرکتهای صوری، ناوگان قدیمی و اغلب بدون بیمه نفتکشها، انتقال کشتی به کشتی در دریا و خاموش کردن سیستمهای رهیابی بود تا ردیابی نفتکشها دشوارتر شود.
ایالات متحده در سالهای اخیر دامنه تحریمها را گسترش داده و هزاران فرد، نفتکش، تاجر و پالایشگاه و بندر چینی را هدف قرار داده است اما این اقدامات تاثیر محدود و کوتاهمدتی بر جریان فروش نفت ایران داشتهاند.
بازی قدرت چین در بازار نفت ایران
رویترز در یادداشت خود نوشت که صادرات نفت ایران از سطح پایین سال ۲۰۲۰ به تدریج بهبود یافت و در سال ۲۰۲۴ به ۱.۵ میلیون بشکه در روز رسید که حدود چهارپنجم آن به چین تحویل داده شد.
این بهبود به ایران درآمدی حیاتی بخشیده است؛ حتی اگر نفت آن با تخفیف فروخته شود.
در سال ۲۰۲۴، صنعت نفت و پتروشیمی حدود یکچهارم تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل میداد.
تحریمهای بازگشتی بدون تردید مسیر معاملات با ایران را پیچیدهتر خواهد کرد اما همانطور که تجربه گذشته نشان داده، فعالان در دور زدن این محدودیتها مهارت یافتهاند و به احتمال زیاد راههای تازهای برای عبور از موانع پیدا خواهند کرد.
این تحریمها ممکن است برخی خریداران آسیایی را منصرف کند اما انتظار نمیرود چین خرید نفت ایران را متوقف کند. برعکس، پالایشگران چینی میتوانند از این فرصت بهرهبرداری کرده و نفت مازاد ایران را با تخفیفهای بیشتر خریداری کنند و اهرم فشار بیشتری در معاملات به دست آورند.
تضعیف کارایی تحریمهای غربی
پکن که با تحریمهای ایران مخالف است، از سال ۲۰۲۲ انتشار دادههای رسمی واردات نفت ایران را متوقف کرده تا از نظارت غرب بگریزد.
چین در هفتههای اخیر نشان داده که تحریمهای غرب و آمریکا را نادیده میگیرد؛ از جمله با واردات محمولههای گاز طبیعی مایع از پروژه «آرکتیک الانجی-۲» روسیه که تحت تحریمهای سنگین قرار دارد.
رویترز بر این اساس نوشت: «بنابراین بعید است که چین با بازگشت تحریمها خرید نفت ایران را کاهش دهد.»
به گفته تحلیلگران، تضعیف تدریجی کارایی تحریمهای غربی علیه ایران و روسیه اکنون به یکی از ویژگیهای اصلی بازارهای بینالمللی نفت و گاز تبدیل شده و یک نظام دو لایه از تجارت «مطابق با قانون» و «غیرمطابق با قانون» ایجاد کرده است: «در نتیجه احتمالا بازگشت تحریمها و فروپاشی کامل برجام تاثیر چشمگیری بر صادرات حیاتی نفت ایران نخواهد داشت و تجارت نفت این کشور بیش از پیش به سایههای بازار جهانی منتقل خواهد شد.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در گفتوگو با شبکه آربیسی در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ که روسیه را «ببر کاغذی» توصیف کرده بود، گفت: «روسیه قطعاً ببر نیست. روسیه بیشتر به خرس تشبیه میشود؛ و چیزی به نام خرس کاغذی وجود ندارد. روسیه یک خرس واقعی است.»
این موضع یک روز پس از آن مطرح شد که ترامپ گفت اوکراین قادر است همه سرزمینهای اشغالشده را بازپس گیرد و روسیه را «ببر کاغذی با اقتصادی در حال فروپاشی» توصیف کرد.
تصاویر ماهوارهای تحلیل شده بهوسیله خبرگزاری آسوشیتدپرس نشان میدهد ایران بازسازی سایتهای تولید موشک خود را که در جریان جنگ ۱۲ روزه هدف قرار گرفتند، آغاز کرده است. با این حال کارشناسان میگویند مؤلفهای کلیدی هنوز غایب است: میکسرهای بزرگ برای تولید سوخت جامد موشکها.
آسوشیتدپرس چهارشنبه دوم مهر در گزارش خود تاکید کرد بازسازی توان موشکی برای جمهوری اسلامی حیاتی است، زیرا تهران احتمال میدهد در آینده نزدیک دور تازهای از جنگ با اسرائیل رخ دهد.
بر اساس این گزارش، موشکها یکی از معدود ابزارهای بازدارندگی ایران پس از تخریب گسترده سامانههای پدافندی در جنگ اخیر هستند. سامانههایی که مقامات ایران تاکید کردهاند هرگز موضوع مذاکره با غرب نخواهند بود.
کارشناسان موشکی میگویند دستیابی به میکسرهای تولید سوخت جامد هدف اصلی تهران است؛ بهویژه با توجه به احتمال بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل در پایان ماه جاری که توسعه برنامه موشکی را نیز شامل میشود.
قرار است مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، چهارشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کند. او احتمالا به برنامه هستهای جمهوری اسلامی خواهد پرداخت و حفظ توان موشکی حکومت ایران را «ضرورتی برای بازدارندگی» خواهد خواند.
سایتهای تخریب شده و اهمیت میکسرها
میکسرهای موسوم به «سیارهای» تیغههایی دارند که به دور یک محور مرکزی میچرخند و برای ترکیب یکنواخت سوخت جامد ضروریاند. ایران در گذشته برخی قطعات و مواد مرتبط با سوخت موشک را از چین خریداری کرده و کارشناسان میگویند که ممکن است دوباره به این مسیر روی بیاورد.
آسوشیتدپرس نوشت تصاویر ماهوارهای ماه جاری نشان میدهد در دو سایت پارچین و شاهرود، ساختوساز در حال انجام است.
به گفته سم لِیر، پژوهشگر مرکز جیمز مارتین، ساختمانهای مخصوص ترکیب سوخت در حال تعمیر هستند.
حملات اسرائیل به این منطقه، ظاهرا با هدف تخریب همین ساختمانها و تجهیزات صورت گرفت.
ایران پایگاههای تولید موشک سوخت جامد در پارچین، خُجیر و شاهرود دارد که حتی پیش از جنگ اخیر (در اکتبر ۲۰۲۴) هدف حملات اسرائیل قرار گرفتند.
سرعت بازسازی این تاسیسات نشاندهنده جایگاه محوری برنامه موشکی برای تهران است؛ در حالی که سایتهای هستهای آسیبدیده شاهد چنین فعالیتی نبودهاند.
پیامدهای جنگ و ظرفیت تولید
به گزارش اندیشکده یهودی امنیت ملی آمریکا، ایران در جنگ ۱۲ روزه، ۵۷۴ موشک بالستیک به سمت اسرائیل شلیک کرد و پیشتر در تبادل آتشهای محدود، ۳۳۰ موشک دیگر پرتاب کرده بود.
ارتش اسرائیل پیش از این ظرفیت زرادخانه ایران را حدود دو هزار و ۵۰۰ موشک برآورد کرده بود که به این ترتیب بیش از یکسوم این ذخایر مصرف شده است.
کارل پارکین، پژوهشگر مرکز جیمز مارتین، به آسوشیتدپرس گفت که حکومت ایران پیش از جنگ در مسیر تولید بیش از ۲۰۰ موشک سوخت جامد در ماه قرار داشت. ظرفیتی که باعث شد تاسیسات ساخت موشک، هدف اصلی حملات باشند: «اسرائیل تولید مخلوط سوخت را گلوگاه اصلی برنامه میدانست. اگر ایران بر این محدودیت غلبه کند، میتواند دوباره به تولید انبوه بازگردد.»
عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع جمهوری اسلامی، بیش از یک ماه پیش اعلام کرد: «جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل برخی اولویتهای ما را تغییر داده است. اکنون تمرکز بر تولید تجهیزاتی با دقت و توان عملیاتی بالاتر است.»
نقش چین و معادلات منطقهای
جمهوری اسلامی ممکن است برای تهیه میکسر و سوخت موشک به چین متکی شود. مواد شیمیایی مشابهی که احتمالا در انفجار بزرگ بندر رجایی در بندرعباس نقش داشتند. حادثهای که دستکم ۷۰ کشته بر جای گذاشت.
چند روز پس از آن، آمریکا شرکتهای چینی مرتبط با فروش مواد پیشران به ایران را تحریم کرد.
گزارشها حاکی است سپاه پاسداران پیشتر یک میکسر سیارهای به تاسیسات زیرزمینی ساخت موشک در مصیاف سوریه منتقل کرده است.
ارتش اسرائیل پیش از این تصاویری منتشر کرد که شباهت دستگاه موجود در این مرکز به محصولات شرکتهای چینی را نشان میداد.
پزشکیان اوایل شهریور ماه همراه مقامهای نظامی در رژه «روز پیروزی» چین شرکت کرد. با این حال دولت ایران گزارشی درباره محتوای گفتوگوها با شی جینپینگ ارائه نکرد و رسانههای دولتی چین هم به درخواست احتمالی تهران برای کمک اشارهای نکردند.
وزارت خارجه چین در واکنش به پرسشها اعلام کرد که پکن «مایل است از نفوذ خود برای کمک به صلح و ثبات خاورمیانه استفاده کند» و از حمایت از «حاکمیت و امنیت ایران» سخن گفت.
آینده برنامه موشکی جمهوری اسلامی
کارشناسان میگویند پکن میتواند علاوه بر سوخت، سیستمهای هدایت و ریزپردازندههای لازم را نیز برای موشکهای ایران فراهم کند.
یک کارشناس از اندیشکده هادسون معتقد است که اگر حکومت ایران از روابط خود با چین برای تقویت توان نظامی استفاده کند، «جنگ ۱۲ روزه تنها یک وقفه کوتاه خواهد بود نه شکستی تعیینکننده».
به گفته لِیر نیز اگر تهران تولید را به سطح پیش از جنگ بازگرداند، «حجم بالای موشکهای ساخته شده» کار اسرائیل را برای «نابود کردن یا رهگیری» دشوارتر خواهد کرد.
این پژوهشگر مرکز جیمز مارتین گفت: «ایران به وضوح سرمایهگذاری بزرگی روی برنامه موشکی خود کرده و بعید است هرگز حاضر به مذاکره برای کنار گذاشتن آن شود.»
طوفان راگاسا، قدرتمندترین طوفان حارهای امسال، پس از گرفتن جان ۱۴ نفر و مفقود شدن بیش از ۱۲۰ نفر در تایوان و بعد از وارد کردن خسارات گسترده به هنگکنگ، به سمت جنوب چین با میلیونها نفر جمعیت، در حرکت است.
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، سازمان آتشنشانی تایوان چهارشنبه دوم مهر اعلام کرد ۱۲۹ تن در شهرستان هوالین در شرق این جزیره پس از طغیان یک دریاچه سد و ورود سیلاب به شهر گوانگفو، ناپدید شدند.
طوفان راگاسا از دوشنبه بخشهای بیرونی این جزیره را درنوردیده است.
بسیاری از ساکنان این شهر توریستی از عدم هشدار به موقع مقامات تایوانی که معمولا در جابهجایی مردم از مناطق خطر سریع عمل میکنند، انتقاد کردند.
امواج بلند طوفان راگاسا به سواحل شرقی و جنوبی هنگکنگ رسید و آب دریا وارد خیابانها و مناطق مسکونی شد.
کاربران شبکههای اجتماعی ویدیوهایی از ورود آب به هتل فولرتون در جنوب جزیره منتشر کردند.
در این تصاویر، آب از درهای شیشهای هتل وارد شده و کف ساختمان را پوشانده است.
چیندرآمادهباشکامل
سازمان امور دریایی چین برای نخستین بار در سال جاری «هشدار قرمز» برای امواج صادر و پیشبینی کرد امواج طوفانی تا ارتفاع ۲.۸ متر در بخشهایی از استان گوانگدونگ ایجاد شود.
چیم لی، کارشناس ارشد انرژی و تغییرات اقلیمی در واحد اطلاعات اکونومیست گفت: «دلتای رودخانه پیرل یکی از آمادهترین مناطق برای مقابله با طوفان محسوب میشود و به همین دلیل انتظار نداریم اختلالات گستردهای رخ دهد.»
تخلیهگستردهدرگوانگدونگ
انتظار میرود راگاسا پس از عبور از حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب هنگکنگ، بعدازظهر چهارشنبه به سواحل جنوب چین برسد.
شهرهای گوانگژو، شنژن، فوشان و دونگگوان که در مسیر طوفان قرار دارند، حدود ۵۰ میلیون نفر جمعیت دارند.
وزارت مدیریت بحران چین سهشنبه دهها هزار چادر، تخت تاشو و تجهیزات امدادی به گوانگدونگ ارسال کرد.
تاکنون بیش از ۷۷۰ هزار نفر از مناطق در معرض خطر تخلیه شدهاند.
رسانههای محلی گزارش دادند برخی مغازهها و رستورانها کامیونهای بزرگ را مقابل ویترینهای خود پارک کردهاند تا از طوفان محافظت شوند.
هشدارموجهایطوفانوآمارتلفات
سازمان امور دریایی چین در مورد خطر بالای سیل در شنژن، بهویژه در نواحی کمارتفاع هشدار داد.
انتظار میرود هشدار طوفان تا پنجشنبه ادامه یابد.
مقامات هنگکنگ سطح هشدار طوفان را از ۱۰ به هشت کاهش دادند اما شهر همچنان تعطیل است.
بر اساس آمار مقامات بهداشتی، طوفان تاکنون ۵۰ نفر را مجروح کرده و ۷۹۱ نفر در ۵۰ پناهگاه اضطراری دولتی جای گرفتهاند.
در همین حال، کازینوهای ماکائو تصمیم به تعطیلی سالنهای خود گرفتند. مهمانان مقیم در هتلهای این شهر نیز اجازه خروج ندارند.
راگاسا هفته گذشته در غرب اقیانوس آرام شکل گرفت و با بهرهگیری از آبهای گرم دریا و شرایط جوی مناسب، بهسرعت قدرت گرفت.
این طوفان دوشنبه با سرعت باد بیش از ۲۶۰ کیلومتر در ساعت به بالاترین رده یعنی پنج رسید.
اکنون راگاسا به طوفان رده سه تبدیل شده اما همچنان میتواند درختان و تیرهای برق را سرنگون کند، شیشهها را بشکند و به ساختمانها آسیب بزند.