مرتضی قربانی، مشاور عالی فرمانده کل سپاه پاسداران، درباره جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل گفت: «اسرائیل با همه توان و مطالعات دقیق خود به ایران حمله کرد، اما به برکت قرآن و ولایت فقیه، در همان روزهای نخست دچار رعب و وحشت شد.»
او افزود: «هرچند تعدادی از فرماندهان بزرگ ما در همان ساعت‌های اولیه به شهادت رسیدند، ولی رهبر انقلاب خیلی زود پرچم را به دست فرماندهان دیگر سپرد.»
قربانی گفت: «باید مراقب باشیم امکانات و تجملات ما را از مردم جدا نکند، روحانیت باید همچنان در میان مردم بماند، وحدت جامعه را حفظ کند و همگان را زیر پرچم ولایت آماده نگه دارد.»
مهدی فراحی شاندیز، زندانی سیاسی، در سومین روز اعتصاب غذا خود، از مردم ایران خواست «در همه‌جا» و با «هر وسیله‌ای» به‌منظور «برچیدن اختاپوس» نظام اسلامی اخلال ایجاد کنند تا «قدرت به دست مردم بازگردد».
او در این فراخوان با اشاره به «رنج نبرد» و «گنج پیروزی» از مردم خواست «هرکجا هستند» فعال شوند و تاکید کرد که وقتی مردم به میدان بیایند، «قوی‌ترین بمب‌های جهان» هم ناتوان می‌شوند.
فراحی همچنین خواستار بسیج «حول محور شعار مردمی و اصولی زن، زندگی، آزادی» شد و از معترضان خواست برای «رهایی از نابرابری جنسیتی و طبقاتی» به خیابان‌ها بیایند تا به «آرزوی انقلاب بهمن» یعنی «برقراری حاکمیت مردم» دست یابند.
در ادامه روند صعودی قیمت ارزهای خارجی در ایران پس از فعال‌شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان‌ملل، عصر چهارشنبه قیمت دلار در بازار آزاد ایران با افزایش بیش از هزار تومان نسبت به اوایل روز، به حدود ۱۱۶ هزار و ۴۰۰ تومان رسید.
همزمان قیمت پوند بریتانیا به مرز ۱۵۷ هزار تومان و یورو به ۱۳۶ هزار و ۵۰۰ تومان نزدیک شد.
روزنامه کیهان، زیر نظر نماینده علی خامنه‌ای، قطع اینترنت افغانستان را به کنترل قیمت ارز در ایران مرتبط کرد و نوشت قیمت دلار در ایران «با اشراف سرویس‌های اطلاعاتی دشمن در افغانستان، امارات متحده عربی و عراق» تعیین می‌شود که باید «به غیرت هر ایرانی» بر بخورد.
مقام‌های جمهوری اسلامی تاثیرگذاری بازگشت تحریم‌ها را انکار کرده و بالا رفتن نرخ ارز را موضوعی روانی می‌خوانند.
محمدرضا فرزین، رییس‌کل بانک مرکزی، روز سه‌شنبه گفت: «از لحاظ منابع ارزی و طلا، اطمینان لازم را داریم و قطعا این شرایط مدیریت خواهد شد.»
علی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد، بانک مرکزی را «مسئول اول و آخر» سیاست‌های ارزی، پولی و تورم در کشور خواند و گفت: «وزیر اقتصاد به‌هیچ عنوان پاسخگوی هیچ کدام از سیاست‌های ارزی و پولی که در بانک مرکزی اتخاذ می‌شود نیست.»
تقی مهری، معاون فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، گفت: «فراجا دارای نیروهای مومن، متعهد، ولایت مدار ، متخصص و انقلابی است.» او افزود: «هر کجای کشور که مردم عزیزمان پلیس را می‌بینند، احساس آرامش می‌کنند.»
مهری اضافه کرد: «امروز امنیت کشور ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای منطقه و حتی جهان در سطح بی‌نظیری قرار دارد. »
هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد مصوبه مجلس درباره «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با کشورهای متخاصم» تایید شده است. با این تصمیم، این طرح که پیش از این نگرانی‌های بسیاری برای فعالان مدنی و حقوق بشری ایجاد کرده بود، تبدیل به «قانون» شد.
طحان نظیف، چهارشنبه ۹ مهر در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به ابهامات و اشکالات قبلی این مصوبه نوشت پس از انجام اصلاحات در مجلس و بررسی مجدد در شورای نگهبان، این مصوبه «مغایر با موازین شرع و اصول قانون اساسی شناخته نشد».
بر اساس روال قانونی، این مصوبه پس از تایید شورای نگهبان برای ابلاغ به رییس‌جمهوری ارسال خواهد شد تا وارد مرحله اجرا شود.
جزییات این طرح ۹ ماده‌ای که دو فوریت آن چهار روز پس از آغاز درگیری نظامی دوازده‌روزه بین اسرائیل و جمهوری اسلامی تصویب شده بود، هشتم تیر اعلام شد.
از آن زمان تا کنون این طرح چندین بار از سوی شورای نگهبان رد و برای اصلاح به مجلس بازگردانده شده بود.
این شورا تیرماه در نامه‌ای به هیات‌رییسه مجلس، اعلام کرد برخی عبارات در متن طرح دارای ابهام‌اند و می‌توانند منجر به «سوءاستفاده و تفسیرهای ناصحیح» شوند.
از جمله این ایرادات، تعریف مبهم افساد فی‌الارض، تعیین دامنه «کشورهای متخاصم» بدون سازوکار قانونی مشخص و تفکیک نکردن بین جاسوسی نظامی با فعالیت‌های مدنی یا رسانه‌ای است.
هنوز از مجموعه تغییرات اعمال شده از سوی شورای نگهبان و مجلس در نسخه نهایی این طرح که حالا به قانون تبدیل شده، اطلاعی موجود نیست.
طرح اولیه مجلس چه بود؟
طبق ماده یک این قانون، هرگونه فعالیت اطلاعاتی، جاسوسی یا اقدام عملیاتی برای «رژیم صهیونیستی، ایالات متحده یا سایر دولت‌ها و گروه‌های متخاصم، مصداق افساد فی‌الارض شناخته شده» و مشمول مجازات مندرج در ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی خواهد بود.
ماده دو نیز هرگونه مساعدت مستقیم یا غیرمستقیم برای تقویت یا مشروعیت‌بخشی به اسرائیل را جرم سنگین و مستوجب همین مجازات می‌داند.
در ماده سه، مواردی چون ساخت یا انتقال سلاح‌های گرم، سرد، شیمیایی، هسته‌ای یا پهپادهای جاسوسی و نظامی، حملات سایبری به زیرساخت‌های کشور، دریافت وجوه از سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه و همکاری فناورانه با آنان، در صورت آگاهی و قصد همکاری با دولت‌های متخاصم، همگی مشمول افساد فی‌الارض اعلام شده است.
ماده چهار این قانون فعالیت‌های رسانه‌ای، سیاسی و فرهنگی مانند انتشار اخبار کذب یا ارسال تصاویر به شبکه‌های خارجی را در صورت ایجاد رعب یا خدشه به امنیت ملی، مستوجب مجازات‌هایی از حبس تعزیری درجه سه تا درجه پنج و انفصال دائم از خدمات عمومی دانسته است. همچنین تجمعات غیرقانونی در زمان جنگ حبس درجه چهار در پی خواهد داشت.
ماده پنج استفاده، حمل، خرید و فروش ابزارهای ارتباطی اینترنتی فاقد مجوز مانند تجهیزات استارلینک را ممنوع کرده و برای آن مجازات حبس تعزیری درجه شش و ضبط تجهیزات تعیین کرده است. تولید یا واردات بیش از ده دستگاه به قصد مقابله با نظام نیز حبس درجه چهار خواهد داشت.
طبق ماده شش، در صورت ارتکاب جرائم موضوع این قانون در زمان جنگ یا شرایط امنیتی، مجازات‌ها تا سه درجه تشدید می‌شود.
ماده هفت رسیدگی به جرائم مشمول این قانون را در شعب ویژه دادگاه انقلاب و خارج از نوبت الزامی کرده است.
این قانون همچنین در ماده نه تصریح می‌کند که حتی جرائمی که پیش از تصویب آغاز شده ولی مرتکبان ظرف سه روز خود را معرفی نکنند، مشمول مجازات‌های جدید خواهند شد.
واکنش حقوقدانان چه بود؟
پس از انتشار نخستین نسخه از این طرح در ۱۱ تیر ۵۷ نفر از اساتید دانشگاه، وکلا و حقوقدانان کشور در بیانیه‌ای، با انتقاد از طرح مجلس شورای اسلامی برای تشدید مجازات «جاسوسی و همکاری با کشورهای متخاصم»، آن را فاجعه‌ای برای نظام قانونی و قضایی کشور توصیف کردند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «راه حل مشکلات روزافزون کشور، افزایش بازداشت‌های بی‌ضابطه، تشدید رویکردهای امنیتی و محدود کردن حقوق شهروندی نیست. این طرح باید کنار گذاشته شود.»
نیوزویک با اشاره به تنش‌های غرب با جمهوری اسلامی گزارش داد یک موج گسترده از هواپیماهای سوخت‌رسان کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکر نیروی هوایی آمریکا وارد خاورمیانه شده است؛ این اقدام یکی از بزرگ‌ترین اعزام‌های هواپیماهای سوخت‌رسانی در ماه‌های اخیر محسوب می‌شود.
ردیابی پروازها نشان می‌دهد که این هواپیماها از پایگاه‌های اقیانوس اطلس برخاسته و در پایگاه هوایی العُدید در قطر، مقر فرماندهی مرکزی ایالات متحده، متمرکز شده‌اند.
این استقرار نشان‌دهنده افزایش قابل‌توجه سطح آمادگی نظامی آمریکا در منطقه است؛ در حالی که تنش‌ها با ایران بالا گرفته و تهران تهدید کرده در صورت حمله، تلافی خواهد کرد.
این رسانه نوشت استقرار ناگهانی ده‌ها فروند جت سوخت‌رسان در شرایطی انجام می‌شود که محیط منطقه‌ای به‌شدت بی‌ثبات است. نیوزویک اشاره کرد با توجه به بن‌بست مذاکرات هسته‌ای، ادامه تحریم‌ها و تنش‌های منطقه‌ای ـ از جمله احتمال درگیری‌های تازه با اسرائیل ـ شرایط می‌تواند به‌سرعت متشنج شود. از این رو، تعامل دیپلماتیک و نظارت دقیق در هفته‌های آینده حیاتی خواهد بود.
