ترکیه برای ساخت دومین نیروگاه هستهای خود با آمریکا و کره جنوبی همکاری میکند
چند روز پس از دیدار رهبران ترکیه و آمریکا، آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه اعلام کرد این کشور ممکن است برای ساخت دومین نیروگاه هستهای خود با ایالات متحده و کره جنوبی همکاری کند.
وزارت خارجه اسرائیل اعلام کرد که سرنشینان شناورهای حامل کمک برای غزه با نام کاروان «صمود» که از سوی نیروی دریایی این کشور به دلیل «نقض محاصره دریایی» بازداشت شدند، در سلامت هستند و پس از عزیمت به اسرائیل به اروپا اخراج خواهند شد.
نیروهای اسرائیلی بیشتر کشتیهای ناوگان «صمود» در راه غزه را توقیف و سرنشینان از جمله گرتا تونبرگ را بازداشت کردند.
بنیامین نتانیاهو در واکنش به بازداشت سرنشینان این کاروان دریایی در شبکه ایکس از سربازان و فرماندهان نیروی دریایی ارتش کشورش تشکر کرد و نوشت آنها «ماموریت خود را به حرفهای ترین و کارآمدترین شکل انجام دادند.»
او افزود:«عملیات مهم آنها مانع ورود دهها شناور به منطقه جنگ شد و کارزار تلاش برای سلب مشروعیت از اسرائیل را دفع کرد.»
وزارت خارجه اسرائیل نیز اعلام کرد:«حقیقت باید گفته شود: تحریکات آشکار و گسترده یهودستیزی و ضد اسرائیلی، و همچنین فراخوانهای حمایت از تروریسم، اخیراً به پدیدهای گسترده در خیابانهای لندن، شهرهای سراسر بریتانیا و دانشگاههای آن تبدیل شده است.»
نفتالی بنت، نخستوزیر پیشین اسرائیل، در واکنش به حمله به کنیسه منچستر در بریتانیا، در شبکه ایکس نوشت: «در روزهایی که یهودستیزی به ابعادی بیسابقه پس از هولوکاست رسیده، نخستوزیر بریتانیا، کییر استارمر، به جای تمرکز بر وظیفه اساسی خود برای حفاظت از شهروندان یهودی بریتانیا، در تلاش برای بهرسمیتشناختن کشور فلسطین است.»
مقامات پلیس و همچنین نخستوزیر بریتانیا بطور رسمی اعلام کردند که حمله به یک کنیسه در منچستر یک «حادثه تروریستی» بوده است. در این حمله علاوه بر ضارب، دو نفر نیز کشته شدند.
دولت دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، این هفته کمکی ۲۳۰ میلیون دلاری به نیروهای امنیتی لبنان را تصویب کرد؛ اقدامی که به گفته منابع آگاه در واشینگتن و بیروت، در راستای تلاشها برای خلع سلاح گروه مسلح حزبالله انجام شده است.
به گزارش رویترز، یک منبع آگاه لبنانی پنجشنبه ۱۰ مهر اعلام کرد که این کمک شامل ۱۹۰ میلیون دلار برای ارتش لبنان و ۴۰ میلیون دلار برای نیروهای امنیت داخلی این کشور است.
دستیاران دموکرات کنگره آمریکا گفتند این بودجه درست پیش از پایان سال مالی واشینگتن در ۳۰ سپتامبر آزاد شد.
یکی از این دستیاران در تماس با خبرنگاران اظهار داشت: «برای کشوری کوچک مثل لبنان، این واقعاً بسیار مهم است.»
وزارت امور خارجه آمریکا هنوز در این زمینه اظهارنظر نکرده است.
این کمک در زمانی ارائه شده که دولت جمهوریخواه ترامپ بسیاری از برنامههای کمک خارجی را کاهش داده و تاکید کرده که اولویت در هزینه مالیاتها، «اول آمریکا» است.
تلاش ترامپ برای حل مناقشات منطقه
آزادسازی این بودجه نشاندهنده اولویتی است که ترامپ برای خلع سلاح حزبالله و تلاش برای حلوفصل مناقشه در غزه قائل است.
جنگ میان اسرائیل و حزبالله که یک سال پیش آغاز شد، حزبالله را بهشدت تضعیف و بخشهای وسیعی از مناطق تحت کنترل این گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی در لبنان را ویران کرده است.
جوزف عون رییسجمهوری لبنان، و نواف سلام نخستوزیر این کشور، در تابستان از ارتش لبنان که مورد حمایت آمریکاست، خواستند برنامهای تهیه کند تا اطمینان یابد که تا پایان سال، تمام سلاحها در سراسر کشور در اختیار نیروهای امنیتی قرار خواهد گرفت.
حزبالله از زمان جنگ ویرانگر با اسرائیل، درخواستها برای خلع سلاح را رد کرده است.
این گروه تحت حمایت جمهوری اسلامی اکنون تحت فشار رقبای لبنانی خود و همچنین واشینگتن قرار دارد تا سلاحهایش را کنار بگذارد.
منبع آگاه لبنانی گفت این کمک مالی به نیروهای امنیت داخلی امکان خواهد داد مسئولیت امنیت داخلی را بر عهده بگیرند تا ارتش لبنان بتواند بر مأموریتهای حیاتی دیگر تمرکز کند.
در هفتههای اخیر، تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله، فضای سیاسی این کشور را بهشدت تحت تاثیر قرار داده و بحثهای گستردهای را در میان جریانهای سیاسی لبنان، جامعه بینالمللی و مقامهای حکومت ایران برانگیخته است.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، به ایالات متحده برای ارسال موشکهای کروز تاماهاک به اوکراین هشدار داد و گفت که چنین اقدامی باعث تشدید تنش در روابط مسکو و واشینگتن خواهد شد، اما او ادعا کرد که وضعیت در میدان نبرد تغییر نخواهد کرد.
پوتین پنجشنبه دهم مهر درباره ارسال احتمالی موشکهای آمریکایی تاماهاک به اوکراین گفت که این کار «خطرناک« است، زیرا این موشکهای کروز قدرتمند بوده و تهدید محسوب میشوند.
او گفت: «استفاده از تاماهاوک بدون مشارکت مستقیم پرسنل نظامی آمریکایی غیرممکن است.»
پوتین این سخنان را در نشست باشگاه گفتوگوی والدای در شهر ساحلی سوچی در حاشیه دریای سیاه بیان کرد.
او افزود: «این به معنای مرحلهای کاملا جدید و کیفی از تشدید تنش خواهد بود، از جمله در روابط میان روسیه و ایالات متحده.»
پوتین گفت که تاماهاکها میتوانند به روسیه آسیب بزنند، اما روسیه آنها را سرنگون خواهد کرد و سامانههای پدافند هوایی خود را بهبود خواهد بخشید.
دو مقام آمریکایی چهارشنبه به خبرگزاری رویترز گفتند که ایالات متحده قصد دارد اطلاعاتی درباره اهداف زیرساخت انرژی دوربرد در روسیه در اختیار اوکراین قرار دهد، اما هنوز در حال بررسی این است که آیا موشکهایی که میتوانند برای چنین حملاتی استفاده شوند به کییف ارسال کند یا نه.
جِیدی ونس، معاون رییسجمهوری آمریکا نیز ششم مهر گفته بود که واشینگتن در حال بررسی درخواست اوکراین برای دریافت تاماهاک است.
روابط با آمریکا
با وجود این هشدار، پوتین گفت که نشست روسیه و ایالات متحده در آلاسکا در ماه اوت نشان داد که «دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، فردی است که میداند چگونه گوش دهد.»
پوتین افزود که او و ترامپ درباره یافتن راهحلی برای پایان جنگ در اوکراین و همچنین احیای روابط میان دو کشورشان گفتوگو کردند.
رییسجمهوری روسیه دولت کنونی آمریکا را دولتی توصیف کرد که «منافع و خواستههایش را مستقیم و صریح بیان میکند، بدون ریاکاری بیمورد.»
او گفت: «ما میبینیم که دولت کنونی آمریکا پیش از هر چیز بر اساس منافع خودش – آنطور که آنها میفهمند – عمل میکند. من فکر میکنم این رویکردی عقلانی است. اما اجازه دهید یادآوری کنم که روسیه هم حق دارد بر اساس منافع ملی خود عمل کند. یکی از این منافع، بهویژه، احیای روابط کامل با ایالات متحده است.»
جنگ اوکراین
او درباره جنگ اوکراین گفت: «ما از همه کشورهایی که در سالهای اخیر تلاشهای صادقانهای برای یافتن راهی برای پایان دادن به این وضعیت کردند سپاسگزاریم. از جمله شرکای ما: اعضای بنیانگذار بریکس؛ بلاروس و همینطور، بههرحال، کره شمالی؛ و در جهان عرب، در وهله نخست امارات متحده عربی، همراه با بسیاری دیگر.»
پوتین اروپاییها را در این زمینه متهم کرد و افزود: «متاسفانه توقف جنگ ممکن نشد، اما مسئولیت آن بر عهده اکثریت کشورها نیست، بلکه بر عهده اقلیتی در اروپا است که پیوسته این درگیری را تشدید میکنند.»
واکنش به توصیف «ببر کاغذی»
او درباره توصیف ترامپ از روسیه بهعنوان «ببر کاغذی» نیز گفت: «یک ببر کاغذی. خب بعدش چه؟ بروید و با این ببر کاغذی طرف شوید.»
پوتین ادامه داد: «اگر ما با کل بلوک ناتو در حال جنگ هستیم، پیش میرویم، حرکت میکنیم و با اعتماد بهنفس احساس قدرت میکنیم، و در عین حال ما یک ببر کاغذی هستیم، پس خود ناتو چیست؟»
او درباره پاسخ روسیه به تقویت نظامی در اروپا گفت: «ما بههیچوجه نمیتوانیم آنچه را رخ میدهد نادیده بگیریم. برای امنیت خودمان چنین حقی نداریم. بار دیگر تکرار میکنم: دفاع و امنیت ما. بنابراین ما به دقت نظامیسازی فزاینده اروپا را رصد میکنیم.»
طرح ترامپ برای غزه
پوتین درباره طرح ترامپ برای جنگ غزه گفت: «در مجموع، روسیه آماده است از آن حمایت کند؛ البته به شرطی که به هدف نهاییای منجر شود که همیشه دربارهاش صحبت کردیم. روسیه همواره مدافع راهحل دو کشوری اسرائیل و فلسطین بوده است. و به نظر من این کلید راهحل نهایی برای مناقشه فلسطین-اسرائیل است.»
اقتصاد روسیه
پوتین درباره اقتصاد روسیه نیز گفت: «ما بهشدت باید نظام مالی خود را تقویت کنیم. در اینجا دو نکته حیاتی است. اول اینکه باید ثبات کلان اقتصادی را بیشتر کرده و تورم را کاهش دهیم، در حالی که همچنان سعی داریم نرخ رشد مثبت اقتصادی را حفظ کنیم.»
او درباره درخواست آمریکا از هند برای چشمپوشی از انرژی روسیه نیز گفت: «اگر هند از تامین انرژی از ما صرفنظر کند، متحمل ضرری مشخص خواهد شد. مطمئن باشید مردم کشوری مانند هند به دقت تصمیمات رهبری سیاسیشان را دنبال میکنند و هرگز اجازه تحقیر در برابر کسی را نمیدهند. و سپس، من آقای مودی را میشناسم؛ او هرگز چنین گامی برنخواهد داشت.»
رییسجمهوری روسیه درباره توقیف نفتکش روسی از سوی فرانسه نیز گفت: «این دزدی دریایی است. یک نفتکش در آبهای بینالمللی، بدون هیچ توجیهی توقیف شد. آنها ظاهرا به دنبال نوعی محموله بودند، شاید تجهیزات نظامی، پهپاد یا چیزهایی از این دست. هیچیک از اینها وجود نداشت و نمیتوانست وجود داشته باشد.»
یک مطالعه تازه از مرکز پزشکی دانشگاه واشینگتن نشان میدهد قرار گرفتن در معرض دود آتشسوزیهای جنگلی میتواند شاخصهای کلیدی کیفیت اسپرم مردان را کاهش دهد؛ یافتهای که نگرانیها درباره پیامدهای پنهان این پدیده زیستمحیطی بر سلامت باروری را افزایش داده است.
به گزارش نشریه «فرتلیتی اند استرلیتی» (Fertility and Sterility)، که مطالب تخصصی در مورد باروری و ناباروری منتشر میکند، پژوهشگران با بررسی نمونههای منی ۸۴ مرد که بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ برای انجام لقاح داخل رحمی اسپرم اهدا کرده بودند، کاهش چشمگیری در غلظت اسپرم، شمار کلی اسپرم، تعداد اسپرمهای متحرک و اسپرمهای متحرک پیشرونده در زمان وقوع دود آتشسوزیها مشاهده کردند. تنها درصد اسپرمهای متحرک پیشرونده اندکی افزایش داشت، اما این تغییر برای جبران افت کلی کیفیت کافی نبود.
این مطالعه با تکیه بر دادههای سالهایی که دود آتشسوزی در منطقه سیاتل شدید بوده (۲۰۱۸، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲)، نشان داد نتایج یک روند ثابت است و بهطور اتفاقی رخ نداده است. پژوهشگران تاکید کردند که این یافتهها با تحقیقات کوچکتر دانشگاه علوم و بهداشت اورگن همخوانی دارد که آلودگی هوا و دود ناشی از آتشسوزی را به آسیب در سلامت باروری پیوند زده بود.
دکتر تریستان نیکلسون، اورولوژیست باروری و نویسنده ارشد این تحقیق، گفت: «این نتایج شواهد فزایندهای را تقویت میکند که نشان میدهد مواجهههای محیطی، بهویژه دود آتشسوزی جنگلی، میتوانند سلامت باروری را تحت تاثیر قرار دهند.» او افزود با افزایش فراوانی و شدت آتشسوزیها، فهم تاثیر دود بر باروری اهمیت بیشتری یافته است.
محققان یادآور شدند که ذرات ریز موجود در دود آتشسوزی پیشتر با بیماریهای تنفسی، حمله قلبی، سکته، سرطان ریه و اختلالات شناختی مرتبط دانسته شده بود، اما تاثیر آن بر باروری مردان تاکنون چندان بررسی نشده بود. به گفته آنان، پژوهشهای بیشتری برای بررسی اثر دود بر زنان و مردان در سن باروری و نیز زوجهایی که قصد بارداری دارند، ضروری است.
هرچند هدف اصلی این تحقیق ارزیابی پیامدهای باروری نبود، اما نرخ بارداری در میان زنان شریک مردان حاضر در مطالعه ۱۱ درصد و نرخ تولد زنده ۹ درصد گزارش شد؛ آماری که با پژوهشهای مشابه همخوانی دارد.
نیکلسون همچنین اعلام کرد یک مطالعه آزمایشی تازه در سیاتل در حال انجام است تا بررسی شود که شمار اسپرم مردان پس از مواجهه با دود آتشسوزی چگونه و در چه زمانی بهبود مییابد.
بایراکتار پنجشنبه دهم مهر تاکید کرد که این همکاری میتواند در قالب یک همکاری سهجانبه باشد.
آنکارا پیشتر گفته بود که برای ساخت نیروگاههای جدید با روسیه، چین، کانادا و کره جنوبی در حال گفتوگو است.
این نیروگاههای هستهای احتمالی در مناطق «سینوپ» در شمال و «تراکیه» در غرب ترکیه واقع خواهند بود و به نیروگاه هستهای آققویو خواهند پیوست که با مشارکت روسیه در حال ساخت است.
ترکیه بخش عمده نفت و گاز مصرفی خود را از منابع خارجی وارد میکند و در سالهای اخیر در تلاش بوده تا منابع انرژی خود را تنوع بخشد.
بایراکتار در گفتوگو با شبکه ترکیزبان سیانانگفت که رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، درباره همکاری در زمینه رآکتورهای کوچک و بزرگ با رهبران کانادا و فرانسه مذاکره کرده است.
او افزود پس از دیدار ماه گذشتهاش با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا در کاخ سفید، ترکیه با ایالات متحده در زمینه توسعه هم رآکتورهای کوچک مدولار و هم نیروگاههای متعارف همکاری خواهد کرد.
او گفت: «میتوان گفت ایالات متحده و کره جنوبی با هم اضافه شدند. بنابراین ممکن است یک مدل سهجانبه با کره–آمریکا–ترکیه شکل بگیرد.»
وزیر انرژی ترکیه همچنین تکرار کرد که نخستین رآکتور نیروگاه آققویو در سال ۲۰۲۶ به بهرهبرداری خواهد رسید.
بایراکتار افزود که ترکیه بهدنبال دسترسی به انرژی ارزان، انتقال فناوری و دانش فنی از طریق چنین سرمایهگذاریهایی است و توافقی که این موارد را شامل میشد، در مورد نیروگاه آققویو با روسیه حاصل شده است؛ بنابراین ترکیه برای دومین نیروگاه هستهای خود نیز بهدنبال شرایط مشابه خواهد بود.
پیشتر ترامپ در دیدار با اردوغان در کاخ سفید گفت واشینگتن میتواند تحریمهای اعمالشده علیه ترکیه را لغو کند و زمینه فروش جنگندههای اف-۳۵ را فراهم آورد، اما خواستار توقف خرید نفت روسیه از سوی آنکارا شد.