تبریک نرگس محمدی به برنده نوبل صلح: گذار دموکراتیک از استبداد به دموکراسی راه مشترک ماست
نرگس محمدی، برنده نوبل صلح ضمن تبریک به ماریا کورینا ماچادو، برنده نوبل صلح سال ۲۰۲۵ و رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، در اینستاگرام نوشت: «گذار دموکراتیک از استبداد به دموکراسی راه مشترک ماست.»
او افزود: «جایزه صلح امسال، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های شجاعت مدنی در آمریکای لاتین است.»
محمدی اضافه کرد: «با تو و مردم آزادی‌خواه ونزوئلا اعلام همبستگی می‌کنم و یقین دارم ما مردم ایران و ونزوئلا دموکراسی را تثبیت و دیکتاتوری را سرنگون خواهیم کرد. تا روز پیروزی دست در دست هم.»
محمدجواد حاج‌علی اکبری، امام جمعه تهران گفت: «اسرائیل می‌خواست ریشه حماس را بکند و مجبور شد با همین گروه به مذاکره بنشیند.»
او ادامه داد: «اسرائیل ورشکسته شده و توسری خورده است. این دشمن قابل اعتماد نیست، لذا باید همه مراقب باشند و در جبهه مقاومت حماس باید آماده‌تر باشد.»
بر اساس اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال، محمد سوران آرام، فعال سیاسی کُرد اهل مهاباد که بیش از ۱۰ سال است در ترکیه به عنوان پناهنده سیاسی زندگی می‌کند، با وجود داشتن مدارک معتبر از سازمان ملل متحد، به دست پلیس ترکیه در آنکارا بازداشت و به «کمپ دیپورت» منتقل شده است.
اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال در جمعه ۱۸ مهرماه حاکی است او اکنون در معرض خطر اخراج به ایران قرار دارد؛ جایی که به گفته خانواده‌اش، جان او در صورت بازگردانده شدن، در خطر جدی است.
به گفته فریده فهیمی، همسر محمد سوران آرام، این فعال پناهجو ۱۱ مهرماه در خیابانی در آنکارا به‌دست پلیس مهاجرت متوقف و پس از بررسی مدارک، بازداشت و به اردوگاه مهاجران «آکیورت» در حومه آنکارا منتقل شد.
فهیمی در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال گفت همسرش به بیماری دیابت شدید مبتلاست و بینایی چشم چپ خود را تا حد زیادی از دست داده اما در کمپ در شرایط نامناسب و بدون مراقبت درمانی نگهداری می‌شود.
در سال‌های اخیر وضعیت پناهجویان و پناهندگان سیاسی و مدنی ایرانی ساکن ترکیه نامناسب‌تر از قبل شده و فشارهای جمهوری اسلامی دشواری این وضعیت را تشدید کرده است.
سال‌ها انتظار در ترکیه
محمد سوران آرام و خانواده‌اش از سال ۲۰۱۴ پس از خروج از ایران در ترکیه زندگی می‌کنند. آن‌ها در ابتدا پرونده پناهندگی خود را به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) ارائه دادند و در سال ۲۰۱۶ موفق به دریافت تاییدیه رسمی پناهندگی شدند.
با این حال، پس از واگذاری پرونده‌های پناهندگان به اداره مهاجرت ترکیه در سال ۲۰۱۷، پرونده این خانواده به‌صورت ناگهانی بسته شد.
به گفته همسر او در مصاحبه‌ای که در سال ۲۰۲۳ انجام شد، به آن‌ها گفته شد به‌دلیل پاسخ ندادن به مامور کنترل آدرس، پرونده‌شان بسته شده است: «در حالی که هیچ تماس یا اطلاع‌رسانی‌ای پیش از آن به ما صورت نگرفته بود و با وجود ارائه مدارک خانه، وکیل و شواهد متعدد، دادگاه نیز درخواست ما را رد کرد.»
این خانواده پس از سال‌ها بلاتکلیفی، حدود دو سال پیش برای انتقال به کانادا اقدام کرده و پرونده‌شان هم‌اکنون در سفارت کانادا در آنکارا در حال بررسی است اما به گفته فهیمی، تا امروز هیچ حمایت یا پاسخ رسمی‌ای از سوی دولت کانادا یا سفارت این کشور دریافت نکرده‌اند.
او تاکید کرد: «بی‌تفاوتی و سکوت سفارت کانادا در برابر شرایط بحرانی همسرم و بی‌پناهی من و فرزندانم، واقعا غیرقابل درک و ناامیدکننده است.»
پیش از این در اسفندماه ۱۴۰۱، پناهجویان ساکن ترکیه خبر داده بودند پرونده بسیاری از آن‌ها که پیش‌تر از سوی دفتر سازمان ملل در این کشور پذیرفته شده بود، از وب‌سایت این دفتر حذف شده است.
وضعیت بحرانی خانواده در آنکارا
همسر این پناهنده سیاسی که اکنون همراه دو فرزند هفت و ۱۲ ساله خود در آنکارا، بدون پشتیبانی و درآمد زندگی می‌کند، وضعیت خود را «بسیار بحرانی» توصیف کرده است.
به گفته او، پس از باطل شدن کارت اقامت موقت، خانواده‌اش از دسترسی به خدمات درمانی و آموزشی محروم شده‌اند و دو فرزندشان نیز به‌دلیل نداشتن مدارک اقامت، از رفتن به مدرسه بازمانده‌اند.
فهیمی از جامعه بین‌المللی، نهادهای حقوق بشری و به‌ویژه دولت کانادا خواست تا برای جلوگیری از بازگردانده شدن همسرش به ایران «مداخله فوری» کنند.
او هشدار داد که بازگردانده شدن سوران آرام به ایران می‌تواند به بازداشت، شکنجه یا حتی خطر جانی منجر شود و تاکید کرد: «تمام اسناد و مدارک مربوط به فعالیت‌های حقوق بشری او و بازداشت‌های گذشته موجود است و بازگرداندنش به ایران نه تنها نقض آشکار حقوق بشر است، بلکه می‌تواند به نابودی کامل خانواده بینجامد.»
فهیمی در ادامه گفت: «زندگی ما چهار نفر بر لبه پرتگاه قرار گرفته و هر لحظه ممکن است دیر شود. خواهشمندم صدای ما باشید.»
سوران آرام نیز در یک فایل ویدیویی که در زمان بازداشتش در آنکارا ضبط شده، از فعالان حقوق بشر و سازمان‌های بین‌المللی خواست فورا با نهادهای مربوطه تماس بگیرند و او را نجات دهند.
فعالیت‌های مدنی و بشردوستانه آرام
منابع نزدیک به خانواده آرام به ایران‌اینترنشنال گفتند که او پیش از خروج از ایران در حوزه‌های اجتماعی و مدنی فعالیت داشته و پس از مهاجرت نیز در اقدامات داوطلبانه انسانی، از جمله کمک‌رسانی به پناهجویان مشارکت داشته است.
به گفته نزدیکانش، او چند سال پیش در جریان بحران مرزی «ادیرنه» با هزینه شخصی خود برای پناهجویان مواد غذایی و پوشاک فراهم کرده بود. اقدامی که در آن زمان در رسانه‌های محلی نیز بازتاب یافت.
پیش از این و در دی‌ماه ۱۳۹۶، آژانس خبررسانی کُردپا گزارش داده بود اداره اطلاعات مهاباد، خانواده سوران آرام را احضار کرده و از آنان خواسته است نشانی محل زندگی و شماره تماس او را در اختیار نیروهای اطلاعاتی قرار دهند.
در این گزارش آمده بود که نیروهای امنیتی از خانواده آرام خواسته‌اند فرزندشان را از خارج کشور به ایران بازگردانند.
بازداشت و احتمال دیپورت سوران آرام در حالی است که طبق اصول بین‌المللی حقوق پناهندگان، از جمله اصل «عدم بازگرداندن اجباری»، هیچ پناهجویی نباید به کشوری بازگردانده شود که جان یا آزادی‌اش در خطر باشد.
نهادهای حقوق بشری بارها نسبت به بازگرداندن پناهجویان ایرانی از ترکیه به ایران هشدار داده‌اند.
احمدرضا خاتون‌آبادی، رییس دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به سوالی در خصوص افزایش آمار طلاق در سالمندان بالای ۶۰ سال، گفت: «سالمندان نیز مانند جوانان تحت فشارهای اقتصادی قرار دارند.»
او ادامه داد: «افزایش هزینه‌های زندگی، کاهش درآمدهای بازنشستگی و نیاز به مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به تنش‌های خانوادگی منجر شود. این فشارها ممکن است به اختلافات خانوادگی و در نهایت به طلاق منجر شود.» رییس دانشکده توانبخشی افزود: «همچنین تغییر در نگرش نسبت به روابط و طلاق نیز می‌تواند نقش داشته باشد. نسل‌های جدیدتر معمولاً کمتر از نسل‌های قبلی به تابوهای اجتماعی پایبند هستند و ممکن است سالمندان نیز به تدریج این نگرش را به ارث ببرند.»
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه گزارش داد که بر اساس آمار رسمی منتشر شده، از سال ۱۳۹۷ تاکنون، حدود ۲۷۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی (به‌جز صادرات بخش دولتی شامل نفت، برق و گاز طبیعی) انجام شده که از این میزان، حدود ۹۵ میلیارد دلار، معادل ۳۵ درصد کل صادرات، به کشور بازنگشته است.
این گزارش افزود که از سال ۱۴۰۱ تاکنون، از مجموع ۱۴۶ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی، بیش از ۵۶ میلیارد دلار یعنی حدود ۳۸ درصد، هنوز به کشور بازنگشته است.
دهم اکتبر که امسال برابر با ۱۸ مهر است، به منظور افزایش آگاهی و اقدام فراگیر در جهت بهبود سلامت روان، به عنوان «روز سلامت روان» نامگذاری شده است.
فدراسیون جهانی سلامت روان (WFMH)، امسال با شعار «دسترسی به خدمات سلامت روان در بحران‌ها و فوریت‌ها»، بر تضمین دسترسی به خدمات سلامت روان در هنگام بروز فجایع تاکید کرده است.
این انتخاب در شرایطی صورت می‌گیرد که جهان با افزایش قابل توجه بحران‌های انسانی مانند جنگ و بلایای طبیعی مواجه است.
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، یک نفر از هر پنج فرد ساکن مناطق بحران‌زده، با مشکلاتی همچون اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه، دست و پنجه نرم می‌کند.
پیامهایاصلیکارزار سلامت روان۲۰۲۵
کارزار امسال روز جهانی سلامت روان شامل چهار محور اصلی است که نخستین محور به اهمیت سلامت روان در فوریت‌ها و مناطق بحران‌زده اشاره می‌کند.
محور دوم بر گسترش خدمات بهداشت روان به همه اقشار جامعه از جمله کودکان، پناهندگان، سالمندان و افراد دارای معلولیت تاکید می‌کند.
محور سوم، اهمیت کمک‌رسانی فوری روانی و حمایت اجتماعی برای بازتوانی دراز‌مدت را مطرح می‌کند.
محور چهارم نیز ضرورت مراقبت از سلامت روان کارکنان امدادگر و فعالان بشردوستانه را برجسته می‌کند.
تمرکزویژهبرکودکانونوجوانان
هم‌زمان با روز جهانی بهداشت روان، سازمان بهداشت پان آمریکا (PAHO) با تمرکز بر سلامت روان کودکان و نوجوانان، خواستار «مراقبت‌های مدرسه‌محور و مبتنی بر جامعه» شده است.
بر اساس آمارها، نیمی از مشکلات روانی تا سن ۱۴ سالگی بروز می‌کند، در حالی که میلیون‌ها کودک و نوجوان در جهان از امکان تشخیص یا درمان محروم هستند.
این کارزار از دولت‌ها می‌خواهد مراقبت‌های سلامت روان را حق اساسی هر کودک و نوجوان قلمداد کنند.
هم‌زمان با روز جهانی سلامت روان، در ایران نیز روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، روز‌شمار هفته ملی سلامت روان را اعلام کرد:
شنبه ۱۹ مهر: آمادگی سازمان‌یافته پیش از بحران، تاب‌آوری پایدار
یک‌شنبه ۲۰ مهر: همکاری بین بخشی، کلید مدیریت بحران
دوشنبه ۲۱ مهر: سواد سلامت روان و روایت رسانه در بحران
سه‌شنبه ۲۲ مهر: با کارشناس سلامت روان، از تجربه بحران تا افق التیام
چهارشنبه ۲۳ مهر: دسترسی به خدمات سلامت روانی-اجتماعی جامعه‌نگر در بحران
پنج شنبه ۲۴ مهر: حمایت ویژه از گروه‌‌های آسیب‌پذیر در بحران
جمعه ۲۵ مهر: خانواده، پناهگاه امن در بحران
فدراسیون جهانی سلامت روان در سال ۱۹۴۸ تاسیس شد و نخستین بار روز جهانی سلامت روان را در سال ۱۹۹۲ اعلام کرد.
این فدراسیون از ابتدا با هدف افزایش آگاهی بین‌المللی و تقویت حمایت از افرادی که با چالش‌های سلامت روان مواجه هستند، فعالیت خود را آغاز کرد.
کارزار ۲۰۲۵ سلامت روان، فراتر از آگاهی‌رسانی، بر اقدام عملی و فراگیر تاکید دارد.
با اولویت دادن به سلامت روان در بحران‌ها، جهان جوامعی قدرتمندتر، مهربان‌تر و پیوسته‌تر خواهد داشت.
