محمدباقر قالیباف، رییس مجلس با اشاره به آتشبس در غزه گفت: «آتشبس شکستی بود در برنامههای نتاینیاهو، برای جبران شکست بزرگ طوفان الاقصی.» او افزود: «ایستادگی مردم غزه باعث شد در نهایت آمریکا و اسرائیل شکست را بپذیرند و آتشبس را امضا کنند.»
به گزارش خبرگزاری تاس، پوتین که به تاجیکستان سفر کرده، پنجشنبه ۱۷ مهر گفت: «ما همچنان با اسرائیل در تماس هستیم و از رهبری اسرائیل پیامهایی با این درخواست دریافت میکنیم که به دوستان ایرانی خود اطلاع دهیم که اسرائیل به دنبال توافق و تنظیم روابط است و علاقهای به هیچگونه رویارویی ندارد.»
رییسجمهوری روسیه تاکید کرد: «مساله هستهای ایران تنها از راه دیپلماسی و مذاکره قابل حل است. ما تماسهای نزدیکی با شرکای ایرانی داریم و احساس میکنیم آنها آماده یافتن راهحلهای مورد قبول دو طرف و ازسرگیری همکاری سازنده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستند.»
کاخ کرملین دوشنبه ۱۴ مهر خبر داد که ولادیمیر پوتین و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در گفتوگویی تلفنی بر تمایل خود برای یافتن راهحلهای مبتنی بر مذاکره درباره برنامه هستهای ایران تاکید کردند.
اندکی پیش از گفتوگوی تلفنی پوتین و نتانیاهو، وزارت امور خارجه روسیه، پنجشنبه ۱۰ مهر با انتشار بیانیهای اعلام کرد معاهده جامع راهبردی میان مسکو و تهران که در دیماه ۱۴۰۳ در کاخ کرملین بهوسیله پوتین و پزشکیان امضا شد، بهطور رسمی لازمالاجرا شده است.
روسیه در حالی از آغاز اجرای معاهده جامع راهبردی با جمهوری اسلامی خبر داده است که با وجود مخالفت این کشور و چین، در پی فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی بریتانیا، فرانسه و آلمان، همه تحریمهای سازمان ملل متحد علیه تهران بازگشته است.
با این حال تردیدهایی در مورد پایبندی چین و روسیه به این تحریمها مطرح شده است.
در بیانیه وزارت امور خارجه درباره اجرایی شدن معاهده جامع همکاری روسیه و جمهوری اسلامی آمده است: «این رویداد نقطه عطف مهمی در تاریخ روابط دولتهای روسیه و ایران به شمار میرود؛ روابطی که از حیث کیفیت، به سطحی نوین از مشارکت راهبردی جامع رسیده است.»
وزارت امور خارجه روسیه افزود: «این سند خطوط راهنمای اصلی برای تمامی حوزههای دارای اولویت در مسیر همکاری دوجانبه بلندمدت را تعیین میکند.»
این وزارتخانه محورهای اصلی معاهده تهران و مسکو را تقویت همکاریها در عرصه بینالمللی «در چارچوب ظهور نظم نوین چندقطبی جهانی»، تلاشهای مشترک بهمنظور «تحکیم ثبات و امنیت منطقهای» و رویارویی با «چالشها و تهدیدهای مشترک» عنوان کرد.
تاکید طرف روسی بر مقابله با «تهدیدهای مشترک» در حالی مطرح میشود که در هفتههای اخیر برخی مقامهای جمهوری اسلامی از همراهی نکردن مسکو با تهران در جریان جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل سخن گفتهاند.
در آخرین اظهار نظر از این دست، محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ۹ مهر گفت جمهوری اسلامی در جریان جنگ با اسرائیل از روسیه انتظار کمک داشت اما مسکو کمکی ارائه نکرد.
یحیی رحیم صفوی، مشاور علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نیز هفتم مهر اذعان کرد مسکو در جریان جنگ ۱۲ روزه «کمک نظامی» در اختیار تهران قرار نداد.
او افزود: «روسیه شهروندان یهودی زیادی دارد و این مساله بر مواضع مسکو اثرگذار بود.»
صلح در خاورمیانه
بهگفته کرملین پوتین و نتانیاهو در گفتوگوی تلفنی خود در روز دوشنبه ۱۴ مهر همچنین درباره وضعیت خاورمیانه از جمله طرح دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ غزه و تداوم تلاشها برای تثبیت اوضاع در سوریه با یکدیگر رایزنی کردند.
پوتین پنجشنبه ۱۷ مهر درباره صلح حماس و اسرائیل گفت: «روسیه امیدوار است ابتکارات ترامپ برای حلوفصل مناقشه فلسطین و اسرائیل واقعاً در عمل محقق شود.»
او افزود: «ما بر این باوریم که مشکلات خاورمیانه تنها از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک قابل حل است. طبیعتاً آمادهایم از هر تلاش صلحآمیزی که به توقف خونریزی و بازگرداندن آرامش به این منطقه کمک کند، حمایت کنیم.»
به گفته پوتین، روسیه و شرکای آن در کشورهای مستقل مشترکالمنافع شرط اصلی ثبات در خاورمیانه را ایجاد یک دولت مستقل فلسطینی میدانند.
او گفت: «این موضعگیری از زمان اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت و به میراث همه جمهوریهای سابق شوروی رسیده است. ما ایجاد دولت مستقل فلسطین را شرط اساسی و ضروری برای ثبات بلندمدت و حل مشکلات مرتبط با این بحران پیچیده میدانیم.»
گودرزی یکشنبه ۱۳ مهر گفت: «در جریان جنگ ۱۲ روزه، ما از طریق دیپلماسی و همکاری با مرزبانان کشورهای همسایه مطلع شدیم که سه مینیبوس حامل پهپادهای کوچک به سوی خاک کشور ما پرتاب شده است.»
او افزود: «مرزبانان آن کشور بهسرعت وارد عمل شده و با موفقیت سه نفر از عوامل را به هلاکت رساندند و تعدادی را دستگیر و پهپادها را متوقف کردند.»
گودرزی تاکید کرد: «همسایگان ما باید اجازه ندهند اسرائیل از خاک یا آسمان آنان علیه جمهوری اسلامی اقدام کند.»
گزارشها حاکی از آن است که یگانهای پهپادی ارتش اسرائیل نقشی تعیینکننده در اجرای عملیات این کشور طی جنگ اخیر با حکومت ایران ایفا کردند.
فرمانده اسکادران پهپادهای ارتش اسرائیل ۱۱ مرداد در مصاحبه با روزنامه اسرائیل هیوم، سامانه پهپادی را یکی از مولفههای کلیدی در ساختار عملیاتی نیروی هوایی این کشور توصیف کرد.
انگشت اتهام تهران متوجه کدام کشور همسایه است؟
شماری از رسانههای حکومتی در ایران در نخستین روزهای پس از جنگ گزارش دادند بیشترین حملات اسرائیل در جریان رویارویی اخیر از جمهوری آذربایجان انجام شده است.
به گزارش این رسانهها، مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، پنجم تیر در گفتوگوی تلفنی با الهام علیاف، رییسجمهوری آذربایجان، خواستار «بررسی و راستیآزمایی برخی اخبار درباره تعرض پهپادها و ریزپرندههای اسرائیل از طریق فضای سرزمینی آذربایجان» شد.
۱۱ تیر مصاحبهای ویدیویی از احسان موحدیان، استاد روابط بینالملل دانشگاه علامه، در رسانههای داخلی منتشر شد که او در آن میگوید در این تماس تلفنی، «علیاف در کمال وقاحت سخنان پزشکیان را جفنگیات نامید».
موحدیان در بخش دیگری از این مصاحبه گفت اینکه ریزپرندهها و پهپادهای اسرائیل از جمهوری آذربایجان به ایران آمدهاند، «یک موضوع ثابتشده برای همه است».
روزنامه کیهان، رسانه زیر نظر نماینده علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پیشتر در مطلبی نوشت اکثر قریب به اتفاق حملات به تهران و کرج از سمت دریای خزر و با استفاده از حریم هوایی جمهوری آذربایجان صورت گرفت.
اسرائیل در طول جنگ ۱۲ روزه، هزار و ۴۸۰ موضع نظامی را در داخل ایران هدف قرار داد و هواپیماهای این کشور هزار و ۵۰۰ بار بر فراز ایران پرواز کردند.
لیبرمن که از مخالفان بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به شمار میرود، شنبه ۱۲ مهر در حساب ایکس خود نوشت اسرائیل جمهوری اسلامی را مانند «حیوانی زخمی» رها کرد و این خطرناکترین وضعیت ممکن است.
او از فعالیت عوامل وابسته به جمهوری اسلامی در زمینه خرید فناوری و تجهیزات پهپادی و موشکی، رزمایشهای نظامی در غرب و شرق ایران و اعدام چندین شهروند به اتهام جاسوسی برای اسرائیل و انتساب این اتهام به دهها تن دیگر بهعنوان بخشی از فعالیتهای نگرانکننده دو ماه اخیر تهران نام برد.
لیبرمن همچنین به گزارشهای اخیر از آزمایش موشکی در تهران استناد کرد و گزارش رسانههای غربی درباره بازسازی سایتهای هستهای و حفاری، ساخت تونل و فعالیتهای تازه در سایت نطنز را از دیگر عوامل نگرانکننده برشمرد.
به گفته وزیر دفاع پیشین اسرائیل، این موارد در کنار فعالسازی مکانیسم ماشه، واقعیتهایی آشکار و برگرفته از «اطلاعات علنی» محسوب میشوند و باید اسرائیل را به این نتیجه برسانند که «ایرانیها نه دنبال جایزه نوبل صلح، که خواهان انتقام هستند».
لیبرمن پیشتر نیز دور بعدی رویارویی اسرائیل با جمهوری اسلامی را اجتنابناپذیر خوانده و هشدار داده بود درگیری با جمهوری اسلامی پایان نیافته و کسانی که چنین تصوری دارند، در اشتباه هستند.
اسرائیل ۲۳ خرداد با آغاز کارزاری بیسابقه، تاسیسات هستهای و نظامی در ایران را هدف حملات هوایی قرار داد که به جنگ ۱۲ روزه مشهور شد.
در آن زمان اسرائیل اعلام کرد هدف از این عملیات، جلوگیری از پیشرفت برنامههای تسلیحاتی جمهوری اسلامی و مقابله با طرح تهران برای نابودی اسرائیل است.
در مقابل، حکومت ایران بیش از ۵۰۰ موشک بالستیک و هزار و ۱۰۰ پهپاد انتحاری به سوی اسرائیل شلیک کرد.
وزیر دفاع پیشین اسرائیل بار دیگر نسبت به تکرار این درگیری هشدار داد و گفت درباره این موضوع، مساله نه «اگر»، بلکه «چه زمانی» است.
لیبرمن با انتقاد از رویکرد نتانیاهو افزود دولت اسرائیل در حمله هفتم اکتبر حماس «غافلگیر شد» و نباید اجازه داد چنین وضعیتی دوباره تکرار شود.
در هفتههای گذشته شماری از رسانههای غربی گزارش دادند تنشهای عمیق و راهبردی میان اسرائیل و جمهوری اسلامی همچنان حلنشده باقی مانده و خطر از سرگیری درگیریها در حال افزایش است.
