علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در دیدار با مشاور امنیت ملی عراق در تهران با تاکید بر این‌که در پی فعال شدن مکانیسم ماشه، توافق قاهره از نظر ایران «کان لم یکن» شده است گفت که اگر آژانس برای همکاری پیشنهادی دارد، درخواست بدهد تا در شورای امنیت ملی بررسی شود.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۲۸ مهر از قول این منبع نوشت که هزینه خرید جنگندههای جدید حدود ۲.۵ میلیارد یورو، معادل ۲.۹ میلیارد دلار، برآورد شده است.
منبع دیگری که از روند مذاکرات آگاه است نیز خبر داد گفتوگوها برای خرید جنگندههای بیشتر در جریان است اما عدد نهایی هنوز مشخص نشده است.
وزارت دفاع آلمان در برلین از اظهار نظر درباره این گزارش خودداری کرد.
گسترش برنامه خرید تسلیحاتی آلمان
دولت آلمان پیش‌تر ۳۵ فروند از جنگندههای اف-۳۵ ساخت آمریکا را برای جایگزینی ناوگان ۸۵ فروندی جنگندههای قدیمی تورنادو سفارش داده بود. این هواپیماها قرار است بهزودی از خدمت خارج شوند.
تورنادو تنها جت جنگی آلمانی است که قدرت حمل بمبهای اتمی آمریکا را دارد که برای استفاده نظامی در آلمان ذخیره شده‌اند.
بر اساس برنامه قبلی، قرار بود برلین این جتها را که از ۴۰ سال پیش در نیروی هوایی خود دارد، تا سال ۲۰۳۰ تعویض کند.
جنگندههای اف-۳۵ قرار است ماموریت جنگندههای تورنادو را بر عهده بگیرند.
تغییر موضع پس از افزایش بودجه دفاعی
دولت آلمان در ماه ژوییه اعلام کرده بود برنامهای برای خرید ۱۵ فروند جنگنده اف-۳۵ دیگر ندارد اما افزایش قابل توجه بودجه دفاعی این کشور در ماه‌های اخیر، امکان خرید تجهیزات بیشتر را فراهم کرده است.
در آن زمان یک منبع نظامی به رویترز گفته بود ایده خرید ۱۵ فروند اف-۳۵ دیگر، بخشی از گفتوگوهای اولیه برای بهروزرسانی توان نیروی هوایی آلمان بوده است.
نگرانی پاریس از گسترش خرید اف-۳۵
هرگونه تصمیم تازه برای خرید جنگندههای اف-۳۵ می‌تواند باعث تنشهای جدید میان آلمان و فرانسه شود.
رویترز نوشت که این دو کشور در سالهای اخیر بر سر پروژه جنگنده نسل ششم مشترک خود، موسوم به افسیایسی (FCAS) یا اسسیایاف (SCAF - به زبان فرانسه)، اختلافنظر داشتهاند و پاریس نگران است گسترش خرید اف-۳۵ از آمریکا باعث تضعیف این پروژه شود.
جنگ اوکراین محور دیگر مذاکرات و همکاریهای نظامی میان آمریکا و آلمان است.
لاریجانی دوشنبه ۲۸ مهر در نشست خبری با قاسم الاعرجی، دبیر شورای امنیت ملی عراق، گفت: «همان‌طور که آقای [عباس] عراقچی پیش‌تر اعلام کرده بودند اگر مکانیسم ماشه فعال شود، ایران در توافق تجدیدنظر خواهد کرد؛ این اتفاق افتاده و توافق قاهره دیگر برای ما وجود ندارد.»
او افزود: «اروپایی‌ها می‌خواستند ماشه را فعال نکنند اما عملا این کار را انجام دادند.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، دوشنبه با اشاره به فعال‌سازی مکانیسم ماشه اعلام کرد در سطح شورای امنیت هیچ تصمیمی برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران اتخاذ نشده است.
بقایی در پاسخ به این پرسش که آیا مصر میانجی اختلافات جمهوری اسلامی و آمریکاست، گفت تماس‌ها بین دو طرف با واسطه «کم و بیش» برقرار است اما: «نمی‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که تهران در آستانه یک روند مذاکراتی با واشینگتن قرار دارد.»
لاریجانی: گروسی کار خود را کرده!
لاریجانی درباره گزارش آینده رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای حکام گفت: «آقای گروسی کار خود را کرده است و گزارش‌هایش دیگر تاثیری نخواهد داشت.»
گروسی ۲۷ مهر در مصاحبه با روزنامه سوئیسی «نویه زوریخر سایتونگ» اعلام کرد جمهوری اسلامی عمده ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را در تاسیسات هسته‌ای اصفهان، فردو و تا حدی نیز در نطنز نگهداری می‌کند که بازرسان آژانس اجازه دسترسی به آن‌ها را ندارند.
لاریجانی، پیش از آنکه مجددا بهعنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب شود، ۲۹ خرداد آشکارا گروسی را تهدید کرد و گفت که تهران «به حساب او» خواهد رسید.
او دو روز بعد نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «جنگ تمام شود به حساب گروسی خواهیم رسید.»
اروپا و آمریکا یا روسیه و چین؟
دبیر شورای عالی امنیت ملی درباره روابط تهران با روسیه و چین نیز گفت: «ایران با این دو کشور روابط راهبردی دارد و اخیرا آقای [مسعود] پزشکیان نیز توافقنامه همکاری راهبردی با روسیه را امضا کردهاند.»
او با اشاره به اقدام اروپا در فعال‌سازی مکانیسم ماشه گفت: «اروپایی‌ها چون میدانستند روسیه در آستانه ریاست شورای امنیت است، عجله کردند و از لج روسیه مکانیسم ماشه را فعال کردند؛ در حالی که هیچکدام از مراحل قانونی طی نشده بود.»
به گفته لاریجانی، مسکو و پکن هم معتقدند فعال شدن ماشه «مبنای حقوقی ندارد» و بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را قابل قبول نمیدانند.
سخنان لاریجانی در حالی بیان شده که آلمان، بریتانیا و فرانسه، از امضاکنندگان برجام، ششم شهریور در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل، روند ۳۰ روزه مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریمهای این سازمان را فعال کردند.
با پایان مهلت پیشبینیشده در قطعنامه شورای امنیت، از ششم مهر همه تحریمهای پیشین این نهاد جهانی علیه تهران دوباره برقرار شدند.
