محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، از مواضع و اظهارات اخیر حسن روحانی و محمدجواد ظریف، رییس دولت و وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی انتقاد و آنان را متهم کرد که به روابط «رو به پیشرفت» تهران و مسکو لطمه زدند.
فیروزآبادی در گفت‌وگویی با اقتصاد نیوز که یکشنبه چهارم آبان منتشر شد، گفت: «بعضا افراد موارد بسیار سخیفی مطرح می‌کنند و می‌گفتند از طریق واتساپ این ترورها انجام شده است، اینها حرف‌های سخیفی است که گفته می‌شود.»
او افزود: «ما واتساپ را در اختیار این آقایان قرار می‌دهیم تا ببینیم می‌توانند چنین عملیاتی را انجام دهند یا نمی‌توانند؟»
اسرائیل در عملیات طلوع شیران از بامداد جمعه ۲۳ خرداد، به مدت ۱۲ روز اهدافی را در ایران هدف قرار داد. این اهداف شامل اشخاص کلیدی نظامی، امنیتی، مراکز موشکی، نظامی، هسته‌ای و دست‌اندرکاران برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بودند.
دبیر پیشین شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: «اگر همه نهادهای نظامی و اطلاعاتی با ما همکاری کنند و در سطح عملیات هم بتوانیم یکپارچگی داشته باشیم، بعد شاید واتساپ بتواند کمک کند، اما اینکه واتساپ باعث این ترورها شده به نظر من درست نیست.»
پیشتر نیز غلامرضا جلالی فراهانی، رییس سازمان پدافند غیرعامل گفته بود: «پیام‌رسان واتساپ در مکان‌یابی و ترور بعضی از فرماندهان نقش داشته و مکان‌یابی اسماعیل هنیه نیز با همین روش انجام شد.»
او گفت که استفاده از هوش مصنوعی هم در تشخیص صدای فرماندهان نقش داشته است.
این اولین بار نیست که موضوع «هک و جاسوسی از طریق واتساپ» در ایران مطرح می‌شود.
پیشتر حسن میثمی، مدیرکل دفتر توسعه فناوری‌های نوین وزارت ارتباطات، در صداوسیما گفت: «سران رده بالای کشوری و لشکری به هیچ وجه نباید از واتساپ استفاده کنند.»
او افزود: «استفاده از واتساپ برای مردم مشکلی ندارد اما مراقبت لازم صورت گیرد.»
رییس سازمان پدافند غیرعامل نیز دو پلتفرم واتساپ و اینستاگرام را «عامل فشار و اثرگذاری بر ذهن مردم» دانسته بود و فیلتر شدن آنها از سوی جمهوری اسلامی را کاری «هوشمندانه» توصیف کرده بود.
این در حالی است که شرکت متا، مالک واتساپ و اینستاگرام، اتهامات مطرح شده از سوی جمهوری اسلامی مبنی بر بهره‌گیری اسرائیل از این پلتفرم‌ها برای جاسوسی را قاطعانه رد کرده است.
همچنین در جریان جنگ اخیر، حتی با وجود عدم استفاده از تلفن همراه و وسایل ارتباطی و جا‌به‌جایی‌های مکرر افراد، باز هم اسرائیل مقامات و فرماندهان جمهوری اسلامی را هدف قرار داد.
برای نمونه، مهدیه شادمانی، فرزند علی شادمانی، فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء که اندکی پس از انتصاب به جای غلامعلی رشید، فرمانده کشته‌شده پیش از او، هدف قرار گرفت و کشته شد، اعلام کرد پدرش برای مدتی طولانی در خانه نبوده و با وجود اقدامات حفاظتی و تغییر محل، باز هم کشته شده است.
او نوشت: «ردیابی‌های دقیق اسرائیل فراتر از واتساپ یا جاسوسی سنتی و فردی است.»
عقب‌نشینی از مواضع قبلی درباره سانسور اینترنت
فیروزآبادی پیشتر به دلیل نقض حقوق بشر از طریق سرکوب آزادی اینترنت تحت تحریم آمریکا قرار گرفته است.
او در دوره دبیری خود در شورای عالی فضای مجازی از مخالفان سرسخت فعالیت گوگل در ایران بود و مرداد ۱۴۰۱ خواهان گسترش پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های داخلی شد و گفت: «پلتفرم‌های خارجی در کمین هستند تا مردم را به عنوان کاربران خود فعال کند.»
اما فیروزآبادی اکنون ادعا کرده که در زمان مسئولیتش هرگز از فیلترینگ دفاع نکرده است.
به گفته او، در دوران تصدی‌اش طرحی برای باز کردن محدود یوتیوب برای کارکنان رسانه و دانشگاهیان در حال اجرا بوده، اما به‌دلیل مخالفت‌های سیاسی متوقف شده است.
فیروزآبادی گفت: «فیلتراسیون بیش از حدی که کیفیت شبکه اطلاعاتی و ارتباطی کشور را کاهش می‌دهد، به‌شدت در میل به مهاجرت به‌خصوص فناوران، یعنی تکنولوژیست‌ها مؤثر است. باید این را مدنظر قرار دهیم که این موضوع چه میزان از رشد اقتصاد دیجیتال ما جلوگیری می‌کند.»
«پزشکیان می‌تواند واتساپ را رفع فیلتر کند»
فیروزآبادی همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش گفت شورای‌عالی فضای مجازی در مواردی بنا به اختیاراتی که رهبر جمهوری اسلامی به آن داده این اختیار را دارد که مصوبه‌ای در این زمینه داشته باشد.
او افزود به نظرش مسعود پزشکیان می‌تواند مصوبه‌ای بیش از مصوبه باز کردن واتساپ را از شورا بگیرد.
پیشتر فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت پزشکیان تشدید اخیر محدودیت‌های اینترنت در ایران را از پیامدهای جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل دانست.
قالیباف یکشنبه چهارم آبان در نطق پیش از دستور جلسه مجلس، گفت: «در این برهه حساس، از همه سلیقه‌های سیاسی مختلف انتظار می‌رود که با وحدت کلمه، از این دستاوردها حمایت کنند و صدای رسای ملت ایران در برابر فشارهای خارجی باشند.»
او با اشاره به روحانی و ظریف افزود لازم می‌داند «انتقاد صریح» خود را نسبت به مواضع آنها اعلام کند که «دقیقا در شرایطی که مسیر همکاری‌های راهبردی ما با کشور روسیه در حال پیشرفت است با مواضع خود به این مسیر لطمه زدند».
انتقادهای روحانی و اظهارات دیگر مقامات علیه روسیه
حسن روحانی در ماه‌های اخیر بارها خواستار مذاکره جمهوری اسلامی با غرب و به ویژه آمریکا شده است.
او همچنین در یک سخنرانی در شهریور ماه، به طور غیرمستقیم به هزینه‌های حمایت جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ اوکراین اشاره کرد.
روحانی گفت: «اروپا نباید به‌خاطر مسئله اوکراین از ما انتقام بگیرد. این کار درستی نیست.»
تهران با ارسال تجهیزات نظامی به ویژه پهپادهای شاهد به روسیه، در تشدید جنگ اوکراین نقش داشته و کشورهای اروپایی بارها از جمهوری اسلامی خواسته‌اند از حمایت روسیه در تهاجم به اوکراین دست بکشد.
انتقاد دیگر نمایندگان از روحانی و واکنش حسام‌الدین آشنا
تعدادی از نمایندگان مجلس در جلسه علنی یکشنبه شعار مرگ بر فریدون (حسن روحانی) سر دادند.
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس گفت: «جای اصلی حسن روحانی پشت میلههای زندان است.»
در واکنش به این اظهارات، حسام‌الدین آشنا، مشاور پیشین روحانی خطاب به قالیباف در شبکه ایکس نوشت: «خوب نیست هر نوشتهای که به دست شما میدهند، با صدای بلند بخوانید.»
پیشتر نیز کامران غضنفری، نماینده مجلس شورای اسلامی، درباره شکایتهای پیشین مجلس از حسن روحانی، رییس دولتهای یازدهم و دوازدهم، اعلام کرد که اگر برخی اتهامات روحانی اثبات شود، «حکمش اعدام است». او اضافه کرد یکی از این اتهامها «افساد فی‌الارض» است.
تنشهای اخیر میان ظریف و لاوروف
اظهارات قالیباف در شرایطی مطرح شده که اخیرا و پس از فعال شدن مکانیسم ماشه، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و محمدجواد ظریف به جدال لفظی درباره این سازوکار برجام پرداختند.
لاوروف ۲۳ مهر درباره مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای جمهوری اسلامی گفت که این بند در برجام یک «تله حقوقی» بوده و از پذیرفتن آن در زمان مذاکرات، متعجب شده است.
وزیر امور خارجه روسیه افزود «تله حقوقی مکانیسم ماشه» در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام، تا «حد زیادی» نتیجه عملکرد ظریف بود.
در واکنش به این اظهارات، خبرگزاری ایرنا ۲۵ مهر به نقل از ظریف نوشت: «نه تنها اسنپبک مربوط به روزهای پایانی مذاکرات نبود، بلکه اصلا بحث من و جان کری (وزیر امور خارجه وقت آمریکا) هم نبود. آقای لاوروف و فرانسویها پیشنهادی داده بودند که بسیار بد بود و ما با تلاش زیاد آن را کنار گذاشتیم.»
وزیر پیشین خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به روابط پیچیده تهران و مسکو گفت: «من هنوز به روابط راهبردی با روسیه و چین اعتقاد دارم اما روسها سیاست خود را آشکارا بیان می‌کنند و دو خط قرمز دارند: یکی اینکه ایران نباید با دنیا روابط عادی داشته باشد و دیگر اینکه نباید وارد درگیری مستقیم با جهان شود.»
موسسه «رَند»، اندیشکده سیاستگذاری، در تحلیلی تازه درباره جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشت حمایت غرب، بهویژه آمریکا، نقشی کلیدی در موفقیت اسرائیل داشت، اما جمهوری اسلامی بدون حمایت متحدانش مثل روسیه و چین، در نبرد تنها ماند که این نشان می‌دهد حکومتهای خودکامه حاضر به فداکاری نیستند.
