عبدالله حاجی‌صادقی، نماینده علی خامنه‌ای در سپاه پاسداران، گفت: «هدف دشمنان صرفا مسائل هسته‌ای و موشکی نیست بلکه آنان به دنبال بر هم زدن حاکمیت و نظام هستند و تا به این هدف خود نرسند از دشمنی دست بر نمی‌دارند.»
او افزود: «هرگونه عقب‌نشینی و انعطاف نه تنها دشمن را به عقب نمی‌راند بلکه به پیش خواهد آورد. آن‌ها به‌منظور تحمیل فرمانروایی خود تلاش می‌کنند ما را تضعیف کنند اما قوی‌ترین عامل قدرت ما ایمان و اراده است.»
بر اساس ارزیابی کارشناسان این مرکز که دوشنبه پنجم آبان منتشر شد، تصاویر ماهواره‌ای بین ۳۰ ژوئن تا ۳۰ سپتامبر نشان می‌دهد حکومت ایران در محدوده کوه کلنگ گزلا، حدود یک مایل جنوب سایت نطنز، ساخت‌وساز را تسریع کرده است.
در دو ورودی شرقی و غربی نشانه‌هایی از پوشاندن دهانه‌ها با خاک و شن مشاهده می‌شود که به گفته کارشناسان، «تلاشی برای استتار فعالیت‌ها و کاهش رصد ماهواره‌ای» است.
تحلیلگران می‌گویند افزایش فعالیت مهندسی در این محل پس از حملات آمریکا و اسرائیل، نشان‌دهنده کوشش ایران برای انتقال بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای خود به زیر زمین است.
واشینگتن‌پست چهارم مهر با استناد به تصاویر ماهواره‌ای و نظرات تحلیلگران گزارش داد جمهوری اسلامی همچنان به ساخت یک تاسیسات نظامی عمیق زیرزمینی در منطقه «کوه کلنگ» در جنوب سایت هسته‌ای نطنز ادامه می‌دهد.
در بخش جنوبی سایت، تونلی که پیش‌تر بسته بود، همچنان غیر‌فعال مانده و خاکریز بزرگی در برابر آن قرار گرفته است.
بر اساس این داده‌ها، کارشناسان نتیجه گرفته‌اند که بخش‌های شرقی و غربی در حال استفاده فعال و توسعه هستند.
احتمال تغییر کاربری تاسیسات زیرزمینی
به گفته پژوهشگران مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، سه سناریو برای هدف این ساخت‌وساز قابل تصور است: نخست، جمهوری اسلامی ممکن است در حال تکمیل سالن مونتاژ سانتریفیوژ باشد که پس از آتش‌سوزی سال ۱۳۹۹ وعده ساخت آن در دل کوه داده شده بود.
دوم، این احتمال وجود دارد که فعالیت‌های تخریب‌شده در اصفهان، از جمله بخش متالورژی و تولید اورانیوم شش‌فلوراید (UF₆)، به این محل منتقل شده باشد.
سوم و نگران‌کننده‌تر از بقیه موارد، اینکه کوه کلنگ گزلا به یک مرکز غنی‌سازی مخفی تبدیل شود. محلی که بتواند اورانیوم ۶۰ درصدی موجود در ایران را تا سطح تسلیحاتی یعنی ۹۰ درصد غنی کند.
نویسندگان گزارش تاکید کرده‌اند که هیچ یک از این سناریوها هنوز با قطعیت تایید نشده اما ترکیب عمق زیرزمینی، گستردگی ورودی‌ها و گسترش فعالیت در فاصله کوتاه پس از حملات، «نشانه‌ای روشن از تلاش ایران برای بازیابی سریع ظرفیت حساس هسته‌ای» است.
مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی در تحلیل خود نوشت که فعالیت‌های مشاهده شده در کوه کلنگ گزلا می‌تواند زمینه‌ساز مرحله تازه‌ای از توسعه زیرساخت‌های فنی در برنامه هسته‌ای در ایران باشد.
به گفته این مرکز، ساخت تاسیسات در عمق کوه و ایجاد ورودی‌های چندگانه می‌تواند آن را در برابر حملات هوایی بعدی، «تقریبا غیرقابل نفوذ» کند.
همچنین دفن بخش‌هایی از دهانه‌ها زیر خاک می‌تواند به کنترل دمای داخلی و جلوگیری از نشت حرارتی کمک کند. روشی که معمولا در مراکز غنی‌سازی بسیار پیشرفته استفاده می‌شود.
تحلیلگران یادآور شدند که با وجود تخریب تاسیسات فردو، نطنز و اصفهان در حملات خرداد‌ماه به مواضع جمهوری اسلامی از سوی آمریکا و اسرائیل، حکومت ایران توانسته ظرف سه ماه بخش‌هایی از برنامه خود را به زیر زمین منتقل کند.
این موضوع نشان می‌دهد «زیرساخت فنی و ظرفیت مهندسی ایران برای بازسازی سریع هنوز قابل‌توجه است».
پیش‌تر و در اردیبهشت‌ماه، موسسه علوم و امنیت بین‌الملل گزارش داده بود حکومت ایران در حال احداث یک محوطه امنیتی با حصارهای جدید در اطراف کوه کلنگ گزلا است.
لزوم شفافیت فوری
به باور نویسندگان، فعالیت‌های جدید در کوه کلنگ گزلا نیاز به بازگشت فوری بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ازسرگیری نظارت بین‌المللی را دوچندان کرده است.
در این گزارش آمده است: «اگر جامعه جهانی نتواند درباره ماهیت واقعی این سایت شفافیت ایجاد کند، ایران می‌تواند بخش‌های کلیدی برنامه خود را در تاریکی بازسازی کند.»
مرکز مطالعات راهبردی بین‌المللی هشدار داده که ادامه روند فعلی، خطر شکل‌گیری دوباره یک چرخه پنهان از فعالیت‌های هسته‌ای در ایران را افزایش می‌دهد. چرخه‌ای که می‌تواند بار دیگر موازنه امنیتی خاورمیانه را بر هم بزند.
باهنر در گفتوگو با وب‌سایت انتخاب گفت: «من همیشه گفته‌ام که ما بنشینیم با یکدیگر بر سر یک حکمرانی مطلوب، حکمرانی‌ای که قابل قبول باشد، به تفاهم برسیم.»
او افزود: «برای این حکمرانی مطلوب اگر یک تصویر یا تابلو باشد، این تابلو ممکن است به ۱۰۰ تا، هزار تا قطعه پازل تقسیم شود. اتفاقا آنهایی که اصلاح‌طلب هستند و می‌خواهند اصلاح کنند مساله را از جاهای سختش نباید شروع کنند. باید از جاهای نرمش شروع کنیم.»
این نماینده پیشین مجلس گفت: «اگر از جای سختش شروع کنیم ممکن است خود حاکمیت هم آمادگی این شیفت را نداشته باشد.»
این اظهارات باهنر در شرایطی است که پیش‌تر اظهارات او درباره حجاب اجباری با واکنش‌های تندی مواجه شد.
باهنر ۱۲ مهر در نشست با رسانه‌ها گفت: «عده‌ای دنبال این بودند که حجاب باید اجباری باشد. من از روز اول اعتقادی به حجاب اجباری نداشته و ندارم.»
او همچنین از پایان الزام و جریمه‌های حجاب خبر داد.
در پی این اظهارات، محسن دهنوی، سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام، ۱۹ مهر در حساب خود در ایکس نوشت: «مواضع او ارتباطی با مواضع رسمی مجمع یا جایگاه حقوقی آنان ندارد.»
روزنامه کیهان هم که زیر نظر نماینده علی خامنه‌ای اداره می‌شود، به باهنر برای اظهاراتش درباره حجاب حمله کرد.
جمهوری اسلامی «هویت ایرانی را حذف کرد»
همزمان، عباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی، در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه گفت: «ما در داخل کشور با حذف هویت ایران به دست خود، غیریت‌سازی کردیم.»
او افزود: «ما اعلام کردیم که کشور شیعه هستیم و با این شرایط درصدد رهبری جهان اسلام هستیم که هدف غیرقابل وصول بود و با واقعیت مغایرت داشت زیرا اکثریت جهان اسلام در رابطه با ما مشکل تاریخی داشتند.»
این وزیر پیشین جمهوری اسلامی تاکید کرد: «این غیریت‌سازی که امروز روی می‌دهد حاصل سوءاستفاده و موج‌سواری بیگانگان بر اشتباهات داخلی است.»
جمهوری اسلامی «فاقد دولت است»
آخوندی درباره مذاکره جمهوری اسلامی با دیگر کشورها گفت: «در این حوزه اصلی‌ترین پرسش کشورهای منطقه این است که آیا وقتی با ایران مذاکره می‌کنند، با یک دولت-ملت مذاکره می‌کنند؟ معتقدم ایشان کاملا به این نتیجه رسیده‌اند که ایران اساسا فاقد دولت-ملت است و اصلا دولت وجود ندارد که مذاکره کنند.»
او به «نمونه برجام» اشاره کرد و افزود: «مخالفت‌ها با آن از فردای امضا شروع شد و اگر تا پیش از آن شک داشتند، پس از آن مطمئن شدند که ایران اساسا فاقد دولت است.»
آخوندی پیش از جنگ اخیر میان جمهوری اسلامی و اسرائیل نیز در گفتوگو با روزنامه اعتماد تاکید کرده بود مذاکره با آمریکا نباید به تعویق بیفتد: «دولت آمریکا منتظر نمی‌ماند. اگر امروز توافق کنیم بهتر از فرداست.»
آخوندی در زمینه مسائل اقتصادی نیز گفت: «سهم ایران در بازیگری اقتصادی، به شدت کاهش پیدا کرده و اکنون حدود ۴۰۰ میلیارد دلار است که سهم تعیین‌کننده‌ای نیست.»
او افزود: «اما ما همچنان نقشی مهم و تعیین‌کننده در مساله امنیت داریم. بنابراین آینده ایران بستگی به فهم ما از امنیت دارد.»
