رویترز گزارش داد تخفیف‌های نفت ایران برای چین به بیشترین سطح در بیش از یک سال گذشته رسیده است. هم‌زمان با تشدید تحریم‌های آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا علیه روسیه و ایران، خریداران مستقل چینی که با کمبود سهمیه واردات نفت خام روبه‌رو هستند، خرید خود را کاهش داده‌اند.
در هفته‌های اخیر ایالات متحده، بریتانیا و اتحادیه اروپا مجموعه‌ای از محدودیت‌های تجاری تازه علیه شرکت‌های بزرگ تولیدکننده نفت روسیه و دیگر بازیگران این صنعت وضع کرده‌اند تا ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، را برای پایان دادن به جنگ اوکراین تحت فشار قرار دهند.
این تحریم‌ها باعث شده برخی از خریداران چینی و هندی — دو مشتری اصلی نفت روسیه — خریدهای خود را متوقف کنند، که نتیجه آن افت شدید قیمت نفت روسیه و افزایش حجم محموله‌های فروش‌نرفته روسی در بازاری بوده که پیش‌تر از نفت ایران اشباع شده بود.
رویترز پیش از این نیز در ۲۶ شهریور امسال به‌نقل از شش منبع تجاری گزارش داده بود که جمهوری اسلامی نفت ایران را با تخفیف بیشتری به پالایشگاه‌های کوچک چینی می‌فروشد.
براساس آن گزارش، سطح ذخایر نفت ایران در چین به رکوردی تازه رسیده و هم‌زمان محدودیت سهمیه‌های وارداتی در پایان سال افزایش یافته و به همین‌دلیل جمهوری اسلامی نفت ایران را با تخفیف‌هایی بیشتر از گذشته به حراج گذاشته است.
اختلال در حمل‌ونقل و افزایش نگرانی‌ها
اقدامات جدید در ادامه تحریم‌های پیشین واشینگتن علیه شرکت‌هایی است که به گفته آمریکا در تجارت نفت ایران نقش دارند. چهار پالایشگاه چینی و چند بندر و کشتی مرتبط از جمله شرکت‌هایی هستند که تحریم شده‌اند.
به گفته معامله‌گران، مجموع این تحریم‌ها فرآیند حمل‌ونقل را مختل کرده و ترس از نقض تحریم‌ها را میان خریداران افزایش داده است.
یکی از معامله‌گران مستقر در چین به رویترز گفت: «عرضه بیش از حد است و بازار هیچ جهت مشخصی ندارد.»
منابع تجاری به‌دلیل نداشتن مجوز رسمی برای گفت‌وگو با رسانه‌ها نخواستند نامشان فاش شود.
بر اساس داده‌های بازار، نفت سبک ایران برای تحویل در ماه دسامبر اکنون با تخفیفی بیش از ۸ دلار در هر بشکه نسبت به شاخص بین‌المللی برنت عرضه می‌شود؛ این رقم در سپتامبر حدود ۶ دلار و در مارس حدود ۳ دلار بود. در مقابل، پیشنهادهای خرید تا حدود ۱۰ دلار زیر قیمت برنت کاهش یافته است، زیرا خریداران برای جبران ریسک‌های تحریمی و احتمال بروز مشکلات در تخلیه محموله‌ها در بنادر چین، خواستار قیمت‌های پایین‌تر هستند.
بر اساس داده‌های شرکت کپلر، صادرات نفت ایران که حدود ۱۴ درصد از کل واردات نفت چین را تشکیل می‌دهد، در سپتامبر به ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش یافته که کمترین میزان از ماه مه و پایین‌تر از میانگین ۱.۳۸ میلیون بشکه در روز در سال جاری محسوب می‌شود.
دولت چین واردات نفت خام از سوی پالایشگاه‌های مستقل را از طریق یک نظام سهمیه‌بندی سختگیرانه کنترل می‌کند. به گفته منابع بازار، پالایشگاه‌ها تا پایان سپتامبر سهمیه‌های امسال خود را تقریباً تمام کرده‌اند و اکنون منتظرند که پکن در ماه آینده سهمیه‌های جدیدی برای آنها در نظر بگیرد؛ اقدامی که در سال‌های گذشته معمولاً در ماه نوامبر انجام شده است.
سپاه و ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی فروشنده نفت ایران
یک منبع آگاه ۱۴ مهرماه به ایران‌اینترنشنال گفت سپاه پاسداران و ستاد کل نیروهای مسلح از طریق شبکه‌های تجاری خود در چین از جمله دلالان نفتی، در حال مذاکره برای دریافت تسلیحات چینی همچون موشک، پهپاد و سامانه‌های پدافند هوایی هستند.
به گفته این منبع، اصلی‌ترین طرف چینی سپاه پاسداران، شرکت «هاوکان انرژی گروپ» است که بابت معاملات نفتی با شرکت‌های طرف سپاه، در چند سال گذشته نزدیک به یک میلیارد دلار به ایران بدهکار شده است.
هاوکان انرژی یک شرکت چینی مستقر در پکن است که وزارت خزانه‌داری آمریکا در می ۲۰۲۲ به‌دلیل خرید «میلیون‌ها بشکه» نفت منتسب به نیروی قدس سپاه پاسداران و نقش در تسهیل انتقال وجوهش، آن را تحریم کرد.
به گفته منبع ایران‌اینترنشنال، شهریور ۱۴۰۴، یک هیات بلندپایه از سپاه به چین سفر کرد و با مدیران هاوکان درباره تسویه باقی‌مانده بدهی مذاکره کرد.
در گزارش‌های رسمی، هیچ اشاره‌ای به سفر هیات سپاه پاسداران به چین نشده است اما در همان زمان یک هیات بلندپایه دولتی ایران به ریاست مسعود پزشکیان به چین سفر کرد.
به گفته پزشکیان، در این سفر «توافق‌های خوبی» با طرف چینی حاصل شد.
منبع ایران‌اینترنشنال تصریح کرد یکی از این توافقات، معامله‌ای بود که بر اساس آن هاوکان بخشی از بدهی نفتی خود را از طریق انتقال مستقیم تسلیحات به سپاه پاسداران پرداخت می‌کند.
مشخص نیست این توافق اجرایی شده است یا نه اما این نخستین بار است که گزارشی درباره پرداخت بهای نفت ایران با تجهیزات نظامی چینی منتشر می‌شود.
شرکت هاوکان به درخواست ایران‌اینترنشنال برای اظهار نظر در این باره پاسخی نداد.
مک‌کیب که همراه با دانکن اسمیت از ممنوعیت گروه «اقدام برای فلسطین» در بریتانیا حمایت کرده بود، در مراسم آغاز به کار کارزار «جبهه ایران» از اینکه سپاه پاسداران با ممنوعیت مشابهی مواجه نشده است، ابراز شگفتی کرد.
مک‌کیب در این نشست گفت تنها «یک گام بدیهی» وجود دارد که بریتانیا باید برای مجازات جمهوری اسلامی به‌دلیل «حمایتش از ترور و ویرانی»، از جمله حملاتی که یهودیان را در سراسر جهان هدف قرار می‌دهد، بردارد و آن تحریم و تروریستی خواندن سپاه پاسداران است.
دانکن اسمیت نیز سخنان مک‌کیب را تکرار کرد و گفت دولت بریتانیا پیش‌تر گروه «اقدام برای فلسطین» را غیرقانونی اعلام کرده، در حالی که این گروه در مقایسه با سپاه پاسداران، «سازمانی کوچک‌تر» است اما همانند آن، به «امنیت ملی حمله کرده و به تروریسم دامن زده» است.
رهبر پیشین حزب محافظه‌کار تاکید کرد سپاه پاسداران در خیابان‌های بریتانیا «نفرت‌پراکنی» و مردم را به خشونت تحریک می‌کند.
او افزود: «من درباره یهودستیزی و قتل شهروندان صرفا به‌دلیل یهودی بودنشان صحبت می‌کنم.»
پیش از این و در ۲۷ اردیبهشت، بیش از ۵۵۰ نماینده پارلمان و عضو مجلس اعیان بریتانیا در نامه‌ای از کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر این کشور، خواسته بودند سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهد.
مدت‌هاست که سیاستمداران و فعالان بریتانیایی خواهان قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی هستند اما این درخواست‌ها با افزایش نگرانی‌ها درباره نقض حقوق بشر در ایران و تفهیم اتهام جاسوسی به سه شهروند ایرانی در بریتانیا شدت گرفته است.
وحید بهشتی: جمهوری اسلامی ریشه خشونت و افراط‌گرایی است
وحید بهشتی، فعال بریتانیایی-ایرانی که پیش‌تر در اعتراض به خودداری دولت بریتانیا از تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران دست به اعتصاب غذای طولانی‌مدتی در برابر وزارت خارجه این کشور زده بود، در این مراسم سخنرانی کرد.
او گفت: «امشب در یک بزنگاه تاریخی ایستاده‌ایم؛ نه فقط برای ایران، بلکه برای تمام بشریت .... در جهانی که صلح، امنیت و ثبات هر روز بیش از پیش تهدید می‌شود، یک حقیقت انکارناپذیر آشکار شده است: اگر می‌خواهیم صلح پایدار جهانی داشته باشیم، باید ابتدا صلح پایدار را در خاورمیانه برقرار کنیم.»
بهشتی گفت برای این کار، باید به «ریشه خشونت، افراط‌گرایی و بی‌ثباتی مزمن یعنی نظام جمهوری اسلامی» پرداخت.
او گفت جمهوری اسلامی طی ۴۷ سال مردم ایران را گروگان گرفته و بحران‌ها و ایدئولوژی افراطی خود را به خارج صادر کرده است.
دن جارویس، معاون امنیتی وزیر کشور بریتانیا، اواسط اردیبهشت در واکنش به انتقاد یک نماینده پارلمان از تعلل لندن در تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران گفته بود این موضوع در دست بررسی جدی قرار دارد و دولت در صورت لزوم، از انجام اقدامات جدید دریغ نخواهد کرد.
متی هیون، همسر بهشتی و عضو شورای شهر کاونتری نیز در این مراسم «جبهه ایران» را جنبشی برای «گذار پایدار» توصیف کرد که از سیاست صرف به سمت «فرهنگ بازدارندگی در برابر بازتولید افراط‌گرایی» حرکت می‌کند.
او توضیح داد: «در کنار کارزار سیاسی‌مان برای اتحاد و حمایت از مردم ایران در بازپس‌گیری کشورشان و برقراری نظم سکولار-دموکراتیک، متعهدیم ایدئولوژی واپس‌گرایانه‌ای را که به‌غلط مدعی نمایندگی اسلام است افشا کنیم.»
هیون افزود یکی از ویژگی‌های آشکار رژیم‌های اقتدارگرای شبه‌دینی مانند جمهوری اسلامی، «یهودستیزی ریشه‌دار» آن‌هاست.
هشدار وزیر کشور پیشین بریتانیا درباره نفوذ مخرب سپاه پاسداران
پریتی پاتل، وزیر پیشین کشور و وزیر خارجه در سایه بریتانیا نیز در این مراسم خواستار موضع‌گیری سخت‌تر دولت در برابر «نفوذ مخرب» جمهوری اسلامی شد و هشدار داد که سپاه پاسداران تهدیدی برای امنیت داخلی نیز هست.
وزیر کشور پیشین بریتانیا همچنین از دولت این کشور به‌دلیل حمایت نکردن علنی از حملات آمریکا به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی در جریان عملیات «چکش نیمه‌شب» انتقاد کرد.
او گفت اگر لازم باشد دوباره موجی از حملات انجام شود، لندن باید از واشینگتن حمایت کند؛ زیرا «ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد».
نمایندگان ارشد اروپایی، کارشناسان امنیتی و فعالان حقوق بشر، ۲۴ اردیبهشت با حضور در نشستی در پارلمان اروپا خواهان قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه اروپا شدند.
عربستان سعودی و بحرین نخستین کشورهایی بودند که سپاه پاسداران را به دلیل «حمایت از گروه‌های تروریستی در منطقه، به‌ویژه در یمن» به‌عنوان سازمان تروریستی معرفی کردند.
آمریکا نیز در دوره نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۸ و دولت کانادا خرداد ۱۴۰۳ سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار دادند.
