یک هفته پس از خودکشی یاسمن شیرانی، رزیدنت جوان رشته زنان در دانشگاه علوم پزشکی تهران، جامعه پزشکی ایران همچنان در شوک و اندوه به سر می‌برد. یاسمن که بیشتر دوران کاری خود را در بیمارستان ضیائیان گذرانده بود، اول آبان به زندگی خود پایان داد.
روزنامه شرق شنبه ۱۰ آبان نوشت در حالی که دوستان و همکاران یاسمن هنوز با غیبتش کنار نیامده‌اند، بحث‌های جدی‌تری درباره بحران روانی، فشار سیستماتیک و روند فرسایشی دوره رزیدنتی در ایران شکل گرفته است.
دوستان یاسمن در مصاحبه با شرق گفتند او عاشق رشته‌اش بود و در انتظار روزی بود که مطب خودش را داشته باشد. اما به گفته یکی از همکارانش، «فشاری که یک رزیدنت تحمل می‌کند به توان فوق‌العاده‌ای نیاز دارد؛ و وقتی نمی‌توانی آن را تاب بیاوری، مرز فروپاشی نزدیک می‌شود.»
فشارهای روانی، کار طاقت‌فرسا، شیفت‌های بی‌وقفه، رفتارهای تحقیرآمیز برخی پزشکان ارشد و حقوق ناچیز از جمله دلایلی هستند که به گفته بسیاری از رزیدنت‌ها، زمینه را برای افسردگی و خودکشی فراهم می‌کنند.
کارشناسان توصیه می‌کنند اگر با فرد یا افرادی روبه‌رو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان دادن به زندگی استفاده می‌کنند، از آن‌ها بخواهید با پزشک معتمد، مراکز تخصصی حمایت روانی یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانی‌های خود گفت‌وگو کنند. اگر خودتان به خودکشی فکر می‌کنید، در ایران می‌توانید با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.
شرق در ادامه گزارش خود نوشت ماجرای خودکشی رزیدنت‌ها تنها محدود به مواردی نیست که رسانه‌ای می‌شود؛ موارد متعددی از اقدام به خودکشی وجود دارد که یا نافرجام می‌ماند یا هیچ‌گاه علنی نمی‌شود.
یکی از پزشکان در گفت‌وگو با این رسانه، نسبت به گسترش «فوبیای رزیدنتی» در میان دانشجویان هشدار داد، ترسی که باعث می‌شود بسیاری از پزشکان مستعد مسیر مهاجرت را انتخاب کنند.
او تاکید کرد: «سیستم بیمارستانی ایران بر بیگاری کشیدن از رزیدنت‌ها استوار است، نه بر آموزش.»
یکی از دوستان یاسمن هم گفت: «ما کسانی را می‌شناسیم که چند بار تلاش به خودکشی کرده‌اند. این مساله یک بحران جدی است که نباید فقط در چارچوب نظام درمانی بررسی شود؛ این یک آسیب اجتماعی است.»
پژوهش‌های داخلی نشان می‌دهد ۳۴ درصد رزیدنت‌های ایرانی را تجربه کرده‌اند. به گزارش نشریه پزشکی لنست، سالانه حدود ۱۳ رزیدنت در ایران بر اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند.
پرستاری که با یاسمن همکاری داشته، در همین رابطه گفت: «ما کسانی را میبینیم که در ظاهر همهچیز دارند؛ اما کمالگرایی افراطی، فشار اجتماعی و نگاه ابزاری به انسانها، آن‌ها را تا مرز نابودی می‌برد.»
پزشکی که دخترش نیز دانشجوی پزشکی است، در مصاحبه با شرق روایت کرد که پس از برخورد تند استادی با یک رزیدنت، آن فرد اقدام به خودکشی کرد، اما نجات یافت.
او اضافه کرد: «وقتی کسی ۳۶ ساعت بی‌وقفه در کشیک است، نه جسمش توان دارد نه ذهنش. اما سیستم درمانی ما روی تحقیر و فشار بنا شده و همین، زندگی را برای رزیدنت‌ها به جهنم تبدیل می‌کند.»
پزشکی که روزی نماد افتخار و خدمت به مردم بود، حالا به دلیلی برای افسردگی، مهاجرت یا خودکشی تبدیل شده است.
