انجمن صنفی روزنامهنگاران خواستار توقف موج تازه برخوردهای حذفی با رسانهها در ایران شد
انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران همزمان با دوم نوامبر، روز جهانی پایان دادن به مصونیت از مجازات برای جرائم علیه روزنامهنگاران، با صدور بیانیهای نسبت به موج تازه برخوردهای جمهوری اسلامی با رسانهها و مسدودسازی برخی سایتهای خبری ابراز نگرانی کرد.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در جریان دیدار مسعود پزشکیان با دستاندرکاران برنامه هستهای گفت: «قرارداد جدیدی بین جمهوری اسلامی و روسیه را دنبال کردیم که بر اساس آن، احداث چهار نیروگاه در بوشهر و چهار نیروگاه در سایر نقاط کشور در دستور کار قرار گرفته است.»
او افزود: «دولت مکان احداث چهار نیروگاه خارج از بوشهر را «متعاقبا» اعلام خواهد کرد.»
رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی همچنین احداث نیروگاه اتمی در سواحل شمالی کشور را از «نیازهای» منطقه برشمرد و افزود پس از تعیین زمین مناسب، طرح ساخت نیروگاه برق اتمی در سواحل استان گلستان آغاز شده است.
علیمحمد نایینی، سخنگوی سپاه پاسداران گفت: دوشپرتاب یا موشکی که بهسوی اسماعیل هنیه پرتاب شده بود، از پنجره محل اقامت او با استفاده از سیگنال تلفن همراهش وارد شد و او را که روی تخت نشسته بود و در حال صحبت با تلفن همراهش بود، هدف قرار داد.
او درباره جنگ ۱۲ روزه گفت: «سیستم اطلاعاتی اسرائیل در برابر جمهوری اسلامی شکست خورد. آنها فرماندهان و سیستم کنترل فرماندهی ما را هدف قرار دادند، بخشی از رادارها را نیز منهدم کردند و با پهپاد به سایتهای موشکی حمله کردند؛ اما ما هم ۲۰۰ موشک شلیک کردیم.»
بر اساس گزارشها و اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال، نادیا متقی، پزشک عمومی ۳۶ ساله، در شیراز دست به خودکشی زد و جان باخت.
اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال در یکشنبه ۱۱ آبان حاکی از آن است که او ۱۰ آبان به زندگی خود پایان داد.
هیات مدیره سازمان نظام پزشکی شیراز ۱۱ آبان در اطلاعیهای درگذشت متقی را به خانوادهاش و جامعه پزشکی تسلیت گفت و اعلام کرد او دارای مدرک دکترای حرفهای پزشکی بود.
هدیه کیمیایی، روزنامهنگار، با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به خودکشی این پزشک نوشت جمهوری اسلامی عامدانه با شرایطی که در بیمارستانها ایجاد کرده، در حال نابودی کادر پزشکان و پرستاران است.
(کارشناسان توصیه میکنند اگر با فرد یا افرادی روبهرو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان دادن به زندگی استفاده میکنند، از آنها بخواهید با پزشک معتمد، مراکز تخصصی حمایت روانی یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانیهای خود گفتوگو کنند. اگر خودتان به خودکشی فکر میکنید، در ایران میتوانید با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.)
حدود دو هفته پیش نیز یاسمن شیرانی، رزیدنت جوان رشته زنان در دانشگاه علوم پزشکی تهران، به زندگی خود پایان داد.
موضوع خودکشی پزشکان، دستیاران پزشکی و دیگر اعضای کادر درمان در ایران در سالهای گذشته تبدیل به بحرانی بزرگ در نظام سلامت شده و به نگرانیها درباره امنیت شغلی و سلامت روانی این قشر از جامعه دامن زده است.
روزنامه شرق ۱۰ آبان گزارش داد ماجرای خودکشی رزیدنتها تنها محدود به مواردی نیست که رسانهای میشود؛ موارد متعددی از اقدام به خودکشی وجود دارد که یا نافرجام میماند یا هیچگاه علنی نمیشود.
شرق با استناد به پژوهشهای داخلی نوشت ۳۴ درصد رزیدنتهای ایرانی افکار خودکشی را تجربه کردهاند. به گزارش نشریه پزشکی لنست، سالانه حدود ۱۳ رزیدنت در ایران بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند.
ایراناینترنشنال ۲۴ فروردین گزارش داد رسانهها و دانشگاههای علوم پزشکی از انتشار خبر خودکشی کادر درمان منع شدهاند و از آنها خواسته شده علت اینگونه مرگها را مواردی چون ایست قلبی اعلام کنند.
آمارها نشان میدهد تنها در سال ۱۴۰۳ دستکم ۱۶ رزیدنت با مرگ خودخواسته به زندگیشان پایان دادند.
فرسودگی شغلی، کمبود نیرو، شیفتهای طولانی، فشارهای اقتصادی و نبود حمایت روانی از عوامل اصلی این معضل شناخته میشوند.
پیکر امید سرلک، خلبان جوان اهل الیگودرز استان لرستان، پس از انتشار ویدیویی از به آتش کشیدن تصویر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در یک خودرو پیدا شد. فرمانده انتظامی الیگودرز علت مرگ او را «خودکشی» اعلام کرده اما برخی کاربران شبکههای اجتماعی آن را «قتل حکومتی» دانستهاند.
علی اسدالهی، فرمانده انتظامی الیگودرز، یکشنبه ۱۱ آبان از کشف پیکر جوانی در یک خودرو در محدوده پشت ورزشگاه ارسلان گودرزی (زیر پل) خبر داد و بدون اشاره به هویت او گفت این فرد با یک قبضه سلاح کلت کمری خودکشی کرده است.
او در عین حال تاکید کرد: «موضوع در دست بررسی تخصصی پلیس آگاهی است تا انگیزه و علت دقیق حادثه مشخص شود.»
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی نام این شهروند را امید سرلک عنوان کردند و نوشتند ماموران پیکر او را به خانوادهاش تحویل ندادهاند و آنها را تحت فشار گذاشتهاند تا بگویند که خودکشی کرده است.
همزمان شماری از کاربران تصاویری از آخرین استوریهای سرلک در اینستاگرام را منتشر کردند.
در یکی از این استوریها، او ویدیویی از آتش زدن تصویر خامنهای را منتشر کرده بود که روی آن صدای محمدرضا شاه پهلوی قرار داده شده بود.
سرلک در استوری دیگری همراه با هشتگ «مرگ بر خامنهای» نوشته بود: «تا کی حقارت، تا کی فقر، تا کی سواری دادن. الان وقتشه خودتو نشون بدی، جوون. الان وقتشه دلو به دریا بزنی. البته این آخوندا واسه جوونای ایران رودی بیش نیستن.»
او اضافه کرده بود: «میتونی بهجای استوری گذاشتن با دشمن فرضی، الان خودتو نشون بدی. الان همون زمانی که میگفتی "الله یار باشه دشمن هزار". این گوی، اینم میدون. دلدارا خودتونو ثابت کنید. هر شهری چهارتا جوون دلدار نداره؟ خودمم نفر اول میام بیرون.»
شهرام سدیدی، شاعر و فعال سیاسی اهل سبزوار، با انتشار تصاویری از سرلک در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این استوریها را گذاشته و به خیابان رفته! بعد از چند ساعت جنازه گلولهخوردهاش با یک اسلحه در ماشین پیدا شده. جنازه را به خانواده تحویل ندادهاند و آنها را تحت فشار گذاشتهاند تا بگویند خودکشی بوده.»
کاربر دیگری از سرلک بهعنوان «جوان وطنپرست بختیاری» نام برد و نوشت درست ۹ ساعت بعد از گذاشتن استوری آتشزدن تصویر خامنهای در اینستاگرام، «زیر شکنجه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی کشته شد».
یک شهروند نیز در ایکس نوشت: «سرلک بعد از گذاشتن استوری در صفحه اینستاگرامش، توسط سازمان اطلاعات سپاه دستگیر شد و ساعاتی بعد پیکر زخمی و کبود شدهاش را به خانوادهاش تحویل دادند. امید زیر شکنجه وحشیانه کشته شد.»
مقامهای جمهوری اسلامی در سالهای گذشته درباره افرادی که بهطور مشکوک فوت کردهاند، بارها ادعای «خودکشی» را پیش کشیدهاند.
این ادعا در بسیاری از موارد از سوی افکار عمومی ایرانیان رد شده و برخی کاربران شبکههای اجتماعی با عباراتی کنایهآمیز چون «خودکشی شد» به آن واکنش نشان دادهاند.
در یکی از این نمونهها، فروردین ۱۴۰۳ پیکر سارا تبریزی، زندانی سیاسی پیشین، در منزل پدریاش در تهران پیدا شد.
او در هفتههای پایانی زندگی از سوی ماموران امنیتی زیر فشار روانی سنگین قرار گرفته و به وزارت اطلاعات احضار شده بود.
تا زمان انتشار این گزارش، مقامهای قضایی و امنیتی درباره جزئیات چگونگی مرگ سرلک و نتیجه تحقیقات پلیس آگاهی در این خصوص توضیح تازهای ندادهاند.
سکوت مقامها و انتشار روایتهای متناقض، پرسشهای تازهای درباره نحوه مرگ سرلک برانگیخته است.
محمدرضا نقدی، معاون هماهنگکننده پیشین سپاه گفت: «همه باید حجاب را رعایت کنند. ما یک فرهنگ تاریخی، ملی و دینی داریم و همه اینها منادی حجاب هستند.»
او افزود: «هم در سنتهای تاریخی و ملی ما حجاب، حیا و حفظ حرمت زن یک ریشه اساسی دارد. همه ما باید همت کنیم و حرمت حجاب را نگه داریم.»
در این بیانیه که یکشنبه ۱۱ آبان منتشر شد، آمده است مسدودسازی پیدرپی چند رسانه رسمی و مستقل، از جمله انتخاب، رکنا، آسیا، دیدارنیوز و هممیهن، به «تحدید آزادیهای قانونی شهروندان و نهاد رسانه» دامن زده است.
انجمن صنفی روزنامهنگاران به نقش رسانههای مستقل در زمان بحران اشاره کرد و نوشت: «رسانههای مستقل بارها نشان دادهاند که در شرایط بحران تا چه حد بهتر از رسانههای وابسته عمل میکنند.»
این انجمن افزود رسانههای وابسته به حاکمیت «اغلب با سازوکارها و نیروی انسانی و هزینههای چندین برابر مشغول فعالیت هستند، ولی در برخوردهای نامعمول و خارج از چارچوب، اغلب رسانههای مستقل هستند که بیشترین آسیب را میبینند».
از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی، سرکوب رسانهها و محدود کردن روزنامهنگاران منتقد بهطور مستمر ادامه داشته است؛ حکومت بارها رسانههای مستقل را تعطیل و روزنامهنگاران را بهدلیل انتقاد از عملکردش بازداشت، شکنجه و زندانی کرده است.
در آخرین نمونه، پس از انتشار گزارش روزنامه هممیهن درباره شاکی پرونده پژمان جمشیدی، سایت این روزنامه به دستور نهادهای امنیتی مسدود شد.
انجمن صنفی روزنامهنگاران در ادامه بیانیه خود، با محکومکردن «توقیف و تحدید رسانههای مستقل بهدلیل فشارهای گوناگون و به شیوههای غیرقانونی و خارج از رویههای متعارف»، از دولت مسعود پزشکیان خواست بر «مواضع قانونی و دفاع از انتشار رسانههای مستقل» پافشاری کند.
این نهاد صنفی در عین حال تاکید کرد که «اثر نمایانی» از تلاش دولت پزشکیان برای دفاع از حقوق رسانهها به چشم نمیخورد.
در این بیانیه همچنین به نقش نهادهای حاکمیتی در تصمیمگیریهای رسانهای اشاره شده و آمده است: «دولت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هیئت نظارت بر مطبوعات و نیز قوه قضاییه نباید تحت تاثیر اختلافهای جناحی گروههای سیاسی بر سر قدرت، از مرّ قانون عدول کنند و بدون طی مراحل قانونی حقوق افراد و رسانهها را سلب نمایند.»
انجمن صنفی روزنامهنگاران تهران در پایان ابراز امیدواری کرد که حقوق رسانههای مستقل داخلی بهعنوان صدای مردم بیش از همیشه به رسمیت شناخته شود تا عرصه برای شماری از نهادها و گروههایی که به «رفتارهای فراقانونی» عادت کردهاند، فراهم نشود.
سازمان دفاع از جریان آزاد اطلاعات تیرماه در گزارشی درباره سرکوب آزادی بیان در ایران اعلام کرد در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی، دستکم ۴۶ پرونده قضایی جدید علیه روزنامهنگاران و رسانهها تشکیل شده است.
چهارم تیر نیز فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران به افزایش شمار احضار و بازداشت روزنامهنگاران در ایران از زمان آغاز جنگ ۱۲ روزه واکنش نشان داده و خواستار توقف فشار حکومت ایران بر روزنامهنگاران و خبرنگاران شده بود.