حماس با قطعنامه سازمان ملل و خلع سلاح مخالفت کرد
حماس قطعنامه‌ای را که شورای امنيت سازمان ملل با پيش‌نويس آمریکا برای تاييد طرح غزه دونالد ترامپ، رييس‌جمهوری آمریکا، تصویب کرد، رد کرد و گفت اين قطعنامه حقوق و مطالبات فلسطينيان را تامین نمی‌کند.
حماس قطعنامه‌ای را که شورای امنيت سازمان ملل با پيش‌نويس آمریکا برای تاييد طرح غزه دونالد ترامپ، رييس‌جمهوری آمریکا، تصویب کرد، رد کرد و گفت اين قطعنامه حقوق و مطالبات فلسطينيان را تامین نمی‌کند.
به گفته حماس، این قطعنامه نوعی قیومیت بين‌المللی بر اين منطقه اعمال می‌کند؛ اقدامی که فلسطينيان و گروه‌های مقاومت آن را رد می‌کنند.
حماس افزود: «سپردن وظايف و نقش‌ها به نیروی بين‌المللی در درون نوار غزه، از جمله خلع‌سلاح مقاومت، بی‌طرفی این نيرو را از بين می‌برد و آن را به يکی از طرف‌های درگيری به نفع اسرائیل تبديل می‌کند.»
اين گروه افزود مقاومت در برابر اسرائیل «با هر وسيله‌ای يک حق مشروع است.»
در جلسه دوشنبه ۲۶ آبان، روسیه یکی از دو کشوری بود که به طرح پیشنهادی آمریکا بر اساس برنامه بیست‌ماده‌ای دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری این کشور رای ممتنع داد.
پس از تصویب این قطعنامه، دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا گفت: «رای شورای امنيت به طرح صلح غزه به صلح بيشتر در سراسر جهان منجر می‌شود.»
مایک والتز، نماینده ایالات متحده در شورای امنیت نیز این طرح پیشنهادی را «یک نقشه راه جسورانه، ممکن و عملی» خواند و از اعضای شورا بابت «حمایت از طرح آمریکا» و «رای مثبت به پیش‌نویسی که استقرار نیروهای بین‌المللی در غزه را میسر می‌سازد» تشکر کرد.
طرحی که در جلسه عصر دوشنبه به وقت نیویورک در مقر سازمان ملل در این شهر برگزار شد، شامل بخشی است که مسیری احتمالی برای تشکیل کشور فلسطین در آینده را ترسیم می‌کند.
مخالفت حماس با قطعنامه
حماس با رد این قطعنامه اعلام کرد که این طرح «حقوق و مطالبات فلسطینیان را برآورده نمی‌کند» و «در پی تحمیل نوعی قیمومیت بین‌المللی» بر نوار غزه است.
در این بیانیه تاکید شده است که «فلسطینیان و گروه‌های مقاومت» با هر شکلی از قیمومیت بین‌المللی مخالف‌اند.
این گروه افزود: «واگذاری ماموریت‌ها و نقش‌هایی به یک نیروی بین‌المللی درون باریکه غزه، از جمله خلع سلاح مقاومت، بی‌طرفی این قطعنامه را از بین می‌برد و آن را به یکی از طرف‌های درگیری به نفع نیروی اشغالگر تبدیل می‌کند.»
حماس ساعاتی پیش از این رای‌گیری نیز در بیانیه‌ای دیگر با طرح پیشنهادی ایالات متحده مخالفت کرده و به «نمایندگی از گروه‌های مسلح فلسطینی»، قطعنامه پیشنهادی آمریکا را «خطرناک» و تلاشی برای «تسلیم غزه به حاکمیت بین‌المللی» خوانده بود.
استقبال ترامپ از رای شورای امنیت به «هیات صلح»
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، با انتشار پستی در شبکه اجتماعی خودش، تروث‌سوشال، «رای فوق‌العاده شورای امنیت سازمان ملل» را تبریک گفت و یادآوری کرد: «این قطعنامه بانی ایجاد یک هیات صلح می‌شود که ریاست آن را من بر عهده خواهم داشت.»
او همچنین نوشت که این هیات «شامل قدرتمندترین و محترم‌ترین رهبران در سراسر جهان» خواهد بود.
ترامپ از همه اعضای شورای امنیت، از جمله کشورهایی که رای ممتنع دادند و همچنین کشورهایی که به گفته او «به‌شدت از این طرح حمایت کردند، از جمله قطر، مصر، امارات متحده عربی، پادشاهی عربستان سعودی، اندونزی، ترکیه و اردن» تشکر کرد.
او نوشت که اعضای هیات صلح و خبرهای مهم دیگری طی هفته‌های دیگر اعلام خواهد شد.
جزئیات قطعنامه
والتز در سخنان خود پیش از رای‌گیری گفت که این سند تشکیل نیرویی تحت عنوان «نیروی بین‌المللی ثبات» را در نظر گرفته است.
او توضیح داد: «این نیرو ائتلافی از نیروهای حافظ صلح، از جمله از کشورهای با اکثریت مسلمان مانند اندونزی و جمهوری آذربایجان است تا تحت یک فرماندهی واحد در غزه مستقر شود، بر روند خلع سلاح نظارت کند، از غیرنظامیان حفاظت کند و انتقال کمک‌ها را از طریق مسیرهای امن همراهی میسر سازد.»
افزون بر این، قطعنامه کنونی برای حضور اسرائیل در باریکه غزه یک برنامه زمان‌بندی‌شده در نظر گرفته است. با آغاز به کار یک نیروی پلیس گزینش‌شده و آموزش‌دیده از سوی کشورهایی مانند مصر، حضور ارتش اسرائیل در غزه مرحله به مرحله کمتر خواهد شد.
این قطعنامه همچنین یک اداره انتقالی و یک هماهنگ‌کننده بین‌المللی برای تامین مالی بازسازی در نظر گرفته است. فرآیندهای مالی در نظر گرفته شده از طریق یک صندوق امانی مورد حمایت بانک جهانی مدیریت خواهد شد.
قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده، پس از تکمیل اصلاحاتِ تشکیلات خودگردان فلسطین، یک «مسیر احتمالی برای خودمختاری و خودتعیین‌گری فلسطینی‌ها» در نظر گرفته است.
این قطعنامه بر پایه طرح ۲۰ماده‌ای دونالد ترامپ برای برقراری مرحله اول آتش‌بس شکل گرفت. ابتدا این طرح به عنوان ضمیمه به پیش‌نویس قطعنامه پیوست شده بود، اما بخش‌هایی از آن، از جمله بندی درباره راه‌حل دوکشوری و ایجاد دولت مستقل فلسطینی، تحت فشار کشورهای عرب منطقه به متن اصلی اضافه شد.
انتقاد دیده‌بان حقوق بشر
لویی شاربونو، مدیر بخش سازمان ملل متحد در سازمان دیدبان حقوق بشر، پس از تصویب این قطعنامه با انتشار بیانیه‌ای، تاکید کرد که این طرح «هیچ اشاره‌ای به حقوق بشر ندارد» اما این مساله «الزام» اسرائیل و متحدانش برای پایبندی به حقوق بشر مورد وثوق جهانی را «از بین نمی‌برد».
او افزود: «همان‌طور که دیوان بین‌المللی دادگستری به‌تازگی در نظر مشورتی خود حکم کرد، اسرائیل موظف است با نهادهای بشردوستانه سازمان ملل، از جمله آژانس امداد و کار آوارگان فلسطینی همکاری کند.»
شاربونو همچنین بر این تاکید کرد که ارتش اسرائیل و دیگر نیروهای بین‌المللی که طبق این قطعنامه در غزه مستقر خواهند شد، باید «از جریان بدون محدودیت و مانع کمک‌های بشردوستانه اطمینان حاصل کنند» و «سیاست اسرائیل مبنی بر گرسنگی دادنِ عامدانه به فلسطینی‌ها» باید پایان یابد.
او در بخشی از بیانیه به احکام صادر شده از سوی دیوان کیفری بین‌المللی مبنی بر دستگیری همه مظنون‌ها با ارتکاب جنایت‌های جنگی و جنایت علیه بشریت اشاره کرد و از همه دولت‌ها خواست به «اجرای این احکام وفادار بمانند.»
دیوان کیفری بین‌المللی برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و یوآو گالانت، وزیر پیشین دفاع این کشور، حکم بازداشت صادر کرده است. این دیوان همچنین برای رهبران حماس حکم بازداشت صادر کرده بود، اما همه این افراد در حملات اسرائیل کشته شده‌اند.
مالی دوشنبه ۲۶ آبان در گفتوگو با نشریه نشنال در نیویورک گفت این حملات نشان داد اسرائیل در فضای هوایی ایران برتری داشته و از اطلاعات دقیق درباره نیروها و تاسیسات ایرانی برخوردار بوده است. موضوعی که می‌تواند بر محاسبات تهران درباره بازسازی برنامه هسته‌ای اثر بگذارد.
او افزود: «اگر تهران قصد ازسرگیری برنامه خود را داشته باشد، باید چند بار فکر کند؛ چون می‌داند اسرائیل و آمریکا مراقب هستند.»
این در حالی است که سعید خطیب‌زاده، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، ۲۵ آبان اعلام کرد هرچند حملات آمریکا و اسرائیل خسارت‌های سنگینی به تاسیسات اتمی در ایران وارد کرده اما برنامه هسته‌ای حکومت همچنان «دست‌نخورده» باقی مانده است.
مالی همچنین گفت: «من از حملات بیشتر ایالات متحده و اسرائیل تعجب نخواهم کرد.»
او افزود اگر واشینگتن و تهران به تفاهمی برسند که غنی‌سازی ایران را در ازای کاهش تحریم‌ها به‌طور نامحدود به حالت تعلیق درآورد و بازرسی‌های سازمان ملل از سر گرفته شود، شوکه نخواهد شد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، تاکنون بارها اعلام کرده در پی حملات ایالات متحده به سایت‌های نطنز، فردو و اصفهان در جریان جنگ ۱۲ روزه، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نابود شده است.
با این حال، گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت برنامه هسته‌ای حکومت، به‌ویژه ذخایر اورانیوم غنی‌شده آن، همچنان ادامه دارد.
رهبران جمهوری اسلامی و ترامپ
این مذاکره‌کننده ارشد پیشین دولت جو بایدن در ادامه گفتوگو با نشریه نشنال تاکید کرد رهبران جمهوری اسلامی عمیقا به دولت ترامپ بی‌اعتمادند و باور دارند که او «چند بار آنها را فریب داده است»؛ موضوعی که هرگونه مذاکره را دشوارتر می‌کند.
مالی در پاسخ به پرسشی درباره چشم‌انداز روابط آمریکا و ایران گفت می‌تواند محتمل بداند که تحت ریاست‌جمهوری ترامپ «یا تنش‌های نظامی بیشتری رخ دهد یا یک پیشرفت دیپلماتیک غیرمنتظره حاصل شود».
مالی و مشارکت در پروژه نفوذ
مهرماه ۱۴۰۲، یک گزارش تحقیقی مشترک ایران‌اینترنشنال و سمافور که با بررسی هزاران ایمیل دیپلمات‌های ایرانی تهیه شد، شبکهای از دانشگاهیان و تحلیلگران اندیشکده‌ها را افشا کرد که از سوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی برای گسترش قدرت نرم تهران ایجاد شده بود.
تحقیقات ایران‌اینترنشنال نشان داد که سه تحلیلگر ایران که از نزدیک با مالی کار کرده‌اند، عضو شبکهای بوده‌اند که تهران ایجاد و هدایت کرده است.
این شبکه زیر نظر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی شکل گرفت تا سیاست خارجی و راهبرد هسته‌ای جمهوری اسلامی را از طریق دانشگاهیان خارج از کشور ترویج کند.
این شرکت دوشنبه ۲۶ آبان اعلام کرد در حال همکاری با شرکای منطقه‌ای «برای حل فوری مشکل و آزادی خدمه این نفتکش» است.
مقام‌های جمهوری اسلامی پیش از این تایید کردند که سپاه پاسداران این نفتکش با پرچم جزایر مارشال را به‌دلیل «تخلفات مربوط به محموله» توقیف کرده است.
روابط عمومی نیروی دریایی سپاه پاسداران اعلام کرد این نفتکش حامل ۳۰ هزار تن محموله مواد پتروشیمی به مقصد سنگاپور بوده که با دستور قضایی توقیف شده است.
در بیانیه سپاه پاسداران آمده که محموله این کشتی بازرسی و مشخص شده حامل بار «غیرمجاز» است.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده، سنتکام، اعلام کرد توقیف نفتکش تالارا از سوی نیروهای سپاه پاسداران، «نقض آشکار قوانین بین‌المللی» است.
سنتکام با بیان این‌که نیروهای سپاه پاسداران با بالگرد وارد نفتکش تالارا شدند و آن را به آب‌های سرزمینی ایران منتقل کردند، تاکید کرد: «از ایران می‌خواهیم مبنای حقوقی این اقدام را برای جامعه جهانی توضیح دهد. نیروهای آمریکایی همچنان هوشیار خواهند ماند و در کنار شرکا و متحدان خود برای تقویت صلح و ثبات منطقه تلاش خواهند کرد.»
آسوشیتدپرس پیش‌تر گزارش داده بود یک پهپاد نیروی دریایی آمریکا ساعت‌ها بر فراز منطقه‌ای که تالارا در آن بوده، گشت‌زنی می‌کرده و شاهد توقیف آن بوده است.
کلمبیا شیپ‌منجمنت ۲۴ آبان در بیانیه‌ای اعلام کرد تماس با این نفتکش حدود ساعت ۸:۲۲ به وقت محلی و در فاصله تقریبی ۲۰ مایل دریایی از ساحل خورفکان امارات متحده عربی قطع شده است.
توقیف کشتی‌ها در خلیج فارس و دریای عمان
جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته بارها اقدام به توقیف کشتی‌های خارجی در دریای عمان و خلیج فارس کرده است.
۲۵ تیر‌ماه، رییس کل دادگستری استان هرمزگان از توقیف یک نفتکش خارجی در دریای عمان به اتهام «قاچاق سوخت» خبر داد.
مجتبی قهرمانی اعلام کرد این کشتی را ابتدا «به دلیل نقص مدارک قانونی مربوط به محموله این شناور» بازرسی و سپس به اتهام «حمل دو میلیون لیتر سوخت قاچاق» توقیف کرده‌اند.
او به مالک کشتی یا پرچم کشوری که با آن در سفر بوده، اشاره‌ای نکرد.
هشت مرداد ۱۴۰۳، سپاه پاسداران از توقیف نفتکش پِرل‌جی با پرچم کشور آفریقایی توگو و بازداشت ۹ خدمه آن در آب‌های شمال خلیج فارس، حوالی میدان نفتی آرش خبر داد و کشتی را به حمل «بیش از ۷۰۰ هزار لیتر نفت قاچاق» متهم کرد.
همچنین مقام‌های جمهوری اسلامی در دهه‌های گذشته به‌طور مکرر تهدید کرده‌اند تنگه هرمز را که یکی از شریان‌های اصلی جریان انرژی جهان به شمار می‌رود، خواهند بست. موضوعی که حساسیت منطقه و جهان را نسبت به وقایع این محدوده جغرافیایی افزایش داده است.
