سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور گفت فرونشست زمین در ایران تشدید شده و برداشت بی‌رویه از آبخوان‌ها، خشکسالی و تغییرات اقلیمی، بیشترین اثر را بر خراسان رضوی، اصفهان و جنوب کرمان داشته است. او اضافه کرد که بیشترین جمعیت تحت تاثیر فرونشست در تهران، خراسان رضوی و اصفهان زندگی می‌کنند.
حسین ظفری، جمعه ۳۰ آبان در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا گفت که استان‌های خراسان رضوی، فارس، کرمان، خوزستان و اصفهان بیشترین وسعت پهنه فرونشست را در کشور دارند.
ظفری اضافه کرد که از نظر تعداد شهرهای در معرض فرونشست، استان‌های اصفهان، خراسان رضوی، فارس و تهران در صدر قرار دارند.
او همچنین گفت برای کاهش پیامدهای فرونشست، تجهیز چاه‌های مجاز به سیستم هوشمند، مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز و اجرای پروژه‌های آبخیزداری در جریان است.
در سال‌های گذشته گزارش‌های زیادی در خصوص بحران فرونشست در شهرهای ایران منتشر شده است.
در ۲۶ آبان، رضا صالحی امیری، وزیر گردشگری و میراث فرهنگی، گفت: «در ۳۰ استان کشور به‌جز گیلان با مشکل فرونشست مواجه هستیم و در چند استان وضعیت بحرانی است.»
۲۶ مهر نیز علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت ۷۵۰ شهر ایران در معرض فرونشست زمین قرار دارند.
این مقام وزارت راه و شهرسازی اول شهریور نیز هشدار داده بود ایران از نظر گستردگی فرونشست زمین در رتبه سوم جهان قرار دارد.
ظفری در بخش دیگری از صحبت‌های خود به نقش مستقیم برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی در ایجاد فرونشست اشاره کرد و گفت: «از اوایل دهه ۱۳۵۰ برداشت آب زیرزمینی شدت گرفت و توجه کشاورزان و سایر بهره‌برداران به منابع زیرزمینی افزایش یافت. به تدریج با این برداشت‌ها و تشدید خشکسالی‌ها، فرونشست زمین در برخی مناطق کشور شدت گرفت و این روند تاکنون ادامه دارد.»
او درباره اقدامات انجام‌شده برای کنترل بحران گفت: «طی چند سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار حلقه چاه مجاز به سیستم کنترل هوشمند مجهز شده و تنها در سال گذشته حدود ۲۰ هزار چاه غیرمجاز مسدود شده است.»
به‌گفته ظفری، نقشه پهنه‌های فرونشست اکنون تهیه شده و ضوابط فنی برای اجرای پروژه‌های عمرانی در مناطق پرخطر تدوین شده است.
سخنگوی مدیریت بحران کشور در پایان تاکید کرد که اصلاح الگوی کشت، اجرای پروژه‌های آبخیزداری و مدیریت پایدار منابع آب، از جمله اقداماتی است که پیامدهای فرونشست را کاهش خواهد داد.
سمیه رفیعی، رییس فراکسیون محیط زیست مجلس، ۱۶ اردیبهشت هشدار داد برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی باعث فرونشست زمین در ۳۰ استان شده و ۶۶ درصد تالاب‌های کشور به کانون گرد و غبار تبدیل شده‌اند.
کارشناسان هشدار داده‌اند که ادامه برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی می‌تواند زیرساخت‌های حیاتی، خطوط ریلی، فرودگاه‌ها و بناهای تاریخی را با خطر تخریب غیرقابل‌جبران روبه‌رو کند و به یکی از پرهزینه‌ترین پیامدهای پدیده فرونشست بدل شود.
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران جمعه ۳۰ آبان اعلام کرد میانگین کیفیت هوای تهران طی ۲۴ ساعت گذشته با شاخص آلودگی هوا بر اساس اندازه‌گیری ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون روی عدد ۱۰۳ و در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت.
همچنین میانگین کیفیت هوا در صبح جمعه بر اساس این شاخص ۱۳۳ و در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس است.
شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم می‌شود: از صفر تا ۵۰، هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ قابل قبول، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰، خطرناک است.
افزایش آلودگی در هفته آینده
سازمان هواشناسی ایران با صدور هشدار نارنجی اعلام کرد طی روزهای آینده در بیشتر مناطق کشور جو پایدار و آسمان صاف خواهد بود؛ وضعیتی که در کلانشهرهای صنعتی و پرجمعیت باعث افزایش شدید غلظت آلاینده‌ها می‌شود.
بر اساس این هشدار، در صورت کنترل نشدن منابع آلاینده ثابت و متحرک، به‌ویژه در مناطق پرتردد و صنعتی، شاخص آلودگی هوا می‌تواند به مرحله خطرناک برای همه گروه‌های سنی برسد.
تهران، اصفهان، تبریز، کرج، اهواز و مشهد در فهرست شهرهایی قرار دارند که احتمال تشدید آلودگی در آن‌ها بیش از سایر مناطق است.
صادق ضیاییان، رییس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، گفت که الگوی پایدار جوی تا پایان هفته آینده ادامه خواهد داشت و «افزایش غلظت آلاینده‌ها در کلان‌شهرها قطعی است».
به گفته او، وزش باد فقط در بخش‌هایی از نوار شرقی کشور رخ خواهد داد و تاثیری بر پراکندگی آلودگی در شهرهای بزرگ ندارد.
ضیاییان درباره وضعیت پایتخت نیز اعلام کرد آسمان تهران در روزهای آینده صاف و همراه با غبار محلی خواهد بود و «هوا در سطح ناسالم برای همه گروه‌ها» قرار می‌گیرد.
او دمای تهران را بین هشت تا ۱۹ درجه پیش‌بینی کرد.
در همین حال، وضعیت در خلیج فارس برای جمعه مواج گزارش شده و تفاوت دمایی قابل توجه بین شمال و جنوب کشور دیده می‌شود؛ بندرعباس با ۳۲ درجه گرم‌ترین و شهرکرد با هفت درجه زیر صفر، سردترین مرکز استان‌های کشور هستند.
هواشناسی در توصیه‌هایی به مردم و دستگاه‌های مسئول خواستار کاهش ترددهای غیرضروری، مدیریت مصرف سوخت، کنترل فعالیت‌های صنعتی آلاینده و پرهیز از فعالیت ورزشی در فضای باز شد.
این رسانه پنجشنبه ۲۹ آبان نوشت که گسترش جنگ در سودان طی هفتههای اخیر، به‌ویژه تصرف شهر الفاشر به دست نیروهای پشتیبانی سریع، پای تعدادی از رقبای منطقهای، از جمله «جمهوری اسلامی، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، ترکیه، مصر و اسرائیل» را به یک «رقابت نیابتی» کشانده است.
رقابتی که به نوشته این رسانه نزدیک به جریانهای سنتی-مذهبی محافظهکار در آمریکا، می‌تواند «موازنه قدرت در دریای سرخ را دگرگون کند.»
در بخشی از گزارش واشینگتن‌تایمز آمده است: «امارات متحده عربی، یکی از متحدان کلیدی آمریکا در خاورمیانه، به حمایت مالی و تسلیحاتی از نیروهای پشتیبانی سریع متهم شده است. ارتش سودان نیز هرچه بیشتر به تسلیحاتی که جمهوری اسلامی در اختیار آن میگذارد متکی شده و این وضعیت یک نبرد نیابتی پیچیده میان جمهوری اسلامی، آمریکا و متحدانش ایجاد کرده است.»
همزمان با گسترش روابط نظامی ایران با ارتش رسمی سودان، نیروهای پشتیبانی سریع هم به تسلیحات پیشرفتهتر اروپایی و روسی دست یافته است.
نیروهای پشتیبانی سریع که از آوریل ۲۰۲۳ در حال نبرد با ارتش سودان هستند، چهارم آبان شهر الفاشر را تصرف کردند و پس از محاصرهای ۱۸ ماهه، ارتش را از آخرین پایگاهش در منطقه دارفور غربی بیرون راندند.
پس از سقوط شهر، گزارشهایی از اعدامهای میدانی، خشونت جنسی، حمله به نیروهای امدادرسان، غارت و آدمربایی منتشر شده است.
نیروهای پشتیبانی سریع یک گروه شبهنظامی است که سال ۲۰۱۳ از باقیمانده شبهنظامیان جَنجَوید تشکیل شد. شبهنظامیان جَنجَوید در جریان نسلکُشی دارفور برای حکومت وقت سودان میجنگیدند و مسئول مستقیم جنایتها علیه غیرنظامیان شناخته شده‌اند.
دولت سودان در سال ۲۰۱۳ این گروه را برای مقابله را گروه‌های شورشی در منطقه دارفور تشکیل داد اما روند تنشها در این کشور به سمتی رفت که نیروهای پشتیبانی سریع از سال ۲۰۲۳ تا کنون با نیروهای مسلح سودان در جنگاند.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، چهارشنبه اعلام کرد که به درخواست محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان، برای پایان دادن به درگیریهای سودان وارد عمل خواهد شد.
