مقام‌های دولت ترامپ در حال بررسی طرحی برای پخش اعلامیه‌های کاغذی بر فراز کاراکاس به‌عنوان بخشی از «جنگ روانی» علیه نیکلاس مادورو هستند. این اقدام می‌تواند تازه‌ترین مرحله در افزایش فشارهای آمریکا بر دولت ونزوئلا باشد.
پیشنهاد عملیات روانی علیه مادورو
چند مقام آمریکایی به شبکه سی‌بی‌اس نیوز گفته‌اند که دولت ترامپ شنبه درباره گزینه‌های عملیاتی جدید در قبال ونزوئلا گفت‌وگو کرده و یکی از این گزینه‌ها، پخش اعلامیه‌های آمریکا بر فراز پایتخت ونزوئلا است.
به گفته منابع، این اقدام نوعی «جنگ روانی» برای تضعیف جایگاه مادورو محسوب می‌شود.
عملیات هنوز تایید نشده، اما احتمال دارد روز یکشنبه ــ هم‌زمان با ۶۳سالگی مادورو ــ انجام شود. واشینگتن‌پست نخستین رسانه‌ای بود که وجود این طرح را افشا کرد.
افزایش فشار نظامی و امنیتی آمریکا
این طرح در حالی مطرح می‌شود که واشینگتن طی ماه‌های اخیر سیاست فشار حداکثری خود علیه حکومت مادورو را تشدید کرده است.
اقدامات اخیر آمریکا شامل موارد زیر بوده است:
* افزایش چشمگیر حضور نظامی در منطقه
* رزمایش‌های واقعی با تیراندازی مستقیم
* حملات به قایق‌های مظنون به قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب و شرق اقیانوس آرام
این فشارهای چندلایه نشان می‌دهد واشینگتن تلاش دارد از مسیرهای نظامی، اطلاعاتی و روانی، حکومت مادورو را تضعیف کند.
ترامپ: اعزام نیرو را رد نمی‌کنم
در پاسخ به پرسشی درباره احتمال اعزام نیروی نظامی به ونزوئلا، ترامپ روز دوشنبه گفت: «نه، این احتمال را رد نمی‌کنم. هیچ چیز را رد نمی‌کنم. ما باید مراقب ونزوئلا باشیم.»
این سخنان نشان می‌دهد کاخ سفید حاضر است اقدامات شدیدتر را نیز مورد بررسی قرار دهد.
واکنش مادورو و تایید عملیات مخفیانه
در همان روز، مادورو اعلام کرد که آماده گفت‌وگوی «رو در رو» با ترامپ است. این در حالی است که ترامپ ماه گذشته تایید کرده بود به سازمان سیا اجازه داده برای انجام «عملیات مخفیانه» وارد خاک ونزوئلا شود؛ اقدامی که تنش میان دو کشور را در مسیر تازه‌ای قرار داده است.
این گمانه‌زنی‌ها در حالی در رسانه‌ها مطرح شده که خبرگزاری رویترز نیز به نقل از چهار مقام آمریکایی خبر داد که ایالات متحده در روزهای آینده آماده آغاز مرحله جدیدی از عملیات در ونزوئلا است. دو مقام دیگر نیز تاکید کردند گزینه‌های در دست بررسی شامل تلاش برای سرنگونی نیکولاس مادورو است.
سناتورها: طرح از سوی یک واسطه از روسیه به آمریکا رسیده است
در روز شنبه اول آذر، اظهاراتی از سوی سناتور مایک راوندز و سناتور انگوس کینگ منتشر شد که مدعی بودند مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در جلسهای خصوصی گفته است طرح صلح ترامپ برای اوکراین «توسط آمریکا نوشته نشده» و از طریق یک واسطه «دریافت» شده است؛ طرحی که به گفته آنها «فهرست آرزوهای روسیه» را منعکس می‌کند.
این ادعا نخستینبار توسط خبرنگار پیبیاس (PBS)، نیک شیفرین، گزارش شد و بلافاصله واکنشهای گستردهای را به دنبال داشت.
پاسخ شدید وزارت خارجه: این ادعا «آشکارا غلط» است
وزیر خارجه آمریکا، شب شنبه در شبکه ایکس این ادعاها را رد کرد و نوشت: «طرح صلح توسط ایالات متحده تدوین شده است. این طرح بر اساس نظرات روسیه و همچنین نقطهنظرات دریاقتی پیشین و فعلی اوکراین تهیه شده و چارچوبی قوی برای ادامه مذاکرات است.»
تامی پیگوت، معاون ارشد سخنگوی وزارت خارجه نیز در واکنش به گفتههای سناتور کینگ اعلام کرد: «این ادعا آشکارا نادرست است. همانطور که وزیر خارجه و کل دولت بارها گفته‌اند، طرح توسط ایالات متحده نوشته شده و نظرات دو طرف روسی و اوکراینی در آن لحاظ شده است.»
یک مقام ارشد دولت آمریکا نیز به شبکه نیوزنیشن گفت این طرح همیشه «نقطه شروع امیدوارکنندهای برای مذاکرات و رسیدن به توافق نهایی صلح» بوده است.
نقش چهرههای نزدیک به پوتین و غافلگیری اوکراین و کنگره
پیش‌تر گزارش شده بود که تدوین این طرح با حضور استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، و کریل دیمیتریف، از نزدیکان پوتین، انجام شده است. طبق گزارش‌های اکسیوس، فقط تعداد کمی از مقام‌های ارشد اوکراینی از مفاد این طرح آگاه بودهاند.
افشای این طرح همچنین متحدان اوکراین در کنگره آمریکا را غافلگیر کرد.
انتقاد جمهوریخواهان: «پاداش به پوتین»
چند چهره برجسته جمهوریخواه، از جمله میچ مککانل و راجر ویکر، طرح ترامپ را مردود دانستهاند. آنها معتقدند این طرح چهار سال پس از حمله روسیه به اوکراین، عملاً به پوتین پاداش می‌دهد.
در این طرح مناطق کریمه، دونتسک و لوهانسک تحت «کنترل دوفاکتوی» روسیه قرار میگیرند و آمریکا آنها را به رسمیت میشناسد؛ امری که برای اوکراین قابل قبول نیست.
همچنین هیچ امتیاز مهمی از روسیه خواسته نشده و تنها تعهد مربوط به انتقال ۱۰۰ میلیارد دلار از داراییهای بلوکهشده روسیه به منظور بازسازی اوکراین است.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین در دولت قبلی ترامپ، نیز این طرح را «کاملاً در راستای منافع روسیه» توصیف کرده و گفته: «روسها خودشان هم نمیتوانستند توافقنامهای بهتر بنویسند. این طرح فروش اوکراین است.»
حمایت معاون رییس‌جمهوری از طرح
در مقابل موج انتقادات، جی.دی. ونس، معاون رییس‌جمهوری آمریکا، از طرح دفاع کرده و گفته است: «صلح را سیاستمداران شکستخورده یا کسانی که در جهان خیالی زندگی میکنند به دست نمیآورند.»
او ادعا کرده که منتقدان «چارچوب صلح را اشتباه فهمیدهاند یا واقعیتهای میدانی را نادیده گرفتهاند.»
نشست سوئیس برای بررسی طرح
قرار است مقامهایی از آمریکا، اوکراین و چند کشور اروپایی روز یکشنبه دوم آذر در سوئیس دیدار کنند تا درباره جزئیات این طرح بیشتر گفت‌وگو کنند.
وزیر خارجه آمریکا به منظور شرکت در این نشست چندجانبه، شنبهشب واشینگتن را به مقصد ژنو ترک کرد.
رویترز گزارش داد زمان دقیق یا دامنه عملیات هنوز مشخص نیست و روشن نیست که آیا ترامپ برای اجرای آن تصمیم نهایی را گرفته است.
در هفته‌های اخیر و هم‌زمان با استقرار نیروهای آمریکایی در منطقه کارائیب و وخامت روابط واشینگتن و کاراکاس، گزارش‌های متعددی درباره احتمال اقدام نظامی یا امنیتی جدید منتشر شده است. دو مقام آمریکایی گفتند عملیات پنهانی احتمالا نخستین گام در این روند خواهد بود.
دولت ترامپ در حال بررسی گزینه‌هایی برای مقابله با آن چیزی است که نقش مادورو در تامین مواد مخدر غیرقانونی عنوان شده؛ نقشی که مقام‌های آمریکایی می‌گویند جان شهروندان آمریکا را گرفته است.
مادورو که از سال ۲۰۱۳ در قدرت است، گفته است دولت ترامپ در پی برکناری اوست و اعلام کرده مردم و ارتش ونزوئلا با هرگونه اقدام در این جهت مقابله خواهند کرد.
در همین حال، رویترز گزارش می‌دهد که تجمیع نیروهای نظامی آمریکا در کارائیب ماه‌هاست ادامه دارد و ترامپ پیش‌تر مجوز اجرای عملیات مخفی توسط سازمان سیا در ونزوئلا را صادر کرده است.
اداره هوانوردی فدرال آمریکا نیز جمعه ۳۰ آبان به خطوط هوایی درباره «وضعیت بالقوه خطرناک» در مسیرهای عبوری از آسمان ونزوئلا هشدار داد؛ هشدارى که به لغو چند پرواز بین‌المللی در روز شنبه منجر شد.
مقام‌های آمریکایی همچنین گفته‌اند که واشینگتن قصد دارد کارتل «د لوس سولس» را به‌خاطر نقش ادعایی در ارسال مواد مخدر به آمریکا در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار دهد؛ اتهامی که مادورو رد کرده است.
وزارت جنگ آمریکا هفته گذشته اعلام کرد این برچسب تروریستی «گزینه‌های تازه‌ای» در اختیار واشینگتن قرار می‌دهد.
رویترز همچنین گزارش کرده است که ناو هواپیمابر جرالد آر. فورد به همراه چند ناو جنگی، زیردریایی اتمی و جنگنده‌های اف-۳۵ وارد کارائیب شده‌اند.
نیروهای آمریکایی از ماه سپتامبر تاکنون بیش از ۲۱ حمله علیه قایق‌های مظنون به حمل مواد مخدر انجام داده‌اند که به کشته شدن دست‌کم ۸۳ نفر انجامیده است؛ حملاتی که با انتقاد گروه‌های حقوق بشری و نگرانی برخی متحدان آمریکا درباره نقض احتمالی قوانین بین‌المللی روبه‌رو شده است.
پیش‌تر رییس‌جمهوری آمریکا، گفت ممکن است گفت‌وگوهایی با رییس‌جمهوری ونزوئلا، داشته باشد.
ترامپ یکشنبه ۲۵ آبان در گفت‌وگو با خبرنگاران افزود فکر می‌کند ونزوئلا مایل است با واشینگتن وارد گفت‌وگو شود، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
ترامپ گفت: «ممکن است گفت‌وگوهایی با مادورو داشته باشیم و خواهیم دید چه می‌شود... آنها مایل‌اند گفت‌وگو کنند.»
در عین حال در همان روز مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد این وزارتخانه قصد دارد «کارتل خورشیدها» در ونزوئلا را در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» قرار دهد.
روبیو روز یکشنبه ۲۵ آبان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این گروه که توسط نیکلاس مادورو[مقام]غیرقانونی هدایت می‌شود، نهادهای دولتی ونزوئلا را فاسد کرده، در خشونت‌های تروریستی انجام‌شده با همکاری دیگر سازمان‌های تروریستی نقش دارد و همچنین در قاچاق مواد مخدر به آمریکا و اروپا مشارکت می‌کند.»
کارتل خورشیدها شبکه‌ای از نخبگان نظامی ونزوئلا است که از مدت‌ها پیش به ارتباط با حزب‌الله نیز متهم است.
نیویورک‌تایمز نیز چهارشنبه ۲۸ آبان گزارش داد ترامپ، مجوز اجرای طرح‌های سازمان سیا برای اقدامات مخفیانه در ونزوئلا را صادر کرده است.
بر اساس این گزارش، او هم‌زمان دور جدیدی از مذاکرات محرمانه را نیز مجاز کرده است.
به‌گفته چندین فرد مطلع، ترامپ تدابیر بیشتری را برای افزایش فشار بر ونزوئلا و آماده‌سازی برای احتمال یک کارزار نظامی گسترده‌تر تایید کرده است.
این افراد گفتند ترامپ طرح‌های سازمان سیا برای اقدام‌های مخفیانه در داخل ونزوئلا را تایید کرده؛ عملیاتی که ممکن است با هدف آماده‌سازی میدان برای اقدامات بعدی انجام شود.
در این گزارش آمده هنوز روشن نیست این اقدامات مخفیانه چه خواهد بود یا چه زمانی ممکن است اجرا شوند.
ترامپ هنوز اعزام نیروهای رزمی به ونزوئلا را تایید نکرده، بنابراین مرحله بعدی فشار فزاینده دولت آمریکا بر حکومت مادورو می‌تواند خرابکاری یا نوعی عملیات سایبری، روانی یا اطلاعاتی باشد.
به گزارش شبکه اِنبیسی نيوز ، نااكو در ماه‌های گذشته با ويديوهای پربازديد از اجراهای گروهش «استاپتايم» در خيابانهای سنپترزبورگ شناخته شد؛ اجراهايی از ترانههای خوانندگانی كه عليه جنگ ولاديمير پوتين در اوكراين موضع گرفتهاند. اما در فضايی كه تقريباً هر شكل اعتراض خاموش شده، محبوبيت او توجه مقامات را جلب كرد.
مقامات روسيه ابتدا او را به اتهام «سازماندهی تجمع هم‌زمان شهروندان» بازداشت و به ۱۳ روز زندان محكوم كردند. سپس دو بار ديگر با همان اتهام و همچنين «اوباشگری خفيف» بازداشت شد و دوباره به زندان بازگشت. ساير اعضای گروه نيز احكام مشابه دريافت كردهاند.
ديميتری آنيسیموف، فعال حقوق بشر و سخنگوی گروه «او و دی-اينفو»، به اِنبیسی نيوز گفت آنچه برای نااكو رخ می‌دهد «بازداشت چرخوفلكی» است؛ شيوهای كه از نظر قانونی می‌تواند ماهها ادامه يابد. او گفت هدف مقامات «ترساندن ديگران» است.
وكيل لوگينوا اعلام كرده تا زمانی كه موكلش در زندان است درباره پرونده صحبت نمیكند. حكم فعلی نااكو يكشنبه به اتمام میرسد.
پرونده او در رسانههای دولتی و رسانههای مستقل تبعيدی بازتاب گستردهای داشته و هواداران نيز با توزيع شبنامه خواستار آزادی او شده‌اند. نااكو پيشتر در مصاحبهای گفته بود كه «میترسد»، اما «چارهای جز ادامه ندارد» و افزود: «هنر تنها زبانی است كه در روسيه می‌شود با آن حرف زد.»
در غياب او، موسيقیدانان ديگر در شهرهای مختلف در خيابان اجرا میكنند. واسيلی، نوازنده ۱۹ ساله در مسكو، گفت: «آزادی او را فقط به خاطر خواندن سلب کردهاند. اين [موضوع] من را عصبانی كرد.» والنتينا، نوازندهای از ياروسلاول، نيز با انتشار ويديوهايی از اجرای همان ترانهها در شبكههای اجتماعی از او حمايت میكند؛ ويديويی از او بيش از ۶۰۰ هزار بازديد گرفته است. او گفت كه از ترس پيامدها نامش را كامل فاش نمیكند.
ترانهای از رپر منتقد حكومت، نويز امسی، كه نااكو پيش از نخستين بازداشتش اجرا كرده بود، حساسيت مقامات را برانگيخت. اين ترانه با اشاره به «درياچه قو» در كودتای نافرجام ۱۹۹۱، به نمادی از «تغيير» در روسيه امروز تبديل شده است.
بريس نادژدين، منتقد كرملين كه سال گذشته از نامزدی در برابر پوتين منع شد، ميگويد برای تامين هزينههای حقوقی گروه كمك مالی جمعآوری میكند و افزود: «مردم به سركوب سياستمداران و خبرنگاران عادت كردهاند، اما بازداشت يك دختر ۱۸ ساله سطح تازه‌ای از سقوط است.»
او گفت كه حمايت جوانان از نااكو برای كرملين يك «زنگ خطر» است: «آنها میخواهند يك نمونه تنبيهی بسازند تا بقيه بترسند.» نادژدين پيشبينی كرد نااكو «به اين زودی آزاد نخواهد شد» و گفت: «به خانوادهاش گفتهام برای يك مسير طولانی آماده باشند.»
