محمد رسول‌اف، کارگردان ایرانی، با اشاره به اکران فیلم «دانه انجیر معابد» در روزهای آینده در «فستیوال نوروز» در اسرائیل خطاب به دانا سامح، ریاست این فستیوال، گفت: «از نمایش فیلم‌ام در جایی که سیاستمدارانش مردم ایران را با بمب و موشک هدف قرار داده‌اند، عمیقا خشمگینم.»
او در اینستاگرام نوشت: «در فیلمی که ساخته‌ام، تا حد توان کوشیده‌ام نفرت و انزجار خود را از بنیان‌های ستم و ظلم در ایران بیان کنم. امیدوارم شما نیز شجاعت آن را داشته باشید که حاکمان سرزمینی را که در آن زندگی می‌کنید - و دست‌هایشان به خون بسیاری از مردم آلوده است - در جشنواره خود رسوا کنید.»
رسول‌اف همچنین اشاره کرد: «به دلیل واگذاری حقوق نمایش این فیلم در سالهای گذشته به شرکت‌های پخش بین‌المللی، آگاهی دائم و کنترل مستقیم بر برنامه نمایش آن ندارم.»
نشریه هیل دوشنبه سوم آذر در گزارشی تحلیلی نوشت که اگر اقتصاد جنگی پنهانی که جمهوری اسلامی و روسیه ایجاد کرده‌اند به‌شکل جدی مختل نشود، این الگو در منازعات دیگر نیز تکرار خواهد شد.
بر اساس این گزارش، مسکو بخش مهمی از موفقیت خود را در جنگ پهپادی، مدیون فناوری ارزان، دوربرد و مرگبار پهپادهای شاهد ایران است.
قطعات آمریکایی علیه اوکراین
در گزارش هیل تاکید شده است قرارداد اولیه‌ای که در سال ۲۰۲۳ با ارزش ۱.۷۵ میلیارد دلار امضا شد، به روسیه اجازه داد هزاران پهپاد شاهد ایرانی را مستقیما وارد کند و هم‌زمان توانایی تولید بومی آن را در خاک روسیه توسعه دهد.
کمتر از سه سال بعد، روسیه توانست نه‌تنها از اهداف تولید داخلی عبور کند، بلکه نسخه‌های جدید حت‌موتور شاهد-۲۳۸ را برای حملات انتحاری علیه زیرساخت‌های اوکراین طراحی کند.
با وجود این پیشرفت‌ها، روسیه همچنان برای بخش‌هایی از تولید پهپاد، مانند سنسورهای پیشرفته و ریزرایانه‌های کنترل پرواز، به واردات وابسته است.
تحقیقات تازه نشان داده است از آغاز سال ۲۰۲۲ تا اوایل ۲۰۲۴، بیش از ۲۰۰ هزار محموله قاچاق میکروالکترونیک وارد روسیه شده که بخش بزرگی از آنها شامل ریزپردازنده‌های تولید شرکت‌های آمریکایی مانند تگزاس اینسترومنت و انالوک دیوایسز بوده است.
شبکه قاچاق روسیه و ایران
به گزارش هیل، جمهوری اسلامی نیز به‌دنبال دسترسی به همین فناوری‌هاست و همراه با روسیه، شبکه‌های قاچاق، دور زدن تحریم‌ها و شرکت‌های صوری را برای تهیه این قطعات فعال کرده است.
هیل نوشت دو کشور همکاری خود را برای ایجاد یک اقتصاد پنهانی دفاعی مشترک پس از تشدید تحریم‌های ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین افزایش دادند؛ اقتصادی که بر پایه فروش نفت، تامین مالی می‌شود و هدف آن انتقال قطعات و فناوری‌های دوگانه از مسیرهای قاچاق مشترک است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در ژوئیه ۲۰۲۵ بیش از ۵۰ فرد و ۵۰ کشتی مرتبط با شبکه قاچاق روسی-ایرانی تحت نظر محمدحسین شمخانی را تحریم کرد.
این شبکه با استفاده از ناوگانی مستقر در امارات، قطعات دوگانه، سیستم‌های تسلیحاتی و نفت را بین ایران و روسیه جابه‌جا می‌کرد.
هیل تاکید کرد زمانی که مسکو و تهران همکاری پهپادی را افزایش داده بودند و غرب نیز فشارها را بر جلوگیری از این همکاری بیشتر کرده بود، دست‌کم دو کشتی این ناوگان به‌طور منظم در دریای خزر میان ایران و روسیه رفت‌وآمد داشته‌اند.
با وجود تحریم‌هایی که از سال ۲۰۲۳ بر تسهیل‌کنندگان معامله پهپادهای شاهد اعمال شد، تلاش آمریکا برای قطع این زنجیره تامین، همچنان ناکام مانده است.
تحریم‌های سنتی ناکارآمدند
به نوشته هیل، تحلیلگران بر این باورند که آمریکا باید با همکاری اروپا و کشورهای آسیای مرکزی، تحریم‌های ثانویه را با قدرت اجرا کند و مانع دسترسی کشتی‌های ناوگان سایه به بنادر شود و در غیر این صورت، مدل همکاری دفاعی-قاچاقی مسکو و تهران احتمالا گسترش خواهد یافت.
این گزارش تاکید کرد که تهران پس از سقوط حکومت بشار اسد، رییس‌جمهوری مخلوع سوریه در دسامبر ۲۰۲۴، مسیر زمینی اصلی قاچاق تسلیحات خود را در منطقه از دست داده و اکنون احتمال می‌رود برای احیای این مسیر، با توجه به ادامه حضور نظامی روسیه در دو پایگاه دریایی سوریه، به کمک مسکو تکیه کند.
جنگ اوکراین به تهران و مسکو نشان داد که با بسته‌شدن مسیرهای تجاری غرب، می‌توانند بازار قاچاق مخصوص خود را بسازند؛ بازاری که هم توسعه تسلیحاتی را تامین می‌کند و هم زنجیره تامین قطعات حیاتی صنایع نظامی را فعال نگه می‌دارد.
ناکامی در نابودی این شبکه، به‌معنای افزایش تهدید علیه منافع آمریکا در بحران‌های آینده است.
این مطالعه از ساختاری می‌گوید که با «طبیعی» جلوه دادن رفتارهای تبعیض‌آمیز، زنان را در موقعیتی قرار می‌دهد که نه‌تنها صدایشان شنیده نمی‌شود، بلکه گاهی خود را در برابر خشونتی که تجربه می‌کنند مقصر می‌دانند.
در این پژوهش، ذبیح‌الله کاوه‌فارسانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد و عارفه مهدیه، دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان، با بهره‌گیری از داده‌های به‌دست‌آمده از مصاحبه با زنان ۱۸ تا ۴۵ ساله، به واکاوی تجربه‌های آنان از تبعیض و نابرابری پرداختند.
یافته‌های این پژوهش که در فصل‌نامه «مطالعات زنان و خانواده» منتشر شد، نشان می‌دهد تمام مفاهیم استخراج‌شده در نهایت به مضمون فراگیر «ضدارزش‌های ارزش‌شده» بازمی‌گردند.
ضدارزش‌هایی که تبدیل به ارزش شده‌اند
پژوهشگران می‌گویند بسیاری از رفتارهای تبعیض‌آمیزی که زنان تجربه می‌کنند، در نگاه جامعه به‌عنوان «ارزش» پذیرفته شده‌اند؛ حال آنکه این رفتارها برخاسته از سنت‌ها و هنجارهایی هستند که نه تنها از زنان حمایت نمی‌کنند، بلکه به تضعیف موقعیت و عاملیت آنان منجر می‌شوند.
یکی از زنان در روایت خود از القای «ضعف تشخیصی و شناختی» می‌گوید: «من در زندگی درباره شغل، درآمد و کار همسرم حق نظر ندارم ... او می‌گوید من به‌عنوان یک زن نمی‌توانم از نظر مالی نظر بدهم و نوع درآمد، پول یا حتی ماشین او به من مربوط نمی‌شوند. این‌ها خیلی من را آزار می‌دهد.»
این مطالعه در ادامه به ضدارزش‌هایی مانند ستایش فداکاری افراطی و مقصر جلوه دادن زنان در مواردی مانند خیانت همسر اشاره دارد.
یکی از مصاحبه‌شوندگان در این باره می‌گوید: «در موضوع خیانت، نه تنها جامعه، که اکثر مشاورهای خانواده هم مشکل را از زنان می‌بینند.»
از نگاه این پژوهش، یکی از مهم‌ترین «ضدارزش‌های ارزش‌شده» که به تداوم خشونت علیه زنان دامن می‌زند، پدیده «زن علیه زن» است؛ وضعیتی که در آن، زنان خود به عاملی برای تکرار و تثبیت الگوهای تبعیض‌آمیز بدل می‌شوند.
این پدیده در قالب «جانبداری مادر از داماد»، «حسادت» و «رقابت میان زنان» جریان دارد و چرخه پیچیده‌ای را آشکار می‌کند که نه‌تنها خشونت را از سوی مردان، بلکه از درون حلقه زنان تداوم می‌دهد.
یکی از زنان تجربه خود را چنین بیان می‌کند: «در محیط کاری شاهد این موضوع بودم که خیلی مواقع به‌جای اینکه زن‌ها به همدیگر کمک کنند، زیرآب همدیگر را می‌زدند. می‌بینید خودمان هم علیه خودمان تبعیض قائل می‌شویم ... و حمایت از همدیگر را هیچ‌وقت نداشتیم.»
خشونت پنهان؛ از جامعه‌پذیری تا رفتار روزمره
نویسندگان مقاله با اشاره به نقش جامعه‌پذیری خشونت، آن را فرآیندی می‌دانند که از کودکی آغاز می‌شود و ارزش‌های جنسیتی نابرابر را در ذهن زنان و مردان تثبیت می‌کند.
این خشونت پنهان همان رفتارهای کوچک و تکرارشونده‌ای است که زنان را به پذیرش نقش‌های وابسته هدایت می‌کند؛ از انتظار برای تحمل فشارهای روانی گرفته تا نادیده گرفتن خواسته‌ها و اولویت‌های فردی.
به باور پژوهشگران، خشونت تنها در «رفتارهای فیزیکی» خلاصه نمی‌شود و بسیاری از زنان آن را در قالب گفتار، نگاه، تهدیدهای غیرمستقیم یا کنترل‌های مداوم تجربه می‌کنند.
نقش فرهنگ در تداوم خشونت
یکی از محورهای اصلی تحقیق، بررسی تاثیر فرهنگ بر شکل‌گیری و استمرار خشونت است.
در این مقاله آمده است: «اگر نقش فرهنگ در پدیده خشونت علیه زنان در نظر گرفته نشود، مرتکب خطای بزرگی شده‌ایم.»
محققان معتقدند باید این پدیده را «به‌صورت فرهنگی مختص به هر کشوری و در مرحله بعد مختص به فرهنگ و قومیت‌های موجود» مورد بررسی قرار داد، زیرا بسترها و باورهای فرهنگی در بروز خشونت روانی و اجتماعی موثر هستند.
ضرورت بازنگری فرهنگی
طبق یافته‌های این پژوهش، خشونت تجربه‌شده از سوی زنان بیشتر تحت تاثیر مشکلات بین‌فردی و همچنین مسائل جسمی، روانی و اجتماعی قرار دارد و اغلب در کنش‌ها و گفتار نمود پیدا می‌کند.
از نتایج این پژوهش می‌توان به ضرورت بازنگری در پدیده خشونت علیه زنان بر پایه تجربه‌ها و روایت‌های خود آنان و همچنین اصلاح روند جامعه‌پذیری افراد با هدف کاهش خشونت‌های عاطفی و روانی نهادینه در جامعه اشاره کرد.
یافته‌های مطالعه حاکی از آن است که خشونت علیه زنان تنها با قانون‌گذاری یا تغییرات فردی کاهش نمی‌یابد و نیازمند تحولی عمیق در ارزش‌ها، هنجارها و الگوهای فرهنگی است.
این پژوهش بر اساس تحلیل روایت‌های ۲۰ زن ۱۸ تا ۴۵ ساله ساکن استان چهار محال و بختیاری صورت گرفته است که همگی دارای تحصیلات دانشگاهی بودند.
