خبرگزاری رویترز در گزارشی، از برخی از نامزدهای احتمالی جانشینی پاپ فرانسیس نام برده اما در عین حال تاکید کرده است که در پیش‌بینی اینکه چه کسی رهبر جدید کاتولیک‌های جهان خواهد شد، باید بسیار محتاط بود زیرا انتخاب پاپ جدید، همواره فراتر از گمانه‌زنی‌هاست.
با اینکه پیش‌بینی پاپ جدید قماری خطرناک محسوب می‌شود که نباید بر سر آن شرط‌بندی کرد، اما پس از اعلام خبر درگذشت پاپ فرانسیس در سن ۸۸ سالگی، در واتیکان بحث درباره گزینه‌های احتمالی جانشینی بالا گرفته است.
رویترز سپس به ترتیب حروف الفبای لاتین، از ۹ نفر که امکان و زمینه انتخاب شدن به‌عنوان پاپ جدید را دارند، نام برده است:
۱- ژان‌مارک آولین (فرانسه) - ۶۶ ساله
اسقف اعظم مارسی که در میان کاتولیک‌های فرانسوی به «ژان بیست‌وچهارم» معروف است، به‌خاطر شباهتش به پاپ ژان بیست‌وسوم، پاپ اصلاح‌طلب دهه ۱۹۶۰ یکی از نامزدهای احتمالی جانشینی پاپ فرانسیس است. پاپ فرانسیس حتی یک‌بار به شوخی گفته بود که جانشینش شاید همین نام را برگزیند.
آولین شخصیتی گرم، شوخ‌طبع و نزدیک به اندیشه‌های فرانسیس دارد؛ به‌ویژه در حوزه مهاجرت و روابط با دنیای اسلام. او دانش‌آموخته الهیات و فلسفه است و از خانواده‌ای مهاجر و اسپانیایی‌تبار در الجزایر زاده شده که پس از استقلال آن کشور به فرانسه کوچ کرد.
او با حمایت پاپ فرانسیس، پله‌های ترقی را به‌سرعت طی کرد: از اسقفی در ۲۰۱۳ تا کاردینالی در ۲۰۲۲. سازمان‌دهی کنفرانس بزرگ کلیسایی درباره مسائل مدیترانه‌ای در سال ۲۰۲۳، جایگاه او را بیش از پیش مستحکم کرد.
او در صورت انتخاب، نخستین پاپ فرانسوی از قرن چهاردهم به این سو خواهد بود، اگرچه ناتوانی در صحبت روان به زبان ایتالیایی می‌تواند برای ایفای نقش اسقف رم، مانعی جدی باشد.
۲- پتر اردو (مجارستان) - ۷۲ ساله
کاردینال مجار، چهره‌ای میانه‌رو در میان محافظه‌کاران کلیسا است که هم‌زمان توانسته با جناح اصلاح‌طلب نیز میانه خوبی داشته باشد.
اردو در نشست محرمانه کاردینال‌ها برای انتخاب پاپ جدید (کنکلاو) در سال ۲۰۱۳ نیز از گزینه‌های مطرح بود و به‌دلیل سابقه پررنگ در اروپا و آفریقا و تمرکز بر «بشارت نو» برای بازآفرینی ایمان در کشورهای سکولار، مورد توجه بود.
گرچه در بحران مهاجرت ۲۰۱۵ با سخنانش علیه پذیرش پناهجویان از سوی کلیسا خبرساز شد، که موضعی هم‌سو با نخست‌وزیر ملی‌گرای مجارستان، ویکتور اوربان بود، اما هرگز تقابلی علنی با پاپ فرانسیس نداشت.
اردو استاد حقوق کلیساست و به چند زبان از جمله ایتالیایی، آلمانی، فرانسه، اسپانیایی و روسی مسلط است. اگر کاردینال‌ها به‌دنبال دوره‌ای آرام پس از سال‌های پرتنش پاپ فرانسیس باشند، او می‌تواند گزینه‌ای جذاب باشد.
۳- ماریو گرک (مالت) - ۶۸ ساله
او دبیرکل مجمع اسقف‌ها (سینود) و نماینده‌ای پرنفوذ از کوچک‌ترین کشور اتحادیه اروپاست. گرک که در آغاز محافظه‌کار شناخته می‌شد، طی سال‌های اخیر به چهره‌ای برجسته در جریان اصلاحات پاپ فرانسیس بدل شده است.
او در سال ۲۰۱۴ با دفاع از حقوق اقلیت‌های جنسی در کلیسا، مورد تحسین شخص پاپ قرار گرفت. از آن زمان به بعد، او به یکی از ستاره‌های در حال اوج کلیسا تبدیل شد.
گرچه محافظه‌کاران سرسخت همچون کاردینال گرهارد مولر، او را متهم به انحراف از اصول کلیسا کرده‌اند، گرک همچنان نفوذ زیادی میان کاردینال‌ها دارد و اهل اجماع است، نه تقابل.
۴- خوان خوزه اومیا (اسپانیا) - ۷۹ ساله
اسقف اعظم بارسلون، چهره‌ای مردمی و خوش‌خلق است که در خط مشی و دیدگاه بسیار به پاپ فرانسیس نزدیک است.
اومیا بیشتر عمرش را وقف عدالت اجتماعی و حمایت از فقرا کرده است. او در سال ۲۰۱۵ از سوی فرانسیس به مقام کاردینالی ارتقا یافت که نشانه‌ای از حمایت پاپ از مواضع پیشرو او در کلیسای اسپانیا بود.
او با بحران گسترده آزار جنسی روحانیون در اسپانیا مواجه شد و گرچه از قربانیان عذر خواست، آمارهای مستقل را زیر سوال برد؛ موضعی که احتمالا در روند انتخاب پاپی، از آن علیه او استفاده خواهد شد.
۵- پیترو پارولین (ایتالیا) - ۷۰ ساله
وزیر امور خارجه واتیکان، و گزینه‌ای محبوب میان شرط‌بندهاست. پارولین یکی از قوی‌ترین دیپلمات‌های واتیکان است و از سال ۲۰۱۳، عملا «نخست‌وزیر» پاپ فرانسیس بوده است.
نقش کلیدی پارولین در مذاکرات با چین و ویتنام، دفاع از وحدت کلیسا و حفظ ارتباط با حکومت‌ها از ویژگی‌های اوست. با وجود انتقاد محافظه‌کاران از توافقش با پکن، پارولین تاکید دارد این توافق از شکاف در کلیسا جلوگیری کرده است.
او چهره‌ای آرام و دیپلماتیک است و می‌تواند پس از سه پاپ غیرایتالیایی، کرسی پاپی را به کشور مبداء بازگرداند.
۶- لوییس آنتونیو تاگل (فیلیپین) - ۶۷ ساله
تاگل، که به «فرانسیس آسیایی» معروف است، با دیدگاه‌های عدالت‌محور و مردمی‌اش شباهت‌های فراوانی به پاپ فقید دارد.
او در گذشته رییس نهاد خیریه بین‌المللی کاریتاس بوده و تجربه مدیریت در واتیکان نیز دارد. با این حال، رسوایی مدیریتی در این نهاد خیریه و برکناری کامل رهبری آن در ۲۰۲۲، ممکن است موقعیتش را تضعیف کرده باشد.
با ریشه‌هایی در فیلیپین و تبار چینی، تاگل چهره‌ای جهانی و محبوب است، اما آینده‌اش در کنکلاو به نگاه کاردینال‌ها به گذشته پرچالش اخیر او بستگی دارد.
۷- جوزف توبین (آمریکا) - ۷۲ ساله
اسقف اعظم نیوآرک، یکی از معدود گزینه‌های آمریکایی در فهرست جانشینان احتمالی پاپ فرانسیس است. هرچند انتخاب یک پاپ آمریکایی هنوز دور از ذهن است، توبین با ویژگی‌هایی چون سابقه درخشان، رویکرد صلح‌طلب و حمایت از حقوق اقلیت‌ها، شایسته توجه است.
او در جریان رسوایی‌های جنسی در کلیسای آمریکا، از شفافیت حمایت کرد و توافقات پنهانی کلیسا با قربانیان را عمومی ساخت. توبین همچنین به صراحت درباره لزوم خوشامدگویی به جامعه ال‌جی‌بی‌تی در کلیسا سخن گفته است.
۸- پیتر ترکسن (غنا) - ۷۶ ساله
او چهره‌ای سرشناس از آفریقای سیاه است که تجربه کار در بالاترین سطوح واتیکان و همچنین سابقه‌ای طولانی در کشیشی دارد. ترکسن در زمینه عدالت اجتماعی و محیط زیست بسیار فعال بوده و در مجامعی چون اجلاس داووس حاضر شده است.
گرچه ترکسن در سال ۲۰۲۱ از مسئولیتش در واتیکان کناره‌گیری کرد، همچنان رییس دو آکادمی پاپی است. خودش می‌گوید برای پاپ شدن دعا نمی‌کند، اما برخی منتقدانش معتقدند حضور پررنگ رسانه‌ای او، نشانه‌ای از تمایلش به این جایگاه است.
۹- ماتئو ماریا زوپی (ایتالیا) - ۶۹ ساله
زوپی اسقف اعظم بولونیا و چهره‌ای محبوب با لقب «برگولیوی ایتالیایی» است که شباهت زیادی به پاپ فرانسیس دارد.
زوپی کشیشی مردمی، اهل دوچرخه‌سواری، ساده‌زیست و صلح‌طلب است. او از رهبران انجمن سنت‌اِگیدیوی رم است که در صلح موزامبیک در دهه ۹۰ نقش ایفا کرد.
در سال‌های اخیر، نماینده ویژه پاپ در بحران اوکراین بود و تلاش کرد برای بازگرداندن کودکان ربوده‌شده اوکراینی، میانجی‌گری کند. اما مواضع مبهم کلیسای ایتالیا درباره آزار جنسی و روابط نزدیک زوپی با نهادهای محافظه‌کار، ممکن است به ضررش تمام شود.
جمع‌بندی
انتخاب پاپ جدید همواره ترکیبی از الهام روحانی، ملاحظات دیپلماتیک و توازن قدرت درون کلیسا همراه است. در میان این کاردینال‌ها، نام‌هایی وجود دارد که می‌توانند کلیسا را به دوره‌ای تازه و متفاوت هدایت کنند، اما اگر تاریخ چیزی به ما آموخته باشد، همین است که هیچ‌گاه نباید با قاطعیت در مورد پاپ بعدی سخن گفت.
خبرگزاری رویترز بر اساس دادههای وبسایت ردیابی پرواز گزارش داد صبح دوشنبه یکم اردیبهشت یک فروند هواپیمای ۷۳۷ مکس-۸ بوئینگ، مرکز نهاییسازی و تحویل هواپیما در ژوشان در نزدیکی شانگهای چین را ترک کرد و در قلمرو گوام که متعلق به آمریکاست، فرود آمد.
گوام یکی از ایستگاههایی است که در مسیر هشت هزار کیلومتری پروازهای میان مرکز تولید بوئینگ در سیاتل آمریکا و مرکز تکمیل ژوشان قرار دارد؛ جایی که بوئینگ، هواپیماها را برای انجام کارهای نهایی، تکمیل قطعات و تحویل به شرکتهای چینی منتقل میکند.
حدود ساعت پنج صبح دوشنبه به وقت ایران نیز یک هواپیمای ۷۳۷ مکس بوئینگ با رنگآمیزی مخصوص شرکت هواپیمایی «شیامن ایرلانز» چین مسیر بازگشت از ژوشان را طی کرد و در فرودگاه بوئینگ فیلد سیاتل فرود آمد.
در همین زمینه: تلاش چین برای یافتن بازارهای جدید در نخستین نمایشگاه تجاری پس از تعرفه‌ها
مشخص نیست کدام طرف تصمیم به بازگرداندن این دو هواپیما به آمریکا گرفته است.
سرنوشت این هواپیماها چه می‌شود؟
ممکن است شرکت مالزی ایرلاینز به‌عنوان خریدار جایگزین وارد عمل شود؛ چرا که اعلام کرده در حال گفتوگو با بوئینگ برای خرید هواپیماهایی است که در صورت توقف تحویل به شرکتهای چینی، در دسترس قرار می‌گیرند.
دونالد ترامپ فروردین امسال تعرفه پایه واردات از چین را به ۱۴۵ درصد افزایش داد. در پاسخ، پکن نیز تعرفهای ۱۲۵ درصدی بر کالاهای آمریکایی اعمال کرده است.
به گفته شرکت مشاوره هوانوردی ایبا (IBA)، قیمت بازار برای یک فروند هواپیمای جدید ۷۳۷ مکس حدود ۵۵ میلیون دلار است و دریافت آن از سوی یک شرکت هواپیمایی چینی می‌تواند بهشدت تحت تاثیر تعرفه‌ها قرار گیرد و بسیار گرانتر شود.
این هواپیما حدود یک ماه پیش از سیاتل به ژوشان چین پرواز کرده بود.
بر اساس گزارشها، پکن در حال بررسی راههایی برای حمایت از شرکتهای هواپیمایی خریدار بوئینگ است که اکنون با هزینههای فزاینده روبه‌رو شدهاند.
هفته گذشته گزارش شد که دولت چین از شرکتهای هواپیمایی این کشور خواسته خرید تجهیزات و قطعات مرتبط با هواپیما از شرکتهای آمریکایی مانند بوئینگ را متوقف کنند.
چین حدود ۲۰ درصد از تقاضای جهانی پیشبینیشده برای هواپیما در دو دهه آینده را در اختیار دارد.
گزارشها حاکی است تا پایان ماه مارس (۱۱ فروردین) در دفتر سفارشهای بوئینگ تحویل ۱۳۰ فروند هواپیما به شرکتهای چینی، از جمله شرکتهای هواپیمایی تجاری و شرکتهای لیزینگ، ثبت شده بود.
هشدار چین به کشورهای دیگر درباره انعقاد قراردادهای ضد پکن با آمریکا
وزارت بازرگانی چین دوشنبه اعلام کرد: «پکن به‌طور قاطع مخالف هر طرفی است که توافقی به زیان چین امضا کند و در واکنش به آن، تدابیر مقابلهای را به‌طور قاطع و متقابل اتخاذ خواهد کرد.»
نشریه بلومبرگ به تازگی به نقل از منابع آگاه نوشت دولت ترامپ در حال آمادهسازی طرحی برای اعمال فشار جدید بر کشورهایی است که خواهان کاهش یا معافیت از تعرفههای آمریکا هستند.
بر اساس این گزارش، ترامپ میخواهد کشورهای دیگر را در ازای دریافت معافیت از تعرفههای آمریکا، برای محدود کردن تجارت با چین تحت فشار بگذارد.
سخنگوی وزارت بازرگانی چین گفت: «آمریکا با سوءاستفاده از واژه برابری، بر تمام شرکای تجاری خود تعرفه اعمال کرده و هم‌زمان آن‌ها را مجبور به آغاز مذاکرات بهاصطلاح "تعرفههای متقابل" کرده است.»
این وزارتخانه تاکید کرد چین هم عزم و هم توان لازم را برای دفاع از حقوق و منافع خود دارد و مایل است اتحاد خود را با همه طرفها تقویت کند.
در ادامه سیاست قاطعانه پکن، این هفته چین یک نشست غیررسمی شورای امنیت سازمان ملل برگزار خواهد کرد تا آمریکا را به زورگویی و «ایجاد مانع در تلاش‌های جهانی برای صلح و توسعه» از طریق «استفاده از تعرفه‌ها به مثابه سلاح» متهم کند.
سیاست‌های تعرفهای ترامپ بازارهای مالی را دچار تلاطم کرده، چرا که سرمایهگذاران نگراناند این اختلال شدید در تجارت جهانی بتواند اقتصاد جهان را به سمت رکود سوق دهد.
روز دوشنبه بازار سهام چین اندکی افزایش یافت و واکنش چندانی به اظهارات وزارت بازرگانی نشان نداد، گرچه سرمایهگذاران به‌طور کلی نسبت به داراییهای چینی به دلیل رشد فزاینده ریسکهای اقتصادی همچنان محتاط ماندهاند.
دولت ترامپ تلاش کرده پیشرفت پکن در توسعه تراشههای پیشرفته نیمهرسانا را مهار کند؛ تراشههایی که واشینگتن می‌گوید ممکن است در مقاصد نظامی به کار گرفته شوند.
خورخه ماریو برگولیو سال ۲۰۱۳ به جای بندیکت شانزدهم به عنوان پاپ انتخاب شد و لقب فرانسیس را برای خود برگزید. او پس از یک دوره بیماری و در ۸۸ سالگی درگذشت.
رابطه پر فراز و نشیب تهران با واتیکان پس از انقلاب
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی، در شرایطی مرگ او را تسلیت گفت که رابطه تهران با واتیکان چه در دوره حضور پاپ فرانسیس و چه در دوره پاپهای گذشته، پس از انقلاب سال ۵۷ پرتنش بوده است.
اولین و آخرین باری که یک پاپ به ایران سفر کرد، سال ۱۳۴۹ و از سوی پاپ پل ششم بود. هفده سال پیش از آن و در اردیبهشت ۱۳۳۲، روابط دیپلماتیک ایران و واتیکان به‌طور رسمی آغاز شده بود.
پس از انقلاب اسلامی، با موضعگیریهای تند و خصمانه روحالله خمینی، روابط تهران با واتیکان تنشآلود شد و حتی با آنکه محمد خاتمی به‌عنوان نخستین رییسجمهوری ایران در سال ۱۳۷۷ به رم سفر و با پاپ ژان پل دوم نیز دیدار کرد، تنشها به صفر نرسید.
نخستین دیدار با پاپ فرانسیس
با آغاز کار پاپ فرانسیس تقریبا هم‌زمان با پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، ناظران امیدوار بودند این روابط بهتر از گذشته شود.
ششم بهمن ۹۴ روحانی به واتیکان رفت و با پاپ پشت درهای بسته گفتوگو کرد.
بر اساس گزارشها، پاپ از روحانی خواسته بود برای پایان دادن به تروریسم و افراطگرایی در خاورمیانه تلاش کند و از توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی در قالب برجام استقبال کرده بود.
پس از کشته شدن قاسم سلیمانی با دستور دونالد ترامپ و حمله جمهوری اسلامی به پایگاه آمریکا در عراق و شدت گرفتن تنشها میان تهران واشینگتن، پاپ فرانسیس در دی ۱۳۹۸ خواستار خویشتنداری و گفتوگوی دو طرف شد.
او در واتیکان گفت: «از همه طرفها میخواهم با روشن نگاه داشتن شعله گفتوگو و خویشتنداری، سایه خصومت را دور کنند... زیرا جنگ، تنها مرگ و تباهی به دنبال دارد.»
سفر به کشورهای همسایه ایران
سفر رهبر کاتولیک‌های جهان به نجف و دیدار او با آیتالله علی سیستانی، پرنفوذترین مرجع تقلید شیعیان در عراق، در اسفند ۱۳۹۹ یکی دیگر از لحظههای تاریخی دوره فعالیت پاپ فرانسیس برای ایران بود.
این دیدار که پشت درهای بسته برگزار شد، به دلیل بیسابقه بودن دیدار یک پاپ با یک مرجع شیعه در نجف، از سوی ناظران «تاریخی» توصیف شد، اما رسانه‌های رسمی در جمهوری اسلامی مانند صداوسیما، اشارهای به آن نکردند.
پاپ فرانسیس دو سال پیش از آن و در سفری به امارات متحده عربی، با امام الازهر، رهبر مسلمانان اهل سنت، دیدار و یک «سند برادری انسانی» امضا کرده بود.
در جریان دیدار پاپ و علی سیستانی، بسیاری از کاربران فارسیزبان رسانه‌های اجتماعی به طرح این پرسش پرداختند که چرا او به تعدادی از کشورهای همسایه ایران یعنی امارات متحده عربی، جمهوری آذربایجان، ترکیه و عراق سفر کرده، اما به ایران نرفته است.
اواخر اردیبهشت ۱۴۰۰، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه وقت با پاپ در واتیکان دیدار کرد که و بر اساس گزارش رسانه‌های ایرانی، «فلسطین، گفتوگوی بینادیانی و تحریمهای آمریکا» موضوع صحبتهایشان بود.
واکنش به سرکوب اعتراضات و افزایش اعدامها
حدود یک سال بعد و پس از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، اعتراضات سراسری «زن، زندگی، آزادی» در ایران شکل گرفت که با سرکوب گسترده نیروهای جمهوری اسلامی مواجه شد.
پاپ فرانسیس ۱۹ دی ۱۴۰۱ در اظهاراتی، اعدام معترضان در ایران را محکوم کرد و خواستار لغو احکام اعدام در قوانین قضایی کشورهای جهان شد.
او در سخنرانی سالانه خود برای دیپلماتها در واتیکان گفت: «مجازات اعدام نمیتواند برای عدالت دولتی مورد استفاده قرار گیرد، چرا که بازدارنده نیست و عدالتی برای قربانیان ایجاد نمی‌کند، بلکه تنها عطش برای انتقام را تقویت میکند.»
پاپ فرانسیس تاکید کرد: «در جاهایی که اعدام همچنان به‌عنوان مجازات اعمال می‌شود، حق حیات هم در معرض تهدید قرار میگیرد که نمونه آن را پس از اعتراضات اخیر در ایران شاهدیم که با هدف احترام و کرامت بیشتر به مقام زن انجام می‌شود.»
این شدیدترین و صریحترین اظهارنظر پاپ درباره سرکوب خیزش انقلابی ایرانیان بود.
او حدود دو هفته قبل از آن و در چهارم دی، برای «آشتی و سازش» در ایران دعا کرده بود.
پاپ فرانسیس در سخنانی به مناسبت کریسمس با اشارهای کوتاه به ایران در کنار دیگر مناطق درگیر خشونت در جهان، برای ایران نیز طلب «آشتی» کرد.
او همچنین به درگیریهای طولانیمدت در خاورمیانه اشاره و برای «آتشبس پایدار» در فلسطین و یمن دعا کرد.
تمرکز بر جنگ غزه، عامل پیوند تهران و واتیکان
یکی از آخرین اظهارنظرهای پاپ درباره ایران مربوط به ۲۷ دی ۱۴۰۲ بود که حمله موشکی جمهوری اسلامی به اربیل عراق را محکوم کرد و از همه طرفها خواست از تشدید درگیریها در خاورمیانه اجتناب کنند.
باوجود اظهارنظرهای نه چندان تند پاپ علیه حکومت، روابط تهران با واتیکان برقرار ماند، اما فلسطین و جنگ غزه اصلیترین محور صحبت مقامات جمهوری اسلامی با پاپ را شامل می‌شد.
رهبر کاتولیک‌های جهان پس از حمله حماس به اسرائیل در ۱۵ مهر ۱۴۰۲ و شکلگیری جنگ غزه پس از آن، بارها خواهان پایان درگیریها شد.
ابراهیم رئیسی، رییسجمهوری وقت، آبان ۱۴۰۲ در تماس تلفنی با پاپ فرانسیس از موضعگیری او در حمایت از آتشبس فوری در غزه قدردانی کرد.
یک سال بعد و در آبان ۱۴۰۳، پزشکیان، رییس دولت چهاردهم نیز در نامهای به پاپ، خواستار مداخله او برای «جلوگیری از ادامه تجاوزات غیرانسانی اسرائیل به غزه و برقراری صلح» در این منطقه شد.
پاپ فرانسیس که در ماههای گذشته به دلیل بیماری ذاتالریه در بستر بیماری بود و کمتر در مراسم و انظار عمومی ظاهر می‌شد، یک روز پیش از مرگ و در یکی از آخرین اظهارنظرهای عمومیاش در جریان عید پاک مسیحیان، بار دیگر خواستار آتشبس فوری در غزه شد.
روزنامه تایمز و تلگراف بریتانیا با اشاره به دیدار سال ۱۴۰۳ مدیر این موسسه که پنج متولی و ۵۴ داوطلب دارد و در سراسر این کشور فعالیت میکند، درباره نفوذ جمهوری اسلامی از طریق موسسات خیریه هشدار دادند.
به گزارش تایمز، در این دیدار نقوی و همراهانش چای نوشیدند و در کنار تصویری از قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران که از سوی بریتانیا تحریم شده بود، عکس گرفتند.
به نوشته سایت دفاع پرس، وابسته به وزارت دفاع جمهوری اسلامی، نقوی در سال ۱۳۹۷ «جزو هشت بانوی مطرح جهان اسلام» معرفی شده و «نشان گوهرشاد» را از «آستان قدس رضوی» دریافت کرده است.
تصاویر منتشرشده نشان میدهد او این جایزه را از ابراهیم رئیسی، رییس دولت پیشین جمهوری اسلامی، گرفته بود.
این زن حامی علی خامنهای همچنین در یک مصاحبه با خبرگزاری وابسته به بسیج جمهوری اسلامی گفت که به آموزش مسائل جنسی به کودکان در مدارس بریتانیا معترض است و از حجاب برای کودکان حمایت میکند.
او افزود که برای آموزش این موارد به کودکان در بریتانیا اقدام میکند.
گزارش‌های خیریه این فعال مسلمان نشان میدهد او سابقه برگزاری تجمع اعتراضی مقابل سفارت عربستان سعودی در لندن را نیز دارد.
پیش از این و در اسفند ۱۴۰۳، دن جارویس، معاون امنیتی وزیر کشور بریتانیا، اعلام کرد هر شخصی که در خاک بریتانیا برای حکومت ایران کار میکند، در صورت اعلام نکردن و معرفی و ثبت مشخصات خود، با مجازات زندان مواجه خواهد شد.
جارویس گفت که دولت بریتانیا قصد دارد حکومت ایران از جمله سرویسهای اطلاعاتی و سپاه پاسداران را در سطح نظارتی پیشرفته در طرح ثبت نفوذ خارجی قرار دهد.
در مهرماه ۱۴۰۲، یک گزارش تحقیقی مشترک ایران‌اینترنشنال و سایت سمافور که با بررسی هزاران ایمیلهای دیپلمات‌های ایرانی تهیه شده بود، شبکهای از دانشگاهیان و تحلیلگران اندیشکدهها را افشا کرد که از سوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی برای گسترش قدرت نرم تهران ایجاد شده بود.
خردادماه ۱۴۰۲، پس از افزایش حواشی مرکز اسلامی هامبورگ در آلمان، مرکز اسلامی انگلیس در لندن، با انتشار اطلاعیهای روی درهای ورودی خود، از توقف تمام فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی خود تا اطلاع بعدی خبر داد و دلیل آن را «شرایط خاص» ذکر کرد.
در بهمنماه ۱۴۰۲ نیز کمیسیون خیریه بریتانیا، نهاد بررسی عملکرد سازمانهای خیریه در انگلستان و ولز، اعلام کرد در مورد اشاعه یهودیستیزی از سوی «موسسه خیریه التوحید» تحقیق میکند. این موسسه مدیریت کانون توحید لندن، از نهادهای مرتبط با جمهوری اسلامی را بر عهده دارد.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه اعلام کرد عراقچی به چین می‌رود تا رایزنیهای منظم تهران را با متحدان خود از جمله پکن و مسکو درباره پرونده هستهای ادامه دهد.
سخنگوی وزارت خارجه چین نیز دوشنبه در واکنش به سوالی درباره این سفر تاکید کرد که پکن و تهران در تمامی سطوح و حوزهها ارتباط و همکاری فعالانه دارند.
پیشتر و در ۱۹ فروردین، نشست سهجانبه جمهوری اسلامی، روسیه و چین پشت درهای بسته و بدون حضور خبرنگاران در مسکو برگزار شد.
مقامهای جمهوری اسلامی گفته بودند این نشست در سطح کارشناسی و درباره موضوع برنامه هستهای، برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است.
در همین زمینه: روسیه ممکن است با پیشرفت مذاکرات، نقشی کلیدی در توافق هستهای ایران ایفا کند
عراقچی شامگاه یکشنبه ۳۱ فروردین در گفتوگو با شبکه تلویزیونی راشاتودی، از آمادگی تهران برای گسترش موضوعات در دستور کار این گفتوگوهای سهجانبه خبر داد و همکاری سه کشور را «ضرورتی در شرایط فعلی دنیا» خواند.
شبکه العربیه ۳۰ فروردین گزارش داد به دنبال آغاز مذاکرات تهران و واشینگتن، جمهوری اسلامی تماسهای خود را با روسیه و چین برای جلب حمایت بیشتر این کشورها در روند گفتوگوها افزایش داده است.
سفر عراقچی به پکن در شرایطی انجام می‌شود که روابط میان چین و آمریکا در پی اعلام تعرفههای جدید از سوی دولت ترامپ به تاریکترین حد خود در سال‌های اخیر رسیده است.
لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین، ۱۹ فروردین در واکنش به وضعیت پرونده هستهای جمهوری اسلامی از آمریکا خواست تا «صداقت سیاسی و احترام متقابل» نشان دهد، اما در روزها و هفتههای گذشته در مواجهه با پرونده هستهای جمهوری اسلامی چندان فعال نبوده است.
دومین دور از مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشینگتن ۳۰ فروردین با میانجی‌گری عمان در شهر رم ایتالیا برگزار شد.
قرار است سوم اردیبهشت نشست کارشناسی و فنی و همچنین شنبه ششم اردیبهشت نشست سطح عالی میان عراقچی و ویتکاف برگزار شود که به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی هر دو در مسقط، پایتخت عمان، خواهند بود.
شفافسازی هستهای و تداوم رایزنی منطقهای
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالی درباره حضور وزیر دفاع عربستان سعودی در ایران، گفت این سفر «از قبل برنامهریزی شده» و همزمانی آن با مذاکرات رم «تصادفی» بود و افزود: «ایران از مدتها پیش ابتکار تماس و رایزنی با کشورهای منطقه را آغاز کرده و در چارچوب سیاست همسایگی در حال توضیح روند مذاکرات برای کشورهای همسایه است.»
بقائی همچنین بار دیگر تاکید کرد که مطاله اصلی تهران در هر مذاکرهای، «رفع تحریمهای غیرقانونی و ظالمانه» است و افزود که این رفع تحریمها باید «ملموس و موثر» باشد و امکان بازگشت ایران به فعالیت‌های اقتصادی و بانکی عادی را فراهم کند.
استیون ویتکاف، نماینده ویژه دولت ترامپ در امور خاورمیانه و سرپرست هیات آمریکایی در مذاکرات، پیشتر تاکید کرده بود تهران باید تمام اورانیوم غنیشده خود را نابود یا به کشوری ثالث منتقل کند و برنامه هستهای خود را به‌طور کامل برچیند. موضوعی که جمهوری اسلامی با آن مخالف است.
ایران‌اینترنشنال ۲۸ فروردین در گزارشی به نقل از منابع دیپلماتیک در تهران نوشت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در جریان دور اول مذاکرات، طرحی سهمرحلهای را به آمریکا پیشنهاد کرد که هدف آن کاهش تنشهای هستهای در ازای رفع تحریمها و دسترسی به داراییهای مسدود شده ایران است.
با اینحال با پیشرفت مذاکرات، هنوز تکلیف حدود ۱۷ هزار دستگاه سانتریفیوژ ایران که مهم‌ترین بخش زیرساخت غنیسازی کشور محسوب میشوند مشخص نیست.
این ماشینها توانایی رساندن سطح غنیسازی به ۹۰ درصد (درجه تسلیحاتی) را دارند.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفت تهران آماده است در صورت وجود شبههای درباره «فعالیت‌های صلحآمیز هستهای خود»، از طریق اقدامات داوطلبانه و شفافسازی، نگرانیها را برطرف کند.
بقائی افزود در نشست کارشناسی پیشِرو میان تهران و واشینگتن امکان ورود به جزییات بیشتری نیز وجود دارد.
بیشتر بخوانید: مذاکرات هستهای ایران و آمریکا محکوم به شکست است
پاپ فرانسیس، با نام اصلی خورخه ماریو برگولیو، ۱۷ دسامبر ۱۹۳۶ در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین متولد شد. او ۲۶۶مین پاپ کلیسای کاتولیک بود و انتخابش در مارس ۲۰۱۳، چندین رکورد تاریخی را شکست.
او اولین پاپ یسوعی (فرانچسکانی)، اولین پاپ از قاره آمریکا و اولین پاپ غیراروپایی در بیش از هزار سال اخیر بود.
دوران پاپ فرانسیس با تاکید بر فروتنی، عدالت اجتماعی، تفسیرهای الهیاتی پیشرو و اصلاحات کلیسایی همراه بود.
آغاز زندگی و مسیر کشیش شدن
پاپ فرانسیس در یک خانواده کارگری از مهاجران ایتالیایی به دنیا آمد. قبل از انتخاب مسیر دینی، در رشته شیمی تحصیل کرد و به عنوان تکنسین در یک آزمایشگاه مواد غذایی شروع به کار کرد اما در ۲۱ سالگی، احساس کرد یک دعوت معنوی درونی از او صورت گرفته که او را به پیوستن به فرقه یسوعی‌ها (Jesuits) سوق داد.
او در سال ۱۹۶۹ کشیش شد و در سال ۱۹۷۳ به عنوان رهبر یسوعی‌های آرژانتین منصوب شد.
دوره رهبری برگولیو بر یسوعی‌های آرژانتین با تاکید بر عدالت اجتماعی، کمک به فقرا و الهیات عملی برجسته شد.
خلاف بسیاری از رهبران کلیسا، او زندگی ساده‌ای در پیش گرفت. از حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کرد و به جای تجمل‌گرایی، در اقامتگاه‌های ساده به سر می‌برد اما عملکردش در جنگ آرژانتین (۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳) بحث‌برانگیز شد.
در آن دوران، رژیم نظامی آرژانتین مخالفان خود را سرکوب می‌کرد و بسیاری از کشیش‌های فعال در حوزه حقوق بشر تحت تعقیب قرار گرفتند. برخی منتقدان معتقدند که برگولیو می‌توانست اقدامات آشکارتری برای دفاع از این افراد انجام دهد اما حامیانش می‌گویند که او به‌طور مخفیانه از نفوذ خود برای نجات جان برخی کشیش‌ها و فعالان اجتماعی استفاده کرده است.
مسیر پاپ شدن
در سال ۱۹۹۸، برگولیو به عنوان اسقف اعظم بوئنوس آیرس منصوب شد و در این نقش به فعالیت‌های اجتماعی و ارائه خدمات مذهبی خود ادامه داد. او امتیازات خاص مقامات کلیسا را پس زد و به جای کاخ اسقفی، در آپارتمانی ساده زندگی کرد.
در سال ۲۰۰۱، پاپ ژان پل دوم، برگولیو را کاردینال کرد. شهرت او به عنوان مدافع فقرا در کلیسای کاتولیک افزایش یافت و در سال ۲۰۰۵ یکی از نامزدهای برجسته برای مقام پاپ بود اما در نهایت به نفع پاپ بندیکت شانزدهم کنار رفت.
پس از استعفای تاریخی پاپ بندیکت شانزدهم در سال ۲۰۱۳، برگولیو به عنوان پاپ جدید انتخاب شد و نام فرانسیس را برگزید. او این نام را به افتخار سنت فرانسیس آسیزی، قدیسی که به خاطر فقر و حفاظت از محیط زیست شناخته می‌شود، برای خود انتخاب کرد.
دیدگاه‌های الهیاتی و اصلاحات کلیسایی
از زمان انتخاب به عنوان پاپ، فرانسیس اصول رحمت، شفقت و شمول را ترویج داد. دیدگاه‌های او درباره تعالیم اجتماعی با تمرکز بر گروه‌های حاشیه‌نشین و مواجهه با بحران‌های جهانی منعکس شد.
پاپ فرانسیس به رویکرد باز و شفقت‌آمیز مشهور بود. او بارها تاکید کرد که کلیسا باید پذیرای همه باشد؛ از جمله افراد طلاق گرفته، ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پلاس (LGBTQ+) و مهاجران.
اظهار معروف او «من که هستم که قضاوت کنم؟» درباره افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پلاس، تحولی مترقی در کلیسای کاتولیک بود؛ اگرچه او از تغییر دکترین رسمی در مورد ازدواج همجنس‌گرایان خودداری کرد.
سال ۲۰۱۵، پاپ فرانسیس «Laudato Si’» را منتشر کرد که یک دایره‌المعارف درباره محیط زیست است. او در این دانش‌نامه، خواستار اقدام فوری برای مقابله با تغییرات اقلیمی و تخریب محیط زیست شد.
پاپ فرانسیس اقدام در حوزه محیط زیست را به عنوان یک وظیفه اخلاقی مطرح کرد و از دولت‌ها، شرکت‌ها و افراد خواست مسئولیتشان را در قبال حفاظت از سیاره زمین بر عهده بگیرند.
پاپ فرانسیس همچنین یکی از منتقدان سرسخت نابرابری اقتصادی بود. او سرمایه‌داری بدون نظارت را با عبارت «اقتصادی که می‌کشد» توصیف کرد.
او در دوران حیاتش خواستار درآمد پایه جهانی، بخشش بدهی کشورهای در حال توسعه و محدود کردن مصرف‌گرایی افراطی شد. این دیدگاه‌ها، حمایت‌هایی را جلب کرد اما از سوی اقتصاددانان محافظه‌کار مورد انتقاد قرار گرفت.
تنش با محافظه‌کاران آمریکایی
پاپ فرانسیس به ویژه با جناح محافظه‌کار در ایالات متحده بر سر موضوعات مختلفی اختلاف نظر داشت. او به شدت از سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی دوران دونالد ترامپ (در دوره اول ریاست‌جمهوری او) انتقاد کرد و بارها خواستار رفتار انسانی‌تر با مهاجران و پناهجویان شد.
بسیاری از محافظه‌کاران مذهبی، تغییرات اقلیمی را نادیده می‌گیرند اما پاپ فرانسیس در Laudato Si’ تاکید کرد بحران زیست محیطی یک مسئولیت اخلاقی است و از دولت‌ها خواست اقدامات جدی‌تری در این زمینه انجام دهند.
تاکید او بر نابرابری در سیستم اقتصاد جهانی و خطر سرمایه‌داری بدون نظارت برای جوامع فقیر، باعث شد که برخی منتقدان آمریکایی این دیدگاه‌های او را «ضد سرمایه‌داری و سوسیالیستی» توصیف کنند.
این مواضع باعث می‌شد که پاپ فرانسیس در میان دموکرات‌ها و گروه‌های دیگری محبوب باشد اما در جناح محافظه‌کار ایالات متحده، به ویژه میان برخی اسقف‌های کاتولیک آمریکایی، مخالفت‌هایی علیه او شکل بگیرد.
رسیدگی به رسوایی‌های آزار جنسی در کلیسا
در سال‌های گذشته، گزارش‌های متعددی درباره سوءاستفاده جنسی کشیشان از کودکان و لاپوشانی این جرایم از سوی مقامات کلیسایی منتشر شد که کاهش اعتماد عمومی را به کلیسا در پی داشت.
به این ترتیب یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دوران پاپ فرانسیس، رسیدگی به رسوایی‌های جنسی در کلیسای کاتولیک بود.
او تلاش کرد با ایجاد محاکم کلیسایی ویژه برای محاکمه اسقف‌هایی که این جرایم را پنهان کرده بودند، اصلاحاتی انجام دهد. همچنین قوانین سختگیرانه‌تری برای حمایت از قربانیان وضع کرد و برخی از اسقف‌های متهم را از مقام خود برکنار کرد.
با این حال، منتقدان می‌گویند که اقدامات او کافی نبود و در برخی موارد، تصمیم‌های متناقضی گرفته شد. برخی آسیب‌دیدگان و فعالان حقوق بشر انتظار داشتند که او رویکرد قاطع‌تری اتخاذ کند و تمامی مقامات کلیسایی را که در پنهان‌کاری این جرایم نقش داشتند، معرفی و مجازات کند.
مخالفت کاتولیک‌های سنت‌گرا
تلاش‌های پاپ فرانسیس برای مدرن‌سازی کلیسا، باعث مقاومت داخلی در میان کاتولیک‌های سنت‌گرا شد. یکی از مهم‌ترین نقاط اختلاف، کاهش محدودیت‌های کلیسا برای افراد طلاق گرفته بود. او راه را برای برخی از افراد مطلقه به منظور دریافت عشای ربانی باز کرد که از دید سنت‌گرایان، کاهش سختگیری‌های کلیسا بر ارزش‌های سنتی محسوب می‌شد.
عشای ربانی، یادبود و بازسازی شام آخر عیسی مسیح با شاگردانش در شب قبل از مرگ است.
کاتولیک‌های سنت‌گرا همچنین رویکرد ملایم‌تر پاپ فرانسیس نسبت به همجنس‌گرایان را نوعی سازش با ارزش‌های مدرن دانسته‌اند.
در سال ۲۰۲۱، او آیین سنتی لاتین را که در دوران پاپ بندیکت شانزدهم دوباره رایج شده بود، محدود کرد. این تصمیم، موجب اعتراض برخی از محافظه‌کاران کلیسا شد که آن را «حمله به سنت‌های مذهبی» قلمداد کردند.
میراث فرانسیس
فرانسیس با یک ریه تنفس می‌کرد و بخش بزرگی از یک ریه‌اش را در دوران کودکی به علت یک بیماری از دست داده بود. او به زبان‌های ایتالیایی، اسپانیایی و آلمانی صحبت می‌کرد و با زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و پرتغالی آشنایی داشت.
پاپ به رقص سنتی آرژانتین، یعنی تانگو علاقه داشت و گفته بود: «در جوانی تانگو می‌رقصیده‌ام.»
او عضو کانون هواداران باشگاه فوتبال سن لورنزو نیز بود.
دوره پاپ فرانسیس ترکیبی از اصلاحات، جنجال‌ها و رهبری اخلاقی بود.
او با تاثیرگذاری بر مباحث جهانی اقتصاد، تغییرات اقلیمی، مهاجرت و عدالت اجتماعی، کلیسای واتیکان را به بازیگری فعال‌تر در سیاست جهانی تبدیل کرد.
پاپ فرانسیس احتمالا به خاطر دفاع از فقرا و حاشیه‌نشینان، رهبری در مسائل محیط زیستی از طریق Laudato Si’ و فراخوان برای اصلاحات کلیسا و نقش دیپلماتیک خود در سیاست جهانی شناخته خواهد شد اما سرنوشت نهایی اصلاحات او را آینده کلیسا مشخص خواهد کرد.
