آمریکا از کاهش چشمگیر حضور نظامی خود در سوریه خبر داد
تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، اعلام کرد دولت دونالد ترامپ قصد دارد حضور نظامی خود در سوریه را به‌طور چشمگیری کاهش دهد و تنها یک پایگاه نظامی را در این کشور حفظ کند.
تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، اعلام کرد دولت دونالد ترامپ قصد دارد حضور نظامی خود در سوریه را به‌طور چشمگیری کاهش دهد و تنها یک پایگاه نظامی را در این کشور حفظ کند.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۱۲ خرداد به نقل از سه مقام وزارت دفاع سوریه نوشت که بر پایه این طرح، حدود سه هزار و ۵۰۰ جنگجوی خارجی - عمدتا اویغورهای چینی و اتباع کشورهای همسایه - در یگان تازه‌تاسیس «لشکر ۸۴ ارتش سوریه» سازمان‌دهی خواهند شد.
این یگان از ترکیب نیروهای سوری و خارجی تشکیل می‌شود.
توماس باراک، سفیر آمریکا در ترکیه که ماه گذشته به‌عنوان نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور سوریه منصوب شد، در پاسخ به خبرنگار رویترز در دمشق، درباره موضع واشینگتن نسبت به این طرح گفت: «می‌توان گفت به شرط شفافیت، تفاهمی وجود دارد.»
او افزود که حفظ این نیروها - که بسیاری از آن‌ها به رهبری جدید سوریه وفادارند - در چارچوب یک ساختار دولتی، بهتر از رها کردنشان در فضای بی‌ساختار است.
پس از حدود ۱۳ سال جنگ داخلی در سوریه میان گروه‌های شورشی و حکومت بشار اسد، سرنوشت جنگجویان خارجی عضو گروه «تحریر الشام» (HTS)، یکی از مهم‌ترین موانع نزدیکی دولت جدید سوریه با غرب بوده است.
تحریر الشام که روزگاری شاخه‌ای از القاعده به‌شمار می‌رفت، سال گذشته با کنار زدن اسد، قدرت را در دمشق به دست گرفت.
تا اوایل ماه می، ایالات متحده خواستار آن بود که نیروهای خارجی به‌طور گسترده از ساختارهای امنیتی سوریه کنار گذاشته شوند اما پس از سفر رییس‌جمهوری آمریکا به خاورمیانه در اردیبهشت ماه، رویکرد واشینگتن نسبت به دمشق دگرگون شد.
ترامپ ضمن لغو تحریم‌های دوران اسد، در ریاض با احمد الشرع، رییس‌جمهوری موقت سوریه، دیدار کرد و توماس باراک، یکی از نزدیک‌ترین دوستانش را به‌عنوان فرستاده ویژه در سوریه منصوب کرد.
دو منبع نزدیک به وزارت دفاع سوریه به رویترز گفته‌اند الشرع و مشاورانش در گفت‌وگو با طرف‌های غربی استدلال کرده‌اند که جذب جنگجویان خارجی در ارتش، خطر امنیتی کمتری دارد تا رها کردن آن‌ها؛ چرا که در صورت کنار گذاشتن ایشان، ممکن است دوباره جذب القاعده یا داعش شوند.
وزارت خارجه آمریکا و سخنگوی دولت سوریه از اظهار نظر درباره این موضوع خودداری کرده‌اند.
نگرانی‌های پکن از حضور اویغورها در ارتش سوریه
هزاران مسلمان سنی از کشورهای مختلف در آغاز جنگ داخلی سوریه برای جنگ با حکومت اسد به صفوف شورشیان پیوستند. حکومتی که با حمایت شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی، در برابر مخالفان مقاومت می‌کرد.
برخی از این نیروها، گروه‌های مستقل تشکیل دادند و برخی دیگر به گروه‌هایی چون داعش پیوستند که مدت کوتاهی خلافت خودخوانده‌ای در سوریه و عراق اعلام کرد و سپس با شکست مواجه شد.
نیروهای خارجی در گروه تحریر الشام به‌عنوان رزمندگانی وفادار، منضبط و آموزش‌دیده شناخته شدند و بخش عمده‌ای از یگان‌های نخبه انتحاری این گروه را تشکیل دادند.
آن‌ها پس از جدایی تحریر الشام از القاعده، با داعش و دیگر شاخه‌های القاعده نیز جنگیدند.
اویغورهای چینی و اتباع آسیای مرکزی عمدتا عضو گروه «حزب اسلامی ترکستان» (TIP) هستند. گروهی که دولت چین آن را سازمانی تروریستی می‌داند.
یک مقام سوری و یک دیپلمات خارجی به رویترز گفتند که پکن از دمشق خواسته است تا نفوذ این گروه را محدود کند.
سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش گفت: «چین امیدوار است سوریه با همه اشکال تروریسم و افراط‌گرایی مقابله کند و به نگرانی‌های جامعه جهانی پاسخ دهد.»
عثمان بغرا، مقام سیاسی حزب اسلامی ترکستان، در بیانیه‌ای کتبی به رویترز اعلام کرد که این گروه به‌طور رسمی منحل و در ارتش سوریه ادغام شده است.
او نوشت: «در حال حاضر، این گروه کاملا تحت فرمان وزارت دفاع سوریه فعالیت می‌کند، تابع سیاست ملی است و هیچ ارتباطی با نهادها یا گروه‌های خارجی ندارد.»
تابعیت سوری برای جهادی‌ها و انتصاب‌های جنجالی
دی ماه ۱۴۰۳، انتصاب شماری از نیروهای جهادی خارجی عضو گروه تحریر الشام به مقام‌های ارشد نظامی، نگرانی‌هایی را در دولت‌های غربی برانگیخت و درباره جهت‌گیری دولت اسلام‌گرای جدید سوریه، تردیدهایی ایجاد کرد.
تا زمانی که دیدار تاریخی ترامپ و الشرع برگزار شد، یکی از اصلی‌ترین محورهای اختلاف با واشینگتن و دیگر دولت‌های غربی، درخواست برای تعلیق این انتصابات و اخراج نیروهای خارجی از ارتش سوریه بود.
الشرع اعلام کرده که ممکن است به جنگجویان خارجی و خانواده‌های آن‌ها به‌دلیل نقششان در سرنگونی اسد، تابعیت سوری اعطا شود.
عباس شریفا، کارشناس گروه‌های جهادی در دمشق، به رویترز گفت نیروهایی که در ارتش جذب شده‌اند، «وفاداری خود را به رهبری سوریه نشان داده‌اند و از نظر ایدئولوژیک غربال شده‌اند».
او هشدار داد: «اگر این نیروها را کنار بگذارید، طعمه داعش یا دیگر گروه‌های افراطی می‌شوند.»
بن فرحان در یک نشست خبری مشترک با اسعد الشیبانی، همتای سوری خود در پایتخت سوریه گفت: «پادشاهی عربستان به همراه کشور برادر قطر، حمایت مالی مشترکی برای کارکنان دولتی سوریه فراهم خواهد کرد.»
او جزییاتی از میزان این کمک مالی ارائه نکرد، اما این اظهارات هم‌راستا با اقدامی مشابه از سوی قطر است که پیش‌تر برای تامین هزینه‌های بخش دولتی سوریه اعلام آمادگی کرده بود.
این سفر در حالی انجام می‌شود که تنها چند هفته از تصمیم غیرمنتظره ایالات متحده برای لغو تحریم‌ها علیه دولت اسلام‌گرای جدید سوریه می‌گذرد؛ دولتی که در دسامبر گذشته، حکومت بشار اسد را سرنگون کرد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا، در جریان سفر اخیرش به خاورمیانه این تصمیم را اتخاذ کرد و گفت این اقدام به درخواست محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، صورت گرفته است؛ کشوری که نقش اصلی را در روند لغو تحریم‌های سوریه ایفا کرده است.
بیشتر بخوانید: عربستان سعودی و قطر بدهی ۱۵.۵ میلیون دلاری سوریه به بانک جهانی را پرداخت کردند
اتحادیه اروپا نیز به تازگی تحریم‌های اقتصادی علیه دمشق را لغو کرده است.
وزیر خارجه عربستان با اشاره به نقش کشورش در رفع تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه گفت: «عربستان سعودی همچنان از حامیان اصلی مسیر بازسازی و احیای اقتصادی سوریه خواهد بود.»
او تاکید کرد که هیاتی بلندپایه از مقامات اقتصادی عربستان سعودی او را در این سفر همراهی می‌کنند تا با مقامات سوریه درباره تقویت همکاری‌های اقتصادی در زمینه‌های گوناگون گفت‌وگو کنند.
بن‌فرحان همچنین خبر داد که در روزهای آینده چندین هیات تجاری از عربستان سعودی برای بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های انرژی، کشاورزی، زیرساخت و دیگر حوزه‌ها به سوریه سفر خواهند کرد.
در همین حال، خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) به نقل از منبعی در دفتر ریاست‌جمهوری سوریه گزارش داد که احمد الشرع، رییس دولت جدید سوریه، قرار است روز یکشنبه در پاسخ به دعوت رسمی شیخ مشعل الاحمد الصباح، امیر کویت به این کشور سفر کند.
الشرع، در نخستین سفر رسمی خود به کویت قرار است درباره همکاری‌های مشترک در زمینه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی گفت‌وگو کند.
این سفر بخشی از تلاش‌های دولت جدید سوریه برای گسترش روابط با کشورهای عربی و غربی پس از سقوط بشار اسد است.
دولت موقت جدید دمشق امیدوار است با لغو تحریم‌ها و افزایش جریان کمک‌های مالی و سرمایه‌گذاری از سوی همسایگان عرب، بتواند این کشور بحران‌زده را بازسازی کند و ساختار حکومتی آن را احیا نماید.
بر اساس این گزارش که جمعه ۹ خرداد منتشر شد، باراک در جریان سفر اخیر خود به دمشق، با فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه به‌صورت تلفنی گفت‌وگو کرد.
المانیتور به نقل از منابع آگاه افزود باراک در این تماس که هشتم خرداد برقرار شد، بر تداوم حمایت ایالات متحده از نیروهای کرد سوریه در نبرد با داعش تاکید کرد.
به گفته این منابع، باراک که هم‌زمان سفیر آمریکا در ترکیه نیز است، در این تماس تلفنی عبدی را به ادامه گفت‌وگوها با آنکارا برای کاهش تنش میان دو طرف تشویق کرد.
این مذاکرات با میانجی‌گری ایالات متحده انجام می‌شود.
باراک هشتم خرداد در سفر به دمشق، با مقام‌های ارشد سوریه دیدار کرد و پرچم آمریکا را در اقامتگاه سفیر ایالات متحده در این شهر برافراشت.
نیروهای دموکراتیک سوریه که با نام اختصاری «قسد» نیز شناخته می‌شود، از قومیت‌های مختلف از جمله کُردها، عرب‌ها، آشوری‌ها و ترکمن‌ها تشکیل شده است، اما رهبری نظامی آن را گروه کُردی یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) بر عهده دارد.
ترکیه که یکی از حامیان اصلی حکومت جدید سوریه به شمار می‌رود، قسد را گروهی تروریستی می‌داند.
در سوی مقابل، آمریکا و شماری از کشورهای غربی بر این باورند که نیروهای مسلح کرد سوریه نقشی حیاتی در مقابله با تهدیدات گروه‌های اسلام‌گرای افراطی، از جمله داعش، در این کشور ایفا می‌کنند.
بیشتر بخوانید: کردهای سوریه خواهان نظام فدرال در دوران پس از اسد هستند
المانیتور: موضع ترکیه در قبال گروه‌های کرد سوریه نرم‌تر شده است
المانیتور در ادامه گزارش خود نوشت تماس فرستاده آمریکا با عبدی در شرایطی انجام شد که ترکیه موضع «نرم‌تری» در قبال نیروهای کرد سوریه اتخاذ کرده است.
به گزارش منابع منطقه‌ای، یکی از مقام‌های ارشد ترکیه، احتمالا وزیر خارجه یا رییس سازمان اطلاعات این کشور، پیشنهاد داده است که دیداری میان او و فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه در دمشق برگزار شود.
المانیتور افزود برگزاری این دیدار منوط به نتایج گفت‌وگوهای جاری میان نمایندگان گروه‌های کرد و احمد الشرع، رییس‌جمهوری موقت سوریه، خواهد بود.
عبدی و الشرع ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ با یکدیگر در دمشق دیدار کردند و توافقی را به امضا رساندند.
بر اساس این توافق، نیروهای دموکراتیک سوریه در ساختار حکومت مرکزی این کشور ادغام خواهند شد.
کردهای سوریه همچنین در چارچوب این توافق خواستار حفظ وضعیت خودگردانی در مناطق تحت کنترل خود هستند.
هرچند الشرع با اداره محلی مناطق کردنشین و تشکیل نیروی پلیس محلی موافقت کرده، اما با رسمیت یافتن خودمختاری اقلیت‌ها در قانون اساسی سوریه مخالف است.
آنکارا موافقت خود را با این سیاست الشرع اعلام کرده؛ اقدامی که نشان‌دهنده چرخشی چشمگیر در سیاست دیرینه ترکیه است، چرا که این کشور پیش‌تر خواستار انحلال کامل اداره خودگردان کردها و خلع سلاح یگان‌های مدافع خلق بود.
این تحولات هم‌زمان با روند صلح میان ترکیه و پ‌ک‌ک در جریان است؛ گروهی که ۲۲ اردیبهشت اعلام کرد به مبارزه مسلحانه ۴۰ ساله‌اش پایان می‌دهد.
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، اخیرا اعلام کرد یگان‌های مدافع خلق در حال «گذار و بازنگری» هستند و آنکارا از نزدیک روند ادغام گروه‌های مسلح در ارتش سوریه را دنبال می‌کند.
او تاکید کرد نیروهایی که تابعیت ترکیه دارند یا در گذشته با ارتش این کشور درگیر بوده‌اند، از فرآیند ادغام حذف خواهند شد.
نشانه‌های بیشتری از نرمش آنکارا در قبال کردها مشاهده می‌شود. پس از اعلام انحلال پ‌ک‌ک، اردوغان اول خرداد از قصد خود برای تغییر قانون اساسی این کشور خبر داد؛ خواسته‌ای که حزب منحل‌شده پ‌ک‌ک نیز پیش‌تر بر آن تاکید کرده بود.
با این حال، برخی اختلافات اساسی میان دو طرف همچنان پابرجاست؛ از جمله موضوع کنترل سد تشرین و گذرگاه پل راهبردی کاراکوزاک.
همچنین برنامه تبادل زندانیان میان دولت الشرع و نیروهای دموکراتیک سوریه به‌دلیل خودداری گروه‌های کرد از تحویل برخی عوامل افراط‌گرا متوقف شده است.
باراک در مصاحبه با شبکه اِن‌تی‌وی ترکیه که شامگاه دوشنبه ۱۲ خرداد منتشر شد، گفت: «تعداد پایگاه‌هایمان را از هشت به پنج، سپس به سه کاهش داده‌ایم. در نهایت به یک پایگاه خواهیم رسید.»
باراک که سفیر ایالات متحده در ترکیه نیز است، افزود: «سیاست‌های فعلی ما در قبال سوریه شبیه سیاست‌های ۱۰۰ سال گذشته نخواهد بود، زیرا آن سیاست‌ها موثر نبودند.»
پیش از این در بهمن‌ماه ۱۴۰۳، شبکه خبری ان‌بی‌سی به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داده بود پنتاگون در حال تدوین طرحی برای خروج تمامی نیروهای این کشور از سوریه است.
دولت ترامپ بارها بر تعهد خود به سیاست «نخست آمریکا» تاکید کرده است. «نخست آمریکا» شعار و گفتمانی است که ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید آن را ترویج داد. اهداف این گفتمان تمرکز بر مسائل داخلی آمریکا، میهن‌پرستی و عدم مداخله مستقیم در مناقشه‌های بین‌المللی عنوان شده است.
شبکه خبری العربیه ۱۲ خرداد به نقل از مقام‌های ایالات متحده گزارش داد در راستای رویکرد جدید دولت ترامپ در قبال خاورمیانه، تاکنون صدها نیروی آمریکایی از سوریه خارج شده‌اند.
فاکس‌نیوز نیز خبر داد حدود ۵۰۰ نیروی نظامی آمریکایی طی هفته‌های اخیر سوریه را ترک کرده‌اند و چندین پایگاه نظامی آمریکا یا تعطیل شده یا به گروه کُردی نیروهای دموکراتیک سوریه واگذار شده‌اند.
یک مقام وزارت دفاع آمریکا در همین رابطه به العربیه گفت: «تجمیع نیروهای آمریکایی در سوریه، اقدامی ایمن، حساب‌شده و مبتنی بر شرایط است.»
بیشتر بخوانید: آمریکا به کردهای سوریه اطمینان داد حمایت از آن‌ها ادامه می‌یابد
تاکید آمریکا بر لزوم همکاری شرکای منطقه‌ای در امور امنیتی سوریه
نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه در ادامه مصاحبه خود تاکید کرد شرکای منطقه‌ای باید در چارچوب ترتیبات امنیتی جدید برای سوریه مشارکت داشته باشند.
باراک افزود: «موضوع، رسیدن به یک هماهنگی است و همه باید رویکردی منطقی [در قبال سوریه] داشته باشند.»
او تاکید کرد ایالات متحده همچنان نیروهای دموکراتیک سوریه را متحدی مهم برای خود می‌داند.
نیروهای دموکراتیک سوریه که با نام اختصاری «قسد» نیز شناخته می‌شود، از قومیت‌های مختلف از جمله کُردها، عرب‌ها، آشوری‌ها و ترکمن‌ها تشکیل شده است، اما رهبری نظامی آن را گروه کُردی یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) بر عهده دارد.
آمریکا و شماری از کشورهای غربی بر این باورند که نیروهای مسلح کُرد سوریه نقشی حیاتی در مقابله با تهدیدات گروه‌های اسلام‌گرای افراطی، از جمله داعش، در این کشور ایفا می‌کنند.
خبرگزاری رویترز ۱۲ خرداد گزارش داد واشینگتن با طرح رهبری جدید سوریه برای جذب هزاران جنگجوی خارجی سابق در ارتش که پیش‌تر با حکومت بشار اسد جنگیده‌اند، موافق است، مشروط بر اینکه روند جذب به‌طور شفاف انجام شود.
بر پایه این طرح، حدود سه هزار و ۵۰۰ جنگجوی خارجی - عمدتا اویغورهای چینی و اتباع کشورهای همسایه - در یگان تازه‌تاسیس «لشکر ۸۴ ارتش سوریه» سازمان‌دهی خواهند شد.