نقشه تعاملی اهداف اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه

اندیشکده مانوهار پاریکار که یک مرکز تحقیقاتی سیاست‌محور در زمینه دفاع، امنیت و روابط بین‌الملل است، به افزایش تلاش‌های اسرائیل برای «خنثی‌سازی کامل اکوسیستم نظامی ایران در منطقه» اشاره و نتیجه گرفته است که این کشور با خنثی کردن نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی می‌خواهد زمینه را برای حمله‌ای تمام‌عیار به ایران آماده کند.

عادل رشید، پژوهشگرِ مرکز مبارزه با تروریسم موسسه پژوهش و تحلیل دفاعی هند، با تحلیل اظهارات افرادی چون بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، یحیی رحیم‌صفوی مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی، ژاک نریا افسر پیشین اطلاعات ارتش اسرائیل، تریتا پارسی از بنیانگذاران نایاک، یوآو گالانت وزیر دفاع پیشین اسرائیل و محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی نتیجه گرفته است که شعله‌ور شدن دوباره جنگ قریب‌الوقوع است.

این مقاله، با اشاره به نظر محمد الدُح، تحلیل‌گر ژئوپولتیک، درباره وضعیت جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشته است: «با وجود طرح اشغال کامل غزه، رییس ستاد کل ارتش اسرائیل بر لزوم استراحت نیروها تاکید دارد. این در کنار نشانه‌های دیگرْ احتمال بازسازی نیرو را تقویت می‌کند. همچنین، این نشانه‌ها با دکترین چرخش واحدها، تکمیل و آموزش برای عملیات‌های هوایی سریع و دقیق در برد بلند همخوانی دارند.»

الدُح بر این اساس نتیجه می‌گیرد که حمله اسرائیل به ایران قریب‌الوقوع است.

در این مقاله آمده است: «صرف‌نظر از ماهیت گمانه‌زنی درباره فوریت یک جنگ، تردیدی نیست که جنگ ۱۲ روزه ریشه درگیری میان دو طرف را حل نکرد. به همین دلیل، جنگ فعلا منجمد شده و وقوع دوباره آن بسیار محتمل است.»

این مقاله پیامدهای ازسرگیری تنش‌ها میان اسرائیل و جمهوری اسلامی برای کشورهای منطقه را «گسترده‌تر» ارزیابی می‌کند، زیرا چنین جنگی در صورت وقوع «منافع حیاتی امنیتی، اقتصادی، تجاری و انرژی را در معرض خطر قرار خواهد داد.»

مقاله با یادآوری اینکه جنگ ۱۲ روزه تنها سه روز پیش از آغاز دور تازه گفت‌وگوهای هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و آمریکا در عمان، آغاز شد، به نقل از الدُح هشدار می‌دهد: «اکنون نشانه‌ها حاکی از آن است که جنگ دیگری در حال شکل‌گیری است و احتمال می‌رود که اسرائیل بین سپتامبر و هفتم اکتبر دست به حمله‌ای گسترده‌تر بزند.»

موسسه پژوهش و تحلیل دفاعی هند سال ۱۹۶۵ از سوی وزارت دفاع هندوستان در دهلی‌نو راه‌اندازی شد و سال ۲۰۲۰ به افتخار مانوهار پاریکار، وزیر دفاعِ درگذشته این کشور، به موسسه مانوهار پاریکار برای مطالعات و تحلیل‌های دفاعی تغییر نام داد.

در این گزارش که دوشنبه ۱۰ شهریور منتشر شده، آمده است که توان جمهوری اسلامی بر قدرت متعارف استوار نبوده بلکه بر سیاست «نامتقارن» تکیه دارد: «شبکه‌ای از گروه‌های نیابتی، نفوذ دریایی و توان دائمی برای ایجاد اختلال.»

تایمز اسرائیل افزود تهران نشان داد می‌تواند با چند حمله دقیق پدافند اسرائیل را به چالش بکشد اما توان ادامه فشار را نداشت: «ضدحملات اسرائیل پایگاه‌های ایران را هدف گرفت و تحریم‌ها نیز تامین تجهیزات را دشوار کرده‌اند.»

نیویورک‌تایمز هشتم شهریور گزارش داد اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با هک و ردیابی تلفن‌های همراه محافظان شخصیت‌های جمهوری اسلامی، محل رفت‌وآمد مقامات کلیدی را شناسایی کرد و هدف قرار داد.

از جمله این اهداف، حمله ۲۶ خرداد به محل برگزاری جلسه شورای عالی امنیت ملی در تهران بود که به کشته شدن چند محافظ انجامید.

بر اساس گزارشی که رسانه عبری وای‌نت دوشنبه ۱۰ شهریور منتشر کرد، حدود ساعت ۰۴:۱۵ صبح ۲۳ خرداد، بخش بزرگی از نیروی هوایی اسرائیل در حال عملیات در ایران بود.

جنگنده‌های اسرائیل پس از نزدیک شدن به خانه امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، به سمت پناهگاه فرماندهان سپاه تغییر مسیر دادند و با روشن کردن سامانه‌های شناسایی، او و همراهانش را به رفتن به پناهگاه واداشتند. همگی این افراد در بمباران کشته شدند.

آمادگی ایران برای تکرار حملات به اسرائیل

بر اساس گزارش تایمز اسرائیل، جمهوری اسلامی ذخایر کافی برای یک حمله مستقیم دیگر ندارد و برنامه هسته‌ای آن بیشتر ابزار چانه‌زنی است.

همچنین مشروعیت حکومت ایران در داخل کشور نیز «به دلیل شکست در برابر اسرائیل و مشکلات اقتصادی، متزلزل شده» است.

۲۹ تیر، محمود موسوی، معاون عملیات ارتش جمهوری اسلامی، از نابود شدن «بخشی از سامانه‌های پدافندی» ایران در جنگ با اسرائیل خبر داد اما گفت سامانه‌های آسیب‌دیده جایگزین و در محل‌های از پیش تعیین‌شده مستقر شدند.

از مواجهه مستقیم تا فرسایش تدریجی

به نوشته تایمز اسرائیل، اگر پیش از جنگ، جمهوری اسلامی تلاش می‌کرد تهدید به تلافی مستقیم کند، پس از جنگ احتمالا به سمت سیاست فرسایش تدریجی حرکت خواهد کرد.

بر اساس این گزارش، حکومت ایران که توانایی نظامی برای غلبه بر اسرائیل را ندارد، تلاش خواهد کرد به‌تدریج با حملات نیابتی، اختلالات دریایی و عملیات انزوای سیاسی، اسرائیل را فرسوده کند اما: «این بدان معنا نیست که ظرفیت جمهوری اسلامی بی‌پایان است.»

تایمز اسرائیل با تاکید بر این‌که «جمهوری اسلامی با محدودیت‌های قابل‌ توجهی مواجه است»، افزود: «جنگ وضعیت اقتصادی را که پیش از آن نیز وخیم بود، بدتر کرد. تورم، بیکاری و تحریم‌ها توانایی تهران در تامین مالی گروه‌های نیابتی را کاهش داده‌اند. همچنین اعتراض جمعیتی که از سرکوب و سختی‌های اقتصادی خسته شده‌اند، می‌تواند دوباره شعله‌ور شود؛ به‌ویژه اگر حکومت از نظر نظامی تحقیر شده به نظر برسد.»

بر اساس این گزارش، مدیریت هم‌زمان کارزارهای جمهوری اسلامی در لبنان، سوریه و یمن، منابع را پراکنده و تهران را مجبور به اولویت‌بندی می‌کند.

چالش اسرائیل

تایمز اسرائیل تاکید کرد جنگ ۱۲ روزه ممکن است توان حمله مستقیم ایران را کاهش داده باشد اما تهدیدها از بین نرفته‌اند.

به همین دلیل، به نوشته این رسانه، این وضعیت نه تنها نیازمند هوشیاری نظامی است بلکه استراتژی دیپلماتیک نیز می‌خواهد؛ به این معنا که اسرائیل باید با واشینگتن هماهنگ باشد و بازدارندگی را حفظ کند و از گرفتار شدن در جنگ چندجبهه‌ای دائم اجتناب کند.

۳۱ مرداد، علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، اعلام کرد جنگ نظامی میان حکومت ایران و اسرائیل «هنوز تمام نشده» و مقامات جمهوری اسلامی در این زمینه باید همچنان آماده باشند.

۲۶ مرداد نیز یحیی رحیم صفوی، مشاور عالی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با اتخاذ موضعی مشابه گفته بود احتمالا میان حکومت ایران و اسرائیل مجددا جنگی به وقوع خواهد پیوست اما «پس از آن، ممکن است دیگر جنگی رخ ندهد».

رویارویی جمهوری اسلامی و اسرائیل با انجام مجموعه‌ای از حملات غافلگیرکننده از سوی اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی در ۲۳ خرداد آغاز شد و پس از ۱۲ روز، دو طرف با آتش‌بس موافقت کردند.

از زمان برقراری آتش‌بس، گمانه‌زنی‌هایی در ایران و اسرائیل درباره آغاز مجدد جنگ مطرح شده است.

تایمز اسرائیل تاکید کرد: «پس از جنگ ۱۲ روزه، نادیده گرفتن ایران به عنوان یک "ببر کاغذی" اشتباه خواهد بود. ظرفیت تهران برای انجام یک حمله مستقیم گسترده علیه اسرائیل ممکن است محدود شده باشد اما توانایی آن برای بی‌ثبات کردن همچنان باقی است.»

بر اساس گزارشی که رسانه عبری وای‌نت دوشنبه ۱۰ شهریور منتشر کرد، حدود ساعت ۰۴:۱۵ صبح ۲۳ خرداد، بخش بزرگی از نیروی هوایی اسرائیل در حال عملیات نزدیک ایران بود.

حاجی‌زاده که ابتدا قصد داشت شب را در منزل بماند، به‌دلیل نشانه‌هایی از «احتمال عملیات»، نشست اضطراری فرماندهان را در پناهگاه فرماندهی نیروی هوافضای سپاه پاسداران برگزار کرد اما سپس تصمیم به خاتمه جلسه گرفت.

بر اساس این گزارش، فرماندهان ارتش اسرائیل برای جلوگیری از خروج حاجی‌زاده و همراهانش از سنگر، به ۱۴۰ هواپیمای این کشور دستور دادند به‌طور هم‌زمان سامانه‌های شناسایی خود را روشن کنند تا روی رادار ایران ظاهر شوند.

این اقدام باعث شد حاجی‌زاده و دیگر فرماندهان همراه او به پناهگاه بازگردند و در حمله هوایی کشته شوند.

از سوی دیگر دو مقام ایرانی به نیویورک‌تایمز گفتند محمدجواد اسدی، فرمانده نیروهای «انصارالمهدی» که مسئول حفاظت از مقامات و عوامل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی است، دست‌کم یک ماه پیش از جنگ نسبت به «خطر ترور» هشدار داده و خواستار تشدید تدابیر شده بود.

این گزارش با اشاره به «فهرست ۲۵ نفره اهداف» در شبی که اسرائیل آن را «ضربه گشایش» توصیف کرده است، افزود تمرکز اسرائیل بر «حلقه ضعیف حفاظتی» یعنی محافظان شخصی بوده است.

به‌گفته منابع اسرائیلی، این محافظان با «استفاده بی‌ضابطه» از تلفن‌های همراه، ردیابی می‌شدند.

وای‌نت تاکید کرد جابه‌جایی لحظه‌به‌لحظه فرماندهان و برخی از دست‌اندرکاران برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نیز از همین مسیر رصد و حملات به‌صورت هم‌زمان اجرا شد.

نیویورک‌تایمز هشتم شهریور گزارش داد اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با هک و ردیابی تلفن‌های همراه محافظان شخصیت‌های جمهوری اسلامی، محل رفت‌وآمد مقامات کلیدی را شناسایی کرد و هدف قرار داد.

از جمله این اهداف، حمله ۲۶ خرداد به محل برگزاری جلسه شورای عالی امنیت ملی در تهران بود که به کشته شدن چند محافظ انجامید.

این روزنامه به نقل از پنج مقام ارشد ایرانی، دو عضو سپاه پاسداران و ۹ مقام نظامی و اطلاعاتی اسرائیل نوشت: «استفاده بی‌ملاحظه محافظان از موبایل، از جمله پست‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی، نقشی مرکزی در شکار عوامل برنامه هسته‌ای ایران و فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی در هفته نخست جنگ داشت.»

وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ششم مرداد در بیانیه‌ای اعلام کرد در جریان جنگ ۱۲ روزه و ماه‌های پیش از آن، ۱۳ طرح ترور از سوی اسرائیل را خنثی و از کشته شدن ۳۵ مقام ارشد جلوگیری کرده است.

بر اساس روایت وای‌نت، تصمیم نهایی برای تغییر هدف از منزل حاجی‌زاده به پناهگاه، پس از ارسال «هشدار حمله احتمالی» از سوی حزب‌الله به تهران اتخاذ شد و فرمانده نیروی هوایی اسرائیل دستور داد از بمب‌های نفوذگر ویژه برای تخریب پناهگاه استفاده شود.

بر اساس این گزارش، برنامه عملیاتی گسترده علیه شبکه موشکی، پهپادی و عناصر مرتبط با «گروه سلاح» جمهوری اسلامی از سال‌های گذشته بازطراحی شده و این حمله بخشی از آن بود.

خسروپناه دوشنبه ۱۰ شهریور در نشستی گفت شرایط کنونی به معنای «تعطیلی دیپلماسی» نیست و «ابدا» نباید کار دیپلماتیک را تعطیل کرد.

او افزود: «باید با کشورها و سازمان‌های بین‌المللی گفت‌وگو کنیم و ارتباطات قوی داشته باشیم... اصل مذاکره حتی به صورت غیرمستقیم با آمریکا، پس از جنگ مورد تایید رهبری بوده است.»

پیش از این در ۲۱ مرداد، محمدرضا عارف، معاون اول مسعود پزشکیان، اعلام کرده بود جمهوری اسلامی آماده است در «شرایط مناسب»، حتی ‌به‌صورت مستقیم با آمریکا مذاکره کند.

خامنه‌ای دوم شهریور این موضوع را بار دیگر رد کرد و با انتقاد از مدافعان گفت‌وگو با واشینگتن هشدار داد «باطن قضیه دشمنی آمریکا» با مسائلی چون مذاکره مستقیم «حل‌نشدنی» است.

ایران‌اینترنشنال ۹ شهریور در گزارشی اختصاصی نوشت مقام‌های ارشد وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در جلسات خصوصی از بی‌اعتنایی مقام‌های کاخ سفید به پیام‌های تهران برای از سرگیری مذاکرات خبر داده‌اند.

خسروپناه در بخش دیگری از سخنرانی خود، رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، را متهم کرد که اطلاعات دست‌اندرکاران برنامه اتمی جمهوری اسلامی را به اسرائیل داده است.

پیش‌تر روزنامه کیهان،‌ رسانه زیر نظر نماینده خامنه‌ای، نیز خواستار بازداشت و اعدام گروسی در ایران شده بود.

موج متهم کردن افراد و کشورها به همکاری با اسرائیل، از جنگ ۱۲ روزه آغاز شد و همچنان ادامه دارد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس ۳۱ مرداد گزارش داد تهدید مقام‌های جمهوری اسلامی به بازداشت گروسی، به «پیچیده‌تر شدن» مذاکرات تهران و آژانس انجامیده است.

رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس: اسرائیل از مرز آذربایجان به ایران حمله کرد

ابراهیم عزیزی، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس، به نقل از مرزبانان فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی گفت اسرائیل از مرز آذربایجان برای نفوذ پهپاد‌ها به خاک ایران استفاده کرده است.

او افزود مسعود پزشکیان و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی این موضوع را با الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان، مطرح کرده‌اند و علی‌اف از آن‌ها «درخواست مدارک و مستندات» کرده است.

عزیزی ادامه داد: «حالا اینکه ما مدارک ارائه کنیم یک موضوع است، اما خود واقعیت قابل انکار نیست.»

رسانه‌های ایران پیش‌تر گزارش‌ داده بودند پزشکیان پنجم تیر در گفت‌وگوی تلفنی با علی‌اف، خواستار «بررسی و راستی‌آزمایی برخی اخبار درباره تعرض پهپادها و ریزپرنده‌های اسرائیل از طریق فضای سرزمینی آذربایجان» شده بود.

احسان موحدیان، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه، ۱۱ تیر گفت در این تماس تلفنی، «علی‌اف در کمال وقاحت سخنان پزشکیان را جفنگیات نامید».

موحدیان افزود اینکه ریزپرنده‌ها و پهپادهای اسرائیل از جمهوری آذربایجان به ایران نفوذ کرده‌اند، «یک موضوع ثابت‌شده برای همه» است.

به گفته او، جمهوری آذربایجان قبل از حمله اسرائیل «مرخصی سربازانش را در مرز ایران لغو و نیروهایش را در مرز جمع کرد».

رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس در ادامه مصاحبه خود تاکید کرد: «مرزبانان ما به‌وضوح و قاطعیت گفتند ما آنجا بودیم و با چشمان خود دیدیم که پهپاد‌های اسرائیلی از مسیر آذربایجان وارد ایران شدند.»

روزنامه کیهان پیش‌تر در مطلبی نوشته بود «اکثر قریب به اتفاق» حملات به تهران و کرج از سمت دریای خزر و با استفاده از حریم هوایی جمهوری آذربایجان بوده است.

روزنامه فرهیختگان نیز گزارش داده بود لاشه پهپادهای منهدم‌شده در مرزهای شمال غرب کشور، کشف سه مخزن سوخت خارجی در سواحل مازندران و ردیابی مسیرهای پروازی پهپادهای تهاجمی، همگی «قرائن و شواهدی از نقش احتمالی جمهوری آذربایجان در تسهیل این حملات» به دست می‌دهند.