بر اساس داده‌های سازمان هواشناسی ایران، از ابتدای فصل جاری تا هفتم آذرماه، میانگین بارش کشور به ۳.۹ میلی‌متر رسیده است که در مقایسه با میانگین بلندمدت ۳۳.۵ میلی‌متر، کاهش ۸۸.۳ درصدی را نشان می‌دهد.
اورشلیمپست در یادداشتی که یک‌شنبه نهم آذرماه منتشر کرد با نقد مستند «تسخیرنشده: یهودیان در جمهوری اسلامی ایران» نوشته است که این فیلم بیش از آنکه روایتی مستقل از وضعیت اقلیت یهود در ایران باشد، بازتابی از روایت رسمی حکومت ایران است.
این فیلم مستند که با کارگردانی مشترک مکس بلومنتال و فیلمساز ایرانی، ماریا موَتی، ساخته شده، به زندگی جامعه یهودیان در ایران میپردازد. آنچه به ادعای بلومنتال «نسخهای اصیل از یهودیت، مستقل از صهیونیسم» نامیده شده است.
گزارش اورشلیمپست می‌گوید فیلم در شرایطی ساخته شده که هیچ خبرنگار یا مستندساز خارجی در ایران اجازه فعالیت آزادانه ندارد و تمامی مصاحبهها و محلهای تصویربرداری باید به تایید وزارت ارشاد برسد. به همین دلیل، نویسنده گزارش این مستند را روایتی می‌داند که تکرار «روایت رژیم» است از اقلیت یهودیان در ایران.
به نوشته این روزنامه، هرگونه گفتوگوی ضبطشده با یهودیان ایران تحت فشارهای امنیتی شکل میگیرد و به همین دلیل نمیتوان سخنان آنان را «حرفهای واقعی و آزادانه» نامید.
از نظر منتقدانی که با اورشلیمپست گفتوگو کرده‌اند، بلومنتال با نادیده گرفتن این واقعیتها بهجای روزنامهنگاری، در فرآیند سانسور شریک شده است.
گزارش یادآور می‌شود که جمهوری اسلامی از جمعیت کوچک یهودیان در کشور برای نمایش «رواداری مذهبی» استفاده می‌کند، در حالی که این اقلیت عملاً از بسیاری حقوق و مناصب حکومتی محروم است.
اورشلیمپست اشاره می‌کند که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ حدود ۸۰ تا ۱۰۰ هزار یهودی در ایران زندگی میکردند اما امروز تعداد آنها به کمتر از ۱۰ هزار نفر رسیده است؛ کاهش چشمگیری که هیچ اشارهای در فیلم بلومنتال به آن نشده است.
این روزنامه همچنین به بازداشت گسترده بیش از ۷۰۰ نفر از جمله رهبران دینی یهودیان پس از جنگ ۱۲ روزه حکومت ایران و اسرائیل در تابستان گذشته اشاره می‌کند و می‌نویسد حتی داشتن نسبت خانوادگی دور با اسرائیل می‌تواند به بازجویی و بازداشت منجر شود.
اورشلیمپست می‌نویسد بلومنتال این فضای فشار را نادیده گرفته و نبود هرگونه سخن طرفدار اسرائیل در فیلم را «اعتقاد مذهبی» معرفی کرده؛ در حالی که چنین اظهاراتی در ایران ممکن نیست.
به نوشته این روزنامه، فشار حکومتی حتی در کنیسهها نیز دیده می‌شود؛ جایی که عکسهای روحالله خمینی به اجبار نصب می‌شود و مراسم مذهبی تحت کنترل سیاسی قرار دارد.
گزارش همچنین یادآور می‌شود که در سال ۲۰۲۳، زمانی که «عید پسح» با روز قدس همزمان شد، رهبران یهودی به دستور حکومت مراسم را عقب انداختند و مردم را به حضور در تجمع حکومتی فراخواندند.
اورشلیمپست همچنین به پرونده آروین قهرمانی، جوان ۲۰ ساله یهودی که در نوامبر ۲۰۲۴ اعدام شد، اشاره می‌کند؛ پروندهای که از سوی نهادهای حقوق بشری «ناعادلانه» توصیف شد. به نوشته این روزنامه، این نمونهها نشان می‌دهد که اقلیتهای مذهبی در ایران «حکم میگیرند، نه عدالت».
در پایان، گزارش تاکید می‌کند روایت واقعی یهودیان ایران نه در فیلمهای حکومتی، بلکه در «نجواهای پنهان و ترسآلود» بازماندگان این اقلیت نهفته است؛ نجواهایی که به دلیل فشار امنیتی هرگز نمیتوانند آزادانه به گوش جهان برسند.
به گزارش سایت گردشگری «تراول اند تور ورلد» ایران و چین در نشستی در شهر چونگ‌چینگ، «برنامه پنج‌ساله همکاری در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری» را آغاز کردند.
بر اساس این گزارش، لی چون، معاون وزارت فرهنگ و گردشگری چین، و رضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی جمهوری اسلامی ایران، این برنامه را بطور رسمی کلید زدند. مقام‌های ایرانی می‌گویند این طرح می‌تواند نقطه عطفی برای جذب گردشگران چینی باشد.
به نوشته این سایت گردشگری، به‌رغم ورود سالانه حدود ۱۰۰ هزار گردشگر چینی به ایران، این رقم بسیار کمتر از ظرفیت واقعی بازار است. این گزارش تاکید کرده کارشناسان معتقدند ایران توان میزبانی سالانه دو میلیون گردشگر چینی را دارد؛ بازاری که حدود ۱۶۰ میلیون سفر خارجی در سال ثبت می‌کند و بسیاری کشورها میلیاردها دلار از آن درآمد دارند.
این ادعا در حالی مطرح شده که بسیاری از کارشناسان گردشگری در ایران بارها از کمبود زیرساخت‌ها برای توسعه گردشگری گفته‌اند و حتی برخی از مقامات نیز به این موضوع معترف هستند.
برای مثال، شهریور ماه سال جاری، انوشیروان محسنی‌بندپی، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، با اشاره به کمبود جدی زیرساخت‌ها در بخش گردشگری گفته بود که در سال ۱۴۰۰، زمانی که تهران میزبان رویدادی با حضور ۲ هزار و ۲۵ مهمان خارجی بود، کشور به دلیل کمبود ظرفیت هتل‌ها حتی از پذیرش حدود هزار نفر بازماند. او تاکید کرده بود این تجربه نشان می‌دهد که ایران در حوزه هتل‌داری و تأمین زیرساخت‌های گردشگری «به‌شدت ضعیف» است. بندپی همچنین با اشاره به ضعف بخش حمل‌ونقل افزوده بود که تنها در یک سال، از ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴، حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ دستگاه اتوبوس از ناوگان کشور کاسته شده و این کاهش نشان‌دهنده چالش‌های جدی در حوزه‌های ریلی، هوایی، زمینی و دریایی است؛ چالش‌هایی که به گفته او مانع توسعه گردشگری و میزبانی رویدادهای بین‌المللی می‌شود.
گزارش «تراول اند تور ورلد» می‌گوید کشورهایی مانند ترکیه از گردشگران چینی درآمد قابل توجهی کسب کرده‌اند؛ ترکیه به‌تنهایی حدود ۲۳ میلیارد دلار از این بازار جذب کرده است.
در مقابل، ایران در سال ۲۰۲۴ حدود ۸.۴ میلیارد دلار از گردشگران خارجی درآمد داشته که هنوز فاصله زیادی با رقبا دارد. به نوشته این گزارش، با توجه به قدرت خرید بالای گردشگران چینی، مقام‌های ایرانی این بازار را یک فرصت استراتژیک می‌دانند.
به‌منظور شناخت دقیق‌تر این بازار، وزارت میراث فرهنگی دوره‌های تخصصی بازاریابی برای فعالان گردشگری برگزار کرده است. این دوره‌ها با حضور نمایندگان استان‌ها، از جمله اصفهان، تهران، فارس، کرمان، خوزستان و گیلان، برگزار و به‌صورت رایگان ارائه شده است.
«تراول اند تور ورلد» می‌گوید ورود جدی به بازار چین نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات عملی است؛ از جمله تبلیغات هدفمند در شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب چینی مانند وی‌چت، ویبو و شیاو‌هونگ‌شو، همکاری با اینفلوئنسرهای چینی و تولید محتوا به زبان چینی. تجربه کشورهایی مانند فرانسه و ایتالیا نشان داده محتوای محلی‌سازی‌شده تاثیر زیادی بر انتخاب مقصد دارد.
طبق این گزارش، ارائه خدمات سازگار با نیاز گردشگران چینی نیز یکی از محورهای اصلی این برنامه است؛ از راهنمایان مسلط به زبان چینی تا منوهای ترجمه‌شده، تابلوهای راهنما و امکان پرداخت با اپلیکیشن‌هایی مانند علی‌پی و وی‌چت‌پی.
تسهیل صدور ویزا و ایجاد مسیرهای سریع ورود از دیگر اقداماتی است که «تراول اند تور ورلد» آن را برای جذب گردشگران چینی ضروری می‌داند. طرح‌هایی مشابه در روسیه و مالزی باعث افزایش محسوس ورود گردشگران چینی شده است.
این گزارش همچنین بر نیاز به همکاری با پلتفرم‌های بزرگ گردشگری چین مانند «سی تریپ» و «فیلیگی» و همچنین شرکت‌های هواپیمایی چینی تاکید می‌کند؛ همکاری‌هایی که به نوشته این سایت گردشگری می‌تواند ایران را وارد مسیرهای اصلی سفر گردشگران چینی کند.
«تراول اند تور ورلد» در پایان می‌نویسد موفقیت این برنامه پنج‌ساله منوط به تدوین یک طرح جامع، از توسعه زیرساخت‌ها تا بازاریابی هدفمند و ایجاد تجربیات منحصربه‌فرد برای گردشگران چینی است.
به‌گفته این رسانه تخصصی، در صورت اجرای درست، این همکاری می‌تواند نقطه آغاز یک دوره جدید در گردشگری ایران باشد.
گردشگری در ایران به دلیل رویکردهایی که مقامات جمهوری اسلامی در دهه‌های اخیر به اجرا در آورده‌اند با موانع بسیاری روبه‌رو بوده است. از بازداشت‌های خودسرانه شهروندان کشورهای غربی به بهانه‌های مختلف و بهره‌گیری از آنها در معامله‌های سیاسی گرفته، تا گسترش فعالیت گروه‌های تبهکار که شهروندان برخی کشورها از جمله هند را طعمه کلاهبرداری و باج‌گیری کردند.
در استان تهران، بنا بر تصمیم کارگروه اضطرار آلودگی هوا، آموزش در تمام مدارس و دانشگاهها در روزهای ۹ و ۱۰ آذر غیرحضوری خواهد بود؛ اقدامی که بهطور مشخص ملارد، رباطکریم، دماوند، فیروزکوه و پردیس را از این قاعده مستثنی کرده است.
دستگاههای اجرایی پایتخت نیز موظف شدهاند تنها با یکسوم ظرفیت حضوری کار کنند و بخش عمده کارکنان را به دورکاری بفرستند.
همزمان، تردد کامیونها در شهر ممنوع شده، پارکها، سینماها، شهربازیها، سالنهای ورزشی و مراکز تجمع تعطیل شده و هرگونه همایش و رویداد ورزشی یا فرهنگی در فضای باز و بسته متوقف شده است.
تصمیمی که میلیونها دانشآموز و دانشجو را تحتتاثیر قرار داده و بخش بزرگی از فعالیتهای شهری را مختل کرده است.
آذربایجان شرقی نیز اعلام کرده که تمامی مقاطع تحصیلی در تبریز، اسکو، بناب، آذرشهر، عجبشیر و شبستر روز یک‌شنبه به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شود.
در استان آذربایجان غربی آموزش در ارومیه، مهاباد، نقده و پیرانشهر غیرحضوری خواهد بود و در خوی، میاندوآب و بوکان تنها دوره ابتدایی تعطیل شده است.
در استان البرز، با افزایش غلظت آلایندهها، تمام مدارس و دانشگاهها تعطیل شده و ادارات تنها با ۲۵ درصد نیروهای حضوری فعال خواهند بود. اصفهان نیز تمامی مقاطع را به‌دلیل همزمانی آلودگی هوا و شیوع آنفلوانزا تعطیل کرده و آموزش را در بستر پلتفرم «شاد» دنبال می‌کند. همین وضعیت در بوشهر برقرار است و تمام مدارس استان روز یک‌شنبه به‌صورت برخط اداره خواهند شد.
در کرمانشاه نیز همه مقاطع تحصیلی، از مهدکودک تا دبیرستان، در دو نوبت صبح و عصر تعطیل شدهاند و کارکنان مادر با شرایط خاص مجاز به دورکاری هستند. مقامات همدان هم اعلام کردند که مدارس و دانشگاهها در ۸ و ۹ آذر غیرحضوری خواهند بود. در خوزستان نیز مدارس و دانشگاهها برای روز یک‌شنبه غیرحضوری اعلام شدهاند.
استان مرکزی نیز مدارس ابتدایی در اراک، ساوه، شازند، مهاجران و برخی روستاها را تعطیل کرده است. در کنار این موارد، گزارشها نشان می‌دهد که دهها شهرستان دیگر نیز با تصمیم شورای بحران استانهایشان، آموزش حضوری را لغو کرده‌اند.
این تعطیلی گسترده، بار دیگر عمق بحران کیفیت هوا و ضعف زیرساخت‌های بهداشت و مدیریت شهری در ایران را آشکار کرده است. هشدارهای مکرر پزشکی درباره افزایش بیماریهای تنفسی، فشار مضاعف بر سیستم درمان و آسیبهایی که تعطیلیهای پیدرپی متوجه آموزش دانشآموزان می‌کند، نگرانیها را افزایش داده است.
کارشناسان محیطزیست می‌گویند ترکیب سوخت آلاینده، فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل، کاهش بادهای پاییزی و مدیریت ناکارآمد در سال‌های اخیر، شرایط را به نقطهای رسانده که تعطیلیها دیگر «استثنا» نیست، بلکه به «رویه» بدل شده است. در همین حال، میلیونها خانواده در آستانه زمستان در برابر پرسشی تکراری قرار گرفتهاند: «فردا مدارس باز است یا نه؟»
عطااله هاشمی شنبه هشتم آذر درباره وضعیت تولید گندم در سال زراعی پیش رو در ایران به خبرگزاری مهر گفت پاییز امسال تا امروز بارشی نداشته و «میزان بارندگی تقریباً صفر» گزارش شده است.
او اضافه کرد برخی از کشاورزان کشت را آغاز کرده‌اند و منتظر بارش هستند و بعضی دیگر دست نگه داشتهاند تا زمین رطوبت لازم را پیدا کند و سپس کشت کنند.
هاشمی با اشاره به خسارت حدود ۸۰ درصدی اراضی کشت گندم دیمی در سال زراعی گذشته (۱۴۰۳-۱۴۰۴) اضافه کرد راندمان کشت در مزارع آبی دو برابر دیم است و سال گذشته این خسارت تا حدودی با گندم آبی جبران شد.
بر اساس این گزارش، راندمان تولید در زمینهای دیم ۱۲۰۰ کیلو گرم و این عدد برای کشت آبی ۴۲۰۰ کیلو گرم است. در حال حاضر چهار میلیون هکتار از اراضی کشت گندم دیم و ۲ میلیون هکتار آبی هستند.
هاشمی در این مورد گفت: «اگر بنا بر پیشبینی سازمان هواشناسی، روند خشکسالی ادامه پیدا کند، با وجود کشت آبی گندم، تولید این محصول استراتژیک نسبت به سال قبل شرایط نامتوازنتری خواهد داشت.»
او در بخشی از سخنانش در مورد مشکلات دیگری که پیشروی گندمکاران وجود دارد، از تامین کود وارداتی، احتمال حمله آفت ملخ به گندمزارها، و تامین سوخت یاد کرد.
هاشمی در عین حال از دولت خواست که بدهی خود را به صندوق بیمه کشاورزی بپردازد تا منجر به تقویت این صندوق برای حمایت از کشاورزان شود.
کاهش ۵۰ درصدی سهم آب بخش کشاورزی
خبرگزاری مهر نیز با اشاره به این موضوع که ایران جند سال است که در وضعیت خشکسالی به سر میبرد، نوشت: «کاهش آب پشت سدها سبب شده است تا سهم آب بخش کشاورزی هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش یابد.»
این خبرگزاری وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی خبر داد: «به دلیل خشکسالی در سال گذشته، تولید گندم بیش از ۳۰ درصد کاهش یافت و کشاورزان حدود ۸ میلیون تن گندم تحویل دولت دادند.»
ابراز نگرانی در مورد کاهش تولید گندم و زیان مالی گندمکاران در شرایطی است که گزارش شرکت مدیریت منابع آب نشان می‌دهد که ۲۰ استان از ۳۱ استان ایران از ابتدای مهر تا ۱۳ آبان شاهد «قطرهای بارش» نبودهاند.
بر اساس این گزارش، میزان بارش‌ها در ایران طی این مدت، کاهشی ۷۷ درصدی نشان می‌دهد.
در این ارتباط، محمدرضا کاویانپور، رییس موسسه تحقیقات آب، ۳۱ شهریور بر لزوم «تغییر رویه» در مصارف کشاورزی و صنعتی تاکید کرد و گفت باید «به سراغ تولید محصولاتی که ارزش افزوده بالاتری دارند و امنیت غذایی واقعی را تضمین می‌کنند، برویم.»
او افزود: «مردم، کشاورزان و صنایع باید خود را برای این روزها آماده کنند. در این راستا نیاز است تا صنایع و کشاورزان رویههای خود را تغییر داده و الگوهای خود را بر اساس فناوریهای جدید قرار دهند.»
در این میان، مقامات دولتی تاکنون کمتر در مورد برنامههای خود برای تامین مواد غذایی در صورت کاهش تولید محصولات کشاروزی سخن گفته‌اند. این در شرایطی است که جدیدترین گزارش مرکز آمار از داده‌های تورم در مهرماه حاکی است که تورم نقطه به نقطه نان و غلات در اولین ماه پاییز سال جاری به بالاترین میزان از تیر ماه سال ۱۴۰۱ رسیده است و تورم نان نزدیک به ۱۰۰ درصد برآورد می‌شود.
سایت «اکو ایران» ۳۰ آبان با اعلام این خبر نوشت بررسیها نشان می‌دهد تورم ماهانه نان و غلات از دی سال گذشته روند افزایشی شدیدی را تجربه کرده و از حدود سه درصد به نزدیک ۱۷ درصد در تیرماه سال جاری رسیده که بالاترین مقدار از سال ۱۴۰۱ تاکنون است.
در ماههای گذشته و همزمان با تشدید بحران آب، مقام‌های جمهوری اسلامی بارها تقصیر را متوجه مردم کرده و با هشدار درباره کاهش ذخایر سدها، شهروندان را به «صرفهجویی» فراخواندند.
از سوی دیگر، با وجود هشدارهای مکرر درباره مدیریت منابع آب، هنوز برنامه‌ای شفاف و پایدار ارائه نشده و در مواردی تعطیلی مقطعی استان‌ها به‌عنوان راهکار اضطراری به کار رفته است.
خبرگزاری ایسنا یک‌شنبه ۹ آذر با استناد به گزارش سازمان هواشناسی نوشت در هفت روز منتهی به هفتم آذرماه هیچ بارشی در کشور به ثبت نرسیده است.
با توجه به میانگین بلندمدت ۶ میلی‌متر بارش در این بازه زمانی، میزان بارش‌ها نسبت به سال‌های گذشته با کاهش چشمگیر ۹۹.۳ درصدی همراه بوده است.
ایسنا افزود از ابتدای سال آبی جاری، «بارش در تمامی استان‌ها کمتر از حد نرمال بوده است و در این زمینه چهار استان بوشهر، خراسان جنوبی، قم و یزد بدترین وضعیت را تجربه می‌کنند، چرا که ۱۰۰ درصد کمتر از حد نرمال طی سال آبی جاری بارش دریافت کرده‌اند».
سال آبی در ایران از اول مهرماه آغاز می‌شود و تا پایان شهریورماه سال بعد ادامه دارد.
در روزهای اخیر، ابعاد تازه‌ای از بحران کم‌آبی در ایران آشکار شده و این وضعیت زنگ خطر جدی را برای زندگی روزمره مردم و تداوم فعالیت بسیاری از صنایع به صدا درآورده است.
علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، چهارم آذر بحران کنونی آب را «بسیار جدی» توصیف کرد و هشدار داد در صورت نبود مدیریت مناسب، زندگی شمار زیادی از شهروندان در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
او اضافه کرد پاییز ۱۴۰۴ از نظر میزان بارندگی در پنج دهه اخیر بی‌سابقه بوده و به‌عنوان «خشک‌ترین پاییز کشور» در این مدت به ثبت رسیده است.
کاهش ۹۷.۴ درصدی بارش در استان تهران
ایسنا در ادامه گزارش خود نوشت استان تهران نیز در زمره مناطق کم‌بارش کشور قرار دارد.
بر پایه داده‌های بلندمدت، میانگین بارش در این استان ۴۶.۹ میلی‌متر برآورد می‌شود، اما در سال آبی جاری تنها ۱.۲ میلی‌متر بارش ثبت شده است که از کاهش ۹۷.۴ درصدی حکایت دارد.
این خبرگزاری هشتم آذر نیز گزارش داد با عمیق‌تر شدن بحران آب و ناتوانی حکومت در مدیریت منابع، بخش‌هایی از تهران، به‌ویژه منطقه ۱۸، وارد مرحله «فرونشست سریع» شده است.
بر اساس این گزارش، ایران در میانه یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های تاریخی خود در حوزه آب قرار گرفته و خشک‌شدن تالاب‌ها، افت بی‌سابقه رطوبت هوا، کاهش پوشش ابری و تشدید فرونشست زمین، تصویری نگران‌کننده از آینده اقلیم کشور ترسیم می‌کند.
خبرگزاری مهر هشتم آذر نوشت به‌دلیل خشکسالی در سال گذشته، تولید گندم در ایران بیش از ۳۰ درصد کاهش یافت.
۱۹ آبان، کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد، هشدار داد بحران رو به وخامت «ورشکستگی آبی» در ایران توان عملکردی کشور را کاهش می‌دهد و جایگاه آن را در عرصه جهانی تضعیف می‌کند.
به گفته او، ایران درگیر شدیدترین خشکسالی خود در چند دهه اخیر است و این بحران می‌تواند به تخلیه احتمالی تهران منجر شود و ثبات حکومت را با تهدید روبه‌رو کند.
