فایننشال‌تایمز: مذاکره ایران و آمریکا درباره تبادل زندانی و پول‌های بلوکه ادامه دارد
آمارهای منتشر شده توسط شرکت آلمانی «استاتیستا» نشان می‌دهد فیلترینگ و قطع اینترنت در ایران در سال ۲۰۲۲ خسارت ۷۷۳ میلیون دلاری به بار آورده است. بر اساس این آمار، حدود ۷۲ میلیون نفر در کشور تحت تاثیرات این مساله قرار گرفته‌اند.
هیات دولت با تصویب یک آیین‌نامه جدید، خرید محصولات و خدمات مشابه خارجی در حوزه فناوری اطلاعات را برای دستگاه‌های اجرایی ممنوع کرد. به گفته سخنگوی دولت، این آیین‌نامه در راستای تحقق فرمان علی خامنه‌ای بر تولید دانش‌بنیان در کشور به تصویب رسیده است.
بر اساس این آیین‌نامه که «حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال کشور» نام گرفته است، زیرمجموعه‌های دولت در صورتی که محصول یا خدمات مورد نیازشان نمونه داخلی داشته باشد اجازه خرید نمونه مشابه غیرداخلی را پیدا نخواهند کرد.
در دستگاه‌های دولتی خرید محصولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری حوزه فناوری اطلاعات اغلب با برگزاری مناقصه‌های عمومی صورت می‌گیرد. طی سال‌های گذشته که موضوع راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان به یکی از شاخص‌های اصلی در نمایش پیشرفت این حوزه بدل شده، تاسیس اینگونه مجموعه‌ها به دلیل وجود برخی معافیت‌ها، به رقابتی برای دریافت رانت بیشتر بدل شده است.
فارغ از این موضوع، بسیاری از شرکت‌های داخلی در حوزه الکترونیک با واردات و مونتاژ قطعات چینی در داخل کشور، محصول نهایی خود را به عنوان تولید داخلی و دانش‌بنیان روانه بازار کرده و از رانت اختصاصی ایجاد شده سود می‌برند. حتی در برخی نمونه‌ها (مانند گوشی‌های برند «جی‌ال‌ایکس»)، محصول سخت‌افزاری صرفا با حک نام شرکت ایرانی به صورت آماده وارد کشور می‌شود.
ممنوعیت واردات مودم در سال ۱۳۹۶ به پیشنهاد محمدجواد آذری جهرمی، وزیر وقت ارتباطات یکی دیگر از نمونه‌های جاری رانت اختصاصی برای فعالان حوزه واردات و مونتاژ محصولات چینی در کشور است. این قانون که به بهانه حمایت از تولید داخلی اجرایی شد، موجب افزایش قیمت مودم‌های خارجی در بازار شده است. به گفته رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه، ممنوعیت یاد شده باعث شده تا قیمت مودم تا ۴ برابر افزایش پیدا کند.
با توجه به این موارد و به دنبال مصوبه جدید دولت، افزایش رانت موجود در حوزه سخت‌افزار در کشور دور از انتظار نخواهد بود.
در حوزه خدمات نرم‌افزاری به دلیل سهولت اعمال تحریم‌های ایالات متحده، خرید محصولات خارجی با دشواری بیشتری صورت می‌گیرد. در نمونه‌هایی مانند نیاز به استفاده از سیستم‌عامل نیز به جای خرید، با شکستن قفل نرم‌افزاری از محصول مورد نظر در ادارات دولتی استفاده می‌شود.
فشارهای نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بر فعالان دانشجویی در ایران همچنان با شدتی بیشتر به دلیل اعتراضات به مسموم‌سازی دانش‌آموزان کشور ادامه دارد و تازه‌ترین گزارش‌ها حاکی از احضار یا منع ورود ده‌ها دانشجو در دانشگاه‌های تهران و تبریز است.
بر اساس گزارش شوراهای صنفی دانشجویان کشور، ۴۰ دانشجوی علوم پزشکی تبریز به دلیل اعتراض به مسموم‌سازی در مدارس به کمیته انضباطی این دانشگاه احضار شدند.
این تجمع دانشجویان در روز ۱۶ اسفند و اعتراض به حملات شیمیایی ادامه‌دار به مدارس برگزار شد؛ حملاتی که هنوز حکومت پاسخی جز یک سری اتهام‌ها علیه مخالفانش ندارد.
بنا بر این خبر، این دانشجویان با ارسال پیامک، احضار و در جلسه‌ای ۱۵ دقيقه‌ای تفهیم تخلف شده‌اند.
همچنین ضیاء نبوی، فعال دانشجویی، در توییتی از ممنوع الورود شدن خود و تعدادی دیگری از دانشجویان دانشگاه علامه پس از تجمع روز سه‌شنبه در پردیس دانشگاه در اعتراض به مسمومیت سریالی دانش‌آموزان خبر داد.
ضیاء نبوی نوشت که هستی امیری، هادی خورشیدی، احسان رحمانی، محمد حسین شعاعی، فرشته طوسی، نازنین لاله، مریم محمودی و محمد حسین موسوی نیز به دانشگاه ممنوع الورود شده‌اند.
پیشتر جمعی از ۳۲۶ نفر از استادان دانشگاه‌های کشور در بیانیه‌ای حملات شیمیایی زنجیره‌ای و سازماندهی شده به مدارس دخترانه کشور را محکوم و اعلام کردند که عاملان این «جنایت هولناک» را در شمار «بی‌رحم‌ترین، خطرناک‌ترین و منفورترین» دشمنان دانش و سرزندگی کودکان و نوجوانان ایران می‌دانند.
در بیانیه جمعی از استادان دانشگاه درباره حملات شیمیایی به مدارس آمده است: «این رویدادی بس شرم‌آور برای حاکمیتی که علیرغم ادعای حفاظت از امنیت درون مرزی و فرامرزی، ماه‌هاست در مقابل این تهدید آشکار امنیت ملی، دست روی دست گذاشته و اقدام بازدارنده ای نکرده است.»
همچنین، انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران اعلام کرد به دلیل برگزاری تجمع این دانشکده در ۲۵ مهرماه به سه ماه منع فعالیت محکوم شد.
این انجمن در اطلاعیه‌ای در واکنش به موضع حکومت مبنی بر لغو احکام به شرط «عذرخواهی» اعلام کرد: «وجه‌المعامله شرافت ماست و ما بر خلاف شما قصدی برای چوب حراج زدن به شرافتمان نداریم.»
انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی همچنین تاکید کرد: «استوار بر عهدی که شامگاه ۲۵ شهریور بستیم ایستاده‌ایم.»
در جریان خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی در شش ماه گذشته، دانشگاه‌های ایران یکی از کانون‌های اصلی خیزش مردمی بوده‌اند.
با این حال، جمهوری اسلامی به تعداد ماموران حراست دانشگاه‌ها اضافه کرده و تجهیزات نظارتی و بازرسی از دانشجویان را گسترش داده است.
علی‌اکبر صالحی، قائم‌مقام رییس فرهنگستان علوم، با انتقاد از اینکه «ما به مهاجران عراق، افغانستان و آذربایجان که علاقه‌مند به ماندن در ایران هستند تابعیت نمی‌دهیم»، گفت: «اگر نمی‌توانیم نخبگان را در کشور نگه داریم، لااقل راه آمدن نخبگان کشورهای دیگر به ایران را هموار کنیم.»
در حالی که بلاروس همچون جمهوری اسلامی به دلیل تحریم‌های متعدد یکی از منزوی‌ترین کشورها است، ابراهیم رئیسی در نشست خبری با الکساندر لوکاشنکو رییس‌جمهوری بلاروس که به تهران سفر کرده، گفت: «همکاری با بلاروس می‌تواند راهی برای مقابل با تحریم‌ها باشد.»
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، رئیسی روز دوشنبه پس از برگزاری مراسم تشریفاتی استقبال از لوکاشنکو در تهران و همچنین انجام گفت‌وگوهای دوجانبه، در نشست خبری مشترک با او، به روابط سی ساله دو کشور اشاره کرد و گفت: «روابط ایران و بلاروس در این ۳۰ سال وجود داشته و در دولت سیزدهم این روابط بیشتر شده است.»
رئیسی افزود: «هر دو کشور با یک جانبه‌گرایی مخالفند و این راهی است که هم تحریم‌ها خنثی می‌شود و از طرفی با توجه به ظرفیت خوب بین کشورهای مستقل بهپیشرفت ملت‌ها و دولت‌ها منجر خواهد شد.»
رئیسی همچنین از «توافقات خوب» با بلاروس در زمینه‌های «صنعت، معدن، تجارت، کشاورزی و راه» بین دو کشور خبر داد.
او ادامه داد: «ما مصمم هستیم روابط منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود با بلاروس را افزایش دهیم؛ در این ارتباط مذاکرات خیلی خوب و ثمربخشی با رئیس جمهور بلاروس داشتیم و به نظر می رسد می توانیم در قالب سازمان همکاری شانگهای و اوراسیا نیز همکاری‌های خیلی خوبی داشته باشیم.»
این اظهارات رئیسی در حالی است که بلاروس یکی از منزوی‌ترین کشورها در جهان به شمار می‌رود و حمایت لوکاشنکو از پوتین برای جنگ در اوکراین به این انزوا افزوده است.
همچنین کشورهای غربی تحریم‌هایی را اخیرا به دلیل ارسال پهپاد از ایران به روسیه برای بکارگیری در جنگ اوکراین وضع کرده‌اند.
چند هفته پیش، آمریکا در اولین سالگرد جنگ اوکراین تحریم‌هایی را علیه روسیه، جمهوری اسلامی و بلاروس اعمال کرد.
وزارت بازرگانی آمریکا چهار دستور را وضع کرد که یکی از آنها برای جلوگیری از استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی، محدودیت‌های صادرات جدیدی را بر ایران اعمال می‌کند.
کمی قبل از آن نیز، دولت بریتانیا اعلام کرد بیش از ۳۰ کشور جهان از جمله آمریکا، بریتانیا و فرانسه، حمایت خود را از ممنوعیت ورزشکاران روسیه و بلاروس از شرکت در مسابقات بین المللی ورزشی اعلام کردند.
بلاروس همچنین در سال‌های اخیر، همچون جمهوری اسلامی اعتراضات علیه خود را شدیدا سرکوب کرده است.
