حمید رسایی، نماینده پیشین مجلس: روی ماشین چادر می‌کشند، اما زنان را بی‌چادر رها می‌کنند
وزارت امور خارجه آذربایجان پس از احضار سفیر جمهوری اسلامی اعلام کرد چهار کارمند سفارت ایران را به دلیل فعالیت‌هایشان «عنصر نامطلوب» شناخته و اخراج کرده است. با افزایش تنش بین دو کشور، باکو همچنین از دستگیری شش فرد مرتبط با جمهوری اسلامی به اتهام تلاش برای کودتای نظامی خبر داد.
بر اساس بیانیه‌ای که روز پنج‌شنبه ۱۷فروردین از سوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان منتشر شده، عباس موسوی، سفیر جمهوری اسلامی، به این وزارت‌خانه فرا خوانده شده و مراتب «نارضایتی شدید» باکو به او ابلاغ شده است.
این نارضایتی به گفته وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان به دلیل «اقدامات تحریک‌آمیز اخیر ایران در قبال آذربایجان» است.
این وزارت‌خانه همچنین خبر داد چهار نفر از کارکنان سفارت ایران در باکو به دلیل «عملکرد منافیِ شأن دیپلماتیک و مغایر با کنوانسیون ۱۹۶۱ وین درباره روابط دیپلماتیک»، «عنصر نامطلوب» شناخته شده‌اند و باکو از آن‌ها خواسته تا ظرف ۴۸ ساعت خاک جمهوری آذربایجان را ترک کنند.
این خبر در حالی از سوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان منتشر شده که سه روز پیش و در ۱۴ فروردین هم آیخان حاجی‌زاده، سخنگوی این وزارت‌خانه، در پی «ارسال یک یادداشت دیپلماتیک ایران به آذربایجان»، از احضار سفیر ایران در باکو خبر داده بود.
بر اساس این اطلاعیه، مقام‌های وزارت امور خارجه آذربایجان با احضار موسوی، به او گفته‌اند یادداشت مذکور درباره مطالب منتشر شده در رسانه‌های آذربایجانی، حاوی مطالب «توهین‌آمیز، نادرست، افترا و غرض‌آلود» بوده است.
همچنین به سفیر ایران ابلاغ شده که «اقدامات یک‌جانبه طرف ایرانی همواره باعث به وجود آمدن سوء‌تفاهم در روابط دو کشور شده و اقدامات خیرخواهانه طرف آذربایجانی به حد کافی از سوی ایران پاسخ داده نشده است».
مناسبات باکو و تهران در چند ماه گذشته چندان دوستانه نبوده اما سرعت افزایش اختلافات میان دو کشور پس از حمله یک مرد مسلح ایرانی به سفارت آذربایجان در تهران در روز هفتم بهمن سال گذشته بیشتر شد و تعطیلی سفارت این کشور در تهران را به دنبال داشت.
این تنش‌ها با اعلام رسمی خبر گشایش سفارت جمهوری آذربایجان در اسرائیل در روز نهم فروردین امسال تشدید شد.
الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل در پیامی توییتری از دیدار با جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان در تل‌آویو خبر داد و گفت برای اولین بار پس از ۳۰ سال روابط دو طرف، نماینده جمهوری آذربایجان وارد اسرائیل شده و سفارت دائمی خود را در این کشور افتتاح کرده است.
این اقدام واکنش مقامات رسمی جمهوری اسلامی را در پی داشت و اوایل هفته جاری، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، درباره گسترش روابط دیپلماتیک باکو و تل‌آویو گفت: «از دولت آذربایجان خواستیم در مورد سخنان وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی مبنی بر توافق با آذربایجان برای تشکیل جبهه متحد علیه ایران توضیح دهد.»
کنعانی یک روز قبل از آن یعنی روز ۱۱ فروردین هم اظهارات وزیر امور خارجه آذربایجان را در مورد محتوای گفت‌وگوهایش با طرف اسرائیلی درباره «مرحله جدید شراکت استراتژیک» باکو و تل‌آویو، تایید ضمنیِ «جهت‌گیری ضدایرانی همکاری‌های آن‌ها» دانسته بود.
تاکید کنعانی بر مواضع «ضد ایرانی» اسرائیل و تایید آن از سوی آذربایجان اشاره به سخنان کوهن در دیدار با بایراموف بود.
او با اشاره به «تهدیدهای یکسانی» که باکو و تل‌آویو با آن روبه‌رو هستند، تاکید کرده بود «درک دو کشور از تهدیدات ایران مشترک است».
علاوه بر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، ۲۱۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم روز چهارشنبه با انتشار بیانیه‌ای افتتاح سفارت جمهوری آذربایجان در اسرائیل را محکوم کرده و با تهدید باکو به «تبعات سیاسی» این تصمیم، دولت این کشور را «شریک جرم رژیم صهیونیستی در قتل و جنایت علیه فلسطینیان مظلوم» خواندند.
هم‌زمان با این تنش‌ها بر سر روابط دوستانه بین باکو و تل‌آویو، فاضل مصطفی، یکی از نماینده‌های مجلس جمهوری آذربایجان که مخالف نفوذ ایران در کشورش است، هدف یک ترور و سوءقصد نافرجام قرار گرفت. سوءقصدی که باکو آن را به عوامل مرتبط با جمهوری اسلامی نسبت داد و وزارت کشور آذربایجان هم روز ۱۴ فروردین از بازداشت چند نفر در ارتباط با این حمله خبر داد.
دستگیری شش فرد مرتبط با جمهوری اسلامی به اتهام کودتای نظامی در باکو
امروز هم وزارت کشور و سرویس امنیتی جمهوری آذربایجان با انتشار بیانیه‌ای مشترک درباره «بازداشت شش مرد در ارتباط با سرویس اطلاعاتی ایران» گفتند هدف این افراد «کودتای نظامی» در باکو بوده است.
بر اساس این بیانیه، این افراد در راستای تبلیغات حمایت از ایران برای رادیکالیسم مذهبی فعال بوده‌اند.
به گفته دولت باکو، این افراد از سوی «سرویس‌های مخفی ایران» برای «بی‌ثبات کردن اوضاع در آذربایجان» و ایجاد یک حکومت مذهبی در این کشور استخدام شده بودند و هزینه اقدامات خود را از طریق قاچاق مواد مخدر تامین می‌کردند.
اوایل فروردین ماه امسال هم وزارت دفاع آذربایجان در پاسخ به اظهارات فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در خصوص حضور «اسرائیل و داعش» در خاک آذربایجان، بیانیه‌ای تند صادر و اظهارات کیومرث حیدری را تکذیب کرد.
مجموعه به هم پیوسته درگیری‌های لفظی و اتهام‌هایی که مقام‌های جمهوری اسلامی و جمهوری آذربایجان به یکدیگر نسبت می‌دهند، نشان می‌دهد تنش میان تهران و باکو وخامت بیشتری پیدا کرده است.
محمدعلی سجادی، کارگردان، خودکشی کیومرث پوراحمد را اعتراضی به شرایط موجود خواند و گفت که فقط تنگنای شرایط می‌تواند با فردی که در فیلم‌های خود زندگی را نشان داد، کاری کند که به طناب پناه ببرد.
خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران در واکنش به یک خبر اخیر وب‌سایت اکسیوس، نوشت که پیشنهاد توافق موقت از سوی ایالات متحده آمریکا، بدترین پیشنهادی است که تاکنون درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ارائه شده است.
خبرگزاری تسنیم در واکنش به خبر اکسیوس درباره طرح توقف غنی‌سازی ایران تا سطح ۶۰ درصد در ازای آزادسازی برخی منابع مالی، نوشت که دولت بایدن به دلیل فرار از فشارهای داخلی، پیشنهاد نه توافق و نه بحران را ارائه کرده است.
به گفته تسنیم، آمریکا با این پیشنهاد، پیشرفت هسته‌ای ایران را متوقف می‌کند اما با حفظ فشار اقتصادی بر ایران، هیچ مسیری را برای توافق نهایی در آینده معین نمی‌کند.
تسنیم نوشت: «بحث توافق موقت البته بحث تازه‌ای نیست و آمریکایی‌ها در جریان چندین دور مذاکرات رفع تحریم‌های وین هم چندین بار آن را مطرح کرده و هر بار با پاسخ منفی ایران مواجه شده بودند. در آن زمان، "توافق موقت" قرار بود نخستین گام از یک فرایند چند مرحله‌ای برای بازگشت به اجرای کامل توافق هسته‌ای از سوی دو طرف باشد.»
به گزارش این خبرگزاری، با این حال به نظر می‌رسد این بار توافق موقت حتی بازگشت گام به گام به اجرای کامل توافق هسته‌ای را هم در چشم‌انداز ندارد بلکه بخشی از «دکترین جدید کاخ سفید در قبال ایران» است که محافل کارشناسی نزدیک به دولت بایدن از آن به عنوان «نه توافق نه بحران» نام می‌برند.
به تازگی، وب‌سایت اکسیوس به نقل از ۱۰ مقام اسرائیلی و اروپایی گزارش داد دولت آمریکا در هفته‌های اخیر با شرکای اروپایی و اسرائیلی خود در مورد طرحی برای توافق موقت با ایران که شامل تعلیق برخی از تحریم‌ها در ازای مسدود کردن بخش‌هایی از برنامه اتمی جمهوری اسلامی می‌شود، بحث کرده است.
بر اساس این گزارش، واشینگتن قصد دارد در ازای توقف بخش‌هایی از برنامه اتمی جمهوری اسلامی از جمله غنی‌سازی اورانیوم در حد ۶۰ درصد، بخشی از تحریم‌ها را لغو کند.
گرچه اکسیوس از طرح جدید دولت جو بایدن برای توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی خبر داد اما یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا این خبر را رد کرد.
این سخنگو که نامش فاش نشده، به صدای آمریکا گفت: «قرار نیست به جزییات مکالمات دیپلماتیک بپردازیم یا به شایعاتی که بسیاری از آن‌ها دروغ هستند پاسخ دهیم.»
او در ادامه گفت: «البته ما همچنان نگران گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله بهره‌برداری از سانتریفیوژهای پیشرفته و انباشت اورانیوم بسیار غنی‌شده‌ای هستیم که ایران هیچ هدف معتبری برای آن ندارد.»
این سخنگو همچنین گفت: «ایالات متحده متعهد است هرگز به ایران اجازه دست‌یابی به سلاح هسته‌ای ندهد. ما معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای دست‌یابی به این هدف است اما پرزیدنت بایدن نیز به صراحت گفته است هیچ گزینه‌ای از روی میز حذف نشده است.»
جمهوری آذربایجان از بازداشت شش نفر به اتهام ارتباط با جمهوری اسلامی و تلاش برای سرنگونی حکومت از طریق کودتا، «ناآرامی‌های مسلحانه» و اقدامات «خشونت‌بار» خبر داد. باکو اعلام کرده این افراد در راستای تبلیغات حمایت از ایران برای رادیکالیسم مذهبی فعال بوده‌اند.
پیام ولی، شهروند زندانی بهائی، در یک فایل صوتی از زندان اعلام کرد که به دلیل مخالفت قاضی موسی آصف‌الحسینی، رییس شعبه ۱ دادگاه انقلاب کرج با مرخصی‌اش، نتوانست در مراسم خاکسپاری مادرش شرکت کند. آصف‌الحسینی پیشتر هم با درخواست تودیع وثیقه برای آزادی موقت ولی مخالفت کرده بود.
