معرفی سفیر ایران به امارات متحده عربی پس از هشت سال؛ آغاز فصل جدید در روابط کشورهای منطقه؟
پس از انتشار خبر توافق برای از سرگیری روابط تهران و ریاض، وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی و عربستان سعودی در پکن با هم دیدار کردند. از سوی دیگر تهران برای نخستین بار در هشت سال گذشته، سفیر خود را به امارات متحده عربی معرفی کرد. آیا فصل تازهای در روابط کشورهای منطقه در راه است؟
دونالد ترامپ در جلسه تفهیم اتهام درباره ۳۴ فقره اتهام جعل مدرک برای پرداخت حقالسکوت به استورمی دنیلز ، ستاره فیلمهای پورن و کارن مکدوگال، مدل سابق «پلیبوی» در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ اظهار بیگناهی و پس از پایان تفهیم اتهام، دادگاه منهتن را ترک کرد.
دادستان منهتن گفت: «ترامپ با هدف لاپوشانی یک توطئه غیرقانونی برای تضعیف صحت انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ و نقض قوانین انتخاباتی، سوابق تجاری نیویورک را جعل کرده است.»
پیش از آن دادستان منهتن در کیفرخواستی رسمی ترامپ را به پرداخت حقالسکوت به یک ستاره فیلمهای پورن متهم کرده بود.
دونالد ترامپ پیش از حضور در دادگاه برای آغاز روند محاکمه، در شبکه اجتماعی خود نوشت: «خیلی سورئال به نظر میرسد. آنها قصد دارند من را دستگیر کنند. نمیتوان باور کرد که این اتفاق در آمریکا رخ میدهد.»
خبرگزاری رویترز اما در گزارشی به ماجرای رابطه ترامپ با استورمی دنیلز، بازیگر فیلمهای پورن پرداخته است:
طبق ادعای استورمی دنیلز، او در سال ۲۰۰۶ با دونالد ترامپ رابطه جنسی برقرار کرده بود و این در حالی است که ترامپ سال ۲۰۰۵ با همسرش ملانیا ازدواج کرده بود.
ترامپ در آن زمان شهرت خود را وامدار یک برنامه «رئالیتی شو» بود و یک دهه پس از آن، او از یک تاجر به رییسجمهوری آمریکا تبدیل شد.
ترامپ اتهام رابطه را با دنیلز را رد کرده و گفته که پرداخت پول (حقالسکوت ۱۳۰ هزار دلاری) به دنیلز برای این بوده که او از «اتهامات دروغین و کلاشی» دست بردارد.
اما چند حقیقت درباره استورمی دنیلز و رابطه او با دونالد ترامپ را در زیر بخوانید:
استورمی دنیلز
استورمی دنیلز، ستاره فیلمهای پورن
استورمی دنیلز با نام اصلی استفانی کلیفورد، ۴۴ ساله و اهل بتن روژ ایالت لوئیزیاناست. او شهرتش را مدیون دو دهه بازی در فیلمهای پورن است و در بسیاری از فیلمهای پورن بازی یا کارگردانی کرده است.
رابطه با ترامپ به روایت دنیلز
دنیلز میگوید که در ژوییه سال ۲۰۰۶ و در جریان رقابتهای گلف افراد سرشناس در رودخانه تاهو در ایالت نوادا، با ترامپ آشنا شده. طبق روایت دنیلز، ترامپ او را به شام دعوت کرده و آن دو در سوئیت هتل با هم شام خورهادند. ترامپ در آن ملاقات به او شمارهای از یک مجله گلف (با عکس خودش روی جلد) را نشان دنیلز داده است و او هم با آن مجله چند ضربه به باسن ترامپ زده است.
او گفت که همانجا ترامپ از او پرسیده که آیا دنیلز میخواهد در برنامه «سلبریتی اپرنتیس» او ظاهر شود یا نه.
دنیلز گفت که ترامپ به او گفته که زن خاصی است و او را یاد دخترش میاندازد که «باهوش و زیبا» است و چند بار گفته از دنیلز خوشش میآید.
دنیلز میگوید که در جایی از صرف شام و معاشرت، به روشویی رفته و وقتی برگشته دیده که ترامپ درازکش روی لبه تخت است.
طبق گفته دنیلز او در جا فهمیده که خودش را به دردسر انداخته و با خودش فکر کرده که: «بفرما! نباید تنهایی به اتاق کسی میرفتم.»
دنیلز و ترامپ آن شب با هم رابطه جنسی برقرار کردهاند و به گفته دنیلز، رابطه با رضایت طرفین بوده است.
او گفت که ترامپ طی سال آتی به او تلفن میزده و او را دوباره در ژوییه ۲۰۰۷ در هتل بورلی هیلز در لسآنجلس ملاقات کرده تا از او درباره حضور احتمالی در برنامه «سلبریتی اپرنتیس» جویا شود.
به گفته دنیلز، ترامپ در آن دیدار میخواسته دوباره در هتل با او رابطه جنسی برقرار کند که دنیلز قبول نکرده و ترامپ هم یک ماه بعد به او زنگ زده و گفته نتوانسته جایی برای او در برنامه «سلبریتی اپرنتیس» پیدا کند.
دادگاه اول برای پرداخت پول در توافق حقالسکوت
روز ۲۸ اکتبر ۲۰۱۶ و چند روز پیش از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آن سال ایالات متحده و طبق اسناد دادگاه فدرال لسآنجلس، دنیلز توافقی برای افشا نکردن رابطه خود با ترامپ امضا کرد.
دنیلز طبق آن قرارداد متعهد شد در برابر دریافت ۱۳۰ هزار دلار، علنا از رابطه خود با ترامپ حرفی نزند.
وکیل دنیلز در آن زمان کیث دیویدسون و وکیل ترامپ هم مایکل کوهن بود.
دونالد ترامپ هم باید آن قرارداد را امضا میکرد که البته هیچوقت پای آن امضا نزد.
سال ۲۰۱۸ و پس از آن که وال استریت ژورنال گزارشی از پرداخت پول به دنیلز منتشر کرد، مایکل کوهن اعلام کرد از جیب خودش پول دنیلز را پرداخت کرده و ترامپ از چنین قراردادی بیخبر بوده.
دنیلز هم برای دریافت غرامت از ترامپ و کوهن که سعی بر بیاعتبار کردن این قرارداد داشتند به دادگاه شکایت برد.
در پی این اقدام دنیلز، وکلای ترامپ پذیرفتند که او قرارداد عدم افشا را امضا نکرده و به دنبال امضای آن هم نیست. قاضی هم پرونده دنیلز را مختومه اعلام کرد.
دادگاه افترا
دنیلز در سال ۲۰۱۸ بار دیگر از دونالد ترامپ به اتهام افترازنی شکایت کرد و به توییتی از او استناد کرد که در آن ترامپ در آن او را «حقهباز» خطاب کرده بود.
دنیلز همچنین ادعا کرد که به دلیل علنی کردن رابطه جنسی خود با ترامپ مورد تهدید قرار گرفته.
یک قاضی دادگاه فدرال لسآنجلس در سال ۲۰۱۸ حکم داد که قصد ترامپ (از آن توییت) افترازنی نبوده و حق آزادی بیان برای او به استناد متمم اول قانون اساسی آمریکا محفوظ است.
رای دادگاه لسآنجلس در دادگاه عالی آمریکا در سال ۲۰۲۱ تایید شد و تجدیدنظر در آن صورت نگرفت.
طبق ادعای دنیلز اما در سال ۲۰۱۱ و پس از اعلام موافقت او برای حرف زدن درباره رابطهاش با ترامپ در یک مصاحبه، مردی به او و نوزاد دخترش در پارکینگی در لاسوگاس نزدیک شده و او را مورد تهدید قرار داده است.
در سال ۲۰۱۸، دنیلز یک چهرهنگاری از این مرد منتشر کرد. دونالد ترامپ با همخوان کردن آن بر روی توییترش نوشت که این چهرهنگاری مردی است که «وجود خارجی ندارد» و دنیلز را یک «حقهباز تمامعیار» خواند که رسانهها را سر کار گذاشته تا خوراک خبری غلط برای احمقها فراهم کنند.
حالا بار دیگر نام استورمی دنیلز به سر خط اخبار رسانهها آمده و این بار کار ترامپ در رابطه با ماجراهای او به دادگاه کیفری کشیده است. آیا او از این دادگاه هم قسر در خواهد رفت؟
نشریه پولیتیکو در آستانه انتخابات ریاستجمهوری در ترکیه به توصیف حال و هوای سیاسی در این کشور پرداخته است. به نظر میرسد رجب طیب اردوغان، صاحب طولانیترین مدت تصدی مقام ریاستجمهوری در ترکیه، برای رسیدن دوباره به این جایگاه، رقابت سختی پیش رو دارد.
به باور حزب جمهوری خلق ترکیه، حزب اصلی مخالف در این کشور، دوران رهبری اردوغان به سر رسیده است.
رفتن احتمالی اردوغان برای غرب خبر خوبی است چون غرب هم از دست این رهبر اسلامگرای پوپولیست که دنبال دردسر میگردد، خسته شده. فقط طی چند ماه گذشته ترکیه بیسروصدا و با دور زدن تحریمها با روسیه تجارت کرده، پیوستن سوئد به ناتو را وتو کرده و یونان را حریف طلبیده و برای این کشور شاخ و شانه نظامی کشیده است.
با وقوع بدترین زلزله ترکیه طی تقریبا یک قرن اخیر (که جان دستکم ۴۸ هزار تن را گرفت) و سالها بیکفایتی در مدیریت امور اقتصادی، به نظر میرسد تغییرات در سیاست ترکیه در راه است.
اردوغان، رهبر حزب حاکم عدالت و توسعه، دو دور در رقابتهای ریاستجمهوری برده، از سه رفراندوم اصلاح قانون اساسی جان به در برده و پیروز پنج انتخابات پارلمانی شده است اما حالا ورق برگشته و حتی حامیان او میدانند پس از دو دهه، قدرت اردوغان رو به افول است.
با این که اردوغان پیروز انتخابات ۲۰۱۸ بود اما برد بارز حزب جمهوری خلق در انتخابات مهم شهرداری در شهر بزرگ آنکارا، پایتخت و در استانبول و ازمیر در سال ۲۰۱۹، خود گویای آن بود که محبوبیت او رو به کاهش است.
گرچه به نظرسنجیها در ترکیه اعتماد چندانی نیست اما طبق نظرسنجیهای اخیر، حزب جمهوری خلق در محبوبیت از حزب عدالت و توسعه، بیش از ۱۰ امتیاز پیشتر است.
به نظر مخالفان اردوغان، انتخابات پیشرو در ترکیه همچنین آخرین فرصت برای نجات دموکراسی در این کشور است: مخالفان اردوغان بیمناک هستند که او درست پس از ۱۰۰ سال از بنای جمهوری سکولار به دست مصطفی کمال آتاتورک، ترکیه را به سمتوسویی مذهبی و محافظهکارتر ببرد.
اما حزب حاکم عدالت و توسعه ادعا کرده پیروزی اردوغان در خدمت ملت است و صرف رفاه و پروژههای ساختوساز خواهد شد و همین وعده و وعیدهاست که برای او حامیانی دست و پا کرده است.
ساز و کار انتخابات
گذشته از شوک زلزله اخیر ترکیه که ابعاد مصیبتبار آن تن میلیونها شهروند را لرزانده و مزید بر علت نارضایتی از اردوغان شده، ترکیه پیشتر هم با مشکلات اقتصادی مانند تورم گسترده و رکود بیسابقه در تجارت روبهرو بود.
اردوغان هم که به نظر میرسد سررشتهای از اقتصاد ندارد با کاهش نرخ بهره، آتشبیار معرکه افزایش قیمتها شده است.
اپوزیسیون متفرق ترکیه اما سرانجام بر سر یک نامزد انتخاباتی، کمال قلیچدار اوغلو، متفق شده است. قلیچدار اوغلو صاحب طولانیترین مدت رهبری حزب جمهوری خلق ترکیه است که حزبی سکولار است. دیگر این که حزب دموکراتیک خلق ترکیه، طرفدار کردها، هم اعلام کرده در حمایت از قلیچدار اوغلو، نامزدی به میدان رقابت با اردوغان نمیفرستد.
با وجود این که اپوزیسیون ترکیه وضعیت را خوب در اختیار گرفته است اما نظرسنجیهای حامیان اردوغان از داستان دیگری حکایت میکند: بنا بر گزارش حزب حاکم، هنگامی که از مردم درباره برنده انتخابات پرسیده میشود، اردوغان بیش از ۵۰ درصد شانس پیروزی دارد.
مساله دیگر برگزاری انتخابات در مناطق زلزلهزده است که با توجه به این که در فاصلهای اندک پس از وقوع زلزله برگزار میشود، نیازمند فرمان اضطراری از سمت اردوغان است و همین، چالش لجستیکی عظیم و تهدیدی برای برگزاری انتخاباتی شفاف و عادلانه در ترکیه است.
وضعیت اسفبار مناطق زلزلهزده و سرگردانی مردم آن مناطق که کی و کجا باید پای صندوق رای بروند و به چه کسی رای بدهند هم احتمالا برای اردوغان نفع دارد.
بنا بر تخمین مخالفان اردوغان، حزب او میتواند پنج درصد آرا را به نفع او دستکاری کند و در شرایط فعلی و وقوع زلزله این وضعیت محتملتر است؛ اگرچه حزب حاکم همواره ایندست حدس و گمانها را رد کرده است.
یک پژوهشگر سیاسی که خواست نام او افشا نشود، در گفتوگو با پولیتیکو، صیانت آرا را مساله اصلی انتخابات در ترکیه دانست.
او گفت که قلیچدار اوغلو تنها با اردوغان در رقابت نیست بلکه در برابر نیروهای امنیتی، قوه قضاییه و دم و دستگاه او قرار گرفته است.
بازیگر منطقهای
وضعیت رقابت در انتخابات روشن است: اردوغان خواهد گفت کشور را از مصیبت (زلزله) عبور داده و مخالفان او هم او را مسبب تمامی کموکاستیهای فعلی در ترکیه خواهند دانست.
در صورت پیروزی اردوغان، وضعیت ترکیه، دستکم برای چندین سال پس از برد او، روشن است: زلزله و بازسازی مناطق زلزلهزده سر خط اخبار خواهد بود و مخالفان او هم همچنان او را به تنگ کردن فضای مباحثه سیاسی متهم خواهند کرد.
برای جهان، مساله انتخابات ترکیه معطوف به سیاست خارجی این کشور خواهد بود. جنگ اوکراین همچنان باعث تمرکز بر نقش استراتژیک ترکیه، بهویژه در میانجیگری آنکارا بین کییف و مسکو خواهد شد.
البته ترکیه در طی سالهای گذشته به نقش خود به عنوان یک بازیگر مستقل در منطقه باور داشته و بر آن تاکید کرده است.
حزب حاکم تاکید کرده فارغ از نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آتی، ترکیه به نقش خود به عنوان یک بازیگر مستقل منطقه و تصمیمگیرنده ادامه خواهد داد که بیشتر آن «میراث اردوغان» خواهد بود.
در حالی که اردوغان برای انتخابات ریاستجمهوری در ترکیه آماده میشود، به همان اندازه که او وضعیت کشور را دگرگون کرده، حدس و گمان درباره دست و پا زدن او برای بقا وجود دارد.
سکه به بالا پرتاب شده و همه منتظرند ببیند شیر میآید یا خط. جدال، جدال سختی است و گرچه مهارتهای سیاسی اردوغان طی دو دهه گذشته آزموده و نخنما شده، دستکم حزب عدالت و توسعه هنوز به پیروزی او ایمان دارد.
خبر مسدود شدن استفاده از چتجیپیتی در ایتالیا در بسیاری از کشورها با واکنش روبهرو شده است. نهاد ناظر بر حفاظت داده در ایتالیا معتقد است پردازش داده در این سیستم هوش مصنوعی، ناقض مقررات حفظ حریم خصوصی در اروپاست.
به گزارش نیویورک تایمز، آژانس حفاظت دادهها در ایتالیا اولین نهادی است که با دستور حکومتی، استفاده از چتجیپیتی در این کشور را ممنوع کرده است.
استفاده از ابزار هوش مصنوعی چتجیپیتی از روز جمعه یازدهم فروردین موقتا در ایتالیا ممنوع شد که اولین مورد از ممنوعیت استفاده از این تکنولوژی در یک کشور، آن هم با دستور حکومت است.
بنا بر اعلام مقامهای ایتالیا، «اوپناِیآی»، شرکت خلقکننده چتجیپیتی، به صورت غیرقانونی از کاربران این ابزار اطلاعات شخصی جمعآوری کرده و ساز و کاری برای چک کردن سن کاربران ندارد تا از کودکان در مقابل قرار گرفتن در معرض محتوای غیرقانونی محافظت کند.
ایتالیا اولین کشوری است که چتجیپیتی را به خاطر نقض حریم خصوصی ممنوع کرده اما این ابزار در ایران، روسیه، چین و کره شمالی هم در دسترس نیست چون خود «اوپنایآی» نمیخواسته محصولش را در این کشورها عرضه کند.
چتجیپیتی از سویی با توانایی نوشتن مقاله، درگیر شدن در مکالماتی همچون گفتوگوهای انسانی و نوشتن کدهای کامپیوتری موجب شگفتی کاربران شده و از سوی دیگر، نگرانیهایی درباره پخش شدن اطلاعات نادرست، تاثیر آن بر اشتغال و تاثیرات منفی بر جامعه وجود دارد.
اخیرا هزار پژوهشگر و سران عرصه تکنولوژی در جهان، خواستار ممنوعیت موقت توسعه پیشرفتهترین سیستمهای هوش مصنوعی تا زمان اعمال سیاستهای امنیتی درباره آنها شدند.
ناظران حوزه تکنولوژی در ایتالیا از «اوپنایآی» خواستند تا کاربران چتجیپیتی در این کشور را تا زمان تحویل اطلاعات بیشتر به ایتالیا (درباره چگونگی حفظ حریم خصوصی افراد) از دسترسی به این برنامه محروم کند.
«اوپنایآی» حدود دو هفته فرصت دارد تا اطلاعات مورد نیاز را به «آژانس حفاظت داده» بدهد به این منظور که سرنوشت استفاده از محصولش در ایتالیا مشخص شود.
نهاد ناظر بر حفاظت داده در ایتالیا اعلام کرد که گفتوگوهای لو رفته کاربران و افشا شدن اطلاعات حساب آنها پس از استفاده از چتجیپیتی، میتواند موجب شود ایتالیا از «اوپنایآی» درخواست غرامت ۲۲ میلیون دلاری کند که این رقم معادل چهار درصد درآمد جهانی این شرکت است.
«اوپنایآی» در واکنش به خبر ممنوعیت استفاده از محصولش در ایتالیا، از غیرفعال کردن خدمات این شرکت در این کشور و تعهدش به حفاظت از حریم خصوصی افراد خبر داد.
در بیانیه «اوپنایآی» آمده که این شرکت در حال کاهش استفاده از اطلاعات خصوصی است و هدف این شرکت این است که هوش مصنوعی استفاده شده در سیستمها، درباره جهان بیاموزد و نه زندگی خصوصی افراد.
این شرکت همچنین بر لزوم مقرراتگذاری در حوزه هوش مصنوعی تاکید کرد.
ساعاتی پیش از ممنوعیت چتجیپیتی در ایتالیا، کاربری در گفتوگو با چتبات چتجیپیتی از آن پرسید که آیا چتجیپیتی به خاطر نگرانیها درباره حریم خصوصی در ایتالیا مسدود میشود؟
پاسخ چتبات: «دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.»
چتبات در ادامه نوشت: «من یک مدل زبانی هوش مصنوعیام که دسترسی به من از هر کجای دنیا که اینترنت در آن وصل باشد ممکن است.»
اعلام توافق برای از سرگیری روابط میان دولتهای جمهوری اسلامی و عربستان سعودی واکنشهای زیادی در خاورمیانه و جهان برانگیخته است. اندیشکده پژوهش سیاست خارجی، مستقر در فیلادلفیا و موسسه پژوهش امنیت ملی، متعلق به دانشگاه تلآویو، در این باره تحلیلهایی منتشر کردهاند که میخوانید.
بنا بر تحلیل اندیشکده پژوهش سیاست خارجی مستقر در فیلادلفیا، اعلام توافق از سرگیری روابط بین تهران و ریاض با توجه به آنچه در «منطقه» میگذرد عجیب نیست؛ به ویژه این که عربستان سعودی و جمهوری اسلامی پیشتر در بغداد هم پای میز مذاکرات نشسته بودند.
این بار اما توافق با پادرمیانی چین به دست آمد.
البته سوال جدی و مهمی هم در این میان مطرح است و آن این که چرا چین؟
نقش چین در امتداد اهداف این کشور برای داشتن حضوری پایدارتر در دیپلماسی جهانی است اما از سوی دیگر این سوال هم پرسشی به جاست چون چین اساسا نمیتواند کنترل آنچنانی بر فرآیند صلح در خاورمیانه داشته باشد.
البته که درگیر شدن چین در روابط تهران و ریاض اتفاقی نیست. طبق توافق ۲۵ ساله ایران و چین در ماه مارس ۲۰۲۲، انتظار میرفت روابط تهران و پکن وارد دورهای از توسعه سریع شود که همکاری دو کشور ابعاد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی را در بر بگیرد اما توسعه روابط دو کشور از آنچه تصور میشد آهستهتر پیش رفته و میرود و این در حالی است که رابطه چین با عربستان سعودی به سرعت گسترش یافته است.
در نگاه به نمایی کلی، دو مورد پدیدار است: یک این که چین از برقراری ارتباط بین تهران و ریاض منتفع است چون به این شکل میتواند از همراهی با طرفین سود ببرد و واکنش منفی هم از هیچ سو ایجاد نکند.
عدم ثبات و دشمنی جمهوری اسلامی با کشورهای همسایه، از دلایل اصلی تردید چین در سرمایهگذاری در ایران و در نتیجه تهدیدی برای تمام سرمایهگذاریهای این کشور در خاورمیانه است.
با توجه به چنین فضایی، رغبت پکن به میانجیگری بین تهران و ریاض قابل درک است.
دوم این که جمهوری اسلامی از برقراری رابطه با چین بیش از این که عربستان سعودی از رابطه با چین سود ببرد، منتفع است و بنابراین جمهوری اسلامی به توافق از سرگیری روابط بیشتر چنگ خواهد زد.
اما عادیسازی روابط تهران و ریاض همچنان سوالبرانگیز است و سوالات بسیاری برجاست. مثلا اگر یکی از طرفین به توافق احترام نگذارد چین چه موضعی اختیار خواهد کرد، چون اختلافات تهران و ریاض آشکار و هویداست و یکشبه حل نمیشوند.
تلاش جمهوری اسلامی برای رقابت با پیمان ابراهیم؟
تکاپوی جمهوری اسلامی در از سر گیری روابط با عربستان سعودی یادآور پیمان ابراهیم (توافق عادیسازی روابط اسرائیل با دیگر کشورها در منطقه) نیز هست.
ضمن این که اسرائیل هم به دنبال عادیسازی روابط با عربستان سعودی است.
بنا بر تحلیل موسسه پژوهش امنیت ملی دانشگاه تلآویو، با توجه به فضای فعلی در منطقه، به نظر میرسد عربستان سعودی برای پیشبرد برنامه هستهای خود اهرم دیگری هم در منطقه در اختیار دارد و آن عادیسازی روابط با اسرائیل است.
گرچه برخلاف تهران و ریاض، اورشلیم و ریاض همین حالا هم روابط آرامی دارند و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، از قصد دولتش برای دستیابی به توافق صلح با عربستان سعودی خبر داده اما اسرائیل باید دو دو تا چهار تا هم بکند و در کنار درخواست برای صلح، تبعات آن برای برنامه هستهای خود را هم سبک سنگین کند تا با چشم و گوش باز عمل کند.
برای اسرائیل، مورد عربستان سعودی با توافق صلح با امارات متحده عربی (که در قالب پیمان ابراهیم انجام شد) متفاوت است چون ریاض پیشتر قسمتهایی از برنامه هستهای خود را پنهان نگه داشته بود و مهم است که اسرائیل در ارتباط با این کشور هوشیاری اطلاعاتیاش را حفظ کند.
در عادیسازی روابط با عربستان سعودی، مساله برای اسرائیل ساده نیست چون گرچه همکاری ریاض و واشینگتن در زمینه فعالیتهای هستهای به نفع اسرائیل است اما همکاری عربستان سعودی با چین و روسیه، به نفع اسرائیل نیست و گرچه عادیسازی روابط با عربستان سعودی هدف مهمی برای اسرائیل است (این کشور باید آماده باشد که برای آن امتیازاتی بدهد) اما بنا به نظر تحلیلگران، این امتیازات نباید شامل امتیازات هستهای باشد.
بدون باز شدن گرههای این وضعیت بغرنج، توافق تهران و ریاض میتواند شکننده باشد و در نهایت به سرانجام نرسد.
رومن زادوروف، زندانی اسرائیلی اوکراینیالاصل که به جرم قتل یک دختر ۱۳ ساله به حبس ابد محکوم شده و ۱۶ سال گذشته را در حبس سپری کرده بود، در دادگاه تجدیدنظر بیگناه شناخته شد و از زندان آزاد شد.
ماجرای قتل تئیر رادا سالهاست افکار عمومی در اسرائیل را به خود مشغول کرده و با وجود حکم دادن دادگاه به تبرئه راداروف، بسیاری همچنان او را قاتل تئیر میدانند.
اما انتشار چنین خبری فراتر از تبرئه زادوروف و باز ماندن پرونده قتل تئیر رادا، دستمایه تاکید بر لزوم اجرای اصلاحات قضایی در اسرائیل شده است؛ همان اصلاحاتی که لایحه پیشنهادی آن ماههاست موجب راهپیماییهای اعتراضی گسترده در اسرائیل شده و حالا با انتشار خبر تبرئه زادوروف، بُعد جدیدی به خود گرفته است چون نمودار مشکلدار بودن یک نظام قضایی است که باعث شده زادوروف، شاید «بیگناه»، ۱۶ سال را پشت میلههای زندان بگذراند.
داستان قتل تئیر رادا
دسامبر ۲۰۰۶ بود که جسد تئیر رادا، با گلوی بریده و در خون غلتیده، در توالت دبیرستان محل تحصیل او واقع در بلندیهای جولان پیدا شد.
به داستان قتل او بارها و بارها در فیلمها و کتابها و همچنین در یک مستند نتفلیکس پرداخته شده است.
چند روز پس از قتل تئیر رادا، زادوروف دستگیر شد و بر اساس شواهد به دست آمده و اعترافات خودش، به حبس ابد محکوم شد.
حکم حبس ابد او بعدها در دادگاه عالی تایید شد اما در سال ۲۰۲۱، دادگاه عالی اجازه برگزاری دادگاه تجدیدنظر را داد؛ سپس زادوروف را ابتدا طی فرآیند بررسی دوباره پرونده به حبس خانگی فرستاد و بعد هم او را از اتهام قتل تبرئه کرد.
پیشتر و در جریان بررسی پرونده زادوروف، گفته شده بود ضربات چاقوی روی بدن تئیر رادا با چاقوی دندانهدار ایجاد شده و نه چاقوی لبهتیز که نظر دادستان بود.
حالا و در بحبوحه جنجال اصلاحات قضایی در اسرائیل، به گزارش جروزلمپست، خود زادوروف هم گفته که او قربانی سیستم ناکارآمد قضایی در اسرائیل شده است.
زادوروف گفت مردم باید اینطور فکر کنند که شاید این اتفاق برای خودشان هم بیفتد؛ پس بهتر است عدالت در حق من اجرا شود پیش از این که کس دیگری قربانی آن شود.
او خواستار دخالت نهاد ثالثی به جز پلیس و دادستان در مواردی از این دست شد.
لایحه اصلاحات قضایی به ابتکار همحزبیهای بنیامین نتانیاهو، یاریو لوین، وزیر دادگستری و سیمچا روثمن، رییس کمیته قضایی کنست در حزب لیکود پیشنهاد شده است.
لوین و روثمن هر دو کینه دیرینهای از دادگاه عالی اسرائیل در دل دارند و آن را صاحب قدرت بیش از اندازه در حوزه اموری مرتبط با جماعت بسیار مذهبی اسرائیل و جمعیت مزراحی، یهودیان اصالتا اهل خاورمیانه، میبینند. حالا روثمن با توسل به مورد زادوروف، بر اصلاحات قضایی بیش از پیش تاکید میکند.
از نظر لوین هم نظر مشاوران حقوقی حکومتی نباید از نظر قانونی لازمالاجرا باشد اما استدلال افراد مخالف با لایحه اصلاحات قضایی این است که این مشاوران اختیاراتی را که موافقان اصلاحات قضایی در اسرائیل ادعا میکنند، ندارند و در حقیقت تنها مجری قوانینیاند که وجود دارد.
تبرئه زادوروف واکنشهای زیادی را در اسرائیل برانگیخته و توییتهای افراد خواهان اصلاحات در سیستم قضایی، نشان میدهد آنها باور دارند برخی محکومان بیگناه در زندان هستند.
این افراد از گذاشتن بنای حکم دادن بر اعترافات مظنونان گله کردهاند و آن را راهی فوری، سرسری و بسیار خطرناک در صدور احکام قضایی خواندهاند.
در حالی که نظرات هر دو سو شنیده میشود، افرادی که خواهان اصلاحات قضاییاند «بیعدالتی» روا داشته شده در حق زادوروف را علم کردهاند تا بلندتر از پیش بر طبل لزوم اعمال اصلاحات قضایی در اسرائیل بکوبند.
رضا عامری، سفیر جدید جمهوری اسلامی در امارات متحده عربی است.
او پیشتر مدیرکل ایرانیان خارج از کشور وزارت امور خارجه و سفیر پیشین جمهوری اسلامی در کشورهای الجزایر، سودان و اریتره بوده است.
انتشار خبر انتصاب سفیر جمهوری اسلامی در امارات پس از هشت سال، به دنبال آن بود که در واپسین روزهای سال ۱۴۰۱، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در راس هیاتی از امارات متحده عربی بازدید کرد.
پسر شمخانی سوژه رسانهها شد
در دیدار دبیر شورای عالی امنیت ملی با مقامات اماراتی، پسر شمخانی هم همراه او بود که حضور او موجی از واکنشهای داخلی را برانگیخت و سوالاتی در این باره مطرح شد که او با تیپ غیررسمی و تیشرت در آن جلسه چه میکرده و اصلا تحت چه عنوانی در آن نشست رسمی شرکت کرده است؟
بنا بر بعضی انتقادها، شرکت پسر با پدر در جلسه رسمی، نوعی بدعتگذاری سیاسی هم توصیف شد.
فرزند شمخانی که طبق برخی گزارشها تاجر است، پیش از این هم با ساعت مچی چند صد میلیونیاش در کانون بحثهای جنجالبرانگیز قرار گرفت و واکنش کاربران رسانههای اجتماعی را برانگیخت.
برخی از کاربران رسانههای اجتماعی محاسبه کرده بودند که چند سال باید کار کنند تا بتوانند چنان ساعت مچیای بخرند.
بحث درباره ساعت این فرزند شمخانی، در سند سری افشا شده از نشست مقامهای ارشد جمهوری اسلامی با حضور علی خامنهای، فرماندهان سپاه پاسداران و مقامات ارشد نظام در روز ۱۳ دی ماه مطرح شده بود و سرهنگ خدارحم سارانی، فرمانده سپاه چابهار، با اشاره به ساعت چندهزاردلاری پسر شمخانی گفته بود: «وقتی نیروی تحت امر من ساعت پسر شمخانی را نشان میدهد و قیمت آن را اندازه چهار سال خدمت در نیروی مسلح میداند، من جوابی برای آن ندارم.»
اما فارغ از جزییات دیدار شمخانی با مقامهای اماراتی و حواشی آن که بیشتر در داخل کشور برجسته است، چنین برمیآید که فصل جدیدی در چینش روابط و همکاریها در خاورمیانه پیش رو باشد که با توجه به روابط پیچیده کشورها در منطقه، سوالها و ابهامهای زیادی درباره هدف و قصد این دست توافقها مطرح است.
نزدیک شدن همسایگان ایران به اسرائیل
امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۰ و تحت «پیمان ابراهیم»، عادیسازی روابط خود را با اسرائیل آغاز کرد و به نظر میرسد حالا، پس از بهبود روابط با اسرائیل، به دنبال نوعی تعادل بخشیدن به رابطه خود با جمهوری اسلامی باشد و در همین راستا، سوالاتی درباره متاثر شدن رابطه ابوظبی و تلآویو در صورت «بهبود» رابطه تهران و ابوظبی مطرح است.
ایالات متحده عربی همچنین نخستین کشوری بود که در سه دهه گذشته (تحت پیمان ابراهیم با میانجیگری ایالات متحده) با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کرد.
انگیزه انعقاد پیمان ابراهیم هم نگرانیهای مشترک کشورها از بابت اقدامات جمهوری اسلامی در منطقه بود و بخشی از چینش صفبندی جدید برای ایجاد همکاری در خاورمیانه به شمار میرفت.
رویترز در گزارشی به چند و چون روابط اسرائیل و امارات متحده عربی پرداخته است.
بنا بر نظر کارشناسان، رابطه امارات متحده عربی با اسرائیل به رغم نوسانات سیاسی جان به در خواهد برد و تعهد امارات متحده عربی به یک رابطه طولانی مدت استراتژیک با اسرائیل احتمالا از فراز و نشیب سیاسی بین دو کشور سلامت بیرون خواهد آمد.
در کنار روابط سیاسی، همکاری اقتصادی و تجارت بین امارات متحده عربی و اسرائیل که از ابتدا هم عامل و انگیزه اصلیشان برای عادیسازی روابط دو کشور بود، مستحکمتر شده است.
اسرائیل و امارات اخیرا با امضای توافق تجارت آزاد، طرح کاهش و لغو تعرفههای گمرکی کالاها را اجرا کردند که به موجب آن، تعرفه ۹۶ درصد محصولات برداشته شد.
این قرارداد در ماه می سال ۲۰۲۲ امضا شد و سفیر امارات متحده عربی در اسرائیل آن را «لحظهای تاریخی» توصیف کرد.
این توافق اولین قرارداد تجارت اسرائیل با یک دولت عربی بود.
داد و ستد امارات متحده عربی و اسرائیل در حوزه انرژی هم آشکارا پررونق است.
به باور نیل کوییلیام، تحلیلگر بریتانیایی، امارات متحده عربی سرمایهگذاری طولانیمدتی در حوزه انرژی اسرائیل داشته است و همین، نشاندهنده این است که رابطه بین دو کشور تا چه اندازه پیش رفته و استراتژیک شده است.
توسعه روابط دیپلماتیک بین دو کشور اما باعث ایجاد پرسشهایی شده از این دست شده که روابط اینچنینی (به نام برقراری صلح در خاورمیانه) تا کجا پیش خواهد رفت؟
در کنار چندین اظهارنظر جنجالبرانگیز مقامهای اسرائیل درباره فلسطینیها و مساله شهرکهای یهودینشین کرانه باختری و همچنین ناآرامی داخلی در اسرائیل به دلیل لایحه اصلاحات قضایی، مسایل دیگری مثل سفر نکردن بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به امارات متحده عربی هم برای تحلیلگران سوالبرانگیز است.
مقامهای دولت اسرائیل درباره نرفتن نتانیاهو به امارات با اشاره به قراردادهای تجاری اخیر اسرائیل با امارات متحده عربی گفتهاند که روابط دو کشور در حال مستحکمتر شدن است.
انگیزه تجاری
اسرائیل که از نظر اقتصادی و سیاسی از همسایگانش در خاورمیانه جدا افتاده، رابطه با امارات متحده عربی را راهی برای دستیابی به فرصتهای تجاری در خلیج فارس و فرا سوی آن میبیند.
امارات متحده عربی هم همکاریاش با اسرائیل را در حوزه مالی، انرژی، امنیتی، فنآوری و بخشهای امنیت آب بهبود بخشیده است.
اقدامات اخیر در زمینه تجارت و سرمایهگذاری نشانهای از آن است که به تیرگی گراییدن روابط سیاسی بین دو کشور، قرار نیست اشتهای آنها برای برقراری روابط تجاری را کور کند.
رقم تجارت (غیرمرتبط با نفت) بین دو کشور در سال ۲۰۲۲ به ۲/۵ میلیارد دلار رسید و امارات متحده عربی اظهار امیدواری کرده تا سال ۲۰۳۰ آن را به ۱۰ میلیارد دلار برساند.
اما عبدالخالق عبدالله، یک تحلیلگر سیاسی مقیم امارات متحده عربی، رابطه سیاسی با اسرائیل را «دشوار» و «پرفراز و نشیب» توصیف کرد اما پیمان ابراهیم را «تصمیمی استراتژیک» دانست که به رغم هر چه در اسرائیل رخ دهد، دو کشور همچنان به آن پایبند خواهند ماند.
طبق آمار اتاق بینالملل دوبی که در دسامبر ۲۰۲۲ دفتری در تلآویو افتتاح کرد، همین حالا هم هزار تاجر اسرائیلی در امارات متحده عربی مشغول تجارتاند.
بر پایه پیشبینی نیل کوییلیام، مشکلات و احتمال به تیرگی گراییدن بر سر راه رابطه امارات متحده عربی و اسرائیل وجود دارد و گاهگاه موجب مطرح شدن سوالاتی درباره دوام آن خواهد شد.
اما او تاکید دارد که اگر روابط درست هم پیش نرود، بُعد همکاری اقتصادی بین اسرائیل و امارات متحده عربی همواره این دو کشور را در سیر پرفراز و نشیب رابطه با یکدیگر، در کنار هم نگه میدارد.