کاخ سفید: با تحریم و سایر اقدامات به فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده موشکی ایران پاسخ می‌دهیم
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی، در سخنانی در کلاب هاوس گفت دونالد ترامپ در زمان ریاست‌جمهوری خود از او برای دیدار در کاخ سفید دعوت کرده بود اما مقامات جمهوری اسلامی اجازه این دیدار را ندادند.
ظریف گفت: «یکی از سناتورهای نزدیک به ترامپ، در به نیویورک نزد من آمد و گفت ترامپ برای حضور در کاخ سفید از من دعوت کرده است. این پیام را به تهران منتقل کردم و گفتم در صورت موفق نشدن، مجازات را می‌پذیرم. اما پیام به رده‌های عالی نرسید و در سطوح پایین رد شد.»
وزیر خارجه پیشین ایران همچنین گفت: «وقتی در پاریس با امانوئل مکرون دیدار کردم، او به من گفت دونالد ترامپ آماده است به همراه او با من ملاقات کند، اما من اجازه ملاقات با ترامپ را نداشتم.»
ظریف افزود: «برعکس ترامپ که می‌خواست با من ملاقات کند، مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، کسی بود که با ایدوئولوژی خود همه چیز را در ارتباط با برجام به هم زد. مثلث بنیامین نتانیاهو، مایک پمپئو و جان بولتون خودشان را کشتند تا ترامپ من را نبیند.»
او گفت: «از ولادیمیر پوتین خواستم برای اینکه پمپئو دخالت نکند، طرح ایران برای برجام را به اطلاع ترامپ برساند، اما پمپئو متوجه شد و از این کار جلوگیری کرد.»
ظریف خاطرنشان کرد: جان کری، وزیر خارجه پیشین آمریکا، در زمان انعقاد برجام پیشنهاد کرد که در ارتباط با سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در ایران، بندی به این توافق اضافه شود تا شعبه‌های خارجی شرکت‌های امریکایی بتوانند در ایران حضور داشته باشند و حیات اقتصادی آنها تامین شود.
وزیر خارجه دولت روحانی با اشاره به موضع خامنه‌ای درباره روابط اقتصادی با آمریکا گفت: خامنه‌ای با سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران مخالف نبود، بلکه با وابستگی ایران به سرمایه‌گذاران آمریکایی در زمینه کالاهای اساسی مخالف بود.
محمدجواد ظریف با بیان اینکه همه گزارش‌ها به علی خامنه‌ای ارسال می‌شده، گفت: «ایشان هر وقت می‌خواستند نظر می‌دادند و هر وقت نمی‌خواستند نظر نمی‌دادند.»
او با اشاره محدودیت جمهوری اسلامی برای فشار بر آمریکا گفت: «ایران می‌تواند بر اروپا فشار سیاسی وارد کند. اروپایی‌ها به دلیل نفوذ آمریکا در عرصه مسائل اقتصادی با ایران ضعیف عمل کردند، اما آنها به جمهوری اسلامی کمک کردند در سازمان ملل پست‌های ریاستی بگیرد.»
ظریف درباره تاثیر رای مردم در ارتباط با موفقیت جمهوری اسلامی در انعقاد برجام گفت: «مردم با شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۲ به دنیا اعلام کردند که ما پشتوانه مردمی داریم و دست ما را در مذاکرات باز کردند.»
او افزود: «ما می‌خواستیم اجماع امنیتی علیه ایران شکسته شود و به همین دلیل مذاکره کردیم و برداشتن تحریم‌ها تنها هدف ما نبود.»
او در ارتباط با موضع کشورهای منطقه در ارتباط با انعقاد برجام گفت: عربستان سعودی مخالف نهایی شدن برجام بود و از ماه‌ها پیش از توافق به آمریکا قول داده بود در حدی قیمت نفت را پایین بیاورد تا ایران در نهایت خواسته‌های طرف مقابل در مذاکرات را بپذیرد.
او خاطرنشان کرد با قاطعیت از احیای روابط با عربستان سعودی استقبال می‌کند، اما تاکید کرد جمهوری اسلامی باید با چشم کاملا باز وارد این روند شود.
ظریف گفت: پس از امضای برجام، برخی سرمایه‌گذاران آمریکایی به دلیل اعمال نفوذ تجار یهودی، سعودی و اماراتی، در ایران سرمایه‌گذاری نکردند. اماراتی‌ها به این شرکت‌ها گفته بودند یا باید در ایران سرمایه‌گذاری کنند یا در امارات.
وزیر خارجه دولت روحانی همچنین در اشاره به تعامل جمهوری اسلامی با گروه‌های لابی خود در خارج کشور، ارائه پول از سوی حکومت ایران به شورای ملی ایرانیان آمریکا (نایاک) را رد کرد و گفت تعامل خود او با نایاک نیز در حد تبادل اطلاعات بوده است. او گفت گروه‌هایی بودند که ایران به آنها پول می‌داد، اما نایاک جزو آنها نبود.
ظریف همچنین با رد مواضع مخالفان جمهوری اسلامی درباره عدم مشروعیت مردمی حکومت گفت: «هر وقت اپوزیسیون جمهوری اسلامی به این نتیجه رسید که مردم از نظام جدا هستند، قطعا قدرت ما را خیلی دست کم گرفته است.»
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در آغاز نشست خبری خود در سخنانی با اشاره به گذشت هزار روز از زندانی شدن وحید افکاری در سلول انفرادی، از جمهوری اسلامی خواست وحید و سایر ایرانیانی را که برای اعمال حقوق انسانی خود، از جمله حق آزادی بیان، بازداشت شده‌اند، آزاد کند.
ودانت پاتل افزود: جمهوری اسلامی وحید افکاری را نیز مانند برادرش نوید، به صورت غیرعادلانه بازداشت کرد و تحت شکنجه از او اعتراف اجباری گرفت.
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به صدور حکم ۳۳ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق علیه وحید افکاری در محاکمه‌ای «غیرمنصفانه» گفت: «برخورد صورت گرفته با وحید افکاری از ویژگی‌های بارز مقام‌های قضایی ایران است که به عدالت علاقه‌ای ندارند و برای وحشت‌افکنی در غیرنظامیان و معترضان تلاش می‌کنند.»
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به خبرنگار ایران‌اینترنشنال درباره مزاحمت اخیر قایق‌های جنگی سپاه برای یک کشتی تجاری در تنگه هرمز، این اقدام را به شدت محکوم کرد و بر عزم ایالات‌متحده برای پاسخ به اقدام‌های تهاجمی جمهوری اسلامی علیه کشتی‌های تجاری تاکید کرد.
او تاکید کرد: «ایالات‌متحده به دنبال درگیری یا افزایش تنش‌ها با ایران نیست. آمریکا متعهد است به همراه متحدان و شرکای منطقه‌ای خود و با هدف تضمین آزادی و امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز و آبراه‌های حیاتی، به اقدام‌های تهاجمی ایران پاسخ دهد.»
این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اقدامات تهاجمی ایران علیه کشتی‌ها را تلاشی واضح برای تهدید کشتیرانی تجاری در خاورمیانه خواند و گفت طی دو سال گذشته، ایران در آب‌های منطقه ۱۶ کشتی تجاری با پرچم‌های بین‌المللی را هدف مزاحمت و حمله قرار داده یا در حق مسیریابی آنها دخالت کرده است.
پیش‌تر نیروی دریایی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرده بود سه کشتی حمله سریع متعلق به سپاه که حامل نیروهایی مسلح جمهوری اسلامی بودند بعدازظهر روز یکشنبه در فاصله نزدیکی به یک کشتی تجاری ناشناس قرار گرفتند.
پس از نزدیک شدن قایق‌های سپاه، ناوشکن یواس‌اس مک‌فال متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده و کشتی اچ‌ام‌اس لنکستر متعلق به بریتانیا به آن واکنش نشان دادند و یک هلی‌کوپتر نیز از روی کشتی بریتانیایی به پرواز در آمد.
نیروی دریایی آمریکا در بیانیه‌اش گفت تقریبا یک ساعت پس از این اتفاق، کشتی تجاری تایید کرد که قایق‌های تندرو از صحنه خارج شده‌اند و افزود: «کشتی تجاری بدون حادثه به عبور از تنگه هرمز ادامه داد.»
در اردیبهشت ماه نیز، نیروهای دریایی ارتش و سپاه به فاصله یک هفته دو نفتکش را در تنگه هرمز و دریای عمان توقیف کردند.
توقیف این نقتکش‌ها در تنگه هرمز چند روز پس از آن صورت گرفت که نیروی دریایی ارتش آمریکا اعلام کرد اولین شناور هدایت‌شونده از راه دور خود را از این آب‌راه استراتژیک عبور داده است.
علاوه بر توقیف نفتکش‌ها، مزاحمت سپاه برای نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه نیز به تنش‌ها دامن زده است.
سال گذشته روزنامه واشینگتن‌پست به نقل از یک مقام نظامی آمریکا از «اقدام خطرناک» قایق‌های سپاه پاسداران در نزدیک شدن به دو کشتی آمریکایی در خلیج فارس خبر داد و نوشت این اقدام می‌توانست به اشتباه محاسباتی منجر شود.
دو سال پیش نیز سه قایق تندرو سپاه رویارویی مشابهی با یک کشتی آمریکایی داشتند و پس از شلیک هشدار محل را ترک کردند. در سال ۲۰۲۰ هم ۱۱ شناور تندرو سپاه پاسداران به دور چند کشتی آمریکایی چرخیدند.
در سال‌های اخیر، جمهوری اسلامی علاوه بر توقیف برخی کشتی‌های تجاری، به حملات پهپادی و خرابکارانه به کشتی‌های تجاری نیز متهم شده است.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در دیداری در جده درباره روابط دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و همکاری‌های مشترک در عرصه بین‌المللی گفت‌وگو کردند.
وکیل خانواده مهران سماک، جوان کشته‌شده با شلیک ماموران در انزلی، در مصاحبه با روزنامه شرق گفت که دادگاه نظامی برای متهم به قتل سماک، حکم «قتل عمد» صادر کرده است. به گفته این وکیل، جعفر جوانمردی، فرمانده سابق نیروی انتظامی بندر انزلی اکنون در بازداشت موقت بسر می‌برد.
